Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

20. Latife Tekin, "Sevgili Arsız Ölüm" adlı romanında post- modernizm akımının özelliklerinden yararlanmış; köy- den kente göç, aile içi çatışmalar, bir ailenin çözülüşü gibi gerçekleri farklı bir bakış açısıyla anlatmıştır. Bu romanda olaylar parça parça ve birbirinden kopuk biçimde sıralanmıştır. Okur, bilincinde parçaları birleş- tirir. Böylece postmodernist romanlarda sıkça rastla- nan okuru metnin içine çekme, metnin bir parçası yapma sağlanmış olur. Latife Tekin klasik romancıların zaman ve mekânı ayrıntısıyla anlatarak oluşturdukları gerçekçi havayı eserine yansıtmaz, zamanı ve mekâ- ni belirsizleştirir. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sevgili Arsız Ölüm adlı roman postmodernizm etkisiyle oluşmuştur. 4 B) Romanın içeriğinden söz edilmiştir. + C) Okuru da işin içine dâhil ederek okuru aktif hale getirmiştir. + D) Sanatçı, eserinde zaman ve mekân kavramlarını gerçek hayata uygun bir şekilde tasvir etmiştir. E) Eserde olaylar parça parça ve birbirinden kopuk bir biçimde ele alınmıştır. + Diğer sayfaya geçiniz.

33. Zihindeki bilgiler karmakarışık bir yığın oluşturmaz. Oğrenilenler, daha önce öğrenilmiş olanlarla ilişkilen- dirilerek kodlanır. Bir evde her eşyanın nasıl bir yeri var- sa zihindeki bilgilerin de yeri vardır. Alınan bir ilacın ec- za dolabında saklanması gibi yeni bilgiler de uygun bi- çimde uygun yerlere yerleştirilir. Bu işlem, zihnin kod- lama işlemidir. Zihin, kodlama işlemini otomatik olarak yapar. Ancak etkilendiğimiz, hatırlamak istediğimiz, duygusal doyum sağladığımız durumlarda ek kodla- malar da yapılır. Bu tür kodlamalarda olayın bazı özel- likleri abartılabilir, bazılanı göz önüne alınmayabilir. Bu parçada, kodlama ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine yer verilmemiştir? A) Belleğe gelen uyaranların karmaşık bir şekilde bir arada bulunmasını engeller. B) Zihne gelen verilerin her zaman olduğu gibi kay- dedilmesini sağlar. C) Her uyaranın, zihnin uygun alanına yerleştirilmesi- ni sağlar. D) Istern dişi gerçekleşen bir süreçtir. E) Önem arz eden durumlar, normal durumlardan da- ha fazla kodlanır. 11

27. Popper, bilimsel araştırmalar için tek tek gözlemlerin genellemesinden oluşan doğrulamacı yaklaşımın tam tersini önerir. Ona göre bilim; doğruların üst üste kon- duğu şekilsiz bir yığından çok, yanlışların ayıklanma- sıyla ya da yontulmasıyla yavaş yavaş ortaya çıkan bir heykele benzer. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Popper'ın gö- rüşünü özetler niteliktedir? A) Bir olguyu tanımlamak için, sınıflandırma yapılarak onun hangi olgu türü içinde yer aldığının saptan- ması gerekir. B) Herhangi bir bilimsel açıklamanın anlamlı olabil- mesi için doğrulanabilir nitelikte olması gerekir. C) Olgulara ilişkin varsayımlar çoğaldıkça doğru bil- giye daha kolay ulaşılır. D) Bilim insanının bağlı olduğu değerler dizisi, onun olgulara bakış açısını belirler. E) Bilimsel etkinlikler, herhangi bir olgunun doğrulu- ğunu değil; yanlışlığını kanıtlamaya yönelik olma- lidir.

7. • Metafizik ve mistik şiir 3 ● Varoluşsal çabalar Şiirimizin Evliya Çelebi'si Marjinal şair Bu kavramlardan hangisi aşağıdaki şairlerden biriyle eşleştirilemez? A) Ece Ayhan B) Sezai Karakoç D) Edip Cansever C) Ülkü Tamer E) İlhan Berk

2. Cevaplarınızı cevap kâğıdınızın Türkçe Testi için ayrılan kısmine Karagöz, deve veya manda derisinden yapılan insan. hayvan veya eşya şekillerinin çubuklara takılıp arkadan verilen ışıkla beyaz perde üzerinde hareket ettirilmesi esasına dayanan bir gölge oyunudur. Karagöz oynatan sanatçıya hayali adı verilir ve hayaliler, oyunun yaratıcısıdır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Deve veya manda derisinden yapılan insan, hayvan veya eşya şekillerinin çubuklara takılıp arkadan verilen ışıkla beyaz perde üzerinde hareket ettirilmesi esası- na dayanan bir gölge oyunu olan Karagöz'ü oynatan sanatçıya hayali denmesinin nedeni oyunun yaratıcı- si olmasıdır. B) Arkadan verilen bir ışıkla insan, hayvan veya eşya şekillerinin çubuklara takılıp hareket ettirilmesi esası- na dayanan bir gölge oyunu olan Karagöz, deve veya manda derisinden yapılan malzemelerden yapılırken oyunun hem oynatıcısı hem yaratıcısı olan sanatçıya da hayalî denmektedir. C) Karagöz oynatan sanatçıya ve yaratıcısına hayali adı verilmesi, oyunun bir gölge oyunu olmasından kay- naklanmakla birlikte hayvan derisinden yapılan şekil- lerin bir çubuğa takılıp ışık yardımıyla perde üzerinde hareket ettirilmesi de bu adlandırmanın yapılmasına kaynaklık etmektedir. D) Karagöz oyununun yaratıcısı ve oynatıcısı da olan hayalîler tarafından deve veya manda derisinden ya- pilan şekillerin çubuklara takılıp arkadan verilen ışıkla beyaz perde üzerinde hareket ettirilmesi esasına da- yanan gölge oyununa Karagöz adı verilir. E) Karagöz oynatan sanatçıya hayalî denmesine karşın Karagöz; deve veya manda derisinden yapılan insan, hayvan veya eşya şekillerinin çubuklara takılıp arka- dan verilen ışıkla beyaz perde üzerinde hareket et- tirilmesi esasına dayanan somut ve görsel bir gölge oyunudur.

26. Araştırmalar, bir başkasının doğrudan bakış açısına maruz kalmanın aynı zamanda kısa süreli olarak belleğimizi, hayal gücümüzü, zihin kontrolümüzü ve zihnimizin alakasız verileri bastırma yeteneğini Vengellediğini ortaya koymuştur. Bu etkileri ilk elden, belki de farkında olmadan, başka biriyle konuşurken göz kontağını kestiğinizde, ne söylediğiniz veya ne düşündüğünüz üzerine daha iyi konsantre olduğunuzu anlayabilirsiniz. Bazı psikologlar, küçük çocukların soruları cevaplamasına yardımcı olacak bir strateji olarak uzaklara bakmayı bile önermektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen "bir başkasının bakış açısına maruz kalmanın" olumsuz yönlerinden biri değildir? A) Zihnin ilgisiz verileri bastırmasını engellemesi B) Düş evrenine sınırlamalar getirmesi C) Zihnin kontrolünde sorun oluşturması D) Geçici hafıza kaybı oluşturması E) Sorulara, istenen cevapları vermeyi önlemesi LIM

rak ele alım- toplumda göstermeli. nmi?" tar- bu tartış- Oysa top- Bir sanat eserlerini O bilinç i ihtiyaç ngisine ni ger- atının linçli ihti- sa- Rand 31. Montaigne bize, yalnız olmayı bilmenin "kendine ait ol mak" dediğimiz şeyi öğrettiğini söyler. "Kendine ait ol mak" çabası, ille "kendisi olmak" çabasından çok daha başka yerde, "şimdi" dediğimiz ânın keyfine vararak en yüceltici bir şey. Bu sayede, ister doğada olsun ister temel olan şeye ayrıcalık tanımış oluyoruz. Bir başka deyişle, "tıpkı bir yolcu gibi kendinde yaşamak" dediği- miz işe koyuluyoruz. İnsanın kendinde yolculuk etme- yarattığı bir formül. Esas anlamı da "bizi çevreleyen her si, kendi yolcusu olması fikri, Henry David Thoreau'nun şeye yeniden merak duymak, taze gözle bakmak, alış- kanlıklarımızı değişmez zannetmemek" tir. Bu, düşünce özgürlüğünün çok güzel bir tanımı ve dünyayla ilişkimizin çok orijinal bir ifadesi bence. BORwey Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak iste- nen düşünceyle örtüşmektedir? A) insanlar, kendi hayatlarını yaşayabilmek için yalnız ol- malıdır. B) Yalnız yolculuk yapmak, özgür ruhlu insanlara mah- sustur. Özgür olabilmek için yalnız olmayı bilmek gerekir. - Kendine ait olabilmek için yolculuk yapmayı bilmek gerekir. insan hayattan keyif almak istiyorsa yalnızlıktan da keyif almalıdır. 32

2. Beytü'l-hikme, bir araştırma ve eğitim kurumu olup Abbasi Halifesi el-Me'mun tarafından kurulmuştur. "Bilgelik evi anlamına gelen Beytü'l-hikme'nin başlıca görevleri dönemin ünlü astronom, matematikçi ve hekimlerini bir araya getirmek ve bilimin çeşitli alanlarındaki belli başlı eserleri Arapçaya çevirmektir. Grekçe, Süryanice, Sanskritçe ve Farsça gibi dillerden tercüme edilen çok sayıda eser, Hizanetü'l-hikme adı verilen kütüphanede toplanmıştır. Buna göre, Beytü'l-hikme'nin aşağıdakilerden hangisine olumlu yönde katkı sağladığı söylenemez? A) Akli ilimlere B) Sağlık çalışmalarına C) Mevali anlayışına D) Bilimsel gelişmelere E) Kültürel faaliyetlere

40. Türkiye'de turunçgil ürünlerinin üretiminde ilk sırada yer alan illerin tablosu aşağıda verilmiştir. g Ürünler Portakal 51,6 Mandalina n Limon 69 Greyfurt İller Türkiye Üretimindeki Payı (%) Antalya 27,7 Adana 23,9 40,2 29,2 69 77 Hatay Adana Mersin Adana Bu tabloya bakılarak turunçgillerle ilgili yapılan aşa- ğıdaki yorumlardan hangisi doğrudur? A) Kıyıdaki tarım alanlarının tamamında turunçgil yetiş- tirilir. B) Turunçgil üretiminin yarısından fazlası Akdeniz kıyı- larında yapılmaktadır. C) Greyfurtun Türkiye üretimindeki payı diğerlerinden daha fazladır. D) Adana'da tarım toprakları Mersin ve Hatay'dakinden daha verimlidir. E) En az üretimi yapılan turunçgil ürūnū portakaldir.

TYT/Türkçe 29. "Macbet" Shakespeare'in yazdığı en kısa trajedi olmasına rağmen yazarın trajedi türündeki dört bü- yük eseri arasında yerini almıştır. (II) Shakespeare bu eserini yazarken kaynak olarak Holinshed'in Va- kayiname'sinden yararlanmıştır. (III) Yapıtta, Macbet- h'in 1040 yılında İskoçya Kralı Duncan'ı öldürmesi, tahtı gasbetmesi, Duncan'ın oğlu Malcolm tarafından yenilgiye uğratılarak tahttan indirilmesi kan dondu- ran bir gerçeklikle kaleme alınmıştır. (IV) Anlam, dü- şünce ve duygu yoğunluğuyla dikkat çeken bu kısa eser, tüm dünyada hem yerel hem de uluslararası tiyatrolarda sahnelenmişth (V) Shakespeare'in bu ölümsüz oyunu genellikle evrensel ahlaki değerler açısından ele alınır ve edebiyat araştırmacılarından ziyade toplum bilimciler tarafından incelenir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisin- de hem içerik hem üslupla ilgili bilgi verilmiştir? AT AS B C) DYTV EV

Güney Kutbu'nda yeryüzünün en soğuk ve en firtinalı iklimi egemendir. Ortalama sıcaklık yaz aylarında -20°C' dir ve bu, güneyden firtinalar estiğinde -70°C'ye kadar düşebi- lir. Coğrafi Güney Kutbu noktasında bulunan ABD gözlem istasyonunda yapılmış ölçümlerde sıcaklığın yıllık ortala- masının -50°C olduğu, en sicak ayda ancak -29°C' ye yük- seldiği belirlenmiştir. Yani yeryüzünün bu en büyük buz- dolabının sıcaklığı Kuzey Kutbu'ndan ortalama 22 derece daha düşüktür. Bu durum doğal olarak yaşam koşullarını etkilemektedir. Kuzey Kutbu'nda 400'e yakın çiçek açan bitki türü sayılabilirken Güney Kutbu'nda bir tane bile ol- maması bunun bir belirtisidir. Buna karşın kıtanın kıyıların- da ve açık denizlerde çok sayıda hayvan yaşar. Penguen- ler, martılar, foklar ve balinalar soğuk ama besin maddesi açısından zengin Güney Kutbu denizlerindeki planktonları ve balıkları yiyerek yaşamlarını sürdürürler. Bu parça aşağıdaki soruların hangisine bir cevap ola- bilir? A) Kutup noktalarında yaşamanın yarattığı güçlükler ne- lerdir? B) Güney Kutup Bölgesi'nde ekonomik faaliyetlerin dağı- lışını etkileyen faktörler nelerdir? C) Güney Kutbu'ndaki iklim özellikleri ve buradaki yaşam koşulları nasıldır? D) Güney Kutbu ve Kuzey Kutbu aynı iklim koşullarına mi sahiptir? E)Kutup Bölgesi'nde yaşamanın insan ilişkilerini olumsuz yönde etkilediği söylenebilir mi?

3. ÇIKMIŞ SORU ÖSYM KÖŞESİ. Tanpınar, 1940'li yıllarda boş zamanlarını bir antikacı dükkânında geçirir. Onun kişisel sözlüğünde bu mekân, hayal dünyasını canlı tutan bir medeniyet müzesidir. Etrafa dağılmış küçüklü büyüklü Çin porselenleri, geçmiş zamanı sayıklayan saatler, Bursa ipeklileri, XIV. Louis tarzında mobilyalar... Bunların hepsi, yazarın medeniyet kavramına yüklediği anlamı kuşatır. Ona göre medeniyet, derin maziden gelen anlamlı bir kültürel bütünlüktür. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisinin, Tanpınar'ın görüşleriyle örtüştüğü söylenebilir? A) Eskiyen eşyalar, medeniyetlerin şekillenmesinde onemli bir etkiye sahiptir. B) Antika eşyalar, geçmişten gelen birikimin bir yansıması olarak değerlendirilir. C) Bir kültür sembolü olarak eşya, geçmişte var olduğu döneme hâkim olur. D) Medeniyetler, eski eşyalara yüklenen anlamlardan bağımsız olarak gelişir. E Farklı kültürlerden gelen eşyalar, sanatçıya kendi geçmişini hatırlatır. 2022 - MSÜ

Kamerasız sinema diye anılan karton filmler denilebilir ki aktörleri canlı varlıklar olan filmleri gölgede bırakacak bir hızla ilerlemektedir. Bunun bir sebebi vardır. Öteki filmle- rin yapısı gerçi tek insana yani rejisöre bağlıdır ama bir film bitmiş hâle gelene kadar türlü ellere değmektedir. Haydi rejisör senaryo üzerinde istediği gibi oynadı diyelim. Ama iş bununla bitiyor mu? Dekor, aksesuar, kamera, kamera- man, aktörler, ses alma makinesi, ses operatörleri, montaj- ci; bütün bunlar sanki rejisörün işlevini bozmak için arala- rinda anlaşmışlar gibi her dakika rejisörün kafasında kur- maya çalıştığı dünyanın karşısına çıkarlar ve her biri kendi gücü yettiği kadar filmin akışına ayak diremeye uğraşırlar. Bu parçada sinemanın hangi olumsuz yönü vurgulan- maktadır? A) Teknolojik imkânlardan yeteri kadar faydalanılamaması Olağanüstü olayların konu edinilmesi C) Yönetmenler arasında birtakım çatışmaların olması Film maliyetinin son yıllarda bir hayli artması Yönetmenin çizgi filmdeki kadar bağımsız olamaması

6. Yaşar Kemal, çoğunlukla yazarken keşfeden, kendi kendini esinleyen bir anlatıcıdır. Ele alıp değindiği bir izlek veya kişi, konunun seyrini alıp bir başka boyuta taşır. Öyle ki yer yer anlattığı konudan uzaklaşır; bu kez karşımıza başka izlek- ler, kişiler hatta hayalî yerler çıkarır. Romanlarında sıklıkla karşımıza çıkandır bu. Anlatısında, bu nedenle, bir sınır, ne- densellik bağıntıları, gerçeklik bütünlüğü, olay örgüsü akışı/ sonu yoktur. Geçmiştir sürekli anlatılan. Romanında bugüne E dair olan salt kurucu tema ve bununla ilişkilendirdiği kişilerin gerçekliğidir. S Bu parçada Yaşar Kemal romanlarıyla ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Belli bir olay sıralaması bulunmadığına B) Karakterlerinin, romanın akışını değiştirebilen bir yapıya sahip olduklarına C) Olaylarının yeni gelişmelere her daim açık bir özellik gösterdiğine D) Özlerini oluşturan olayların, o günün şartlarını aktardı- ğına E) Yaşanılanları sebep-sonuç ilişkisi içinde aktarma zorun- luluğunun olmadığına 8. D in A yı ya d k S k E C F E C [

cevaplayınız. ek ve yorumlaya- oblemdir. Bu fazla enellikle harekete sanan veya yaşa- erler. Bu nedenle , geçmişe dayalı def alırken diğe- arı kurgulamaya orku, mutsuzluk, ğü yaşatır. Faz- yla karıştırılma- eyle ilişkiliyken le bağlantılıdır negatif düşün- neden olur. aşağıdakile- etirerek ruh- suz yanları- düşünmeye anan day- le olumlu bir bi- beklen- k onla- 30 so karekök & dakika - 28-29. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. B Insan türünün yalnızlıkla arası pek hoş değildir. Etrafımıza baktığımızda bu konuda sızlanan pek çok insana rastlarız. An- cak bazı insanlar için yalnızlık bir yaşam şeklidir. Bu insanlara genellikle iyi gözle bakılmaz hatta bunun hastalıklı bir durum olduğunu söyleyenler bile olur. Sosyal olmadıkları gerekçesiy- le eleştirilirler, onlara bu konuda öğütler verilir. Oysa bu yal- nızlık durumunu benimseyenler, aslında kendilerince kalaba- lıktırlar. Her şeyi kendilerine arkadaş olarak görebilirler. Onlar için yalnız olmak veya olmamak yaşamlarında insan olmasıyla ilişkili değildir. Yanında su varsa bir insanın yaşaması için çok da başka bir şeye ihtiyacı yoktur ve o Van Gölü kıyısındaysa yaşaması için gerekli her şeye sahiptir. 28. Bu parçada "kendilerince kalabalık olmak" sözüyle anla- tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A Kalabalık bir çevreye sahip olduğunu sanmak Yoğun duyguların arasında kendine ait olanı bulmak C) Yalnızlığı seçerek içindeki seslere kulak vermek D) İnsan dışındaki çeşitli varlıklarla ilişkiler kurabilmek E) Yalnızca ihtiyacını giderecek kadar insanla beraber olmak Türkçe 29. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisi söyle- nebilir? A) Yalnız olmak, kimsenin tercih edebileceği bir durum değildir.

Sinin A k stalığı ye dir. Heri l pu e e A M A Aynı siyah güneş, aynı siyah Aynı susayiş, aynı koşu, aynı... Off.. Hep aynı şey, aynı şey, aynı şey Aynı, aynı, aynı, aynı Günlerimiz, böylesi bir aynılaşmanın rengini taşıyorsa değişir ki?.. Neden böyle ha uzun yaşamışız ha kısa; ne oluyor bu? Çağımızın insanı hurdalaştıran çılgınca sayrılığı; daha çok kazanma, daha çok harcama tutkusu yol açıyor buna. İnsan bu sayrılığa bir yakaland güzelliklere, şiirselliklere kendini kapatıyor. Onu duygu mı yüreğinin kapısını, yaşamının içinde barındırdığı körleşmelerine uğratıyor. Ne karın ney ne çiçeklerin açışı, ne günün doğuşu, ne kısacası doğadaki hiçbir değişim onu yüreğinin ritmini bozmuyor. yağmurun yağışı, güneşin batışı etkilemiyor; onun Ahmet Muhip Dıranas'ın bu dizeleri geliyor aklıma: 35. Bu parçada "bu duygu" olarak ifade edilen duygu aşağıdakilerden hangisidir? A) B II. Kazanma hırsının insanda yarattığı doyumsuzluk v mutsuzluk duygusu Tekdüze yaşayıştan kaynaklanan hayattan zevk almama duygusu İnsanın yaşama enerjisini düşüren başarısızlık ve çaresizlik duygusu İnsanın insanla kurduğu nitelikli ilişkilerin yok oluşundan doğan hayıflanma duygusu E) Kendini ifade edebilecek bir iletişim becerisinden yoksun olmanın verdiği yalnızlaşma duygusu 36. Bu parçadan Maddi konfor uğruna koşuşturmalar içinde yaşarsanız hayatın güzelliklerine karşı duyarsızlaşırsınız. Sanattan, şiirden zevk almak için başkalarının yaşamına ayna olmayı sağlayan empati duygusuna sahip olmalısınız. Il Tekdüze bir yaşamın yeknesak işleyişi içinde rutinin robotu gibi yaşıyorsanız yaşamınızın uzunluğu veya kısalığı bir anlam ifade etmez. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I Dve III B) Ive C) Yalnız III EI, II ve III 37-38 cevap Fahri is bu ilmin Arkec Oray Bun (ka So Hin at 8 E