Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

7. Genç adam, antika merakı sebebiyle ülkenin en ücra köşelerini dolaşıyor ve gözüne kestirdiği antika malları satın alarak kazanç elde ediyordu. Co Kafasında kırk yalanla dolaşan kurnaz bir adamdı. yok pahasına Kış kıyamet demeden sürdürdüğü seyahatler sırasında W başına gelmeyen kalmamış gibiydi. Fakat bu seferki hepsinden farklı görünüyordu. Yolları kapatan kar yüzünden arabasını terk etmiş ve yoğun tipi altında donmak üzereyken, bir ihtiyar tarafından bulunup onun kulübesine davet edilmişti. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi yanlış kul- lanılmıştır? A) I B) II of a from IV EYV

TYT/ Türkçe 35. Yazarlık kursuna katılan öğrencilerden deneme yazma- ları istenir. Kursun parlak öğrencilerinden Ersin, şöyle bir paragraf yazar: r "Her insan, doğal olarak birtakım korkular yaşar. Ama hiçbir insan, korkularının bilinmesini istemez. Her insan korkularından utanır. Hatta korkularım bilinmesin diye insanlarla iletişime girmekten kaçar." Öğrenciye verilen tavsiye: "----" Kurs öğretmeninin tavsiyesinden sonra öğrenci paragrafı aşağıdaki gibi değiştirir: "Her insan, doğal olarak bazı korkular yaşar. Ama hiçbir insan, bir başka insanın yüreğinin bahçesine girmesine ve korkularını görmesine razı olmaz. Bu amaçla insanlarla arasına yüksek bir korku duvarı örer.” Bu parçadan hareketle öğrenciye verilen tavsiye aşa- ğıdakilerden hangisi olabilir? Deneme yazarlığının vazgeçilmezlerinden biri özlü anlatım yapmaktır. B Denemecinin okuyucuya içini göstermesi gerekir, bunun için de samimi bir anlatım ve bireysel bir tutum gerekir. Seçtiğimiz konu, anlatımı zor bir konu da olsa onu herkesin anlayabileceği akıcı bir dille sunabilmelisin. C D) Denemede yoğunluk önemli bir unsurdur ancak bun- ların biçem oyunlarından çok düşünsel derinlikten doğması gerekir. E) Soyut durumların somutlaştırılarak ya da alışılmamış bağdaştırmalarla verilmesi etkili bir anlatım yoludur. 36. E d y 8 L S A

1. Marmara'da Uludağ, Batı Karadeniz'de Kar- talkaya ve llgaz, İç Anadolu'da Elmadağ, Doğu Anadolu'da Palandöken tesisleri Türkiye'nin önde gelen kayak merkezleri arasında yer alıyor. Bu merkezlerdeki nitelikli konaklama tesislerinde en iyi hizmet sunulmaya çalışılıyor. Tatil amacıyla kayak merkezlerine ilk kez gelenler arzu ederlerse eğit- menlerden ders alabiliyor. Anlatımın akışına göre aşağıdakilerden hangisi giriş cümlesi olabilir? A) Kayak tesislerinde elverişli ortamlar vardır. B) Kayak tesislerimiz diğer ülkelere göre çok daha gelişmiştir. ) Kayak, son yıllarda geniş kitlelere daha çok hi- tap etmeye başlayan bir spor hâline geldi. Kimileri zevk için kayak yapar. E Kayak bilmeyenlere kayak tesislerinde ders ve- rilir. 3.

33. Benim öyle bir hikâye ya da hikâyeci alışkanlığım yok, hiç olmadı. Hiçbir hikâyemi baştan sona bütün yanlarıyla planlamadım. Bu, belki bir kusur, bilemiyorum. Yazmak, bana göre bir içsel dürtüdür. Bu dürtü hikâye yazmaya yönlendirir beni. Kafamdaki hikâye deposunda biriktirdi- ğim konular olgunlaşmış, yazım sırasına gelmiştir. Nasıl başlayacağımı bilemem. Benim için önemli olan ilk cüm- ledir, hikâyeyi başlatan ilk cümle. Bu parçada sözü edilen yazarın hikâye yazımında aşağıdakilerden hangisini daha çok önemsediği söylenebilir? A) Yaşamsal tecrübeleri B) Önceki okumaları C) Klasik yazım anlayışlarını D) İlhama dayalı başlangıçları E) Önceden kurgulamayı

Yedi yaşından itibaren nesnelerin biçimlerini çizme arzusuna kapıldım. Ancak ellime yaklaşırken bir çizim koleksiyonu sergiledim ama yetmişlerimde daha önce yaptığım hiçbir şey beni tatmin etmez oldu. Çizimler, yıllarımı seyredeceğim bir film. şeridine dönüştü. Ancak yetmiş üç yaşında, kuşların, balıkların ve bitkilerin doğasını ve gerçek biçimini sezebildim. Sonuç olarak seksenimdeyken büyük bir ilerleme göstereceğim, doksanımda bütün şeylerin özüne nüfuz etmiş olacağım; yüzümde kesinlikle daha yüksek ve tarifsiz bir duruma yükselmiş olacağım ve şayet yüz on yaşıma ulaşırsam her şey, her nokta ve her çizgi yaşayacak. Benim kadar yaşayacak olanları, bu sözlerimi tutup tutamadığımı doğrulamaya davet ediyorum. 20. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A Senli benli bir anlatımı vardır. BKişisel değerlendirmeler yapılmıştır. C) Benzetmeye yer verilmiştir. DY Oneri nitelikli cümleler kullanılmıştır. EAçıklayıcı bir yol izlenmiştir.

24-25, soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Cumhuriyet kuşağı Türk edebiyatında üzerinde en çok durulan yazarlardan olan Ahmet Hamdi Tanpınar gerek şiir- lerinde gerek makalelerinde gerekse hikâye ve romanlarında "zaman" kavra- mi üzerinde durmuştur. Onun için her zaman değişen zamanlarla başa çıka- bilme ve çağına ayak uydurabilme konu- ları çok önemli olmuştur, önemsediği bu konular etrafında şekillenen Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı romanında da zamana ayak uydurmak için toplumsal ve kurumsal çabaların sebep olduğu komik sonuçları eşsiz biçimde hicvetmiştir. Bir medeniyet değiştirme uğraşına girmiş toplumun geçmişinden getirdiği değerleri bir kenara bırakıp yeni değerler edinme- ye çalışırken nasıl bocaladığının ve nasıl kolayca kandırılabildiğinin gülmecesidir Saatleri Ayarlama Enstitüsü. Bu romanı sadece Hayri İrdal'ın öz yaşam öyküsü olarak okumak romanı eksiltmektedir roman başat unsur olarak Hayri İrdal'ın yaşamını alsa da Hayri İrdal'ın ahlaki iflasının, ruhunu Mefitofilis'e ve onun değerlerine satmasının ve bu felaketi hazırlayan tüm ögelerin toplamını merke- ze koyarak okumayı gerektirir. BENIM HOCAM 24. Bu parçadan yola çıkılarak aşağıdak lerden hangisine ulaşılabilir? A) Ahmet Hamdi Tanpınar, Saatlen Ayarlama Enstitüsü adlı romanında zaman kavramını çağına ayak uydur ma çabasıyla özünden uzaklaşan Hayri İrdal üzerinden işlemiştir B) Farklı türlerde onlarca eser kale me alan Ahmet Hamdi Tanpınar, Cumhuriyet'in Türk kültüründe yarat- tığı değişimler alaycı bir üslupla işle miştir. C) Hemen her eserini aynı konuyu işle yen Ahmet Hamdi Tanpınar, kimi eserinde gülmeceyi öne alırken kimi- sinin merkezine yergiyi yerleştirmiş tir. D) Başkarakteri Hayri İrdal olan Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı roman, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın anlam kat- manı en çok olan eseridir. E) Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı romanı gül- mece ve yergiyi aynı potada eriterek Türk edebiyatında bir ilki gerçekleş- tirmiştir. 25. Bu parçadan yola çıkarak Saatleri Ayarlama Enstitüsü romanıyla ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) Gerçeğin gülünç yanlarını ortaya koyarak yergi yaptığı B) Merkezine birçok şey koyarak okun- ması gerektiği C) Kendine has bir anlatış biçimine sahip olduğu D) Toplumcu gerçekçiliği hedefleyen eserlerden olduğuna (E) Ne yapacağını bilemeyen Hayri irdal'ın yozlaşmasını anlattığı Her şey yola çık nokta amaca istediğ toplun bir ya istedi götür 1. Bu c ğıda mel 2. A) B) C D E T

I. Dünya genelinde okyanuslarda çok sayıda farklı köpek balığı türü bulunuyor. Bunların bazıları sıcak suda yaşarken diğerleri soğuk, buzlu suları seviyor. Köpek balıkları çok büyük olabilmelerine ve keskin dişleri olmasına rağmen çoğunluğu insanlar için zararsızdır. II. Köpek balıklarının dişleri bizimkiler gibi, kendileri için çok önemlidir. Dişleri olmadan yemek yiyemezler, bu nedenle hayatta kalmak için dişlerine ihtiyaçları vardır. Dişleri çok sayıda sıra hâlinde dizilmiştir. Bir tanesi kazara çıkarsa bir diğeri onun yerine çıkar. Böylece köpek balıkları asla dişsiz kalmaz: 7.6 7. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Köpek balıklarının iki özelliği birbiriyle ilişkilendirilerek anlatılmıştır. B) Köpekbalıklarının yaşama alanlarıyla ilgili bilgiler kısa cümlelerle verilmiştir. C) Insan ve köpek balığı dişlerinin işleviyle ilgili iki benzer konu üzerine yazılmıştır. nien D) Bir su canlısının genelde neden zararsız olduğunu anlatan iki benzer parçadır. Eliki genel anlamlı bir konuyla ilgiliyken ikincisi bu konunun alt başlığıyla ilgilidir.

llamilan söylen- Bu kurala göre sa sürede yer- e, Avustralya, rika'nin tama- kli uygulama- ki kullanımını r. Burada "n" eyi simgeler. 2003 yılında, tesinde ya- ştırılmış yü- ları değişik ğı ||| CAP 10 9.15 30. Araştırmacı: (1)---- Yazar: TÜRKÇE Belki Fotoğrafı Sana Gönderiyorum veya Gregor Sam- sa'nın El Yazısı adlı hikayelerimi koyabilirim. Son yıl- larda yazdığım hikâyeler olduğu için böyle düşünüyo- rum belki de. Daha küçük yaştaki evlatlarım gibi onlar. Araştırmacı: (11) Yazar: Çok zor... Roman çok daha farklı, evlat gibi bir şey, içlerinden bir tek evlat nasıl anılır? Yarın Yapayalnız herhâlde. İnsan son yıllarda yazdıklarını daha çok se- viyor Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakiler- den hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) T. Yeni baskılarda hangi kitaplarınızı okurun önüne koyacaksınız? II. Hikâye mi roman mı yazmak daha zordur? B) I. Oldukça fazla hikâye yazdınız, başlıca nedeni sizce nedir? II. Romanlarınız toplumsal veya sosyal diye adlan- dırılabilir mi? C) I. Kitaplarınızın yayımlanmasında herhangi bir kıstasınız var mıdır? II. Çok satan bir roman yazmanın gizli formülü nedir? D) I. Genç yazarlara örnek olması açısından hangi kitaplarınızı ilk sıraya koyarsınız? CAP/TY 31-198 lec da II. Kitaplarınızın babası sizsiniz. Peki, hepsine sev- giniz eşit midir? E) I. Yüze yakın hikâyeniz var, birinci sıraya koyduğu- nuz hikâye hangisidir? II. Aynı soruyu bir de romanlarınız açısından sor- sam ne dersiniz acaba? g h

24. Araştırmalar, müzik dinleyen insanların beyinlerinde çok sayıda farklı bölgenin faal duruma geçtiğini gösteriyor. Ayrıca beynin müziğe tepki veren bölgeleriyle uzamsal muhakemeden sorumlu bölgelerinin bir noktada kesiştiği de görülüyor. Ancak bazı müzik parçalarının Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) bütün dünyada ve farklı uluslardan insanlarca sevilmesi, ilginç olmaya devam ediyor B) daha kalıcı olduğu ve uzun yıllar boyunca dinlenebildiği de gözden kaçmıyor C) özellikle Türkçe olduğu zaman sevildiği ve her yerde çalındığı hemen fark ediliyor D) gündemde çok kalması, müzikle yıllardır uğraşan ustaları zaman zaman rahatsız ediyor E) beyni, niçin diğer parçalardan daha fazla uyardığı konusunda kimse kesin bir şey söyleyemiyor

TYT / Türkçe 25. Milyonlarca insan niçin kitap okur, tiyatroya sinema- ya neden gider, sorusuna; oyalanmak, dinlenmek, eğlenmek istiyorlar demek, soruyu pekiştirmekten başka bir işe yaramaz. İnsanın romanlarda, piyesler- de bir başkasının hayatına, sorunlarına, acılarına, se- vinçlerine gömülmesi, kendini bu eserlerin kişileriyle bir görmesi ne diye oyalayıcı, dinlendirici olsun? Ne diye böyle gerçek dışı uydurma olaylara yoğunlaşmış gerçekliklermiş gibi tepki gösterelim? Eğer yetersiz bir yaşayıştan daha zengin bir yaşayışa kaçmak istiyoruz dersek, o zaman da yeni bir soru ortaya çıkar: Yaşa- yışımız neden yeterli değil? C Bu parçanın yazarı aşağıdakilerin hangisinden ya- kınmaktadır? 27. Ar ve bi A) Milyonlarca insanın sanatsal faaliyetlere yeterince ilgi göstermemesinden B) Sinema, tiyatro gibi etkinliklerin sorgulamadan uzak alanlar olduğundan C) İnsanların sanatsal etkinlikleri gerçekleştirme ne- denlerinin sorgulanmasından 3 (D) Eğlenme, oyalanma ve dinlenmenin sanatsal akti- vitelere bağlanmasından E) Milyonlarca insanın hayatlarındaki yetersizliklerin farkında olmamasından N

4. Ödüllerin, her şeyden önce yazarların tanınma- sında, çok geniş kitlelere ulaşmasında çok yararlı olduğunu düşünüyorum. Elli yıl öncesine kadar Türkiye'de edebiyat ödülü yoktu. Bugün ise çok sayıda belki de gereğinden çok ödül var. Ödülle- rin sayıca artması onlara verilen önemi azaltıyor. Ayrıca bu ödüllerin bir bölümü, tek bir yazınsal türe özgü. Oysa bütün türleri kapsayan ve her yıl düzenli olarak verilen ödüller, edebiyat ve sa- nat dünyasında çok daha fazla önem arz eder. nin Ödülün değerini bulmasını sağlayan en önemli öge de seçici kurulun aynı kalmasıdır. Böylece yapılan değerlendirmeyle ilgili bir ölçüt, ortak bir beğeni oluşur. Ödülü hak eden çok yönlü sanatçı alıyor herkes değil. AD Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ödüller sanat dünyasında önemli bir yer tutar. B) Genç yazarların tanınmasında ödüllerin öne- mi büyüktür. abr C) Ancak tüm edebi türleri kapsayan ve sık de- ğişmeyen bir edebi heyet tarafından verilen ödül değer taşır ve önemini yitirmez. D) Günümüzde edebiyat ödülü alan bazı sanat- çılar bu ödül sayesinde medyatik oluyor. E) Ödüller, hem maddi hem de manevi olarak kimi yazarların şevkini artırır. tiblelpen endemik

16. (1) Buharlı gemilerin yapım ve teknik bakım maliyetlerinin yüksek olması, ayrıca yakıt ikmal etmeden uzun süre suda kalamaması ve tonajlarının düşük olması gibi nedenlerden deniz ticaretinde ilk dönemlerde yelkenlilerin üstünlüğü devam etti. (II) Ayrıca bu dönem buharlılarının iç hacimlerinin yarısını motor ve aksamı, kazanlar ile yakıt depoları teşkil etmekteydi. (III) Kalan bölümün dörtte biri ise gemi tayfasının kullanımına ancak yetiyordu. (IV) Ama zamanla daha kullanışlı buharlı gemilerin üretilmesiyle üstünlük buharlı gemilere geçti. (V) Buharlı gemilerin yelkenlilere kıyasla en önemli üstünlüğü, ticarette ve haberleşmede yelkenlilere göre doğa şartlarına bağımlılığı en aza indirmesi, dolayısıyla sürat ve tarifeli sefer konusunda açık ara önde olmalarıdır. (VI) Buharlılarla yelkenliler arasındaki rekabette, buharlıların diğer bir üstünlüğü ise buharlıların daha az personel gerektirmesi, dolayısıyla personel maliyetinin daha düşük olmasıdır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II E) VI B) III C) IV D) V Diğer sayfaya geçiniz.

3. (1) Çalışmanın ilk bölümünde, İzmir'de yayımlan- 8. mış kitaplar, yazarının ismine göre alfabetik sira- lanmış. (II) Varsa soyadı kanunundan sonra aldık- ları soyadlar dikkate alınmamış, ancak bunlar için gerekli göndermelerde bulunulmuştur. (III) İzmir'in o devirdeki karışık etnik yapısı gereği Rum, Erme- ni, Yahudi yazarlar da sıralamaya alınmıştır. (IV) iz- mir, Osmanlı devletinde sanat ve fikir hayatında et- kili olmuş şehirlerden biridir. (V) Yazan bilinmeyen kitaplar, başlıklarının ilk harflerine göre alfabetik si- ra içinde yer almışlardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han- gisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Geniş, loş merdivenlerden yukarıya çıkınca ihtişamlı bir salona var- dilar. Bu büyük köşkün yemek odasında misafirler için akşam yemeği ve- rilecekti. Ocağın yanındaki kandilin solgun ışığı bu küçük odayı yeterince aydınlatmıyordu. O güzel bahar sabahını, büyük bir sevinç ve coşkuyla karşılamıştık. Kütüphaneden aldığım şiir antolojisinin bazı sayfalarını kardeşim koparmış. Bir hiç yüzünden yaşadığımız bu anlaşmazlığı büyütmeyelim. İletişimin hayatta bir gereklilik, başarıda bir yöntem, dostluklarda ise bir anahtar olduğunu iyi biliyorum. Yıllar önce bu köye yerleşen aile, geçimi bugüne kadar tarım ve hayvancılıkla uğraşarak sağladı.

10. John Goodenough, çocukken okumayı öğrenme konusunda sorunlar yaşadı ki bu matematiğe ve sonunda -İkinci Dünya Savaşı sonrası- fiziğe yönelmesinin nedenlerinden biriydi. Goodenough, uzun yıllar Massachusetts Teknoloji Enstitüsündeki (MIT) Lincoln Laboratuvarında çalıştı. Oradayken, günümüzde de bilgisayarlı hesaplamanın ana bileşenlerinden biri olan rastgele erişimli belleklerin (RAM) geliştirilmesine katkıda bulundu. John Goodenough pek çok insan gibi 1970'lerdeki petrol krizinden etkilenmişti ve alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesine katkıda bulunmak istiyordu. Ancak Lincoln Laboratuvarı, ABD Hava Kuvvetleri tarafından finanse ediliyordu ve her türden araştırma desteklenmiyordu. Bu yüzden kendisine Büyük Britanya'daki Oxford Üniversitesinden profesörlük pozisyonu teklif edilince Goodenough, bu şansı değerlendirip enerji araştırmalarının mühim dünyasına daldı. KONYA ÖLÇME DEĞERLENDİRME MERKEZI Bu parçadan John Goodenough ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? Rastgele erişimli belleklerin (RAM) ortaya çıkmasını sağlamıştır. BY Buluşları, petrol krizinin meydana getirdiği olumsuzlukları ortadan kaldırmıştır. Küçük yaşta okumayı öğrenmesi onu matematik ve fiziğe yöneltmiştir. p) Goodenough, kısa bir dönem ABD Hava Kuvvetlerinde görev almıştır. Petrol krizi, Goodenough'i alternatif enerji araştırmalarına yönlendirmiştir. 12 3

TÜRKÇE 23. Cumhuriyet Dönemi halk şiirinin üstatlarından biri de Aşık Veysel'dir. Sanatçı, bir şiirinde dünyaya gelen insanoğlunun "uzun ince bir yol benzetmesiyle nitele- diği ömür sürecinde yaşadıklarını anlatmıştır. Aşık Veysel, şiirlerinde halkın rahatlıkla anlayabileceği sade bir dil kullanmıştır. Eserlerinde saf Türkçe söyleyişler de dikkat çekicidir. Sanatçı; şiirlerinde ölçü olarak heceyi, nazım birimi olarak da dörtlüğü seçmiştir. Sanatçı "yürüyom, arıyom, dakka" kelimelerini konuş- ma dilindeki şekliyle kullanmıştır. Bu durum, Âşık Veysel'in üslubunun önemli bir özelliğidir. enel LONTAN TEMEL YETERLİLİK TESTİ Bu parçada Âşık Veysel'le ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Şiirlerini besteleyerek saz eşliğinde söylediğine B) Bazı kelimeleri konuşma dilindeki şekliyle kulla- narak halkın ifade şekillerinden yararlandığına C) Şiirlerinde hece ölçüsü ve dörtlükler kullandığına D) Cumhuriyet Dönemi halk şiirinin önemli ustaları arasında yer aldığına E) Insanoğlunun yaşamını "uzun ince bir yol"a ben- zettiğine