Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

21. Mısır ve Mezopotamya'daki bilimin gelişimi, farklı özellikler gösterir. Mısır'da da evrensel düzenin sorumluluğunu iyiliksever tanrıların yüklendiğine inanılıyordu ancak Çin'in tersine, ürünleri yok eden deprem ve fırtınalardan uzak olan Mısır'ın son derece elverişli ve dingin bir doğası vardı. Mısır'da hayat o kadar zevkliydi ki Mısırlılar, bütün bunların ölümle sona ermesi düşüncesine katlanamıyordu. Bu bakımdan Piramitler ve mumyacılık, eski Mısır dininin bu niteliğini yansıtır. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? nünöp A) Mısırlılar, doğayı eksiksiz gözlemleyebiliyor ve duyarlı biçimde betimleyebiliyorlardı B) Mısırlılar; diğer uygarlıklardan tümüyle bağımsız, karmaşık bir toplum düzeni meydan getirmişlerdi yaşamı sürekli kılma anlayışı, olağanüstü düşünsel ve pratik çabaları doğurdu D) doğayı kullanıp yorumlayabiliyorlar ancak onu anlamayı aklın değil, din ve büyünün işlevi sayıyorlardı E) Mısırlıların aklına takılan sorulara dinin kolay yanıtlar veremeyişi, bilimin ortaya çıkışına zemin hazırladı

k si EN Kulaklıklardaki 18. (1) Elektrik ve ses mühendisi Dr. Amar Bose, 1978'de bir uçuş sırasında uçak motorunun dinlediği müziği mahvetmesi üzerine daha uçaktan inmeden hesaplamalarını yapmaya başladı. (II) Kulaklıklanı dış ortam seslerini azaltan cihazlara dönüştürmeyi başaran Bose, ilk ürününü fikrin ortaya çıkmasını sağlayan uçuştan yaklaşık on yıl sonra tanıttı. gürültü önleme teknolojileri, pasif ve aktif olmak üzere ikiye aynılabilir. (IV) Tüm kulaklıklar, türüne ve üretildiği malzemeye göre değişen seviyelerde pasif gürültü önleme özelliğine sahiptir. (V) Pasif ses koruması, daha çok yüksek frekanslı seslerin kulağımıza ulaşmasını engelleyerek çalışır. (VI) Kulağı tamamen çevreleyen kafa üstü kulaklıklar, yapılanındaki yüksek yoğunluklu köpük, yastık bariyerler ve diğer ses emici malzemeler ile hafiflikten feragat ederek 20 desibele kadar dış ortam sesini azaltır. HLARI Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II BIH C) IV D) V E) VI 1 Şekil 2 iruncu çubuğu daki mesafe b meyecektir)

na ve Yorumlama ce- ve- ik- at or- 1 Beethoven'in 1819-1822 yılları arasında bestelediği ve bir- birleriyle ilişkili son üç sonatının ilki olan eser, piyano re- pertuvarlarında sıklıkla tercih edilen, popüler bir bestedir. Beethoven bu sonatı tüccar dostu Franz Brentano'nun kı- zi Maximiliane'ye ithaf etmiştir. Üç bölümden oluşan so- nat, siirsel bir bütünlük içerir. Canlı ve zarif bir başlan ca sahip ilk bölüm, geleneksel sonat formatında ve kıs bir motif üzerine kuruludur. İkinci bölüm mi minör tonds hızlı bir tempoda ve romantik bir karakterde kurgula tır. İlk ikisinden daha uzun olan son kısım sakin ve lu bir girişle başlar, melodik varyasyonların harman masıyla devam eder, yalın ve durgun ana temanın tekra belirmesiyle tamamlanır. Beethoven'in işitme yetisini çok tandır kaybettiği bir dönemde bestelediği eser, dinleyeni büyülü bir şiirsellikle çevrelemektedir. Genellikle "Ay Işığı Sonatı" olarak bilinen beste, 1801 yılında tamamlanmıştır. Bu isimle anılmasının sebebi, Beethoven'in vefatından beş yıl sonra Alman şair ve müzik eleştirmeni Ludwig Rells- tab'ın eseri "gölde parlayan bir ay ışığı gibi" şeklinde tas- vir etmesi ve bu benzetmenin kısa süre içinde genel ka- bul görmesinde aranmalıdır. n JOQ 3. Test 52 Bu parçada Beethoven'la ilgili aşağıdakilerden han- gisine ulaşılamaz? A) Beethoven'ın bir çalışmasını arkadaşının kızına ada- dığına B) Beethoven'in işitme yeteneğini kaybetmiş bir müzik insanı olduğuna C) Beethoven'in eserlerini dinleyenlerde duygusal hava oluşturduğuna D) Şiir ve müziğin birleştiği nadir eserleri ancak Beetho- ven'in yazdığına E) Beethoven'in bir eserini daha sonra başka biri farklı bir adla tanıttığına

adır. dakikadır oğru ce- in sayısı- bölümle TYT/Türkçe 1 TURKGE TESTI 1. Bu testte 40 soru vardır. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. Bilgisayar ve internet terimlerinin ingilizceden dilimize Türkçenin son yıllarda yaşadığı önemli bir dil sorunu olarak, Bu durum, Türkçeyi söz varlığının yanı sıra ses, şekil bilgisi ve söz dizimi açısından Bu parçadaki boşluklara aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) olduğu gibi girmesi - karşımıza çıkıyor - çok olumsuz etkiliyor irmiş olması - önem kazanıyor - kısırlaştırıyor C) yansımaları - dikkat çekiyor - gündeme getiriyor D) dikkatsiz biçimde karışması - kabul görüyor - eleştiri konusu yapıyor doğru akması - kendisini gösteriyor - tartışmanın odağına yerleştiriyor 3. Eskiden, kişisel duyg metinlerden pak hos 2. Bu eleştirmenimiz, memleketin çeviri esnafının yolda görünce kaldırım değiştireceği türden yazılar kaleme alır; çevirilerde yapılan yanlışları eliyle koymuş gibi de pek çok kişi sitem ederdi bulurdu. Bunun kendisine doğal olarak. Sitem edenlerin önemli bir kısmının çevirmen olması, başlangıçta fazla dikkat çekmemişti. Sonradan anlaşıldı ki kimse, tapulu arazisinde kazı yapılmasını istemiyor. pek revaçta (etkiley Enine boyuna H (hazirlanmiş eser tutup lirik şiirler y görenlere de bu ben yalnızca ga da müsterihirm Bu parçada anlamı ayra uyuşmama Bu parçada geçen "tapulu arazisinde kazı yapılmasını istememek" sözüyle anlatılmak istenen Lillerden hangisidir? 4.

6. Karadeniz kıyı kuşağı boyunca dağlar kıyıya paralel uzanır ve bu bölge oldukça engebeli bir araziye sahiptir. Bu arazi yapısı baş- ta ulaşım olmak üzere ticaret, tarım ve diğer ekonomik faaliyet- leri olumsuz etkilemektedir. Bu olumsuzluklara rağmen bu böl- gede deniz doldurularak yol ve havalimanı yapılmış, eğimli ara- zilere tünel ve köprüler inşa edilmiş, tarım ürünlerini yetiştirebil- mek için dağ yamaçlarında taraçalama yöntemi ile alan kazanı- larak olumsuz etkiler azaltılmıştır. Parçada verilen durumdan yola çıkarak aşağıdaki yargılardan hangisi söylenebilir? A) Doğaya bağlı yaşam süren insanlar zamanla doğada söz sa- hibi olmuştur. B) Doğanın insana çıkardığı engeller sürekli artmaktadır. C) İnsanın doğaya egemen olmaya başlamasındaki temel fak- tör ateşi kullanmasıdır. D) Yazının icadıyla beraber insan, doğaya hakim olmak adına büyük bir adım atmıştır. E) Karadenizdeki olumsuz koşulların temel sebebi insanın do- ğa karşısında çaresiz kalmasıdır.

Dünyada her saniye milyonlarca yeni veri ve bilgi üretiliyor. Öyle ki her geçen gün bu büyüklüğü açıklamak için yeni bir bi- rimle tanışıyoruz: terabayt, petabayt, exabayt, zetabayt, yot- tabayt... Bu terimlerin söylenmesi çok kolay ancak bu terim- lerin temsil ettiği verinin ve bilginin boyutu gittikçe yönetil- mesi imkansız bir hal alıyor. Bu bilginin sınıflanması, düzen- lenmesi, yayımlanması, doğrulanması ve tüm bu süreçlerin hiçbir kesintiye uğramadan devam edebilmesi için profesyo- neller yetiştiren bir bölüm var: bilgi ve belge yönetimi bölümü. Değişik üniversitelerin bünyesinde eğitim alabileceğiniz bu bó- lüm; kütüphanecilik, arşivcilik ve dokümantasyon ile enfor- masyon bölümlerinin birleştirilmesiyle bilgi ve belge yönetimi adını aldı. Geçmişe göre daha kritik duruma gelen bilgi anali- zini artık bu bölüm mezunları yapıyor. 7. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? 8. A) Terim ✓ C) Karşılaştırma Tartışmacı anlatım Di Sessel yineleme E) Nesnel cümleler V Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? Bilgi ve belge yönetimi bölümü mezunu kişilerin iş bulma imkânları çok geniştir.- BGünümüzde üretilen her bilgi, eski bilgilerin yanlış ve ha- talı yönlerini ortaya koymaktadır. Üretilen yeni veri ve bilgiler, günümüz dünyasında bunları değerlendirme adina zorluk oluşturmaktadır. Yeni verileri depolamak, bunların hangi alanda kullanıla cağını belirlemek için akademik çalışmalar yapılmaktadır. Çağımızda bilimsel bilgi üretmek kadar bu bilgileri günde- lik hayatta kullanmak da önem kazanmıştır. Gelişim İzleme Sınavı (GIS) - 2 nes Dur tir. Toplam uzun ve dil Bu parçada dir? A) 1 10. Aşağıdakilerin lirtme sifati al Ağabeyimli yapacağım Bu meyve, önemli rol o Her hafta sc rihi ve turist D. Ne kadar çok kongresine k CEY Siniftaki herko derdine düşm 11. Aşağıdaki cümleler ötekilerden farklida A) Salonun geniş bi 8) Tarlada güneşten C) Anketimiz için bi D) Baz müşterilerim Soyle oturursania O

ydi. an- ZSI- en eli- en 4. Öyküde açıklık-kapalılık meselesi bir öykü kurmanın en zahmetli, aynı zamanda en zevkli yanıdır. Bir yanıyla da hayli kişiseldir aslında. Yazarın öykülerinde tercih ettiği tek bir formül yok; açıklık-kapalılık ayarı öyküden öykü- ye değişebiliyor; bununla birlikte "Buzkandilleri"yle onun imzasının da oldukça belirginleştiğini söyleyebiliriz. Altı çizili sözle, yazarla ilgili belirtilmek istenen aşağı- dakilerden hangisidir? A Kendine özgü üslubunu oluşturmuş olması? B Hangi anlayışa bağlı kalacağının kesinleşmesi Edebiyat dünyasında tanınır olması D) Adından sıklıkla söz edilen bir yazar olması E) Eserlerine, yayıncıların ve okurların ilgi göstermesi -

1. Hiç sen bir su değirmeninin içini dolaştın mi adaşım? Görülecek şeydir o... Yamulmuş duvarlar, tavana yakın ufacık pencereler ve kalın kalasların üstünde simsiyah bir çatı... Son- ra bir sürü çarklar, kocaman taşlar, miller, sıçraya sıçraya dönen tozlu kayışlar... Ve bir köşede birbiri üstüne yığılmış buğday, mısır, çavdar, her çeşitten ekin çuvalları... Karşıda beyaz torbalara doldurulmuş un- lar... Sabahattin Ali'nin "Değirmen" hikayesin- den alınan bu paragraf ile ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A Hikayenin mekanından söz edilmiştir. BY Giderek azalan değirmenlere ilgiyi arttırmak amaçlanmıştır. Betimleyici unsurlara yer verilmiştir. D) Eksiltili cümlelerle anlatıma canlılık kazandırılmıştır. E) ilk cümle, aslında yanıtı istenmeyen bir sorudur.

35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla- yınız. Bireyin gelecekteki mesleğini de belirleyecek olan üni- versitede okuyacağı bölüm tercihi, yaşamının en zorlu karar aşamalanndan biri. Meslek tercihi geçmişte de zor- du. Gençlerin üzerinde "doktor ol, mühendis ol, avukat ol" baskısı hep vardı. Her anne baba, çocuğunun ken- disinden daha iyi imkânlara sahip olmasını, itibarlı bir yaşam sürmesini ister. Ancak bunları elde etmenin yolu doktor veya mühendis olmaktan geçmiyor. Ülkemizdeki anne babalar 30 yıl öncesine göre daha eğitimli, birçoğu üniversite bitirmiş. Anne baba baskısını ortadan kaldır- ması düşünülen bu durum, ne yazık ki "anne baba terö- rü"ne dönüştü. Bazı anne babalar, "Ben, bunu okudum, başarılı oldum." gibi veya "Benim şu arkadaşım şunu okudu, ben o alana yönelmediğim için çok pişmanım." gibi temelsiz tezlerle ortaya çıkıyorlar. Hatta bazıları, "ya- şam koçu" veya "eğitim danışmanı" olarak bilinen kişi- lere belli ücretler ödeyerek çocukların gelecek kararları almasında onların yol gösterici olmasını istiyor. 35. Bu parçadan aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarıla- bilir? A) Günümüzde gençler, üniversitede okuyacağı bölümü seçme konusunda baskı altındadır. 37. Ben bizo B) Anne babanın, çocukları ile ilgili istekleri, onları yanlış tercihe yönlendirir. C) Her anne baba, kavuşamadığı ideallerini çocuğunun gerçekleştirmesini ister. D) Anne baba, çocuklarına tavsiyede bulunurken gerek- çelerini ortaya koymalıdır. ler E) Kişinin hayatta mutlu olmasında okuduğu bölümün ve mesleğinin etkisi yoktur. bul nir ile eis Yayınlan de ya i

33. Son yıllarda şairlerin âdeta şiir değil, şiir sorunu inşa et- tiğini görmek şaşırtıcıdır. Şairin bir derdinin olup olma- dığı unutulmuş gibi. Yazılar, konuşmalar şiir, şair diye başlıyor ama metinlerin ve sözlerin içinde ilerlediğiniz- de şiir ve şair sanal bir varlık olarak görünüyor sadece. Üzerinde konuşulan şiir; sanki bilinci, inancı, ahlakı ve sorumluluğuyla var olan bir şair istemiyor; onu iteliyor. Kuşkusuz bu bir yanılsamadır. Dil içinde yola çıkan bi- linç, şairindir; bilince yeni biçimler veren, şairdir. Imgeyi, Aragon'un dediği gibi “tufanlaştıran, güçlü ve geçirgen kılan, varlık bilimsel temele oturtan" şairdir. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle 1. Şiir sanatının şairden bütünüyle soyutlanarak ele alınması II. Şiirde toplumsal sorunlara değinilmemesi III. İmgeleri güçlü şiirlerin yazılmaması durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır A) Yalnız I B) Yalnız II Yalnız II D) I ve II E) II ve III

19. Öykücülerden roman yazmalarının beklenmesini eleş tiren Tomris Uyar, öykünün romandan bağımsız bir tür olduğunu dile getiriyor. Ayrıca, herhangi bir öykücünün sadece "Güzel Türkçesi var." gibi yargılarla değerlen- dirilmesine karşı çıkarak şöyle diyor: Artık kimse güzel Türkçe ile mutlu olamaz, abat olamaz; her öykücü güzel Türkçe bilmek zorundadır. Düşüncenin akışına göre bu sözler aşağıdakilerden hangisi ile sürdürülmelidir? A Asıl, öykü sanatına neler kattığına bakmalıyız. B) Önemli olan dilinin güzelliğini okurların duyumsama- sıdır. C) Yazdığı dili iyi bilmeyen biri, kendini yazar saymama- ·lıdır. D) Dünyada öykü türünde ortaya çıkan gelişmeleri ya- kından izleyebilmelidir. EX Kendi yazdıkları kadar çağdaşı yazarların öyküleriyle de ilgilenmelidir.

21. Toplumsal yaşam ve güncel olaylar, çoğu zaman en çabuk, en dolaysız biçimde şiiri etkiliyor. Bu olaylar alı- şılmadık, sarsıcı; insan onuru, sorumluluk gibi kavram- ları yeniden düşünmeye zorlayan olaylarsa bu etki daha kesin oluyor. Şair, bilinmedik bir mahkemeden şahitliğe çağrıldığını duyuyor; artık gitmemek olmaz, konuşma- mak olmaz. Ne diyordu, Yunus Emre: "Ya ben öleyim mi söylemeyince" Dayanılmaz, karşı durulmaz bir durum, gün geçmeden tanıklığını yapmaya zorluyor onu. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçı, içinde yaşadığı toplumun sorunlarıyla yakın- dan ilgilenir. B) Her dönemde, şiirin görevi, topluma ayna tutmak ol- muştur. C) Toplumdaki büyük değişimlere tanıklık eden sanatçı- lar, yaşadıklarını mutlaka yansıtırlar. Toplum, bir ozandan gözlemlerini anlatırken nesnel olmasını bekler. E) Bir ozan, yaşadığı çağın ve çevrenin olaylarına ilgisiz kalamaz.

22. Gündelik hayatımda yeri olmayan bir şey hakkında yaza- mam ben. Yazdığım her şeyi bir tecrübe olarak gündelik, içsel bir tecrübe olarak hissetmiş olmalıyım. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada belirtilen ilkeye uygun bir örnek değildir? (A) Bu romanın başlangıcında yazdıklarım büyük ölçüde otobiyografiktir; çocukluk yıllarımda ben de ailemden uzak yaşadım. :eis Yayınları B Bu üçlemenin üçüncü kitabında İkinci Dünya Sava- şı'nın cephelerinden birine yakın bir yerde oturan bir kadın var; Bosna'nın kuşatılması sırasında bizim ya- şadığımız korkuları aynen yaşıyor. J Bir bilim insanı olan Mustafa İnan'ın gençliğinden ömrünün sonuna kadar olan hayatını anlattığım bu biyografik romanda en önemli kaynağım eşi idi. Öğrencilik yıllarım yurt dışında geçtiği için rüyaların- da sürekli uzakta yaşayan anne babasını gören Se- lim karakterinin iç dünyasını yansıtmak zor olmadı. Herkes uyurken ekmek kavgası için denize açılan balıkçıların yaşantısını anlatabilmek için, bir balıkçı teknesiyle üç ay balığa çıktım.

27. Elias Canetti'nin Körleşme'sini büyük bir gerilim, haz ve hayranlıkla okumuştum. Geçen yıl bu duyguların etkisiyle romanı yeniden okumaya girişince o hazzın ve gerilimin gölgesini bile bulamadım. Körleşme kötü bir romandi da ben mi yanılmıştım? Çok iyi bir roman olduğunu gene görüyordum. Ama bir şey daha vardı: Bu romanı daha ilk okuyuşumda tüketmiştim. İkinci bölüm birinci bölümü, üçüncü bölüm ikinci bölümü amansızca tüketiyordu. Ol- dukça farklı küçük olaylar yer almasına karşın belirli bir kurgu ve imge düzeni her bölümde aynı biçimde sürüyor, bu nedenle okur, kitabı çok kolay tüketiyordu. Ben, gene de okumamı sonuna dek sürdürdüm ama bu, pek kolay olmadı. Bu parçadan çıkarılabilecek sonuç aşağıdakilerden hangisidir? A) Okurda iz brakacak kahramanları olmayan romanlar, okur üzerinde etkili olmaz. B) Hiçbir okur, ilk okuyuşta olay orgüsünü karmaşık bul- duğu bir yapıtı yeniden okumayı istemez. C)Yeniden okunacak nitelik taşımayan yapıtların tekrar okunması oldukça sıkıcıdır. D) İlk okuyuşta çok beğenilen bir yapıtın daha sonra be- ğenilmemesi okurun o anki duygularıyla ilgilidir. E) İlgi çekici olayların anlatılmadığı romanların yeniden okunmasına gerek yoktur.

Eğer dünyada 10 milyon kişi bir günde "Benim bir pipet kullanmamam ne işe yarar, nasıl bir fark yarata- bilir?" diye düşünmez ve pipeti kullanmazsa günde 10 milyon pipetlik daha az plastik kirliliği olacaktır. Özel araç kullanmak yerine mümkün olan her mesafeye yürüyerek ya da bisikletle gidebilirsiniz. Mümkün olmadığı durum- larda öncelikle toplu taşımayı tercih etmelisiniz. Bireysel otomobil kullanmak şartsa elektrikli otomobillere önce- lik vermek karbon salınımını ciddi ölçüde azaltacaktır. Güneş enerjisine geçişte herkes rol alabilir. Büyük çaplı güneş enerjisi çiftliği kurmanız olası değilse de çatınıza güneş paneli kurarak enerji bağımsızlığı hareketine kat- kıda bulunabilirsiniz. 20. Düşüncenin akışına göre bu parçanın başına aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? A) Küresel ısınmanın artmasından yalnız devletler ve bü- yük kurumlar değil her birey sorumludur. Yaşam tarzımızda küçük fedakârlıklarda bulunarak dünya ekonomisini tehdit eden israfın önüne geçebi- liriz. C) Özellikle enerji tasarrufu sağlayan ürünlere yönelerek iklim krizinin temel nedenlerinden olan karbon salını- minin azalmasına katkı sağlayabiliriz. D) iklim krizi ile mücadelede günlük yaşamdaki küçük değişiklikler büyük yarar sağlayabilir. E) Gelecek kuşaklara yaşanabilir bir çevre bırakmak için doğayı korumalı, kirletmemeli ve doğal kaynakları ta- sarruflu kullanmalıyız.

33. Son yıllarda iyi niyetli de olsa son derece şiirsel, deneysel, destansı, simgesel birçok oyun seyrettim ve onların çoğunu sevmedim. Eh, benim de aklım karışık biraz; "Nasıl bir tiyatro istiyorum?" sorusuna yanıt arıyorum durmadan. Modern olacak, evet ama gelenekle göbek bağını da tümden koparmayacak. Dünyayı da babasının evi kadar iyi bilecek bir tiyatro. Gösteriden çok oyuna yaslanacak. En önemli ögesi dil olacak. Bu dil ise geçmişin değil, günümüzün dili olacak. Seyircisine güvenecek bir tiyatro olacak. Ders vermeyen, yağ çekmeyen, korkusuz bir tiyatro olacak. Bu parçada yazarın istediği tiyatronun özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Çağdaş olmanın yanında birikimle yakın ilişkili olma B) Bölgesel sınır ve kalıpların içinde sıkışıp kalmama C) Halihazırda dolaşımda olan bir dille meydana gelme D) Seyirciye bir şey hakkında öğüt vermekten uzak durma E) Özgünlük ve yenilik arayışlarından taviz vermeme