Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler9. Bu yıl Türk edebiyatında önemsediğim olaylardan
biri, belli edebiyat çevresi dışından gelen, kitap-
larını kendi imkanlarıyla bastırmış ve adını çok faz-
la duyurma şansı bulamamış bir yazarın yayımla-
diği Umudun Rengi adlı romanının Attila İlhan Ro-
man Ödülü'nü alması oldu. Edebiyatımızda bir
çevreye dahil olmadan bir yere gelmek, önemli
bir ödül kazanmak, arkasında destek olmadan
adını duyurmak zordur. Bunlara hiç dahil olma-
yan, bu anlamda neredeyse tanınmayan bir ismin
ödül kazanması benim edebiyat alanında çok
önemsediğim gelişmelerden biriydi.
Bu parçada anlatılanlardan hareketle aşağıda-
kilerin hangisine ulaşılabilir?
A Genç yazarların edebiyat dünyasında kendi-
lerine yer bulma şansının olmadığına
B) Edebiyat dünyasındaki ödülleri genellikle adı-
ni duyurmuş kişilerin aldığına
Edebiyat dünyasında yazarları bekleyen bü-
yük sorunların olduğuna
D) Edebiyat dünyasının okurlarını şaşırtacak ge-
lişmelere açık olduğuna
E) Edebiyat dünyasında ödül kazanmanın çok
önemli bir olay olduğuna

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler27. Muhabir:
(1)
Yazar:
Yazmak bence bir yalnızlıktan bir yalnızlığa yol-
culuk. Bir esere başlarken yalnızsın, bitirdiğinde
daha da yalnızsın. Metinlerimdeki mahşeri kala-
balıkları da ben yalnızlığın başka bir biçimi olarak
görüyorum. Bu mahşeri kalabalıkların, ruhsal ya-
pimdan kaynaklanan, farkına varmadığım başka
nedenleri de olabilir. Bir türlü yenemediğim kala-
balik fobim gibi.
Muhabir:
(11)
Yazar:
- Epeyce sıkıntı yaşadım. Bunlar, dergilere öy-
kü gönderdiğimde başladı. Şanssızlık gibi bir şey-
di aslında. İlk kez Edebiyat 81 dergisine gönder-
miştim öykülerimi. Gönderdiğim üç öykünün de
yayınlanacağı bildirilmiş ve hayat hikâyem isten-
mişti. Dergi tam o sırada kapandı. Aynı öyküler
Dönem dergisine gitti, birini yayımladılar ve o sa-
yıyla birlikte o dergi de kapandı. İlk kez sözleşme
yaptığım yayıneviyle ikinci sözleşmemi yaptığım
yayınevi de kapandı. İkisi de kitabımı basamadan
kapandı. Böylece sürdü bu şanssızlık. Bunlar in-
sanı fena küstürüyor.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaki-
lerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
28. Ba
ba
SC
SC
$
A) I. İçinizdeki yalnızlığı dağıtmak için mi anla-
tiyorsunuz eserlerinizde kalabalıkları?
II. Edebiyat ortamının yazdıklarınızın çizgisini
belirlemede etkisi oldu mu?
B) I. Eserlerinizde kalabalıklara çok yer vermek-
le ne anlatmak istiyorsunuz?
II. Yazarlık yaşamınızda başarıya ulaşmanız-
da yayıncıların katkısı söz konusu mu?
C) I. Yazdığınız metinlerin vazgeçilmezleri neler-
dir, açıklar mısınız?
II. Yazı yaşamınızdaki olumsuzlukları nasıl aş-
tınız?
DI. Yazdıklarınızda açıklamakta zorlandığınız,
nedenini bilemediğiniz durumlar oluyor mu?
II. Karşılaştığınız olumsuz durumlardan ötürü
yazmaktan vazgeçmeyi düşündünüz mü hiç?
EDI. Yalnız biri olmanıza karşın yazdıklarınızda
mahşeri bir kalabalık olmasının nedeni nedir?
II. Yazın yaşamınızda karşılaştığınız olumsuz
durumlar nelerdir ve sizi nasıl etkiledi?

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler13.
III. Selim, saltanatının ilk günlerinde devlet adamlarından,
yerli ve yabancı uzmanlardan ülkenin içinde bulunduğu
durum ve yapılacaklar hakkında layihalar istedi. Askeri,
siyasi, idari, iktisadi vb. konuları kapsayan layihaları ince-
ledikten sonra ilk olarak Meclis-i Meşveret adıyla, eyalet-
lerden gelen temsilcilerin de katıldığı büyük bir danışma
meclisi oluşturdu. Ardından pek çok alanda yenilik ger-
çekleştirdi.
INFORMAL YAYINLARI KARA KU
Buna göre aşağıdakilerden hangisinin III. Selim'in
amaç ve eylemlerinden biri olduğu söylenemez?
A) Köklü islahat hareketlerine girişmek
B) Devlet işlerinde istişareye önem vermek
C) Taşranın isteklerini dikkate almak
D) Orduda düzenlemeler yapmak
E) Meşruti idareye geçmek
(2020-KPSS)

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerB) Okumak için öncelikle konu olarak ilgimizi çeken ki-
taplan seçmeliyiz
C) Kitapta kullanılan dil okuyucunun anlayacağı türden
olmalidir
Okumak için kitap seçimi kadar, kitaplan okuma bi-
çimi de önemlidir
E) Kitaplar uygun zamanlarda okunduğunda daha fay
dalı olur
39. Ben aşk ve sevgi kavramlarını biraz içlerini açarak, de-
şerek ele aldım. Biz aşk ve sevgi kavramlarını çok fazla
birbirine karıştınyoruz, bu iki duygunun birbirinden epey
farklı olduğunu düşünüyorum. Sevginin pişmesi ve ol-
gunlaşması için çok fazla zamana ihtiyacı olduğunu ve
bu duygunun aslında birçok sınavdan geçtikten sonra
layığı ile ismine kavuştuğunu düşünüyorum. Aşk ise bi-
raz daha anlık ortaya çıkabilen, istemekle ilgili bazen de
sadece hormonal olabilen bir şeydir. Bu iki duyguyu ka-
niştırmamızın nedeni belki yaşadığımız coğrafyayla ilgili
olabilir. Bir de hemen her şeyi istiyoruz, istemediğimiz
şeyler bizim olmadığında isimlerini yanlış koyuyoruz.
Ben bu durumları kurcaladım, aşk ve sevginin arasındaki
farkın peşinden gittim, sevgi nasıl kendini gösterir bunu
görmeye ve göstermeye çalıştım.
Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söy-
fenmiş olabilir?
A Eserlerinizde daima aşkı, sevgiden üstün tutmanızın
nedenleri nelerdir?
B) Eserinizde kadın-erkek ilişkilerini nasıl bir perspek-
tifle ele aldınız?
C) Yazdığınız yazılar, romanlar, öyküler aşka bakış açı-
nızı değiştirdi mi?
D) Fazla romantik bir yazar olduğunuz yönündeki eleş-
tirilere katılıyor musunuz?
E) Günümüz ilişkileri ile geçmiştekiler arasında sizce
ne gibi farklar var?
10

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler27. Aşağıdakilerin hangisi Türkçe konusunun farklı bir yön-
de sınırlandırılarak ele alındığı bir metinden alınmıştır?
A) Türkçenin Batı dilleriyle etkileşimi Osmanlı İmparator-
luğu'nun son dönemlerinde İtalyanca ile başlar. Bu et-
kileşim sonucunda başta denizcilik, ticaret ve askerlik
alanlarında olmak üzere birçok İtalyanca söz Türkçede
yerini alır.
B) Türkler, İslam diniyle tanışmalarından itibaren Türkçe,
Arapça ve Farsçadan sözcükler almaya başlamıştır. Bu
durum zaman içinde daha da artarak devam etmiştir.
C) Tanzimat'la birlikte Fransızcadan Türkçeye yoğun bir
biçimde sözcük akışı yaşanır. Bu akışın etkisi dilimiz-
de bugün de görülebilmekte, bugün yaklaşık altı bin
Fransızca kökenli sözcük bulunmaktadır.
D) Günümüzde özellikle İngilizceden Türkçeye kelime
akışı yaşanmaktadır. Gündelik dilde selamlaşmadan
vedalaşmaya, tabelalardan kullanım kılavuzlarına ka-
dar doğrudan doğruya yabancı dilin kullanılması moda
hâline gelmiştir.
E) Türkçe, yüzyılların getirdiği birtakım siyasi, tarihî, sosyal
ve kültürel süreçlerden geçen değişme ve gelişmelerle
bugün Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Türk-
men Türkçesi gibi her biri bağımsız olan birer yazı dili
oluşturmuştur.

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerA
III. cümlede, önceki yargının dest
sayısal verilere yer verilmiştir.
DIV. cümlede, savunulan düşüncenin eksik olan
bir yanı aktarılmıştır.
LEV. cümlede, unutulmuş kimi değerlerin geri ka-
zanımları için gerekli koşullar açıklanmıştır.
Empati, bir insanın, kendisini karşısındaki insanın
yerine koyarak onun farklı duygularını ve düşün-
celerini doğru olarak anlamasıdır. Empati ile insan
ilişkileri gelişir. İnsanlar arasındaki kavgalar azalır
hatta zamanla yok olur. Kimi zaman da en samimi
ilişkilerin temelleri atılır. Aile içi empati ise aile bi-
reylerinin karşısındaki insanı kendi yerine koyması
anlamına gelir. Bu şekilde bireyler karşındakinin ne
tepki vereceğini bilir ve ona göre davranır. Bunun
sonucunda da aile içi empati yapan aileler daha
mutlu bir hayat sürer.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisi söylenemez?
Amaç, okurların kanılarını değiştirmektir.
Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.
CAçıklayıcı anlatıma ağırlık verilmiştir.
D) Niteleyici sözcüklerle okurun ilgisi çekilmeye
çalışılmıştır.
VE) Tanımlamaya yer verilmiştir.
PRO AYT Kurumsal Deneme - 3
YAYIN DENİZi

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerPARAGRAF ÖZEL DENEME SINAVI 2
17. Dünyaya anlam vermek doğuştan getirdiğimiz
çok güçlü bir gereksinmedir. İnsanın anlam verme
sisteminin en önemli ögesi öz değerdir. Bağışık-
lik sistemi bir canlıdaki hastalıklara karşı koruma
yapar, patojenleri ve tümör hücrelerini tanıyıp
onları yok eder. Anlam verme sisteminin bağışıklık
sistemi de öz değerdir. Bizim anlam dünyamı-
zın bütünlüğünü bozan, karmakarışık yapan ve
sistemin çökmesine neden olan yabancı ögeleri
keşfeden ve sistemi koruyan bizim öz değerimiz-
dir. Yetersiz bağışıklık gücü olan insanlar sürekli
hastalandığı gibi, öz değerleri düşük insanlar da
çabucak karamsarlığa kapılır; onların yaşamları
korku ve acıdan korunma çabalarıyla doludur.
Güçlü bağışıklık sistemi olan kişi, içinde yaşadı-
ğı koşullara en iyi uyumu sağlayarak sağlıklı bir
yaşamın tadını çıkarır. Öz değerimiz yüksekse
yaşamımızı keyifli deneyimlerle doldurmak için
girişimlerde bulunuruz.
10
Bu parçada anlatılanlardan hareketle aşağıdaki-
lerin hangisine ulaşılabilir?
A) İnsan her şeyden, herkesten önce kendini
düşünmelidir.
BKendine değer veren insanlar, yaşamanın tadına
varır.
C) Teerübe sahibi kişiler kendilerini tehlikeden
uzak tutar.
DI Bazı insanlar mutsuzluk ve gerginlikten beslenir.
Insanin temel gereksinimi yaşamı
anlamlandırmaktır.
Semai
veleri diðer adoda calgılı kahveler olarak
Metot Anlatimli Soru Bankası
20

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler8. Dinleme, işitmekten farklı bir etkinliktir. Dinlemenin amacına ula-
şabilmesi için konuşmacıyla dinleyicinin birbiriyle bağlantılı olma-
sı, iletişimin kesintisiz ve uyum içerisinde devam etmesi gerekir.
Dinlemede seçicilik söz konusudur. Bireyin kendi düşüncelerini
katarak ve eleştirerek dinleyebilme becerisi eğitimle gerçekleşir;
bu nedenle dinleme, bir eğitim işidir. İyi bir dinleyici olmak, aileden
alınan eğitim ve alışkanlıkla başlar; okul hayatıyla da devam eder.
Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Tanımlama yapılmıştır.
B) Gerekçeli yargıya yer verilmiştir.
Koşuldan söz edilmiştir.
D) Örnekleme yapılmıştır.
E) Bilgilendirme amacı taşır.

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerKOŞ-
gü-
raz
attı
den
Elik
in-
bu
ile
7 7 6
ne
an
er-
m-
in
nu
ik
Ti-
ki
1-
1
"
ÖZDEBİR YAYINLARI
Doğal kaynakların hızla tüketimine, bir de insan
yaşamının atıkları ekleniyor. Tropikal ormanla-
rin azalması, toprak aşınmasına ve çölleşmeye
neden oluyor. İnsanların şehirlere akın etmesi,
gitgide başa çıkılması zorlaşan atıkların birik-
mesine neden oluyor. Ayrıca sanayi üretimi, su
ve hava kirliliğini de beraberinde getiriyor. Gü-
nümüzde tarım etkinliği bile yoğun bir biçimde
gübre kullanılması ve hayvan yetiştiriciliğinin
sanayileşmesi sonucu kirliliğe neden oluyor. --
37. Bu parça, dil ve anlam bütünlüğü bozulma-
dan aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülebi-
lir?
A) Bu yüzden doğal kaynaklara ulaşmak için
oldukça fazla çaba sarf etmek gerekiyor.
B) Çünkü her ülke, doğal kaynaklarının rekla-
mını yeterince yapmıyor.
C) Aslında doğal kaynaklar kendiliğinden oluş-
tuğu için bu endişeler yersizdir.
D) Zaten ülkemiz, bu tür doğal kaynaklara faz-
lasıyla sahip bir ülkedir.
E) Kişacası dünyada yaşadığımız doğal çevre
tehlikeyle karşı karşıyadır.
38. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi
çevre kirliliğinin nedenleri arasında sayıla-
maz?
A) Hayvancılığın sanayileşmesi
B) Tropikal ormanların azalması
C) Insanların kente göç etmesi
D) Atıkların birikmesi
E) Gübrenin yoğun kullanılması

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler10. (1) Türk edebiyatının tarihsel süreci içerisinde görülen değişme ve
gelişmelere bakıldığında edebiyatın toplumsal hayatı belirlemede
önemli bir role sahip olduğu görülmektedir. (II) Sözlü edebiyat geleneği
içinde ortak duygu ve düşünceler daha belirginken yazılı edebiyat
ürünlerinde bireysel tercihlerin artmaya başladığı görülür. (III) Bununla
birlikte edebiyatçılarımız bağımsız çalışsalar bile eserlerinde ele
aldığı konuların önemli bir bölümü toplumun öz bağrından çıkmıştır.
(IV) Sözgelimi Fuzuli, her ne kadar ilahi konularda yazmış olsa da
kimi eserlerinde sosyal konulara değinmekten kendini alamamıştır.
(V) Buna en iyi örnek, kendisine bağlanan maaşı almamaktan ötürü
yazdığı ünlü Şikâyetnâmesi'dir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisi söylenemez?
A) I. cümlede tespite yer verilmiştir.
B II. cümlede karşılaştırma yapılmıştır.
C) III. cümlede mecazlı söyleyişe yer verilmiştir.
DV IV. cümlede varsayıma dayalı bir yargıya yer verilmiştir.
V. cümlede, önceki cümledeki görüş somutlaştırılmıştır.
12.

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerD) Nesnel anlatıma
E) Öyküleyici anlatıma
36. "Gün içinde yapılacakların çokluğu, yetersizlik
hissi ve stres, kutsal üçlüsü bir araya geldiğin-
de, karşımızda tükenmişlik belirir. Peki, siz bu
kutsal üçlüyle ne derece muhatapsınız? Sıfır ile
yüz arasında bir değer verecek olsanız bu ne
olurdu? Lütfen cevabınızı aklın katmanlarından
değil, gönlün katmanlarından geçirerek de ver-
meyi deneyin. Sonuçlar sizi şaşırtabilir. Yaşam-
da en güzel hissiyatlardan biridir "içindekilerin
olduğu gibi akmasına izin verip kendi yolunu
kendin inşa edebilmek." Söz konusu kendilik
yolumuz olunca okuduklarımızın ve birikimleri-
mizin, yolumuzun harcına hatırı sayılır bir kat-
kı yaptığını söylemek isterim. Unutulmamalı ki
Bu parça, aşağıdakilerin hangisiyle sürdü-
rülebilir?
A) eksik olan şeylere odaklandığınızda sahip
olduklarınızı kaybedersiniz, sahip oldukla-
rınıza odaklandığınızdaysa eksikleriniz ta-
mamlanır.
ÖZDEBİR YAYINLARI
B) hayattaki bazı şeylerin zor olduğunu kabul
etmek, öte yandan zorlukları nasıl daha ko-
lay bir hâle dönüştürürüm diye düşünmek,
eyleme geçmek gerekiyor.
C) doğrusal sonuçlar yerine kalıcı sonuçlar
yani bir kez yaptıktan sonra kendi tempo-
sunda bize yarar sağlamaya devam eden
durumlar tasarlayabilmek tükenmemizin
önüne geçen koruyuculardan biri sayılabilir.
D) hayatın koşuşturması, daha fazlasını iste-
me güdüsü, tüketim çağı, algı yönetimi der-
ken, elimizde avucumuzda pek de bir şey
kalmaz.
E) şimdiden uzakta, geçmiş ve geleceğin zıt-
lıklar evreninde, kaçımız istediklerimiz ger-
reklesse bile rahatlamış hissediyoruz ki.
númo
gübre
sana
37. Bu
da
A)
B
C
38.

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerarmada, yaşamma yol gösterme
Onlara göre insan bir ozü, bir do
olur, sonra bir az bir doğa kazanır.
bir gelişim içinde olup biter insanin
neyt hos butacap neden mutlu
an kendi yikimina yol açacak en
unabilir Insan, akil diş anlik se
nelerde akla, bilime bir yol gos-
k ele alınamaz
cl değildir
mla anlaşılamaz
Delirleyemez
PARAGRAFIN ANA DÜŞÜNCESİ
"arın görüşünü destekler?
J
E1, Il ve IV
N
vi, sıkıntılarımızın saklı
bulup onları yorum-
adına yanlış yollara
-ken, ilk aklımıza ge-
erzularımızın mantik-
iasına göre felsefe,
intemleriyle zaman
lece bizi kendimiz
ecek, gerçek mut-
-s'un felsefeyle
üşlerin hayata
y için faydalı
nteminin bi-
in beklen-
e derece
Il ve V
85
8.
7.
Ebu Nuvas, kendi gini söylemek için ustas Half Ar
izin istemeye gittiğinde ustas ons bin gir ezberleyip
söyleg Ebu Nuvas, büyük zorluklarla bu işi başard
niden ustasinin huzuruna çikmiş ve istediği bin sin sm
Dini söylemiş. Haleful Ahmer in bu kez ondan istedi su o
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hang
"Simdi de git. ezberlediğin bu şiirleri unut
sidir?
Car Gelenekle bağ kuran şairin nitelikli şiir yazabileceğ
B) Sanatta ustalığın çok çalışmakla elde edilebileceğ
Cffer şiirin ortaya çıktığı kültürün izlerini tagidg
D) Başka şairleri tanımadan iyi şiirler yazılamayacağı
E) Siirde özgünlüğe farklı olanı aramakla ulaşılabileceği
ve bencillik
Ben dili, bizim toplumumuzda, kendini beğenmişlik
le karıştırılır. Ancak ben dili bireyin kendini her şeyin merkezine
koyup çevresine buradan bakması anlamına gelmez. Ben dili
olumsuz duygular yaşayan ya da öfkeli olan kişinin olumsuz et
kilendiği davranışı ve bu davranışın onun üzerinde yarattigi etki
ve duyguları karşısındaki kişiye açıklamasıdır. Çünkü saldırgan
ifadeler karşı tarafı daima savunmaya ya da saldırıya iter. Ben
dili dürüstlüğün en etkili ifadelerinden biridir ve karşı tarafa ki
şinin kendinden sorumlu olduğu iletisini verir. Bu tür bir iletinin
üç ögesi vardır:
1. Rahatsız olunan davranışın suçlayıcı olmayan bir ifadeyle
tanımlanması
Arkeolog Stephen Mithen, Aklin Te
Paleolitik Dönem boyunca mağara
nogi depolamak veya zaman içi
saray daha kolay hale getirme
etmektedir. Bazı betimlemelerd
er. Mithen, bu şekilde bi
hayvanin ayaklan &
medilirken
RKCE
2.
Rahatsız olunan davranışın kişi üzerindeki belirgin etkisi
3. Rahatsız olunan davranış ve belirgin etkisi hakkında kişinin
hissettiği duyguları açıklaması
lanın sonradan anımsanabilm
gayesiyle yapılmış olabilecec
lann daha sık çizilmesinin, "
ilgili oldugu ve bunun avc
ni belirtir. Anne Eastham
magaralarda yer alan re-
eve ait bir harita işlevi c
Bu parçanın yazılış ar
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde ortaya konan ileti, bu
üç ögeyi de içermektedir?
öyledikle
A) Sana söylediklerimi anlamaman, beni dikkate almadığını ve
umursamadığını gösteriyor.
B) O kadar yüksek sesle konuşuyordu ki hiçbirimiz onun bu öf-
keli hâliyle taleplerimize olumlu yanıt vereceğini düşünmü-
yorduk.
EY7
A) Insanların ilk dön
ortaya koymak
B) Insanların sanat
C) Ilk sanatsal ürü
diğini vurgula
Sanatsal faal
faydacı bir a
E) Sanatta özc
ileri sürme
D)
C) Hakaret onur kırıcı bir söz ve davranış olduğu için hiç hak
etmediğim bu kırıcı sözlerin beni incittiğini bilmelisin.
D) Eve geç saatlerde gelmen aileni ve beni kaygılandırıyor, se-
nin gibi iyi birine bu davranışı yakıştıramıyorum.
E) Aklından geçenleri benimle paylaşmadığın zamanlarda be-
ni gerçek bir dost olarak görmediğin hissine kapılıyorum.
2.
Hem düny
sunuluş b
olarak ac
değil, bi
na dair
yetişki
leri T
li da
çize
cak
Br
n

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler4.
3.
PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE
Zaman kavramı, insan zihnini en fazla meşgul etmiş kavram-
lardan biri, belki de en önemlisidir. Bu kavram sadece felsefe-
nin değil, aynı zamanda matematik ile fiziğin hatta bilimsel ge-
lişmelere paralel olarak diğer birçok disiplinin gündeminde yer
almış, her disiplinin kendi bakış açısından değerlendirilmiştir.
Ancak bütün izah ve yorum çabalarına rağmen zaman kavra-
mı, "tanımlanması en zor kavram" olarak kabul edilmiştir. Böy-
le bir niteliğe sahip olan zaman kavramı, öteden beri gizemli bir
değer olarak görülmüş ve hayranlık uyandırmıştır. "Zaman, dai-
ma dünyanın bir numaralı harikasıydı ve hep öyle kalacak." sö-
zü, bu hayranlığın özlü bir ifadesidir.
Bu parçadan "zaman" ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangi-
si çıkarılamaz?
A) Üzerinde en çok düşünülen kavramlardan biri olduğu
B) Birçok bilim dalı tarafından farklı yönlerden yorumlandığı
C) Gizemli bir yönünün olmasının ona hayranlık duyulmasını
sağladığı
D) Hakkında yapılan yorum ve açıklamaların yeterli olmadığı
E) Yapılan tanımlamaların birçoğunun yetersiz olduğu
E
Folklor kapsamına giren birçok dalda her gün yeni bir internet
sitesi açılmakta, bunların her biri bir önceki sitede yer alan ve-

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerak
yönteme
elerce ge
i
n atada
GIZ
Bilge Karasu kendi dilini ve alfabesini kurmuş, yazdığı
hemen her metinde sözcüklerinin pırıltısıyla öne çıkmış
belki en ayrıksı yazarlarımızdan. Onun tüm eserlerinde
yer alan "muğlak gerçeklik" en çok da Kılavuz'da
karşımıza çıkar. Karasu'nun bu kitapta düşsel olanla
gerçek olanı harmanlaması, olay akışını çoğunlukla
başkarakterin mırıldanmaları ve iç monologlarıyla
ilerletmesi de bu gizemin sınırlarını hayli
genişletiyor. Tekrar eden işaretlerin ve sorulmamış
soruların gündeme getirilmesiyle iyice çetrefilli bir yapıya
bürünen Kılavuz, has okurun dönüp dönüp okuyabileceği
kitaplardandır.
28. Bu parçadan hareketle yazar Bilge Karasu hakkında
aşağıdakilerin hangisi kesin olarak söylenebilir?
A) Siyasi olandan çok bireysel olanı ele almayı sevdiği
B) Olaylara ve olgulara yenilikçi bir yaklaşımının olduğu
Tüm kitaplarında benzer teknikleri ve üslubu kullandığı
D) Gerçekliği tüm çıklığı ve netliği içinde vermekten yana
olmadığı
E genellikle gerçek olanla fantastik olanı iç içe verdiği

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler4.
Edebî akımlar, edebiyat biliminin alt birimlerini teşkil eden edebi-
yat teorisi, edebiyat tenkidi ve edebiyat tarihi ile iç içedirler. Zira
edebiyat akımları, öncelikle edebiyatın mahiyeti ile ilgili oldukça
sistemli ve derli toplu birtakım soyut düşünce ve kanaatlerin ortak
adıdırlar.
Aslında her edebiyat akımı, genel bir estetik ve sanat görüşü
veya hareketinin bir parçası; daha doğrusu edebiyat sanatını
ilgilendiren yönüdür. Bu sebeple bizim edebiyat akımı olarak
bildiğimiz realizm, romantizm, parnasizm vb. akımları sadece
edebiyatla sınırlamak yanlıştır. Söz konusu akımlar, çoğu zaman
güzel sanatların bütün kollarını kapsar.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer nedenlerle açıkla-
maktadırlar.
BY İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamakta-
dırlar.
CFarklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göstermektedir-
ler.
DY Aynı konuyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almaktadırlar.
E) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sunmakta-
dırlar.

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler5. Öncelikle Türk hikâyesini çok iyi bilmeleri gerekir. Türk hikâyesi
ile ilgili olarak çok dikkatli okumalarını öneririm. Tepki duymaları,
etkilenmeleri lazım. Bunlardan hiç korkmamalılar. Sürekli olarak
yazmaları gerekiyor. Moda civarında birtakım yarlardan çöpler
dökülürdü gençliğimde. Oraya gider, gördüğüm çöplük hâlini en
ince ayrıntılarına kadar kırk sayfa yazardım. Niçin yazardım? Bir
şey çıkacak mı, çıkmayacak mı? Hayır! Kendimi zora sokardım.
Kum çuvalı ile koşmak gibi. Sürekli olarak yazmaları gerekir. Çabuk
beğenmemeleri gerekir. Bunun için de Türk ve dünya hikâyecilerini
bilmeleri, okumaları gerekir.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söy-
lenmiş olabilir?
7.
A) Öykü yazarının diğer yazarlardan farkı nedir?
B) İyi bir yazar olmak için çok çalışmak gerektiği düşüncesine ka-
tılıyor musunuz?
G) Türk öykücülüğü üzerine araştırma yapmak isteyenlere neler
önerirsiniz?
D) Öykücü adaylarına ne söylemek istersiniz?
E) Eleştirel bakış açısı ile öykü yazarlığı arasında bir ilişki görüyor
musunuz?