Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

Ssap ve başlıktan oluşan bir tıraş bıçağı en fazla ne kadar geliştirilebilir ki? En keskin tıraş bıçağı daha ne kadar keskinleşebilir? Televizyonlarda gösterilen tıraş bıçağı reklamlarından söz ediyorum. Çok da uzun ol- mayan aralıklarla "geliştirilen" yeni bir modelin reklamı yapılıyor. Her yeni modelin elden kaymayı engelleyen 'yeni" bir sapı, yüzü daha az tahriş eden "yeni" bir baş- lığı oluyor. Gerçekte değiştirilen şey sadece sapin ren- gi ya da bıçağın tasarımı olduğuna göre, bu reklamlar, sektördeki yoğun rekabetten kaynaklanıyor olsa ge- rek. Üstelik bu reklamlar gösterilirken firmanın önceki modelleri piyasada satılmaya devam ediyor. Böylece firma bu son reklamıyla daha önce reklamlarda aynı şekilde tanıtılan önceki modellerinin o kadar da iyi ol- madığını kabul etmiş oluyor. kor MBIgak 2tr keskin daha ne •Bıçak

2. Bu yapıt, insanı psikolojik yönden rahatlatan ve eserin kah- ramanıyla empati kurmasını sağlayan öykülerle dolu. Ya- zar, bunları yaparken kendi hayalinden geçirdiklerini ya- şadığı olaylarla çok güzel harmanlıyor. Olaylar arasında- ki bağlantı parçaları o kadar kuvvetli ki bir parçayı kaçır- dığınızda olaylar arasındaki ilişkileri çözümlemede zorluk yaşayabiliyorsunuz. Okuyucu, aynı zamanda öyküde bazı noktaları kendince birleştirme imkânı bulup metne de dâhil olabiliyor. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen öykü- lerin bir özelliği değildir? A) Yoruma açıklık C) Yol göstericilik E) Bütünlük B) Duygudaşlık D) Kurgusallik

13. Kuram; bir bilime temel olan kurallar, yasalar ve kavramlar bütünüdür. Bu sözcük; bilim, kural ve sistematik bilgiyle ilişkilidir ve kendi içinde çelişkiler barındırmaz. Kuram, sistemli bir biçimde düzenlenmiş birçok olayı açıklaması yönüyle nesneldir. Ne var ki geçerli ve nesnel bilgilere sahip olsa bile bir kuram eskiyebilir, yeterli gelmeyebilir. Bu durumda kuram revize edilebilir hatta terk edilebilir de. Bu, onun kendi alanını bütün özellikleri ve incelikleriyle içine almadığını gösterir. Öte yandan hiçbir kuram, tek başına yeterli değildir. Söz gelimi fizik kuramları biyolojiyi, sosyolojiyi, jeolojiyi vs. etkileyebilir. Bu parçadan hareketle "kuram" ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Güncellenebilir özellikler içerdiği B) Terimsel nitelik taşıdığı C) Ortaya çıktığı bilim dalıyla sınırlı olmadığı D) Her zaman geçerliliğini koruduğu E) Kendi içinde tutarlı olduğu 11

3 10. Kış, İstanbul'a griliği ile yüklenmiş. Güneş, Balat'ın eski so- kaklarında, ansızın çıkıp gelen kadim bir dost sıcaklığı ile bulutları aralayıp gülümsüyor arada bir. Gökyüzü, iyiden iyive içine kapanmış. Sessizce ağlarcasına çiseleyen yağ- murla birlikte bir garip rüzgâra sarınmış hüzün geziniyor etrafta. Pencerelerden aşağı bırakılmış allı morlu çamaşır- lar... Kızarmış balık ve yeni soyulmuş kuru soğan kokusu... Hemen köşede bir bakkal dükkânı var. Kapısının üstünde asılı duran plastik toplarıyla, gazoz kasalarıyla, neredeyse asırlık ekmek dolabıyla tam bir anı sandığı. Bir zamanlar "Altın Boynuz" diye bilinen Haliç'in eteklerindeki bu semt, zamana direnmeye çalışıyor. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? nheltitemetle bhet A) Neden-sonuç ilişkisi kurulmuştur. B) Benzetme yapılmıştır. C) İkilemelere yer verilmiştir. D) Betimlemeye yer verilmiştir Kişileştirmeye yer verilmiştir.

24. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yanlış ve gereksiz ilaç kullanımı, halk sağlığını etkileyen ciddi bir sorundur. Akılcı olmayan ilaç kullanımı hastaların tedaviye uyumunun azalmasına, ilaç etkileşimlerine, bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine, hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına, tedavi maliyetlerinin artmasına neden olur. Bu sorunlardan kurtulmak için akıllı ilaç kullanımının yaygınlaştırılması, akıllı ilaç kullanımı sürecinin her aşamasının doğru uygulanması gerekir. Akıllı ilaç kullanımının sağlanması konusunda far- kındalığın oluşturulması ve toplum bilincinin arttırılmasında hastalar, hasta yakınları, hekimler, eczacılar, sağlık perso- nelleri ve ilgili meslek örgütleri sorumluluk sahibi taraflardır. Bu parçadan akıllı ilaç kullanımı ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisine ulaşılabilir? A Bazı hastalıkların toplum içinde hızlı yayılmasını önle- mek için önemli bir etkendir. Belli meslek gruplarının birlikte hareket edememesi, uy- gulamanın yaygınlaşmasının önüne geçmektedir. C) İlaç kullanımı konusunda insanların medya yoluyla bi- linçlendirilmesini de içeren bir uygulamadır. D) İlaçların etkisinin daha hızlı ve kalıcı olmasında etkili bir uygulamadır. E) Gereksiz ilaç kullanımının önüne geçmek için birçok ül- kenin birlikte uygulamaya koyduğu bir önlemdir. 26. Ülkemi yapma layan ifadele 25. İlk ve ortaöğretim kademelerinde ders kitaplarında okunan metinlerin bireylerin zihinsel ve duygusal gelişiminde nasıl YAYIN DENİZİ PRO girişm davra bilim bir tu süre değ olar ma Bu sa A

len ve dilin temeli- esleri denmektedir. yapısı, ünlü ve ün- e göre ayarlanmış maları açısından, dan ortaya çıkan ünlü sesleri taşı- a dört ana başlık a ünlülere nitelik Idiği şekillerdir. ngisinde virgül E) IN DENİZİ PRO 15. Eğitim-öğretim süreci ya da okul denilen kurum herkesin bir biçimde tanıdığı, içinde olduğu, etkilediği ya da etkilen- diği bir yapıdır. Yaşamının belli bir döneminde öğrencilik yapmış olan herkesin sınıf arkadaşları, öğretmenler, okul müdürleri ve müfettişler hakkında anlatabileceği pek çok deneyimi bulunmaktadır. Toplumun neredeyse tamamını Ave etkileyen eğitim gibi önemli bir etkinlik alanının "etik değer- leri" ve "meslek ilkeleri" üzerinde ülkemizde bu güne kadar dhe kapsamlı bir tartışma başlatılmamış olması da şaşırtıcıdır. Bu kitabın amacı, bir yandan eğitim ve öğretim sürecinin ne tür değerler ve ilkeler ekseninde işlev görmesi gerektiğini tartışırken diğer yandan bu sürecin gerçekleştirilmesinde başlıca rolleri oynayan öğrenci, veli, öğretmen, okul yöneti- cisi, müfettiş ve rehberlik uzmanı gibi meslek elemanlarının etik ilkelerinin ortaya konulmasını sağlamaktır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden ya- rarlanılmıştır? A) Açıklama B) Tartışma D) Betimleme C) Öyküleme E) Tanık gösterme

6. Bir edebi eser için hayal çok önemlidir kuşkusuz. Fakat ta- mamen hayal unsurlarıyla oluşturulmuş eserler okuyucuya hiçbir şey vermez. Bunun doğal sonucu olarak da o eser ba- şarılı sayılmaz. Eserinde tamamen hayatın gerçeklerinden bahseden sanatçı, okuyucuyu sıkacak ve onun ilgisini çe- kemeyecektir. Hayalin fazla olduğu eserler de okuyucunun ayağını yerden kesecektir. Onu gerçek dünyadan tamamen uzaklaştıracaktır Bu nedenle sanatçının hayal ile gerçeği eserlerine koyarken dengeyi iyi kurması gerekmektedir. Şiir, her şair tarafından amacı ve üslubu açısından farklı de- ğerlendirilir. Buna saygım var elbette ama bazı şairler var- dır ki "Ben sadece bu toprağın sesi olacağım." der. Bunun için de sınırların ötesinden gelen rüzgârlardan kokular dev- şirmeye hiç yanaşmaz. Bunun doğru bir tutum olmadığını söylemeliyim. Bu, sanatın ne olduğunu anlayamamaktan kaynaklanan sanat eserini sadece içinde yaşadığı topluma özgü bir insan ürünü sayan bir zihniyetin kabul edilemez bir görüşüdür... Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? A) Aynı konu ile ilgili farklı görüşler dile getirilmiştir. B) II. 8 çada anlatılanlar, I. parçada söylenenleri destekler niteliktedir. C) Aynı konu farklı örneklerle ispatlanmaya çalışılmıştır. D) Parçalarda anlatılanlar birbiriyle çelişmektedir. E) Her iki parça da bilgi verme amaçlı oluşturulmuştur.

22. Belize sahilinin 100 km açığında bulunan ve Buzul Çağı'nın sonunda su seviyesinin altında kalmış olan Büyük Mavi Delik, 300 m genişliği ve 125 m derinli- ğiyle dünyanın en büyük çökme çukurudur. A) Buzul Çağı, birbirinden farklı çok sayıda çökme çukurunun oluştuğu bir dönemdir. B) Derinliği 100 metreyi aşan çökme çukurları, dün- yada az rastlanılan yüzey şekilleridir. C) Belize sahili açıklarındaki çukur, kapladığı alan bakımından diğer çökme çukurlardan ayrılır. D) Çökme çukurları, tarihî dönemlerde deniz seviye- sinin altında kalmış bölgelerde oluşur. E) Büyük Mavi Delik, yeryüzünün yakın dönemde keşfedilmiş en eski çökme çukurudur. kesin yargı

2. Bir ekosistemin birim zamanda oluşturduğu biyokütle miktarına birincil üretim denir. Aşağıdaki grafikte bazı sucul ve karasal ekosistemlerin birincil üretim miktarları verilmiştir. Mercan resifleri Tundra Iliman kuşak otlakları Tayga Savana Tropikal yağmur ormanı Grafiğe göre, 0 1. Mercan resiflerinin birincil üretim miktarı, tayganın birincil üretim miktarından fazladır. 500 1000 1500 2000 2500 Ortalama birincil üretim. (gr/m₂/yıl) II. Grafikte verilen karasal ekosistemler içerisinde birincil üretim miktarı en fazla olanı tropikal yağmur ormanlarıdır. A) Yalnız II III. Tundranın savanaya göre birincil üretim miktarının az olmasının nedeni iklim koşullarının üreticiler için uygun olmaması ile açıklanabilir. ifadelerinden hangileri söylenebilir? D) II ve III B) I ve II C) I ve Ill E) I, II ve III

Sanatçı, 4 Ocak 1960'ta, Sens yakınlarındaki küçük Villeblevin ka- sabasında Le Grand Fossard isimli bir yerde geçirdiği trafik kazası sonucu hayatını kaybetti. 1960 yılında trafik kazasından ölüm, gü- nümüzdeki kadar kanıksanmış değildi kuşkusuz. Bu durum ölü- müyle ilgili çeşitli rivayetlerin de dillendirilmesine neden olmuştur. Ömrü boyunca yaşamanın "saçma”lığından bahseden, bununla birlikte intihar fikrini de küçümseyen büyük yazarın, saçma ve in- tihar ihtimalini bile düşündürecek şekilde ölmesi Camusvari bir ironi değil midir sizce de? Çünkü daha önce o, ironik biçimde, en tuhaf ölüm şeklinin ne olduğu sorulduğunda "Araba kazasında öl- mek." cevabını vermiştir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Yorumları bir ayrıntıya dayandırma B) Saptamalara yer verme C) Yargıları gerekçeleriyle birlikte verme Soyut kavramları somutlaştırma E) Karşılıklı konuşma üslubundan yararlanma

2. (1) Newton ile gelişen mekanistik fizik, bilime ve felsefeye deterministik bir anlayışı dayatmıştır. (II) Newton'un bu evreni sürekli ve öngörülebilir bir yapıdadır. (III) Dolayısı ile nedensellik ve öngörü- lebilirlik ilk defa felsefi argümanların dışında bilim ile desteklenir bir hâl almıştır. (IV) Böylece neden- selliğin yol açtığı belirlenimci bir evrende, özgür irade daha ciddi biçimde sorgulanır hâle gelmiştir. (V) Immanuel Kant gibi filozoflar, özgür iradeye yer açabilmek için insan iradesini fiziksel neden- selliğin dışında bırakmak zorunda kalmışlardır. (VI) Modern fiziğin öngörebilme gücü anlaşıldıktan sonra, sadece din ve felsefenin alanına giren bu gibi konular artık biyolojiden, psikolojiye, sosyolo- jiden fiziğe kadar birçok bilimin araştırma konusu olmuştur. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III C) IV DV EYI 4. (1) Bili çe; yö insanın bilinci Değer (IV) E yayılın parad kalıcı insar değe diyi i kalıc duyr Bu para baş A) L

A evap- m ya- uhsal ivas- rekir. cendi ara- rekli dan ağı ygi e A A 37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız.. A Âşıklar; sazlı (telden), sazsız (dilden), doğaçlama yoluy- la, kalemle veya birkaç özelliği birden taşıyan geleneğe bağlı olarak şiir söyleyenlerdir. Ayrıca şiiri söyleme biçi- mine "âşıklık-âşıklama" âşıkları yönlendiren kurallar bü- tününe de "âşıklık geleneği" adı verilir. Âşıklık gelene- ğindeki tanımlamaya göre âşıklar; saz çalıp çalamama, atışma, karşılaşma yapıp yapamama, doğaçlama şiir söyleyip söyleyememe, usta-çırak ilişkisi içinde yetişip yetişememe gibi geleneksel ölçülerle birbirinden ayrılır. Âşıklık geleneğinin oluşmasında ve bu gelenek içinde yetişen âşıkların şekillenmesinde geçmişten günümüze kalan tarihî ve kültürel mirasın rolünü de unutmamak gerekir. 37. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy- ienemez? A) Âşıkların şiir söyleme biçimleri birbirinden farklılık gösterr. B) Âşıklıkta geleneğe uygun hareket edilir. X C) Aşıklık geleneğinin oluşumunda birçok faktör vardır. D) Bir âşıkta, âşıklıkla ilgili birkaç özellik bulunabilir. Âşıklık geleneğinde, göçebe kültürün izlerine rastla- nır. Sidha 39-40. soruları layınız. Bilişsel öğrenme k olması için bireye si ve önceki bilgi gerekir. Dolayısıy lediğinizde o bil madığınız sürec leneksel teknik ezbere dayalı Anlatımın sor ezber odaklı s lerin bu bilgil rin öğrenilm miş öğrenim derinlemes 39. Bu parg ilgili aşa A) Hat B Pla Bil D) C EX

22. insanlık var olduğundan bu yana psikoloji hakkında birçok şey gözlenmiş ve söylenmiştir. Örneğin, MÖ 400'lü yıllarda yaşayan Platon, ruhun üç bileşenden meydana geldiğini ifade etmiştir. "Logos" mantığı, "thymos" öfkeyi, "eros" da arzularımızı ifade eder. Ka- baca baktığımızda Freud'un "id", "ego" ve "süperego" kavramları için kimden ilham aldığını bulmak zor ol- masa gerek. Freud'un ilham aldığı kişiler sadece fi- lozoflar değildir elbette. Şiirler, tragedyalar, romanlar insan psikolojisinin derinliklerine dair yapılan gözlem- lerle doludur. İyi bir gözlem yeteneği ve analiz gücü olan yazarın kaleminden dökülerek insanın ruh dün- yasını tasvir eden kelimeler, okuyanın zihninde birkaç boyutlu bir film gibi belirir. Aslında gün içerisinde sık- lıkla karşılaştığımız ve bazen bize sıradan görünen olayların, davranışların, ilişkilerin arka planında tüm insanlar için geçerli olan ve tekrar eden bir şablon olduğunu fark edebiliriz. Bu açıdan iyi bir edebiyat eseri, tıpkı Freud'da olduğu gibi, insanın ruhunu ince- leyen bilim insanları için emsalsiz bir olanaktır. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? -leignen A) Zihinsel süreçleri ve davranışları tanımlamak, ne- den ve nasıl oluştuklarını açıklamak gibi hedefler doğrultusunda psikolojinin farklı bilimlerden ya- rarlandığı B) Çok kapsamlı bir bilimsel alan olan psikolojinin, insan davranışlarının belirgin yanlarını başlıklan- dırarak incelediği C) Dil aracılığıyla duygu, düşünce ve hayallerin bi- çimlendirildiği edebiyatin; insanı anlama nokta- sında psikolojiye imkân sağladığı D) Platon ve Freud gibi pek çok bilim insanının, psi- koloji biliminin eğitim alanındaki uygulamalarına öncülük ettiği E) Edebiyatın farklı türlerinde ortak bir tavır olarak insan psikolojisinin ayrıntılarının yer bulduğu bry Yayınları

cevaplayınız. parçaya g Osmanlı Devleti zamanında Nevruz gününe özel bir önem verilmiştir. Padişahlara Nevruz günleri "nevruziye" adı verilen kasideler sunulurdu. Bu kasidelerde ağaçla- rin yeşermesi, çiçeklerin açması, havanın ısınması gibi konulara yer verilirdi. Nevruz günü Adem'in yaratıldığı, Nuh'un gemisinin karayı bulduğu, Hz. Ali'nin doğduğu, halife olduğu anlatılırdı. Nevruz gecesi bütün yaratıkların Tanrı'ya secde ettiği, dileklerin yerine getirildiği belirtilirdi. Nevruz günlerinde müneccimbaşı, yeni takvimi padişaha sunar, bahşişini de alırdı. Buna da "nevruziye bahşişi" adı verilirdi. 21 Mart'a karşılık gelen bu özel gün birçok şiirde bir metafor ve bir motif olarak kullanılmış ve nev- ruziyeler bazen büyük bahşişlerle ödüllendirilmiştir. Aşık Çelebi'nin Meşairü'ş-Şuara'da naklettiğine göre Zati'nin nevruziye bahşişi olarak kendisine bir yıl yetecek bir mik- tar olan 2000 akçe caize aldığını görmekteyiz. Bu konu Gül ü Nevruz adı verilen mesnevilerde müstakil bir ebedî mevzu hâline de gelmiştir. Lütfî, Zihnî ve Muidî'nin bu tarz eserleri mevcuttur. 37. Bu parçada altı çizili sözle "Nevruz"la ilgili olarak anla- tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? AYŞairlerin yegâne geçim kaynağı hâline geldiği i Divan şairleri tarafından özel önem verilen bir konu olduğu C) Edebî konular arasında çok fazla işlendiği D) Bazı şairlerce zaman zaman kitap adı olarak kullanıldığı E) Zamanla bağımsız bir yazınsal konuya dönüştüğü iklir nul çim bir de be O a 39 M A

öre Deneme-22 Dünya çapın- modern bireyin n etkilenerek orgulamaları, Stü yansıma- -ğinmişlerdir. emaları coğ- st, Faulkner, arın eserie- ar arasında ları olduk- çok yazarı e ciddi bir yine Joy- aparak ve iştır. Her mdan ve mesi ve rdan da YAYIN DENİZİ 18-20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Kaygım yok zamana karşı, sadece dur durak bilmez bir telaşım var. Aynı denkleme eş değer değil mi ki anlamı. Her yeni telaşta kaybediyorum bilmediğim adı- ni. Haykıracak gücüm var, bir eklesen adımın yanına resmini. Korkak değildim aslında oyunlarda kandirilma- dan önce. Yenilmeden diyecek gücüm bile yok çünkü hiç mağlup edilmeden hep kandırıldım, adım oyunun en hüzünlü tenhalarında. Şimdi senin oyununda başı çekmek var listemde. Senden vurmak, seni kazanmak, seni özümsemek, sana yazılmak. 18. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Birinci kişili anlatım -8) Mecazlı söyleyiş C) Yineleme DAlıntı yapma E) Kişileştirme 19. Bu sözleri söyleyen biri aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir? A) Yerleşik değerleri sorgulayan B) Geri planda kalmayı yeğleyen C) Sürekli yenilik arayışında olan D) Kendini beğendirme kaygısı taşımayan 2 Geleceğe umutla bakan 20. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşa- ğıdakilerden hangisidir?

23. 2020'nin "Dünya Limit Aşım Günü" 22 Ağustos idi. Yani dünyanın 12 ayda ürettiği doğal kaynak o gün tükendi. Uluslararası düzeyde çalışmalar yapan "Kü- resel Ayak İzi Ağı"; insanlığın doğa üzerindeki yıllık kaynak talebinin, dünyanın bir yılda sağlayabileceği kapasiteyi aştığı günü "Dünya Limit Aşım Günü" ola- rak tanımlıyor. Aslında, temelde gezegenin 12 ayda ürettiği doğal kaynağı, kaç ay içinde tükettiğimizi gösteriyor. 1970'li yıllardan günümüze, nüfus artışıy- la birlikte aşırı artan tüketim ve kötü çevre karnemiz sebebiyle her yıl birkaç gün daha öne geliyordu. 2020'de pandemi dolayısıyla alınan tedbirler ve aza- lan tüketim faaliyetlerinin etkisiyle "bu gün", önceki yıla kıyasla üç hafta ilerledi. Bu parçadan yola çıkılarak "Dünya Limit Aşım Günü" ile ilgili olarak, 1. Bir yıllık doğal kaynağın ne kadar yettiğine göre belirlenir. Ileri II. İnsan aktivitelerinin doğal kaynaklar üzerindeki etkisini sembolize etmektedir. III. 1970'li yıllardan bu yana ilk kez 2020'de limit aşı- mı, bir önceki yıla göre daha ileri bir tarihte ger- çekleşmiştir. yargılarından hangisi/hangileri söylenebilir? A) Yalnız I D) I, II ve III B) I ve II E) II ve III C) I ve III