Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

aya geçiniz 2. E) E Orhun Kitabeleri'nde Bilge Kağan kardeşi Kültigin için, "Annem hatun, büyük kadınlar, kardeşlerim, gelinim, prenseslerim cariye olacaktı. Ölenler yol- da kalacaktı. Kültigin karargâhı vermedi. O, olma- sa idi hepiniz ölecektiniz." Yukarıdaki paragrafta Bilge Kağan, Kültigin'in hangi yönünü vurgulamıştır? A) Teşkilatçılığı B) Savaşçılığı C) İleri görüşlülüğü D) Hoşgörülü yaklaşımını E) Yöneticiliğini 61

TÜRKÇE TESTI 32. 1965'te çıkan Atasözleri ve Deyimler adlı kita- bimiza yurdumuzun her yerinden sözler almış, bölgelere özgü olanları almamıştık. 1989 tarihine değin yapılan beş baskıda bu tutum değişmedi. 1991'deki altıncı baskıda kimi bölge sözlerine de yer vermiş, bunları ulama başlığı altında kitabın sonuna eklemiştik. Yedinci baskıya genel ve yerel birkaç yüz söz daha ekleme gereği duyunca bunla- ni ve önceki ulamaları asıl metne katma zorunlulu- ğu kendini gösterdi. Yeni baskılarda yerel sözlere de yer vermemizin nedeni, bunların genellik kaza- nabilir nitelikte olmalarıdır. Nitekim 50-60 yıl önce yazı dilimizde görülmeyen bölge sözcükleri şimdi toplumun dilinde kullanılmaktadır. Kitabımızın söz sayısını çoğaltmamıza ve kullanış alanlarının sını- rını biraz genişletmemize bu durum yol açmıştır. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangi- sine ulaşılamaz? A) Atasözleri ve Deyimler adlı kitap en az yedi baskı yapmıştır. B) Oncekilerin aksine sadece son baskıda bölge- lere özgü sözlere de yer verilmiştir. C)Yerel sözlere yer verilmesi, bunların genellik kazanabilir olmasına dayandırılmıştır D) Son baskida kitabın hem söz sayısı hem kulla- um alanı genişletilmiştir. E) Son baskıya önceki ulamalar yeni eklemelerle birlikte katimiştir.

7. Fil, canlılar arasında, ne zaman öleceğini bilen tek yaratıktır. Filler, artık bir işe yaramadıklarını anlar anlamaz işi kısa ke serler. Öleceklerini anlar ve ölürler. Afrika'nın hiçbir yerinde rastlayamazsınız ölü bir file. Fillerin, yaşarken kendilerinin de bilmedikleri gizli mezarları vardır. Yaşlı filler ölme zaman- ki canlılıklarını ve yeniden iyileşme olanaklarını bir kere kay- lan gelince işte bu mezarlıklara gider. O kadar kocamandır bettiler mi ortada kalmak istemez. O kadar gururludurlar ki yakınlarının saygısını kaybetmek ağır gelir onlara. Başlarına geleceği anlar ve ölmeye karar verirler. Yatacak yer bulmak için kilometrelerce yürürler, bazen günlerce hatta aylarca yü- rüdükleri olur. Bu parçada fillerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine varılamaz? A Yazgılarına olgunlukla teslim olabildiklerine B) Olümlerinin de yaşamları gibi soylu olduğuna C) Cok duygulu olduklarına Drum karşısında bilinçli davrandıklarına Yaşama bağlılıklarının çok güçlü olduğuna

1. Obezite, dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli sağlık sorunlarından biridir. Birçok hastalığın ortaya çıkmasına ze- min hazırladığı gibi sosyal hayatta da olumsuzluklara neden olabilmektedir. Bu hastalık en yaygın olarak Amerika'da gö- rülmektedir. Çevresel ve kalıtımsal faktörler bu hastalığın en önemli faktörleridir. Enerji alımının fazlalığı ve enerji harcan- masının azlığı şişmanlığa yol açabilir. Obezitenin tedavisinde çoğunlukla diyet, ilaç tedavisi, fiziksel aktivitelerin artırılması ve cerrahi müdahale yöntemleri uygulanmaktadır. Obezite- nin tedavisinde bizim ülkemizde insanlar daha çok diyet te- davisini tercih etmektedirler. Bu parçada "obezite hastalığı" ile ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisine değinilmemiştir? A) Enerji harcanmasının yetersizliğinin, ortaya çıkış neden- lerinden biri olduğuna blo ori B) Daha çok soya çekime ve çevresel etkenlere dayandığına C) Amerika'da daha sık rastlandigina D) Birçok hastalığın ortaya çıkmasına sebep olduğuna E) Hastalığın tedavisinde en etkili yolun diyet uygulaması olduğuna

7 PIVA YAYINLARI # 4. Sağlık açısından zengin-fakir ayırmadan herkesi krizle şekilde tehdit eden Covid-19, yol açtığı zık ki ekonomik olarak herkesi eşit etkilemedi. Sivil top- lum kuruluşları, yerel yönetimler, merkezî yönetim v kurumsal firmalar dört bir yandan yardım kampanyalan başlattı ama hâlâ yardım bekleyen binlerce insan dik, "Olur mu olmaz mı? Olursa nasıl olur?" diye konuş- Biz de "Biz bu yangına bir kova suyu nasıl taşırız?" maya başladık ve 15 gün sonra baktık ki kurumumuzun kurdelesini kesiyoruz. ne ya Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söylenmiş olabilir? A) Covid-19 virüsü sosyal hayatı ülkemizde nasıl et- kiledi? Yardım kuruluşunuzu açmaya nasıl ve ne zaman karar verdiniz? C) Sivil toplum kuruluşları hastalara yeteri kadar yar- dım edebiliyor mu? D) Sağlık alanında zengin-fakir ayrımı yapılıyor mu sizce? E) Çevrenizdeki yardımsever insanları nasıl organize ediyorsunuz? 6. (1) Rusy mas tü elmas rü old olduğ dilik mas yüz yü m p L

28. Gülten Dayıoğlu'nun ilk kitabı "Bahçıvanın Oğlu" 1963 yılında yayımlanır. O tarihten günümüze büyük bir çalışkanlık örneği gösteren yazarın 80'inci kitabı "Yoksa Sen misin?" 2016'nin mart ayında okur karşısına çıkar. Kitapta Dayıoğlu, 15. yy.da yaşayan Bürküt ile 21. yy. da yaşayan Bengü'nün aynı bedende buluşma hikâyesine odaklanarak hem zaman içinde yolculuğun edebî imkânlarından yararlanır hem de tarih içindeki kültürel değişimleri konu edinir. Bu parçada bahsedilen yazarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Toplumu eğitmek için çok sayıda eser vermiştir. B) Üretken bir yazardır. C) Sözü edilen yapıtında düşsellikten yararlanmıştır. D) "Yoksa Sen misin?" adlı yapıtında zaman içinde değişen somut-soyut değerleri işlemiştir. E) Sözü edilen yapıtında tarihsel yolculuğun yazınsal olanaklarından yararlanmıştır.

8. "Bir ülkeyi idare etmeye çağrılsaydınız ilk iş olarak ne yapardınız?" diye sorulduğunda, Konfüçyüs şöyle cevap vermiştir: "İşe dil ile başlar, önce dili düzeltirdim. Çünkü dil düzgün olmazsa kelimeler düşünceyi düzgün anlatamaz. Düşünceler iyi an- latılmazsa, ahlak ve kültür bozulur. Ahlak ve kültür bozulursa adalet yolunu şaşırır. Adalet yanlış yola saparsa halk güçsüzlük ve şaşkınlık içine düşer. Bu sebeple söylenen sözü, doğru söylemeli." Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? A) Dil ve İnsan C) Dil ve Toplum B) Dilin Önemi D) Dilin Özellikleri

AF DENEME-18 e i J 4. Röportaj, sözlük tanımıyla "konusu bir soruşturma, araştırma olan gazete ve dergi yazısı"dır. Hem canlı hem belgeli hem öğ- retici hem edebî özellikleriyle düzyazı türleri içinde ayrı bir yere sahiptir. Temelde haber niteliği taşır gibi görünse de iyi düşü- nülmüş, iyi planlanmış, kurgusu iyi örülmüş bir röportaj; haberi canlandırma, bilgiyi belgelendirme gücüne de sahiptir. Ayrıca estetiği yaratma gücü ve estetik kaygı taşıması da dikkate alı- nırsa ----. I. onun, edebî kaygılarla ortaya konan diğer ürünlerden hiç de aşağı kalmadığı anlaşılır II. ayırt edici niteliklerine rağmen roman ve hikâyeden çok uzak bir tür olmadığı söylenebilir III. röportajın, tamamen sanatsal kaygılarla oluşturulmuş bir tür olduğu ortadadır Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarıdakiler- den hangileri getirilebilir? Yalnız I -D) I ve II B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III

TYT/Türkçe 36. Hegel, sanatın bilgi ile ilişkisini zihin ile arzu arasındaki ayrima dikkat çekerek ortaya koymaya çalışır. Ona göre zihin, arzunun yaptığı gibi bireysel olan herhangi bir şeye kendisini bağlamaz fakat bireysel olanın evrensel bir şeyler içermesi ölçüsünde ilgi duyar ona. Insan, işte bu evrenselli- ğin görüş açısı içinde yalnızca nesnelerle yüz yüze geldiği zaman bu, onun kendine özgü evrensel bir nedeni olmak- tadır zira kendini doğada bulmayı ve nesnelerin içsel özünü yeniden kurmayı dener. Böylece duyusal varlık, özsel temeli kurduğu için hemencecik kendisini açığa çıkaramaz. Sa- natın bu spekülatif gereksinme ile görecek hiçbir işi yoktur. Ama bilime gelince o, bu gereksinmeyi temin etmeye çalışır ya da bunu en azından bu bilimsel biçim altında ve pratik arzunun itkileri ile ortak bir sebep oluşturmaksızın yapar. Açıktır ki bilim, duyusal olan bireyselden kalkabilir ve ara- CISIZ görünüşün yani doğrudan doğruya görünen nesnenin bir tasarımına sahip olabilir. 37. Insanin doğadaki dengeyi be ler çok çeşitlidir. Bu proble Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşı- labilir? beslenmekte, arane san, ballann taman şeker yedirerek da tedir. A) İnsanın doğanın gücü karşısındaki hayret ve merakı, nesnelere bir statü kazandırır. B) Nesnelerin içsel özü, zihinsel durumlara bağlı olarak anlam kazanır. C) Birey, nesnelerin iç yüzünü algılayarak varlık nedenini sorgulamaya başlar. Bir balik avlamal ken yüz ve hep de altüst olmu Orantisiz bir lan gida üre le oynama endemik Insan, to doğal yo bilmek yapıs Bir w D) Sanat ve bilimin hem alanlan hem doğaya yaklaşımları aynı değildir. E) Sanat ve bilim, ortak bir öze ve kökene sahiptir. d

5. TYT Deneme Sınavı 03 A Tatlı su türlerinin popülasyonu, yüz milyonlarca insan için önemli bir besin kaynağı olan nehirlerin 1970'ten beri ortalama % 84 azalmasındaki en önemli neden olarak görülüyor. Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? 1970'ten önce nehirlerin azalmasında farklı nedenler etkili olmuştur. BY Nehirlerin üçte ikisinden fazlasındaki azalma, tatlı su türlerinin niceliğiyle ilişkilendirilmektedir. C) Nehirlerin azalmasına yönelik önlem alınmaması hâlinde insanlık büyük bir sıkıntıyla karşı karşıya kalacaktır. D) Besin kaynağı olarak tatlı su türlerini kullanan yüz milyonlarca insan, nehirlerin azalmasıyla beslenme sorunu yaşacaktır. E) 1970'ten önce de nehirlerde azalma gözlemlenirken 1970 sonrasında bu sayıda ciddi oranda artış meydana gelmiştir. CIE Willerini kendinde

KONU VE ANA DÜŞÜNCE 3- el a APOIEMI 3.-4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi'nde ışık ve ateş gös- terileri gece gerçekleşen kutlamaların vazgeçilmez bi- rer parçasıydı. Tarihî kaynaklar o dönemde, işık ve ate- şin çoğu zaman şenlikler, dinî törenler, düğünler gibi kamusal toplantılarda kullanıldığını ifade eder. Bu kay- nakların söylediğine göre ışık ve ateş gösterilerinin ço- ğu su kenarında yapılıyordu, böylelikle izleyicilere ışık ve ateşin suya yansımasıyla çok daha etkili bir görsel şölen sunuluyordu. Ayrıca gösterilerin su kenarında gerçekleşmesiyle olası bir yangın tehlikesinin önüne geçilmesi de hedefleniyordu. Bu gösterilerin yanı sıra Ramazan aylarında minareler arasına mahyalar gerili- yor; yabancı devlet adamları geldiğinde bazı binalar ve yollar meşale, fener ve kandillerle aydınlatılıyordu. Hatta bu tarz süslemelerin bazı saray ve şiir meclisle- rinde kullanıldığı yine tarihî kaynakların verdiği bilgiler arasındadır. 3. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmuştur? A Işık ve ateş gösterilerinin ortaya çıkma şekli B) Osmanlı'da ışık ve ateş figürlerinin kullanım alanları ve anlamları C) Gösterilerde alınan güvenlik tedbirleri D) Ramazan mahyalarının asılma teknikleri E) Gösterilerin seçkin bir azınlık için yapıldığı

miş, en er en r dir? niş pir r. sıkıcı ıyız. niz için KICI ve hiç de 20. Eskimolar, Kuzey Kutup Bölgesi'nde yaşayan ve buradaki diğer yerlilere kıyasla yaşam koşullarına en iyi uyum sağlamış olan insanlardır. Bu insanlar, aynı zamanda bölgenin en kuzeyine kadar yayılmışlardır. "Eskimo" kelimesi, "çiğ et yiyen" anlamına gelir. Eskimolar, avci ve toplayıcı olarak Taş Çağı'ndakine benzeyen göçebe bir yaşam sürerler. Bunlar, "kayak" adı verilen küçük kayıklarıyla en çok fok avlayıp etini yiyecek; derisini ve kürkünü giysi; yağını ısı ve ışık kaynağı olarak kullanırlar. Vitamin ihtiyacını eti pişirmeden yiyerek karşılarlar. Ne var ki uygar ülkelerin kutup bölgelerine de el atmalarıyla Eskimoların yaşam alanı gün geçtikçe daralmaktadır. 212 Bu parçada Eskimolarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? AÇiğ et yiyerek vitamin ihtiyacını karşılamaya çalıştıklarına B) Bölge koşullarına çok iyi şekilde uyum sağladıklarına CAvcilik ve toplayıcılık yaparak yaşamlarını sürdürdüklerine Yaşadıkları bölgede yeni yaşam alanlarıyla ilgili calışmalar yapıldığına E) Fok balığı sayesinde birçok ihtiyaçlarını giderdiklerine 2. 1. D EX Bu ins öze A) B) C C) S go E) Ö olc

TYT/Türkçe 31, 32. ve 33. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. (1) Tropikal yağmur ormanları çok nemli ve sıcaktır, bun- lara yağmur ormanı denmesinin nedeni bol yağış alma- larıdır. (II) Ağaçlar ve bitkiler öylesine sıktır ki kolayca yürünemez. (III) Buradaki bitkiler, fotosentez yoluyla at- mosferdeki karbondioksidin büyük bölümünü alıp atmos- fere bol miktarda oksijen salar. (IV) Tropikal yağmur or- manları, Ekvator çizgisinin çevresinde, tropikal kuşakta toplanmıştır, adını da buradan alır, çok büyük bölümü, Yengeç Dönencesi ile Oğlak Dönencesi arasında yer alır. (V) Güneydoğu Asya'da, Batı Afrika'da, Orta ve Güney Amerika'da ve Kuzeydoğu Avustralya'da bulunur. (VI) Yıl boyunca sıcak ve yağışlı olan bu ormanlar, yeryüzünün yaklaşık %6'sını kaplamasına karşın bütün canlı türlerinin yarısından çoğunu barındırır. (VII) Burada mikroorganiz- malardan bitkilere ve hayvanlara kadar milyonlarca canlı türü yaşar, bunların önemli bir bölümü, ilk defa karşılaşılmış canlılardır. (VIII) Besin olarak tükettiğimiz bitkilerden iki bin kadarı bu ormanlardan çıkmıştır: domates, mısır, patates, muz, portakal, limon, biber, tarçın, zencefil, şeker kamışı, Ayrıca bu ormanlara dünyanın en kahve, çay ve kakao ... büyük eczanesi denir çünkü bitki özlerinden elde edilen ilaç- ların dörtte birinin kaynağı tropikal yağmur ormanlarıdır. (IX) Tropikal yağmur ormanlarında insanların yaşamadığı dü- * şünülür genellikle hâlbuki burada orman koşullarıyla uyum içinde, kabileler hâlinde yaşayan pek çok insan vardır. (X) Bunların çoğu, modern dünya ile irtibat hâlindedir ama ya- şadıkları küçük bölgenin dışına hiç çıkmamış, dünyayla hiç irtibata geçmemiş, Amazon'da 70, Yeni Gine'de de 40 kadar kabile saptanmıştır. A) 1. cümlede neden - sonuç ilgisi vardır. + B) IV. cümlede bilgilendirme yapılmıştır. 32. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? 31. Bu parçada numaralanmış cümleler için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? C) VI. cümlede sayısal veri vardır. D) VIII. cümlede örnekleme yapılmıştır. E) IX. cümlede genel kanı desteklenmiştir. + + A) Açıklayıcı anlatım + B) Tartışmacı anlatım C) Fantastik anlatım D) Gelecekten söz eden anlatım E) Betimleyici anlatım 33. Bu parçadan Tropikal yağmur ormanlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? 10 TYT/Türkçe 34. Türkçe, ana dilim annenin bir parça öyle bir parçadın sonuna kadar in ve düşüncelerin yecanlarımı ve mak istediğimo kaydı: "Allah!" kaldım: "Amar derim. A) Adını Ekvator çizgisinin çevresinde, tropikal kuşakta toplanmaktan aldığına + B) Buradaki bitkilerin, fotosentez yoluyla atmosferdeki kar- O bondioksidin büyük bölümünü alıp atmosfere bol mik- tarda oksijen saldığına C) Güneydoğu Asya'da; Batı Afrika'da, Orta ve Güney Amerika'da ve Kuzeydoğu Avustralya'dan daha çok bu- lunduğuna + D) Mikroorganizmalardan bitkilere ve hayvanlara kadar milyonlarca canlı türünün yaşadığına + E) Domates, misir, patates, muz, portakal, limon, biber, Marçın, zencefil, şeker kamışı, kahve, çay ve kakaonun buradan çıktığına Diğer sayfaya geçiniz Bu parçadan gisine ulaşı A) Ana dilin tarmad B) Toplum dil old C) Duygu D) Anne daha E) Her farkl 35. Büyü ülke dir. gel Bu Şı A E tan

2. 1. İnsanoğlunun başarısında, korkularını açık yüreklilikle tartışabilmesinin büyük bir payı vardır. Korkularımızı, ancak açık yüreklilikle tartışarak yenebiliriz, bu korkular aslında çok basit nedenlere dayanır. tammat yayıncılık II. Bir psikoloji profesörü "Korkularını tartışabilecek cesa- E rette olanlar, yaşamın dizginini eline geçirmiş demektir." diyor. Tartışılmayan hiçbir gerçek, yerli yerine oturmuş değildir zaten. Numaralanmış cümlelerin anlamını tamamıyla karşıla- yan cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) Korkularınızı enine boyuna tüm gerçekliğiyle ele aldı- ğınızda onların basitliğini anlayacaksınız ve yaşamınız olumlu yönde değişecektir. B) Dürüstlük hem korkulardan sıyrılmayı hem de toplumda saygın bir yer edinmeyi sağlar. C) Korktuğunu dile getiren kişi, saygınlığına saygınlık ka- tan kişidir. D) Hayatının kontrolünü ele geçirmek isteyen kişi, saygın ve yetkin kişilerin tavsiyelerini dikkate alan kişidir. E) Korkularını basite alan kişi, ilerleyen zamanda korkula- rıyla yüzleşmekten kaçan kişidir. C) gel de D) ka 2 LE E) ha m 4. Belli b ya ba kanal başa içeris görm benc nun başı ya g geli kita Üsl Bu ker gis A) C)

p (1) Bu öyküyü bir yıllık aradan sonra ikinci kez yaz- dim. (II) İlkini değerli bir edebiyatçı dostuma göster- dim, beğenmedi. (III) Onun yaptığı önemli eleştirileri dikkate alarak tekrar yazdım. (IV) Yeni şekliyle öykü güzel olmuştu. (V) Onun eleştirilerini sadece ben değil birçok yazar dikkate alırdı. (VI) Genel olarak, edebiyat çevreleri bu öyküyü beğendiklerini açıkladı- lar. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II. B) III. C) IV. D) V. E)VI. Neal

6. Aşağıdakilerden hangisi bir metnin giriş cümlesi olamaz? A) Cisimleri yaydıkları ya da üzerlerine düşüp yansı- yan ışık sayesinde görürüz. B) Kauçuk, varlığı pek dikkatimizi çekmeyen ama gün- lük yaşamımıza önemli katkılar sağlayan bir mal- zeme. C) Vücudumuz için gerekli olan bu enerjiyi besinler- den elde ederiz. D) Gözlem; bir olayı, bir nesneyi ya da bir canlıyı dik- katle inceleyerek onun hakkında bilgi toplamaya çalışmaktır.