Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

31. Şüphesiz ki bir sanatçı, yazdıklarıyla okurların, her dönemde, duygu ve düşünce dünyasının gelişmesine katkıda bulunmayı hedefler. Bunu yaparken de yaşadıklarından, çevresinden yola çıkar; gözlemlediklerini kendi yorumuyla, kendine has bir üslupla anlatır. İşte bu, çok önemli bir niteliktir. Çünkü bir sanatçının, yaşadığı çevreyi ve yaşadıklarını benzemezlik ilkesiyle aktarması sadece kendisine haklı bir ün kazandırmaz, aynı zamanda insanoğlunun ortak kültür hazinesine de yeni değerler katar. Bu da hem sanatçının hem de eserinin gerçek işlevini yerine getirmesi demektir ki onları geleceğe taşıyacak olan da budur. Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarının sanatçıdan bekledikleri arasında yer almaz? İnsanlığın birikimine katkıda bulunma B) Okurun bakış açısını çeşitlendirme C) Öykünmeci aktarımdan uzak durma D Kalıcılığı amaçlama E) Anlattığı gerçeği kanıtlama

2. Bizde şairler ve eleştirmenler, eskiden nefret edenler ve eskiye âşık olanlar biçiminde ikiye ayrılıyor. Birinci gruptakiler, önlerine gelen şiiri Batılı örneklerle karşı- laştırıp ona göre bir değer atfediyorlar. Eskiden şöyle veya böyle yararlanan şiirlere de "zamanın ruhuna aykın yaftasını yapıştırıp bir kenara atıyorlar. İkinci grupsa her şiiri, geçmişin mihenk taşına vurma der- dinde. Günümüz şiiri, bu iki anlayış arasında sıkışıp kalmış durumda. Bu parçada altı çizili ifade ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Eski şiirlere göre değerlendirme B) Eski şiirlerle boy ölçüşmeye kalkma C) Eski şiirlerden farkını anlama D) Eski şiirleri gündeme getirme E) Eski şiirlerle bağlarını koparma be

4. Antoine Albalat, Üslubun Oluşumu adlı metninde şöyle der: "Okuma şekli her insanın mizacına göre değişir. Bir eserin iyi olup olmadığını bilmek mi isti- yorsunuz? Birkaç ay sonra tekrar elinize alın. Kötüy- se bir daha okumaya gelmez, iyiyse yepyeni bir tatla karşınıza çıkar. Bu parçada yazar aşağıdakilerden hangisini vur- gulamak istemiştir? A) Her okuyanda aynı duygulanım ve düşünceleri doğuran yapıtlar, gerçek sanat ürünü olduklarını kanıtlar. B) Bir metnin değeri, okuyanda tekrar okuma hissi uyandirip deneyimlenmemiş zevkler vermesiyle anlaşılır. (2. Oturum) AYT ULT C) Okuduğu her çeşit kitaptan aynı tadı alan okurlar, gerçek okumayı deneyimlemiş olur. D) Heyecanlar ve hoşa gitmeler dinamik olduğundan bir yazar her dönemde zevk verecek ürünler ka- leme almalidir. E) Başanlı bir yazınsal ürünü ancak okuduğunu an- lama becerisini geliştiren bireyler fark edebilir.

ifadeye br. - 3. Şiir, okunurken bile yeniden üretiliyor; şairin belki de hiç düşünmediklerini okur çıkarıp şiire bambaşka bir anlam yükleyerek onu kendine özgü bir anlatı haline sokuyor farkında olmadan. Bu cümleden aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz? A) Şiir okunduğunda yeniden yorumlanabilen bir ka- pasiteye sahiptir. B) Şiir, diğer türlere göre yoğun ve derin bir anlam içerir. Şiir, yazıldıktan sonra bile okur ve şairin birlikte ürettikleri bir metindir. D Her okunduğunda farklı yorumlanabilen şiirler mevcuttur. E Her farklı okur, şiire yeni bir zenginlik katar. y

1 20. Acele karar vermeyin. O zaman sizin de kimseden farkınız kalmaz. Hayatın küçük bir parçasına bakıp ta- mamı hakkında karar vermekten kaçının. Karar, aklın durması hâlidir. Karar verdiniz mi akıl düşünmeyi do- layısıyla gelişmeyi durdurur. Buna rağmen akıl, insanı daima karara zorlar. Çünkü gelişme hâlinde olmak teh- likelidir, insanı huzursuz yapar. Oysa gezi asla sona ermez. Bir yol biterken yenisi başlar. Bir kapı kapanır- ken yenisi açılır. Bir hedefe ulaşırsınız ve daha yüksek bir hedefin hemen oracıkta olduğunu görürsünüz. Bu parçadan çıkarılacak sonuç aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A En kötü karar bile kararsızlıktan iyidir. B) Hayatımız verdiğimiz kararların toplamıdır. CVerilen bir karardan her ne olursa olsun geri adım atılmamalı. D) Hangi konu olursa olsun karar verirken aceleci dav- ranmamalıyız. E) Karar vermek çok kolaydır, asıl sıkıntı karar aldık- tan sonra baş gösterir. CAP

sinmaz reden Yazın Onün ei ilk üz- ott çi r TYT - Türkçe 34-35. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Insanlık tarihinin en büyük buluşu ne taşlardan alet yap- mak ne de çelik kılıçtır. (II) Tarihin en önemli buluşu ilk sa- natçıların sembollerle kendini ifade etmesidir. (III) 36 bin yıl önce yaşayan insanlar bugün bizim yaşadığımız hayattan tamamen farklı bir yaşam sürdürüyorlardı ancak onlar da bizim gibi kendilerini ifade etmek için sanatı kullanıyorlardı. (IV) Onların, mağara duvarlarına resmettikleri yaşamları veya hayalleri onların hikâyesiydi ve bugünkü dijital çağ- da üretilen görsellerden çok da farklı değildi. (V) Bugünkü araştırmalar gösteriyor ki bundan binlerce yıl önce, insan- lar dekoratif amaçlı ürünler üretip onları renklendirmek için boya kullanıyorlardı. 34. Bu parçaya dayanarak 1. İnsanın güzellik arayışı ve üretici kimliği, yeni bir kavram değildir. II. Sanat ilk insandan bu yana nesillerce aktarılan bir mirastır. III. İnsanlar her buluşu estetik kaygılarla ortaya koy- muştur. IV. Sanatsal üretimin temelinde daima daha iyi bir yaşam hayali olmuştur. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız III D) Il ve IV C) I ve II E) III ve IV 36-37. sorula Bir turist ziya rar: "Bu kasab "Bu kasaba, noktasıdır. Be lirsiniz. Yaşl min zenginli olmamız ge özlem duyd olmaktan b ve zamand "eğer" söze Raunt 36. Bu ni a A) B) C

24. Insanın doğadaki dengeyi bozmasına neden olan problem- ler çok çeşitlidir. Bu problemleri şöyle sıralayabiliriz: . B • Arılar, ürettikleri baldan kendilerine yetecek kadarıyla beslenmekte, artanını insan kullanmaktadır. Hatta in- san, balların tamamını alıp onları daha kalitesiz olan şeker yedirerek doyurmakta ve arıları âdeta sömürmek- tedir. Bir balık avlamak yetecekken on balik, on balık yetecek- ken yüz ve hep daha fazlasını isteyince tabiattaki denge de altüst olmuştur. D Orantısız bir şekilde artan nüfusun etkisiyle yetersiz ka- lan gıda üretiminden dolayı insanlar, gıdaların genetiğiy- le oynamakta ve böylece gıda üretimini artırmaktadırlar. İnsan, toprağın verimliliğini arttırmak için başlangıçta doğal yollarla gübreleme yaparken daha fazla verim ala- bilmek için kimyasal gübreler üreterek toprağın doğal yapısını bozmuştur. Bir yandan genleriyle oynanan tohumların ekilmesi so- nucu toprağın temel yapısına zarar verilirken diğer yan- dan evsel atıklar, tibbi atıklar, kalitesiz kömür, kimyevi maddelerin bilinçsiz kullanımı sonucu ortaya çıkan kir- liliğin her yana şaçılmasıyla yaşadığımız ortam kirletilip yaşam kalitesi düşürülmektedir. Bu parçaya göre doğal dengenin bozulmasına etki eden. faktörler arasında aşağıdakilerin hangisi yoktur? AB A Beklentinin fazla olması B) Yapay üretim C) Sağlıksız üretim D) Azla yetinmemek- 25. Heg ayrı zihi E) Yasa dışı atık boşaltma endemik- ker içe gi Z C

31. Roman türleri içerisinde belki de en çok sevileni polisiye romanlardır. Bu roman türü 19. asrın orta- larına doğru Amerika'da ortaya çıkmıştır. Bu türün ilk örneği Amerikan romancı Edgar Allan Poe'nun yazdığı Morg Sokağı Cinayeti isimli eserdir. Daha sonra Arthur Conan Doyle, Agatha Christie, Jean Christophe Grange gibi isimler bu türde önemli ürün- ler ortaya koymuşlardır. Türk edebiyatında ise bu türün ilk örnekleri Tanzimat Dönemi'nde verilmiştir. Ahmet Mithat Efendi'nin Esrar-ı Cinayat isimli eseri bizdeki ilk örnektir. Cumhuriyetten sonra bu türde önemli gelişmeler yaşanmış ve Ahmet Ümit'in Bab-1 Esrar isimli eseri yabancı dillere çevrilen ilk polisiye romanımız olmuştur. Bu parçada polisiye romanla ilgili olarak 1. öncü isimlerin kimler olduğu II. okurlarca ilgi gördüğü, III. Türk edebiyatında en çok okunan örneğinin hangisi olduğu bilgilerinden hangilerine değinilmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II ve Il D) II ve III E) I, II ve III 2 Peyami Safa'nın kelime kadrosunda Türkon noill 33. C C

Muhabir: (1) Yazar: - Zaman içinde psikoloji denen olgunun sınırını çizmekte zorluk çekiyoruz çünkü dünyaya yaklaşımınız farklılaştıkça baktığınız her yerde iyi ya da kötü ama mutlaka psikolojiyi görüyorsunuz. Her yaşantıyı bu bakış açınızla anlamlan- dırmaya başlıyorsunuz. Dolayısıyla psikoloji, insan yaşan- tısının bir yansıması oluyor. Psikolog nereye, hangi açıdan bakmak istediğine daha fazla kafa yoruyor. Edebiyat ise bir kurtuluş, bir kaçış dünyası olduğu için yaşamak istediğin dünyayı da anlatıyorsun. Muhabir: (II)--- Yazar: - Her insan etrafında karikatür ya da hikâye diye nitelendi- rebileceği insanlar buluyordur ama ben kendimi çevremdeki insanlara göre biraz daha sosyal buluyorum. Daha rahat ilişkiler kurabiliyorum çünkü. Bu özellik bana bir sürü garip insanla da tanışma fırsatı veriyor. Bu etkileşimlerimin kay- nağı rollerim ve bu sayede hayatıma temas eden insanları yazıyorum. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- gisi sırasıyla getirilmelidir? A) (1) Edebî eserlerin yazarın psikolojik durumundan etki- lendiğini düşünüyor musunuz? (II) Öykü yazarlığınızın diğer rollerinize ne gibi etkileri olabilir? B) (1) Psikolojik tutarsızlıklar, yazarın özgürlüğünü nasıl kısıtlar? (II) Öykülerinizin yaşamınızdan izler taşıdığı söylenebilir mi? C) (1) Edebiyat ve psikoloji arasındaki ilişkiyi nasıl tanım- larsınız? (II) Rollerinizin öykü yazarlığınıza nasıl katkıları olabilir? D) (1) Hayatta karşılaştığınız bazı olaylardan mı etkilenip yazıyorsunuz? (II) Hayatınıza temas eden insanlarla nasıl etkileşimde bulunuyorsunuz? E) (I) Yazmayı yaşadıklarınızın psikolojik etkilerinden uzak- laşmak için mi yeğliyorsunuz? (II) Sosyal etkileşimlerinizin kaynağı rolleriniz midir?

Ömür boyu kendi evreninde kalarak sürekli kendini anlatan ama bunu benzersiz bir zenginlik ve güzellikte yapabilen yazarların sayısı az değildir. Deneyimlerini paylaşmaya değer bulan, kendi imgesini her seferinde yenileyebilen, kendinden yola çıksa bile ruhunu yeni insanlara aktararak bambaşka dünyalar ortaya koyabilen yazarlar bizi büyüler. Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söy- lemesi beklenemez? A) Büyük yazarlar, tekdüzeliğe saplanmayıp sözcükleri yerli yerinde kullanır. B) Yeniliğe açık olmakla birlikte gelenekten de beslenme- yen yazar kalıcı olamaz. C) Büyüsüne kapıldığımız her sanatçı, yeni evrenler oluş- turmanın peşinden koşar. D) Kendinden yola çıkan yazar, yaşadıklarını sanatsal çer- çevede yorumlar. E) Toplumla iç içe olan yazarın başarısı özgünlüğünü sür- dürmesidir.

Birkaç türlü fayda var. Önce bitmiş bir şiirin, bir yazının, herhangi bir sanat eserinin faydası akla geliyor. Faydanın bu çeşidi üzerinde çok duruldu. Bir aralık gazete, dergi an- ketçileri önlerine gelen her yazara "Sanat sanat için midir, cemiyet için midir?" diye sorarlar, böylece sanatın faydası meselesini tazelerlerdi. Sanat hem sanat içindir hem cemi- yet içindir sanıyorum. Benim sözünü etmek istediğim fayda bu değil. Ama daha önce tuhaf bir şeyden bahsetmek istiyo- rum. Öyle yazarlar, öyle şairler tanırız ki hususi hayatlarında ayrı, şiirlerinde ayrı bir zevkin adamıdırlar. Alacalı bulacalı kravatlardan, süslü püslü elbiselerden hazzetmeyen adam, bakarsınız alabildiğine renkli, sadelikle hiçbir ilgisi olmayan şiirleri beğenir; hususi hayatında sağlığı, canlılığı sever, tutar sırf yürek paralamak için yazılmış, acıklı olması için zorlanmış yazılardan hoşlanır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunulanları des- tekler niteliktedir? A) Beğeni anlayışı sanatçının ikircikli bir tutum sergileme- sine yol açar. B) Dar bir çerçeveden sanata yaklaşmak şairi yenilik ve özgünlükten uzaklaştırır. C) Şiir dilini büsbütün amaç hâline getiren yaklaşımlar, ka- lıcı olmayı başaramaz. D) Özel yaşamlarından dem vuran şairler, bunu popüler olmak için yaparlar. E) Anlatımın süslü ve kapalı olması, sanat yapıtlarına olan ilginin azalmasına neden olur.

İş yaşamında önemli belgelerin ve bilgilerin dosyalanıp ar- şivlenmesindeki temel amaç, üzerinde çalıştığımız konular- la ilgili düzenli ve çabuk ulaşılabilir bir veri tabanı oluştur- ma ihtiyacından kaynaklanmaktadır. İnsan beyninin de bu dosyalama sistemine benzeyen bir sistemi bulunmaktadır. Dışarıdan gelen bilgiler alınır ve konularına göre tasnif edilir. Beyinde hemen hemen her şeyin bir yeri vardır. Bu sebeple yeni bilgiler rahatlıkla ilgili yerlere yerleştirilir. Ayrıca diğer dosyalama sistemlerinde olduğu gibi konu başlıkları beyin- de belli bir düzene göre yerleştirilmiştir. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık ola- rak söylenmiş olabilir? A) Beynin temel işlevlerinden olan zihinsel aktiviteler nasıl gerçekleşir? B) Düzenli ve çabuk ulaşılabilir bir veri tabanı oluşturmanın iş yaşamına etkisi nedir? C) Belgelerin arşivlenmesi, iş yaşamında karşılaşılan prob- lemlerin çözümünde etkin midir? D) Bilgileri konularına göre sınıflandırmak için özellikle han- gi yöntemler izlenmelidir? E) Arşivlemenin temel amacı iş yükünü hafifletmek midir?

TYT 34. "Siz"den "sen"e yolculuk, tek yönlü bir ilişki biçimi. "Siz" diye tanıştığımız insanlarla "sen" diyerek samimi oluyoruz. "Sen"in "siz"in yerini alması ile dilde monotonlaşma da başlıyor. Çünkü birbirimizle eşit, samimi olmak adına dilimizden "siz" kelimesini kaldırmak; dili fakirleştirmek, geçmişteki insan ilişkilerinin dokusunu bozarak üstünkörü ifadelerle kullanmaktır. İlişkilerimizde yeni hitap yolları arayarak akışkan ilişkilerimizin dilini yaratmanın yerine her şeyi "sen"leştirerek dilimizi aynılaştırmanın gönüllü tutsakları olup çıktık her birimiz. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi "siz"den "sen"e yolculuğun dilde oluşturduğu olumsuzluklar arasında yer almaz? A) Anlam sınırında genişleme B) Özensiz kullanım Cifade gücünde zayıflık D) Tekdüzelik E) Benzer sözcük seçimi 3

31. Şüphesiz ki bir sanatçı, yazdıklarıyla okurların, her dönemde, duygu ve düşünce dünyasının gelişmesine katkıda bulunmayı hedefler. Bunu yaparken de yaşadıklarından, çevresinden yola çıkar; gözlemlediklerini kendi yorumuyla, kendine has bir üslupla anlatır. İşte bu, çok önemli bir niteliktir. Çünkü bir sanatçının, yaşadığı çevreyi ve yaşadıklarını benzemezlik ilkesiyle aktarması sadece kendisine haklı bir ün kazandırmaz, aynı zamanda insanoğlunun ortak kültür hazinesine de yeni değerler katar. Bu da hem sanatçının hem de eserinin gerçek işlevini yerine getirmesi demektir ki onları geleceğe taşıyacak olan da budur. Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarının sanatçıdan bekledikleri arasında yer almaz? Aİnsanlığın birikimine katkıda bulunma Okurun bakış açısını çeşitlendirme CY Öykünmeci aktarımdan uzak durma D) Kalıcılığı amaçlama E) Anlattığı gerçeği kanıtlama YAYINLARI 11 33. D F

Türkçe 32. Biyoçeşitlilik açısından baktığımızda böcekler, Dünya'daki yaşamın en büyük parçasını oluşturuyor. Tanımladığımız türlerin yaklaşık üçte ikisi böceklerden oluşuyor. Kuşlar, yarasalar, birçok küçük memeli, kertenkeleler, tatlı su balıkları gibi canlılar beslenmek için böceklere muhtaç. Bunun yanı sıra böcekler, inek dışkılarını temizleyerek, ölü ağaçları ve yaprakları parçalayarak toprağı sağlıklı tutuyor ve tohumları hareket ettiriyor. Böylece doğal bir geri dönüşüm süreci sağlanmış oluyor. Ayrıca gezegenimizdeki bitki türlerinin kabaca %87'sinin tozlaşma için bir hayvan türüne ihtiyaç duyduğunu unutmayalım. İşte bu hayvanların yüzde doksan dokuz olasılıkla bir böcek olduğunu söyleyebiliriz. Bunlara bakıldığında böcek sayısında yaşanacak bir azalmanın insan yaşamında yol açacağı sorunları düşünmek bile istemiyor insan. Bu parçadan hareketle böceklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Ekosistemin devamlılığını sağladığı B B Besin döngüsünde vazgeçilmez olduğu C) Nüfusunun her geçen gün azaldığı Toprak kalitesini yükselttiği Yokluğunun hayatı zorlaştıracağı 33. Dünya Sağlık Örgütünün açıkladığı 2022 Avrupa Obezite

37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Bir filmin gösterime girmesiyle birlikte gazete, dergi ve internet sitelerinde bu film hakkında genellikle "film eleştirisi" başlığı altında yazılar yayımlanmaktadır. Bu yazılar filmin gösterime girmesi sırasında ve sonrasında güncel olarak yayımlandığı için film hakkında bilgi vermekte, belirli yargılar oluşturmaktadır. Bu yargılar seyircinin ilgisini filme yönlendirebileceği gibi tersine de neden olabilir. Yazılar bu niteliğiyle yazıyı kaleme alanlarla filmin yapımcı ve yönetmenleri arasında gerilim yaratmaktadır. Çünkü yönetmen ve yapımcılar, ister gişe filmi ister sanat filmi olsun, çektikleri filmle en yüksek sayıda izleyiciye ulaşmak, izleyici tarafından beğenilmek isteğindedir. Sinemanın devamlılığı da seyircilerden gerek "para" gerekse "ilgi görme" biçimindeki geri dönüşler sayesinde sürdürülebildiğinden filmler, film üreticileri ile tüketicileri arasında alınıp satılan bir metaya dönüşmüştür. 37. Bu parçadaki altı çizili bölümle aşağıdakilerin hangisine gönderme yapılmıştır? A) Film eleştirmenlerinin film hakkındaki yargılarında tarafsız olmamalarına Film izleyicisini filmden nefret etmeye yönlendirmenin yanlışlığına C) Eleştiri yazılarının filmin iletisine farklı yorumlar getirmesine D) "Tanıtım" adı altında yazılan film eleştirilerinin yanıltıcı olduğuna E Film eleştirilerinin film izleyicisi üzerindeki etki gücüne 39-40 "Para kimisi basma araştı para, ve mu doğru deme Aksin sonra keyif aştıkt bile g mutlu küçü bazıl Sonu olduğ mikta yer a 39. Bu p VAT C) VE