Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

17. I. Türkiye'de erozyon; tarım alanlarının %59'unda, orman, alanlarının %654'ünde, mera alanlarının da %64'ünde oldukça aktif olarak görülmektedir. II. Türkiye'de yeryüzü şekillerinin çok engebeli olması, yağışların özellikle iç kesimlere sağanaklar şeklinde düşmesi ve bitki örtüsünün tahrip edilmesi erozyon ris- kini artırmıştır. Numaralanmış II. cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangi- si söylenebilir? A) 1. cümlede sözü edilen olayın doğurduğu olumsuzluk- lardan bahsedilmektedir. B) I. cümlede değinilen olgu örneklerle açıklanmaktadır. C) 1. cümlede sözü edilen olguyla ilgill nedenlerden bah- sedilmektedir. D) I. cümlede değinilen olumsuzluklarla ilgili önerilere yer verilmektedir. E) I. cümlede bahsedilen konuyla çelişen farklı bir durum- dan söz edilmektedir.

6. (1) Insan ancak ilişkileri içinde var olabilen bir yaratık ol- duğundan insanlann düşünebilme, düşündüğünü karşısın- dakine anlatabilme yeteneği, toplumsal yaşamın temelini oluşturur. (II) İnsanoğlunun düşünce ve duygu alışverişini kısıtlamak ya da genişletmek, onun yaşam biçimini de- ğiştirir. (III) Çağımız bu tür bir değişime, bu alışverişin ge- nişlemesine tanık oluyor. (IV) Bu değişim, simgelerin ve mesajların yoğun bir biçimde üretilmesinden ve geniş bir alana yayılabilmesinden kaynaklanmaktadır. (V) Hiçbir tek- nolojik buluş; yaşam biçimini, bireylerin bilinçlenmesini ve toplumsal davranışlarını iletişim teknolojisindeki gelişmeler kadar etkilememiştir.. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yargı gerekçesi ile birlikte verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV E) V

Sine am- lar in 21 Geçmişte Türklere, özellikle de İstanbul'da yaşayanlara öz- gü bir sanat olarak görülen mahyacılığın dört yüz yıllık bir ge leneği vardır. İslam dininde kutsal olan ramazan ayının gö rünür etkinliklerinden biridir. Eski İstanbul ramazanlarının coşkusunun sembollerinden biri mahyalardı. Gündelik ya şenlikler, donanma geceleri ve mehtap gezintileri gi- bi güzelliklerle zenginleştiren İstanbul'un ramazan geceleri- ni de mahyalar renklendirirdi. Ilk kez 1617'de Sultanahmet Camisi'nde kurulan mahya, sonraki yıllarda sanatsal bir ge- kazandıran kişi Abdüllatif Efendi'dir. Onun ölümünden son- lenek hâlini almıştır. Mahyacılığı islah eden ve ona bu niteliği a mahyacılık usta-çırak düzeni içinde babadan oğula geçe- rek devam eder. Eski Istanbul yaşamını anlatan yazarlardan Ahmed Rasim, Musahipzade Celâl, Sermet Muhtar Alus, Ha- lit Fahri, Ercümend Ekrem ve Burhan Felek mahya konusu- a değinmeden geçmemiştir. Günümüzde mahyalara, sos- yal konularla ilgili yazılar da yazılmaktadır. Camilerde kandil yerine elektrik ampulleri kullanılmaya başlanmasıyla birlikte mahyalar büyük ölçüde elektrik teknisyenleri tarafından ku- 39.-40 şamını; ra na rulmaya başlanmıştır. çaya göre cevaplayınız. 39. Bu parçadan "mahya"larla ilgili olarak I. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte geçmişteki önemini ve işlevini yitirmiştir. Avell II. Osmanlı Dönemi'nde İstanbul'daki birtakım kutlamalar- da ve törenlerde kullanılmıştır. III. Son dönemde geleneksel içeriğinin dışında başka amaç- lar için de kullanılmaya başlanmıştır. D) Il ve IV 40. Bu parçada hangisine de B) Ive III IV. Zaman içinde gelişmiş ve estetik bir kaygı gözetilerek hazırlanmaya başlanmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? E) Il ve IV A) Dinin gü By Tarihte Tine KÖŞEBİLGİ Yayınları C) Aydint kip z E) Istar Sl ve Il

26. 622 Hicret sonrası kurulan, kabile otonomisine dayanan ve Müslümanların ilk kez siyasi güç olarak ortaya çıktığı İslam Devleti'nin ilk merkezi aşağıdakilerden hangisidir? B) Mekke A) Habeşistan D) Yemen E) Kuba C) Medine

28. İrlanda doğumlu Samuel Beckett'in "Bir perdelik bir şey çok az, üç perde ise çok fazla olurdu." dediği Godot'yu Beklerken, sesiz sinemanın komedi yıldızlan Chaplin'e, Laurel Hardy'ye selamlarla doludur. Yazarın Fransızca olarak kaleme aldığı bu oyunu Fransızlar dışında ilk kez Türkler izlemiştir çünkü oyun, Muhsin Ertuğrul sayesinde bizde diğer ülkelerden önce oy- nanmıştır. Ondan kısa bir süre sonra yazar tarafından yapılan bazı değişikliklerle İngilizceye çevrilir ve orada da sahnelenir. Zamanla dünya çapında ün kazanan oyun, hızla klasikleşmiş- tir. Sonu gelmeyen ve anlamsız bir bekleyişin anlatıldığı yapıtın en dikkat çekici yanı, okuyucuyu etken kılmasıdır. İki karakte- rin arasında geçen anlamsız ve saçma diyaloglar okuyucuyu derin anlamlar çıkarmaya iter. Kimilerine göre tüm zamanla- rin en iyisi olan oyun, 21. yüzyılda da kafamızda soru işaret- leri bırakmaya devam ediyor. Bu parçadan hareketle Godot'yu Beklerken adlı yapıt- la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Başka sanatçılara göndermelerin yer aldığına BY Fransa'dan sonra ilk defa Türkiye'de oynandığına C) Kisa kiyatro türünün öndü eseri olarak görüldüğüne D) İnsanlar üzerindeki etkisini günümüzde de sürdürdüğüne E) Qkuyucunun duygusunu harekete geçirecek bir anlatı- mının olduğuna

26.Yaralar sadece acımakla kalmaz, bazen tatlı tatlı kaşınır da... Ruhumuzda derin bir yer edinen hati- ralar da öyledir, tenimizdeki yaralara benzerler. Za- manla donmuş, kabuk bağlamıştır. Biz o kabuğun altındaki büyülü manzaralara bakar, iç çekeriz. Gö- zümüzde birkaç damla gözyaşı birikir, garip bir çoş- ku ve inançla tekrar sarılırız hayatımıza. Böyle düşünen birinin aşağıdakilerden hangisi- ni söylemesi beklenemez? A) Acıları unutmak mümkün değildir. B) Mazimizdeki hatıralar ara sıra gelip bizi yoklar. C) İnsan hatıralarına gömülüp kalmamalıdır. D) Yaşadıklarımız ne kadar hüzünle hatırlansa da onların bizi hayata bağlayan bir yanları vardır. E) Hatıraları, insanın hayatını yönlendirir.

B B AYT B 20. "Ağustos Cuma günü. Sicil müdürü Cavit Bey, yemek- ten sonra minderin üstüne uzanmış, uyumak istiyor ama karasinekler rahat birakmıyor. Köylülerin duvar diplerine uzanıp yüzlerine birer mendil örterek mışil mi- şıl uyudukları gözünün önüne geldi. İmrendi. Uzandı, sandalye üzerinde duran ceketinin cebinden beyaz ke- ten mendilini alıp yüzüne örttü, sıkıntılı olmasına aldır- mayarak uyku gelecek diye bekledi. Bu arada da ilkin çocuklarının mektep taksitleri için gönderdiği paranın makbuzunu nereye koyduğunu düşündü. Sonra, karı- sının, para yetiştiremiyorum, diye sızlanmasını hatırla- dı. "Ben burada aç duracak, değilim ya!" Maaşlara zam yapılacak diyorlardı... Müsteşarın, kendisini sevdiğini düşünüp sevindi. Yanlışlıkla işten el çektirilen bir me- muru Cavit Bey'in bir sözü ile müsteşar hemen eski işine göndermişti. Ya böyle olmayıp da müsteşar da- yatsaydı! Bu zavallı adam sefil olurdu. Sonra onun han köşelerinde sürüneceğini, nasıl borçlanacağını, kılığı- nın nasıl bozulacağını, tıraşının nasıl uzayacağını birer birer gözünün önüne getirdi. Acıdı. "Ya müsteşar ka- bul etmese idi." diye düşündü. O zaman sanki müste- şar dayatmış gibi kızdı. Kendi kendine sordu: "Ne ya- pardım?" Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A Kahramanın düşünceleri iç konuşmayla verilmek- tedir. Bağlama ögesi olarak karşıtlık ilişkisi kuran söz- cükler kullanılmaktadır. C) Bir olayı merkeze alarak zaman, mekân, kişi un- surlarıyla olay örgüsü işlenmektedir. D Gözlemci bakış açısı kullanılmaktadır. Kahramanın hayalleri ve "miş gibi" yapmaları bir kesit içinde okuyucuya sunulmaktadır. Türk D 21. Yazar da ve Olayı rinci mini lişm öner man ve ba, verr çek Bu gis A) 22. D B ra G k C r

17. (1) Yüzyılı aşkın bir süredir, teknolojinin gereksinimlerini sağlamak için fosil yakıtlar kullanılıyor ancak bunun be- deli ağır oldu. (II) Fosil yakıtların atmosfere karbondioksit salarak iklim değişikliğine yol açtığını, artık herkes bili- yor. (III) Eğer enerji ihtiyacımızı fosil yakıtlarla karşılama- yı sürdürecek olursak çok daha ağır bedeller ödemeye de hazır olmalıyız. (V) Önümüzde, eğer başarılabilirse, tüm enerji problemini çözecek potansiyel enerji var füz- yon enerjisi. Bu, Güneş'in merkezinde üretilen, bize hayat veren, yaşamın devamlılığını sağlayan enerji (VI) Füzyon, iki atom çekirdeğinin kaynaşarak daha büyük bir atom çekirdeği oluşturduğu tepkimedir. (VII) Füzyon tepkimelerinin gerçekleşebilmesi için çok yüksek sıcaklık gereklidir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? (C) V Bll D) Y EXI

sil K- ir 14. İki mekanik saatin ölçtükleri zaman aralıklarının birbiri- ne eşit olduğunu söylemek imkânsızdır. Çünkü araların- da, üretim süreçlerindeki hata paylarından kaynaklanan ufak tefek farklar her zaman vardır. Örneğin; bir sarkaç- li saatin salınma periyodu, uzunluğuna bağlı olarak de- ğişir ancak iki sarkaçlı saatin sarkaçlarının uzunlukları- nın birbirine eşit olduğunu söylemek imkânsızdır. Dola- yısıyla ölçmeye çalıştıkları zaman aralıklarında makros- kobik yapılarından kaynaklanan bir hata payı her zaman vardır. Söz konusu olan atom saatleri olduğundaysa du- rum değişir. Atom saatleriyle yapılan ölçümlerde yapısal farklardan kaynaklanan bir hata payı yoktur. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? A) Atom saatlerinde klasik saat düzeninden oldukça farklı bir zaman algısı sistemi vardır B Dolayısıyla atom saatleriyle zamanı daha doğru ölç- mek mümkün olacaktır Bundan dolayı gelişmiş ülkelerin çoğunda hassas zaman ayarlarında atom saati kullanılmaktadır Çünkü belirli türdeki atom saatlerinde zamanı ölç- mek için kullanılan atomlar birbirinin aynıdır E Atom saatlerinin yaygınlaşması için özel yasalara ih- tiyaç duyulmaktadır

3. Tarihte yaşanmış bir olayı öykü türüne uygun bir biçimde ortaya koymayı isteyen bir yazarın, I. birinci kişili anlatıma başvurma, II. olağanüstü olay ve kişileri anlatıma dâhil et- me, III. yer ve kişileri betimleme, IV. dili göndergesel işleviyle kullanma yöntemlerinden hangilerine başvurması bek- lenmez? A) Yalnız I Dit ve IV B) Yalnız III E III ve IV C) I ve II

niz 12- or, U 36. Gazeteci: (1)- Yönetmen: B TYT ÖZEL-S B HR - Ayaşlı ve Kiracılarinin çekimi, benim için unutulmaz anılarla doludur ve bana hayatımın ilk ödülünü kazandır. ik televizyon dizisi olmasıdır. Çekimi sırasında bu yüz- mıştır ama esas önemi, orijinal seslendirmeyle çekilmiş (ezan, koma, sokak satıcılannin ya da çocukların soslari) den çok eziyet çektik. Dışandan çekim alanına yansıyan her sesto, sahne sil baştan yeniden çekiliyordu. Ayaşlı ve Kiracılan, ilk dönem Cumhuriyet yıllarını yansıtan öneml bir eserdir ve yönetmen Tunca Yönder, tiyatroculardan kurulu ekibiyle bu eserin hakkını çok güzel verdi. Gazetecl: (11)- Yönetmen: - Yazar ya da büyük yazar olmanın yolu ödülden geçmez. Ödül almamış nice önemli yazar gördü bu dünya. Ama ödüller, yazanın rüzgândır, onlara ivme kazandırır, yürek- lendirir. Yazmak emek isteyen bir iştir ve hangimiz emeği. mizin takdir görmesine sevinmeyiz ki? Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? AT Ayaşlı ve Kiracılarının çekimi sırasında etkilendiği- niz bir anı var mı, varsa bahsedebilir misiniz? II. Edebiyat ödülü almış yazarların başansı hakkında ne düşünüyorsunuz? 51. Ayaşlı ve Kiracıları çekiminde zorlandığınız durum- lar oldu mu? II. Edebiyat ödülleri ile ivme kazanan yazarlar sizce kendini bunun rehavetine bırakıyorlar mı? Ayaşlı ve Kiracıları hangi dönemi yansıtıyor ve Tunca Yönder'in eser üzerindeki emekleri hakkında bilgi verebilir misiniz? II. Ödül almamış yazarlar başarısızdır diyebilir miyiz? DY. Ayaşlı ve Kiracılar hangi konularda ilk olma özelli- ğine sahiptir? II. Bu alanda emeğinin karşılığını görmeyen yazarlar küstürülmüş müdür? (E) Içerisinde sanat yönetmenliğini de barındıran Ayaş- li ve Kiracılarının sizin için önemi nedir? II. Büyük yazar olmanın geçtiği yol mudur büyük ede- biyat ödülleri?

el Ekrana yansıdığı ilk günden beri süregelen başarısı ve pan- domim bir karakter olması onu eşsiz kılar. Sofistike, kurnaz ve yaramaz Pembe Panter, çizeri David De Patie'ye göre tavri ve etkisiyle anime bir James Dean'dir. Blake Edwards, 1963 yılında Maurice Richlin ile yazdığı bir senaryo için ka- itals mera dediğinde sinema tarihine geçecek birkaç pop ikonu yaratacağını düşünmüyordu. Pembe Panter adını verdiği filmdeki tüm dünyaya tanıttığı Henry Mancini'nin bestele- sy diği tema müziği, Peter Sellers'ın Müfettiş Clouseau rolü inove jenerikteki sevimli panter kısa zamanda unutulmazlar Intes arasına girdi. 18 Aralık 1964'te ilk Pembe Panter çizgi dizisi anmizleyiciyle buluştu. Animasyonun, söze dayalı komedinin, solo aksiyonun ve hızın ön plana çıktığı yıllar olmasına rağmen növ sessiz sinema günlerinden kalmışa benzeyen bir çizgi ka- rakterin bu kadar başarı kazanmış olması şaşırtıcıdır. -fong b 35. Bu parçadan Pembe Panter'le ilgili aşağıdakilerin han- gisi çıkarılamaz? A) Açıkgöz bir karakter olduğu B) Sessiz bir kahraman olduğu monot.. C) Çizgi dizinin ününün sinemasının önüne geçtiği D) Evrensel bir çizgi film kahramanı olduğu E) İlk olarak sinema filminde ortaya çıktığı

TÜM 10Down sendromlu bebekler, istisnalar olmakla beraber yaşıtlarından daha yavaş büyürler. Zihinsel gelişimle- ri geriden gelmektedir. Burada düzenli ve disiplinli bir eğitim programı ve bol tekrar en önemli faktördür. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışı- na göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Bu gerilik yaş ilerledikçe daha belirgin olarak gö- zükmekte ancak uygun eğitim programları ile ço- cuklar pek çok başarıya imza atmakta ve toplum hayatı içinde anlamlı hayatlar kurabilmektedir. B) Zamanla ve doğru bir eğitimle bu bireyler lise ve hatta üniversite bile bitirebilmekte hiç kimseye ba- ğımlı olmadan hayatlarını sürdürebilmektedir. C) Bu bireyler genel olarak yaşıtlarından daha kısa boylu olurlar, özellikle tiroid bezleri daha az çalış- tığından metabolizmaları da yavaş çalışır. D) O yüzden bebek doğar doğmaz bir fizyoterapist ile temasa geçip ileriye yönelik destek programı hazırlamak gereklidir. E) Bebeğin ilk muayenesi çocuk doktoru tarafından yapılmalı daha sonra evdeki bakımı konusunda aileye danışmanlık yapılmalıdır.

15. Yaşlanmanın ilk belirtilerinden olan cilt kırışıklıkları 30'lu yaşlarda başlıyor. Kırışıklıklar göz çevresi, alın, ağız kenarları ve boyunda ortaya çıkmaya başlıyor ve zamanla diğer kısımlara yayılıyor. Yaşın ilerlemesiyle cilt hücrelerinin yenilenme hızı ve ölü hücrelerin dökülmesi yavaşlıyor, bu da derinin kalınlaşmasına sebep oluyor. "Kollagen" adlı bağ dokusu proteininin yapımındaki azalmaya paralel olarak cilt gerginliği azalıyor. Zayıflayan cilt, dış etkenlere karşı daha hassas hâle geliyor ve bunların sonucunda kırışıklıklar başlıyor. Cilt kıvrımları arasına sızan makyaj malzemeleri, alerjik reaksiyonlara ve tahrişe neden olduğu için kırışıklıkların artmasına yol açıyor. Güneş ışınlarına fazla maruz kalmak ve cilt kuruluğu da kırışıklıkların oluşmasını hızlandıran etkenler arasında. İlerleyen yaşla oluşan kırışıklıkların tamamen önlemesi mümkün değil. Ancak bunların geciktirilmesi veya azaltılması elimizde. Bu parçada "cilt kırışıklıkları" ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Nasıl bir süreç sonucunda oluştuğuna B) Bazı insanlarda daha fazla olmasında etkili olan faktörlere C) Ne zaman görülmeye başlandığına D) İlk olarak vücudun hangi bölgelerinde meydana geldiğineelven Mich E) Azaltmak için yapılması gerekenlere

de gümüş maş mik ve döne- nie dolup da para reforma Vene- ilk kez daha Orta - (VI) relin ordu. esin- pti. ine 11. (1) Dünyada bilinen en eski halı, Orta As- ya'da Pazırık Kurganı'nda bulunan halıdır. (II) Bugün Rusya'daki Hermitage Müzesi'n- de korunan bu hali, Türklerin göçebe alış- kanlıklarını açıkça gözler önüne seriyor. (III) Yaklaşık 2600 yıl önce dokunan bu halidan günümüze kadar binlerce çeşit halı dokun- du. (IV) Bu halılar sadece ihtiyaçlarımızı karşılamakla kalmadı, aynı zamanda her bir ilmeğinde insana ait tüm duyguları desenler- le, renklerie veya sembollerle ortaya koydu. (V) Bugün hålà duyguların tercümanı olmaya devam eden Türk el dokuma halıları ilk kez 1843 yılında Sultan Abdülmecit tarafından Hereke'de kurulan fabrika ile adını tüm dün- yaya duyurdu. Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Sultan Abdülmecit Türk halısını dünyaya tanıtmada öncü rol oynamıştır. Pazu Pazırık'ta bulunan halı, dünyada dokun- gruş ilk Türk halısıdır. Türk halıları, XIX. yüzyıla kadar Rusya haricindeki ülkelerde bilinmiyordu. DYTürk hali dokumacılığında işlevsellikten çok estetik ön plandadır. Hali dokumacılığının, Türk göçebe kültü- ründe vazgeçilmez bir yeri vardır. (2017-YGS)

m n 3. r i O Delta Kültür Yayınevi DENEME 3 24. ----, öyle ki insan birinin ne kadarına sahip ol mak isterse ötekinin de ancak o kadarına sahip olacak; seçim sizin: Mümkün olduğu kadar az keyifsizlik, kısacası acısız bir yaşam mı, yoksa o ana kadar hiç tadılmamış zevkleri tatmanın, keyifleri yaşamanın bedelini ödemeyi göze alarak mümkün olduğu kadar çok keyifsiz- lik mi? Eğer ilk seçeneği yeğler ve acılarınızı azaltmayı hatta yok etmeyi isterseniz o zaman keyif alma kapasiteniz de azalacak hatta yok olacak. Bu parçanın başına, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygundur? Keyifle keyifsizliğin birbirinden asla ayrıl- maz şeyler olduğunu düşünelim. B) Yaşamdan keyif almak için keyifsizliği tat- mak gerektiğini unutmayalım. C) Mutluluğu da mutsuzluğu da yaşamanın in- sanın elinde olduğunu unutmayalım. D) İnsan hiç yaşamadığı duyguları yaşama hayalinde olduğu sürece hayal kırıklığı ya- şayacağını unutmayalım. E) Acı çekmek istemiyorsak mutlu olduğumuz anları artırmak için uğraşmamız gerektiğini unutmayalım. DE 26.