Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerATIM BİÇİMLERİ -
ME YOLLARI
ci
3.
4.
UZMAN
YAYINLARI
HO
TEST (10) BE
06C100F1
"Kaç tane yazarsam yazayım hep tek bir şiiri yazdığıma inan-
dım. Öğretmenin verdiği tek ayak üzerinde durma cezasını,
ayak değiştirerek kötüye kullanmadım. Ama benim de o tek
ayağımın eni enine, boyu boyuna uymayan beş tane parma-
ğı vardı. Birilerinin kendini tekrar ediyor, dedikleri şey, aslında
o beş parmağın birbirine sürtünmesi, o ilişki. Hayat boyu tek
bir şiiri yazdığını söylemek, aslında büyük bir iddiadır. Bunu ilk
defa söylüyorum." diyen Ahmet Erhan, hayatı şiirin bir parçası
olarak görür ve hep tek bir şiiri yazdığına inanır. Bunu yaparken
de şiirin tekrara düşmesinin aksine kendi içinde gelişerek asıl
yerini bulduğunu belirtir.
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi, Ahmet Erhan'ın
"Kaç tane yazarsam yazayım, hep tek şiiri yazdığıma inan-
dım." cümlesini açıklar niteliktedir?
emalmine
A) Şiirlerimi yazarken halkın her kesimine seslenen ortak bir
dil oluşturdum.
B) Benim için şiir demek, samimiyet demek; bunu da tek şii-
rimle yakaladım.
d
Şiirlerimde ortak acıları dile getirdiğim için hepsini tek bir
şiir gibi görürüm.
Şiirlerimde değişkenliği değil derinleşmeyi önemsediğimi
söylemek isterim.
Şiir yazarken istikrarlı olmak adına tek çizgide ilerlerim,
daldan dala atlamam.
Yalnız kaldığım zaman öğrendiğim şeyleri gözden geçirdim;
kalbime yönelerek duygularımı, düşüncelerimi inceledim.
Sonra bunların arasından hayalin sınırsız boşluklarına doğru
kaçmış olanlarını disiplinin eliyle tutmaya, sağduyunun emin
yuvasına kapatmaya çalıştım. Kendi kurduğum mahkemede
önce hatıra ifade verdi, o geceyi anlattı. Sonra mantık ortaya
çıktı, kendimi hayallere kaptırmış olduğumu söyledi. Sonunda
ben, kendi kendimin yargıcı olarak şöyle hüküm verdim: Yer-
yüzünde Jane Eyre'den daha büyük bir

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerSOSYAL BİLİMLER-1 TESTİ
-40) alanlarına ait toplam 40 soru vardır.
Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
2.
B
Edmond Halley'in teşviki ile yazılan Principia, yine onun yar-
dimi ile 1687'de yayımlanır. Basım masraflarının tümünü de
Halley öder. Son derece güç olan kitabın İngilizceye çevirisi
1729'a kadar gecikir. Newton bu kitabında klasik geometri
yöntemini izlemiştir. Kitabı bile isteye zorlaştırdığını söyle-
yen Newton, böylece matematik kafası basit kimseler tara-
findan rahatsız edilmeyeceğini ve onların sataşmalarından
kendini koruyabileceğini umuyordu.
Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen kişiler, aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Hayata bakışları matematiksel düzene aykırı olanlar
Hay
B) Matematik biliminin o kadar da gerekli olmadığına ina-
nanlar
C) Sayıların mantığını çözmek yerine formüllerle düşünen-
ler
(D) Matematiksel düşünme yetileri zayıf olanlar
E) Sorunlara matematiksel çözüm geliştirmekte yetersiz
olanlar

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler22-23. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
1579 yılında Şehnâmeci Lokman tarafından hazırlanan
Sultan Süleyman ya da Zafernáme adli eser
Semannáme'nin devamı şeklinde tasarlanmıştır ve içerdiği
resimden 12 tanesinin Zigetvar Seferi'yle ilgili olmasına
bakarsa Sokollu Mehmet Paşa'nın teşvik ve himayesiyle
iş olmalidir) Eser, II. Selim'in ölümüyle birlikte Sokollu
seyhine işleyen durumu onun lehine tamir etmeyi hedefler.
10 yıllık bir zaman dilimi içinde iki taslak ve bir nihai nüsha
olarak hazırlanan Şehnâme-i Selim Han, Sokollu Mehmet
Paşa'nın diğer yazmalara nazaran daha az betimlendiği bir
serdir. (TV) Bu durum, sultan nedimlerinin ve yakın çevresinin
sadrazamin sultanı gölgeleyen kudretinden rahatsız olduklan
şeklinde yorumlanır. (V) Bu yorumu destekler nitelikte sultanın
azma içinde sadece altı kez, Sokollu'nun üç, sultanın vezir ve
omutanlanının ise 26 kez betimlenmiş olduğuna dikkat çekilir.
19
22. Bu parçadan sözü edilen kitap ile ilgili aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Kitaptaki bir tercihin yoruma yol açtığına
B) Hangi padişah devrinde kaleme alındığına
C) Kimin desteğiyle yazıldığının düşünüldüğüne
D) Oluşturulma yöntemine
E) Yazılma amacına
larak
24-25 sonla
yakide ayngan v
da adlandinimakta
ontology kendine
tuttuğunu savunm
24. Bu parçadan
aşağıdakilen
25 Bu parça için
hangisidir?

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler22.
IV.
A) II
A
TYT
III. O zamana kadar postayı alan, posta ücretini ödü-
e
yordu.
Mayıs 1840 tarihinde, ilk posta pulu olan "Penny
Black" satılmaya başlanmıştır; birkaç gün sonra
ise mavi pul çıkartılmıştır.
MG V. Sonradan postayı gönderenin posta ücretini öde-
mesine ve bu ücretin ödendiğini göstermek için
gönderinin üzerine posta pulu yapıştırılmasına ka-
rar verilmiştir.
1. Dünyada posta idareleri tarafından çıkartılan ilk
posta pulu konusunda tartışmalar olmakla birlikte
genel kabul, posta pulunun Birleşik Krallık ve
irlanda'da posta reformcusu-Rowland Hill tarafın-
dan kullanılmaya başlandığıdır.
II. Bu ilk çıkan pullarda dantel bulunmamakta idi ve
pulların makas ile kesilip ayrıldıktan sonra kullanıl-
maları gerekiyordu, ayrıca pulların üzerinde Birle-
şik Krallık'ın adı belirtilmiyordu
VI. Bugün bile pullarının üzerinde adı belirtilmeyen tek
ülke Birleşik Krallık'tır
B) III
A
Bu numaralanmış cümlelerle anlamlı ve kurallı bir
paragraf oluşturulmak istense hangisi baştan üçün-
cü olur?
C) IV
D) V
E) VI

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler6.
Başkalarını memnun etmek için çalışırsan fark edi-
lemezsin fakat kendini memnun etmek için yaptığın
şeylerin birinin ilgisini çekme şansı vardır.
Aşağıdakilerin hangisi bu cümlede anlatılmak is-
tenenle anlamca aynı doğrultudadır?
A) Hedefe başkalarının fikirlerine aldırmadan ilerle-
yenler başarıya ulaşmada güçlük çeker.
B) Özgünlük, dış dünyadan etkilenmek yerine öz
benliğini ön plana çıkarmayı gerekli kılar.
C) İnsanlar kendi çıkarlarına uygun gördükleri şey-
leri daha kolay benimseme eğilimindedir.
D) Kendini gerçekleştirme yolunda atılan adımlar,
toplumda yer edinme ihtimalini artırır.
E) Toplumu tatmin etmek için verilen her taviz en
başta kişinin başarısını gölgeler.
8

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerTYT / Türkçe
15. Sanat; topluma ayak uydurmak için bir ayna değil, onu şekillen-
direcek bir çekiçtir.
Bu cümlede sanatın işlevi ile ilgili olarak asıl anlatılmak is-
tenen aşağıdakilerin hangisidir?
Hayal gücü, kurmaca ve yaratıcılığın büyüleyici etkisiyle in-
sanları yaşadığı toplumu sorgulamaya yönlendirdiği
B) Eleştirel, sorgulayıcı, farklılıklar üzerine yoğunlaştırıcı özel-
liğiyle sanatın bireyde var olanı tahrip ederek bireyi yenileş-
tirme, modernleştirme çabası içinde olduğu
istediği
istediği yönde değişim ve dönüşümü sağlayacak bir güce
sahip olmasının, insanda ve toplumda var olanı yansıtma-
sının önünde olduğu
D) Kişiyi duygu, algı bakımından geliştirip bakış açısını geniş-
leterek toplumun önüne geçirecek bir değişime yönlendire-
bilmesi
17
Toplumu ve kişiyi anlamak ve açıklamak için toplumda ve
kişide var olanı gerçeğe en uygun biçimde anlaması ge-
rektiği

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerPL
Geride bıraktığımız birkaç yüzyılın bizi savurup attığı yerden
türe dair herkesin hemfikir olduğu, kesin sınırları olan bir tanım
yapamasak da fantastik bir hikâye dinleyeceğimiz zaman
hemen hepimizin karşılaşmayı umduğu üç aşağı beş yuka-
n bellidir. Güzellikleri gözlerimizi kamaştıran elfler, onuru için
yaşayan şövalyeler, yarım akıllı troller, çirkin goblinler... Hiç
kuşkusuz bunda özünde mitlerin yeniden yorumlanması olan
fantastik edebiyatın kurucu metinlerinin zaman içerisinde ken-
dilerinin mitleşerek ardı sıra gelenleri etkilemesinin ve elbette
içinden doğdukları hâkim kültürün zihinlerimizdeki tahakkü-
münün etkisi büyük Öte yandan hiçbirimizin bu metinlerle,
sözünü ettiğim kültürün bir mensubunun kurduğu türden bir
ilişki kuramayacağımız da gerçek. Her ne kadar dijital devrim
ve beraberinde getirdiği enstrümanlarla kültürel sınırlar silik-
leşmiş ve bilhassa Batı harici kültürlerin kökleriyle olan bağı
zayıfmış olsa da bu metinlerle kurduğumuz ilişki her zaman bir
parça sentetik ve etkileşimden ziyade maruz kalma şeklinde
olacak.
idob
5.
1. ANLATIM OZELLIF
DÜSÜNCEY
Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A Açıklama
Örnekleme
C) Benzetme
D Tartışma
E) Betimleme
7.

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler5. "Üç Öykü", dünya edebiyatının önemli yazarlarından Gus-
tave Flaubert'in çok özel bir kitabı. Yazarın ölümünden üç
yıl önce 1877'de yayımlanan bu kitap, "Saf Bir Yürek",
"Konuksever Aziz Julien Söylencesi" ve "Herodias" adlı
üç öyküden oluşuyor. Işlenen temaların çeşitliliği ve üslûp
yetkinliğiyle Flaubert'in yeteneğini tüm yönleriyle ortaya
brokoyan bu kitap Madame Bovary yazarının başyapıtı ola-
Enhorak kabul edilir. İlk yayımlandığında, neredeyse tüm eleş-
tirmenlerce bir "edebiyat olayı" olarak değerlendirilen,
okurlardan büyük ilgi gören kitap, bir eleştirmenimizin de-
yişiyle, yazarın tüm çabalarının, tüm yönelimlerinin, tüm
özlemlerinin somutlaştığı bir yapıttır.
90
Bu parçada sözü edilen yazar ve yapıtıyla ilgili olarak
by aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A Yazarını bütün özellikleriyle yansıttığına
B) Öykülerde konuları farklı biçimde işlediğine
nimala
C) Anlatımda önemli sayılacak bir düzeyi olduğuna
om D) Zaman içinde değişik açılardan ele alındığına
Edebiyat dünyasında büyük yankı uyandırdığına
E)

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler6. Ankara-Kayseri hattının ilk istasyonu olan Cebeci'ye tren
id yahut otobüsle varılırsa insan kendisini İstanbul'un Bakırköy
taraflarında sanıyordu. Sonra, hemen hiçbir düzene uymadan
yapılmış evlerle dolu bir sırtta eğri büğrü, yamru yumru yol-
lar takip edilerek çıkılıyor ancak bir iki köşkün bulunduğu bir
düzlüğe varılıyordu. Sağ tarafta Çankaya'nın yeşillikler orta-
sındaki köşkleri, onun aşağısında Yenişehir'in kârgir binaları ve
üzerinde kalesiyle karşıda eski şehir, eski şehrin eski harap ve
üst üste evleri görünüyordu. Geceleri Çankaya yollarının elekt-
rikleri muazzam bir caminin mahyaları edasıyla parlıyor, Anka-
ra'da binbir türlü ışık yanıyordu.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A Abartılı söyleyiş
Bİkileme
Deyim
Koşul cümlesi
E) Benzetme
56

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerD) Hastalıkların, yakalanmadan tespit edilebilece-
ğine
E) Aynı hastalığa yakalanmış farklı hastaların, farklı
yollarla tedavisinin yapılabileceğine
64. 66. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA
GÖRE CEVAPLAYINIZ.
1
Kitap, tutkunları için bambaşka bir dünyadır. Onlar
edindikleri her kitapla aslında duvarlarına bir tuğla
daha koyar, kendilerine yeni duvarlar örerler. Kütüp-
haneleri, artık evlerinin bir bölümü değil, merkezi
olmuştur. Onlarınki, kendi evlerinde bir tutsaklık,
vazgeçemedikleri bir bağımlılıktır. Kitap biriktirmeyi
aşırıya vardıranların, başkalarıyla ortak bir yaşam
sürdürmesi de zordur, bakış açıları farklıdır. Kitap
tutkunu olmayan biri için kütüphane "düşman böl-
gesi" olduğundan kitap tutkunları genelde yalnız ya-
şamayı tercih eder.
65. Bu parçaya göre, bir kitap tutkununun yalnız ya-
şamayı tercih etmesinin nedeni aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Kalabalık ortamlardan hoşlanmaması
B) Kitaplarına zarar verilmesinden korkması
C) İşlerinin yoğunluğundan başkalarına ayıracak
zaman bulamaması
D) Kitaplarını başkalarıyla paylaşmak istememesi
E) Kitaba düşkün olmayanlarla ortak noktalarının
bulunmadığını düşünmesi

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler4. SERI
5. (1) Karanlıkları devirmek ve aydınlık bir çağın kapılarını
açmak için en mükemmel silah bellidir: kalem. (II) Sözle,
yazıyla kazanılmayacak savaş yok, kalem sahiplerine düşen
vazifeler şunlardır: telaş etmemek, öfkelenmemek, kin kış-
kırtıcısı olmamak... (III) Bütün bunların anlamlı olması için
de halkı okumaya, düşünmeye ve sevmeye alıştırmak ge-
rekiyor. (IV) Halk kalemle kazanılan zaferlerin paydaşı olma
onurunu; okumak, düşünmek ve sevmek yoluyla elde eder.
(V) Ben kalem savaşımı sürdürüyorum bunu ise deneme-
nin gezdiği meydanda yapıyorum zira deneme, bana, gel
sırtıma bin seni istediğin yere götüreyim diyen bir at gibi.
(VI) Denemeyle ben konu konu dolaşıyorum; sınırsız, zin-
cirsiz geziyorum; geniş, rahat kırlarda, içime sanatın temiz
havası doluyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
Ofiv
AYII
PARAGRAF K
B) III
C) IV
E) VI
6

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler28. Yaratıcı yazı eğitimleri, aslında yazı tarlasının mayınları-
ni gösterir. Bu mayınlar bizden önceki yazarlar tarafından
konulmuştur, dil ve söz de sınırları çizmiştir. İsterseniz bu
mayınlara basmamaya çalışırsınız, isterseniz patlatmadan
onların yerlerini değiştirirsiniz, isterseniz aralarından ge-
çerken kimsenin denemediği bir dans tekniği üretirsiniz ki
bu sayede kendi mayınınızı koyacağınız alana ulaşabile-
siniz.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada ele alınan ko-
nuya farklı bir açıdan bakmaktadır?
ond
ledebé nin
A Herkes "yazan kişi” anlamında yazar olabilir elbet
ama yazılan metinler ne kadar güçlü, ne kadar "ya-
ratıcı” olacaktır; bu, kişinin yeteneğine kalmıştır.
B) Edebiyatta bütün kurallar ve tavsiyeler ihlal edilebilir-
dir, zaten bu yüzden edebiyat diri ve uzamda yaşa-
yan bir sanattır.
C) iyi ve doğru okuma yapmadan yaratıcı yazarlık kurs-
Marının hepsini bitirip bu alandaki kitapları hatmetmek
boşuna olacaktır.
D) Yaratıcı yazı dersleri veren yerler elbette çoğalma-
lıdır ama salt maddi kaygıyla, "yapmış olmak için
yapan" kişilerin elinden de kurtarılmalıdır.
Kötü bir kitap bile bize kötü kitabın nasıl bir şey oldu-
ğunu anlatır, ilerleyen zamanda kötü kitaplara daha
çok zaman ayırmamızı engeller ya da nasıl yazma-
mamız gerektiğini bize öğretir.
br

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler19. Batı düşüncesinin temel karakteristiği akılcı
olmasıdır. Batı düşüncesi bir bütün olarak evrene,
insana ve hatta Tanrı'ya rasyonel bir şekilde
yaklaşmış, bunları akıl yoluyla anlayıp kavramaya
çalışmıştır. Bu çaba öncelikle mitolojik olanın
terk edilerek felsefenin ve bilimsel düşüncenin
doğmasına kaynaklık etmiştir. Antik Yunan
felsefesi evrenin düzenli, dolayısıyla rasyonel
olduğu, bu nedenle insan aklının bu rasyonel
yapıyı bilebileceği ön kabulü üzerine kurulmuştur.
Önde gelen Antik Yunan filozoflarının neredeyse
tamamında açık ya da örtük şekilde bu
düşünceye rastlamak mümkündür. Rasyonel
evrenin akıl yoluyla bilinebileceği düşüncesini
sağlayan unsur logos kavramıdır. Logos kavramı,
içerdiği anlamlar ile akıl ve ölçü gibi kavramların
birbiriyle ilişkilendirilmesini sağlamıştır. Logos
kavramı, hem evrenin düzeni hem onun
bilinebilirliği hem de iyi bir insani hayat açısından
merkezî öneme sahiptir. Onun sayesinde evren,
bir kaos olarak değil; düzenin bütününün karşılığı
olarak görülmüş, bu düzen onunla bilinmiş ve
onunla evrendeki düzenin bir benzeri insan
hayatında da oluşturulmaya çalışılmıştır.
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi
logos kavramının içerdiklerinin dışında kalır?
A) insan tarafından evren akılla algılanır.
BY Evrendeki düzeni karşılar.
C) Doğa yasalarını kapsar.
Bilimsel bir düşüncenin ürünüdür.
E) Doğanın, insanın bir parçası olduğunu
vurgular.
V-V--1

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler24, Necati Tosuner'in bu parçadaki üslubuyla ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Kısa öyküyü tanımladığı cümlelerinde şiirsel bir
dil kullanmıştır.
B) Kullandığı ifadeler didaktik açıdan fazla bir şey
anlatmayan ifadelerdir.
Kışa öyküyü tanımlarken yaptığı benzetmeler
şairane eğilimin yansımalarıdır.
D) Tanım cümleleri arasında dize özelliği ve imge
özelliği gösterenler vardır.
EXKüçürek hikâye yeni bir tür olduğundan
tanımlamalarında belirsiz bir anlatım hâkimdir.
agrafinsifresi.com
www.parag

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerGerçekten "küçük bir dünya'da yaşadığımızı kanıtlamak
için dâhiyane bir deney yapıldı. Harvard Üniversitesin-
de sosyoloji profesörü olan Stanley Milgram, sosyal
ağlarımızın tipik boyutunu (kaç tane arkadaşa, arka-
daşın arkadaşına vs. sahip olduğumuzu) ölçmek istedi.
Nebraska ve Kansas'ta 100 insana birer paket gönderdi
ve paketleri Massachusetts'teki bir “hedef” kişiye gön-
dermelerini istedi. Kulağa son derece basit gelse de
şöyle bir durum vardı. Paketi gönderecek olan kişilere
hedef kişinin adresi verilmemişti. Sadece adı, mesle-
ği ve diğer birkaç kişisel detay paylaşılmıştı. Milgram,
paketi gönderecek kişilerden paketi hedef kişiyi tanıyor
olabilecek arkadaşlarından birine göndermesini iste-
mişti. Sonuç, çok etkileyici oldu. Paketler hedefe, beş
yolculuk yaptıktan sonra ulaştı. Milgram, birkaç yıl sonra
deneyi tekrarladı ve yine benzer sonuçlar elde etti. Aynı
şeyi sistematik olarak yapmak istediğimizde ise çok
daha fazlası, 4.950 bağlantı, gerekiyordu.
37. Bu parçada bir bilginin kısa sürede geniş bir kitleye
yayılmasında aşağıdakilerden hangisinin daha etkili
90
olduğu vurgulanmıştır?
A Modern iletişim araçlarının
B) Geniş bir sosyal çevrenin
Rastgele ilişkiler ağının
Toplum tarafından tanınan kişilerin
E) Kitlesel hareketlerin

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler12. Modern yaşamın bütün yönleriyle hissedildiği kentler-
de yaşayan bireylerin sıkıntılarını, ruh hâllerini, içinde
bulundukları trajediyi ve insan çeşitlemelerini ele alan
Dostoyevski'yi, modernist romanın en önemli isim-
lerinden biri olarak kabul etmek mümkündür. Ancak
Dostoyevski'yi, aynı zamanda, yansıttığı tiplerin tüm ra-
hatsızlıklarını da olduğu gibi hisseden rahatsız biri olarak
görmek de mümkün Kuşkusuz onu modernist edebiyatın
önemli isimlerinden biri kılan yanı sadece bundan ibaret
değildir. Romanlarındaki olay, kahraman, mekân, anlatım
teknikleri itibariyla da ortaya koyduğu formlar modern ro-
manın sınırlarını oluşturmuştur.
Bu parçada Dostoyevski'nin hangi yönüne değinil-
memistir?
A) Nerede yaşayan insanları anlattığına
B) Kendini kahramanlarının yerine koyabildiğine
C) Roman türüne yaptığı katkıya
D) Kişilerin iç dünyalarını yansıttığına
Topluma ait sorunlara değinmeyi yeğlediğine