Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler34. Sinema tek bir sanat değil, bir çeşit sanatlar bileşimidir;
yalnız sanat değil, aynı zamanda endüstridir Bir tek
nsanın işi değil birçok kimsenin elbirliğiyle çalışması-
nın ürünüdür. Sinema, diğer birçok sanat gibi sınırlı
sayıdaki alıcıya değil, milyonlarla sayılması gereken
alıcıya seslenmek zorundadır. Sinema yönlendirerek,
yansıtarak duygu ve düşünceleri boyutlandırıp zengin-
leştirerek toplumun bakış açısına katkıda bulunmakta,
ayrıca üzerinde çok az bilinen konular hakkında da or-
fak bir görüşün oluşmasına yardım etmektedir. Genel
olarak tüm sanatlar belli bir dünya görüşünü, yaşama
biçimini yansıtırlar.
Bu parçadan sinemanın özellikleriyle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Diğer sanatlardan farklı olarak bir ekip eseridir.
B) Sanatın birçok türünü bünyesinde barındırır.
C) Toplum üzerinde yönlendirici, eğitici ve birleştirici
etkisi vardır.
D) Evrensel değerleri insanlara aktarmada büyük rolü
vardır.
E) İnsanlara içeriğiyle estetik zevk verirken oluşum
aşamasında istihdam sağlar.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler34. Emily Bronté, İngiltere'de kadının edebiyatla ilgilen-
mesinin hoş karşılanmadığı 19. yüzyılın ikinci yarı-
sında iki kız kardeşiyle birlikte önce bir erkek kimli-
giyle şiirler ve öyküler yazmış, daha sonra da kendi
adlanıyla klasikler arasında yer alacak üç ciltlik
roman serisinin ilk ikisine imza atmıştır. Emily,
çocukluk yıllarında, annesinin ölümünün ardından
iki kız kardeşi (Charlotte, Anne) ve erkek kardeşi
Branwell Bronté ile hayali yerler düşlemiştir ki bun-
ların isimlerine öykülerinde rastlanmaktadır. Emily
Brontë'nin kaleme aldığı tek romanı Uğultulu Tepe-
ler (Wuthering Heights), bugün İngiliz edebiyatının
en önemli eserlerinden biri olarak anılmaktadır.
Roman üç ciltlik bir setin ilk iki cildini oluşturmaktay-
dı. Son cilt ise kız kardeşi Anne tarafından yazılan
Agnes Grey isimli romandır. Uğultulu Tepeler, kimi-
ne göre dünyanın gelmiş geçmiş en büyük aşk
romanı, kimine göre de her okunuşunda değişik
tatlar veren çağlar ötesi bir eser olarak görülmüş;
yenilikçi yapısıyla da eleştirmenleri şaşırtmıştır.
Emly, eseri ölümünden bir yıl önce bitirmişti ancak
eser, Charlotte tarafından yayına hazırlanıp
Emily'nin gerçek ismiyle tek başına bir eser olarak
1850'de yayımlanmıştı. Eserdeki kişilerin yalnızca
hayal ürünü kahramanlar olmadığı, Emily'nin çevre-
sindeki gerçek kişileri yansıttığı da bilinmektedir.
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşıla-
maz?
A) Emily Brontë, farklı türlerde de yazmasına kar-
şin özellikle tek romanıyla tanınmıştır.
B) Uğultulu Tepeler, ilk çıktığında hem iyi hem de
kötü yorumlar almıştır.
C) Emily Brontë'nin eserleri kendi yaşamından ve
hayallerinden izler taşımaktadır.
Jigsb
D) Brontë kardeşler, yaşamda ve yazınsal alanda
genellikle birlikte hareket etmişlerdir.
E) İngiltere'de kadının konumuna bakışta dönem-
sel farklar olmuştur. stud
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerTYT - TÜRKÇE TESTİ
28. Tarihin en eski ticaret yollarından biri olan, Çin'den
Avrupa'ya kadar kervanların yol aldığı İpek Yolu'nun
hâkimiyetini elinde bulunduran devletler zenginleşmiştir.
Buna karşılık yol üzerindeki önemli noktalara kervan-
saraylar, hanlar yapmayı, yolun güvenliğini sağlamayı
kendilerine bir görev bilmişlerdir. İpek Yolu'nun büyük bir
kısmı Türkistan coğrafyasından geçtiği için XIX. yüzyıla
kadar İpek Yolu'nu kontrol eden Türkler olmuştur. Türkler
yol üzerindeki hâkimiyetini devam ettirmek için kendi
aralarında veya farklı devletlerle sayısız mücadeleye giriş-
mişlerdir. Çin'in en büyük gelir kaynağı ipek olduğu için en
uzun mücadele Çin ile Türkler arasında olmuştur.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Çin'den Avrupa'ya kadar kervanların yol aldığı İpek
Yolu'nun devletleri neden zengin ettiği
B) Devletlerin İpek Yolu'nun kontrolünü ellerinde tutmak
için neden savaştığı
Ipek Yolu'nun devletlerin ekonomisini ve birbiriyle
savaşmalarını nasıl etkilediği
D) Ipek Yolu'nun hangi yüzyıllar arasında kimin idaresin-
de olduğu
E İpek Yolu'nun üzerindeki önemli noktalara neler yapıl-
dığı
WHICH WINDA
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler33. Siyah Pervaneler, Cingöz Recai romanları için olduğu
kadar Peyami Safa'nın yazınsal yaşamı ve Türk polisiye
edebiyat tarihi açısından da önemli bir eserdir Yazar,
diğer Cingöz Recai romanlarında kullanmadığı "kapalı
oda muamması" türüne yer vermiş; gerilim türündeki
sansasyonellik bu şekilde akıl yürütmeye evrilmiştir.
Polisiye romanda güzel kadınlar ve başkahraman
arasındaki ilişki burada bir çift ilişkisine dönüşmüş bu da
romanın kurgusunu değiştirerek faraziyelerin ardı ardına
farklı şekillerde sıralanmasını sağlamıştır/Romanın
sonunda suçluyu haklı bulan Cingöz, adaleti yine polisin
eline bırakmaz. Suçlu, cinayet işlemiştir ama bir sebebi
vardır: intikam. Cingöz bunu destekler, haklı bulur.
Böylece birçok Cingöz Recai kitabındaki gibi adaleti
kendisi sağlayarak kanunların üstünde olduğunu ispatl=
"
Bu parçaya göre, Siyah Pervaneler'in özellikleri
arasında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?
A) Özgün bir son
B) Kanunlara inanmama
) Farklı bir muamma içerme V
Kadın-erkek ilişkisi V
EXGerilim unsuru V
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler2. Karahanlilar,
İslamiyet'i Orta Asya'da resmi din olarak kabul eden ilk
Türk devleti olma,
Islamiyet'in kabulünden sonra da Türkçeyi resmi dil
olarak kullanma,
Ülkeyi İlk Türk devletlerinde olduğu gibi ikili devlet teş-
kilatlanmasına göre yönetme
özelliklerine sahip bir devletti.
Bu bilgilere göre, Karahanlılarla ilgili;
I. İslamiyet öncesine air bazı uygulamaları sürdürdükleri,
II. İslamiyet'in Türkler arasında yayılmasına öncülük et-
tikleri,
III. İslam dünyasının liderliğini üstlendikleri
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalarz 11
DI ve III
E) I ve II
I ve II
L
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler5. Yazı dill, konuşma dilinden çok farklıdır. Ben "kültür dill"
sözü lle yazılı metinlerin dilini kastediyorum. Kültürlü insan
çok kitap okur. ligisinin ve bilgisinin sınırını tayin etmek
hemen hemen Imkânsızdır. Kültürlü bir insan olan Prof. Dr.
Kazım Ismail, tarihçi Prof. Dr. Mükrimin Halll Için "Herkes
kitap okur, o kütüphane okur." derdi. Mükrimin Halil'i yakın-
dan tanıdım. Türk ve İslâm tarihini çok lyl bilirdi. Fakat bir
tarihçinin bilmesi gereken felsefe, sosyoloji, iktisat, hatta
tarih felsefesi ve tarih metodolojisi konularına karşı ilgi duy-
mazdı. Yazı yazmaktan da hoşlanmazdı. Eskiler gibi "llim
satırda değil sadırda olmalıdır." derdi. Bu yanlış bir görüştür.
Sözlü ilim olmaz. Ilim, felsefe ve kültür, durmayı ve düşün-
meyi gerektirir.
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söyle-
nemez?
Tanık göstermeden yararlanılmıştır.
B) Tartışmacı anlatım biçimine başvurulmıştur.
C) Örneklemeden yararlanılmıştır.
D) Karşılaştırma yapılmıştır.
E Devrik cümlelerle anlatıma hareketlilik kazandırılmıştır.
Anlatım
7.
Palme Yayınevi
LS
11.
Bu
ma
C)
PL
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler17. Fotoğrafın niteliğinin ve fotoğrafın güzelliğinin farklı kavramlar
olduğunu, fotoğrafçılığa ilgi duyan herkes bilir. Nitelik; çözü-
nürlük, netlik, kontrast, renk dağılımı, elektronik gürültü gibi
birçok ölçülebilir özelliğin sonucudur. İyi bir fotoğraf niteliği
elde etmek için, kamera özellikleri, ışığın yön, miktar ve tay-
fi, pozlandırma, elektronik imge dosyasının nasıl sıkıştırıla-
rak saklandığı gibi birçok teknik faktörü göz önüne almak
gereklidir. Öte yandan güzelliği belirleyen ana unsur ise fo-
toğrafa baktığında kişide uyandırdığı etki, yol açtığı hoşluk
duygusudur. Dolayısıyla ----. Söz gelimi, net.olmayan bir fo-
toğraf, tam da bu nedenden ötürü güzel sayılabilir ama fo-
toğraf tekniği açısından nitelikli sayılmaz.
B
I. fotoğrafın dikkatimizi çekebilmesi ye kendi dünyamızla
esi ve
bir ilişki kurabilmesi gereklidir
II. güzellik ile nitelik arasında bire bir ilişki yoktur
III. fotoğraf, beklenmedik bir tema ile görsel deneyimimize
bir yenilik katmalıdır
X
w Bie
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre
yukarıdakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I
D) Ike II
TYT
Paragraf Deneme
B) Yalnız II
E) ve III
C) Yalnız III
19
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler.
İstanbul'dan Doğancak'a yaklaşık dört saat yolumuz var, ar-
dindan bir buçuk saatlik feribot sonrası ada, karşımızda! Üçün-
cü kez bu heyecan... Burnumuzda damla sakızı kokusu, her
köşe başında tarih, anı, eski bir çınar, taş bir kilise ve hep de-
nize, Ege'ye çıkan, açılan yollar... Yaz kış adayı terk etmeyen
ve başka yerde göremeyeceğiniz bir rüzgâr selamlıyor bizi Te-
peli'de. Ülkenin en batısında, güneşin en güzel battığı yerler-
den birindeyiz şimdi.
. Gökçeada 2011'de dünyanın ilk ve tek cittaslow unvanını alan
ada oluyor. Cittaslow, 1999'da İtalya'da kurulan uluslararası
bir belediyeler birliği, İtalyanca città ve İngilizce slow kelime-
lerinin birleşmesiyle oluşuyor. Dilimize "sakinşehir/yavaşkent"
olarak çevrilmiş. Telaffuz ederken bile insana huzur veren bu
unvanı alabilmek için çevre politikaları, tarım, turizm, esnaf
ve sanatkârlara dair politikalar, sosyal uyum gibi birçok alan-
da kriterleri sağlamak gerekiyor.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Tatil beldelerinin, sakinlerine sunduğu yeni mimari değerle-
ri anlatmaktadırlar.
B) Adı anılan yerler hakkında övücü olduğu sezilen bir üslupla
bilgiler vermektedirler.
C) Yerleşim yerinin özelliklerini öznel ve nesnel yargılardan ya-
rarlanarak sıralamaktadırlar.
D) Sakinlerinin yaşam konforu ile ilgili olabilecek bilgiler aktar-
maktadırlar.
E) İki yerin farklı noktalarda biricik denebilecek niteliklerini di-
le getirmektedirler.
unda Endonezya'daki Krakatoa Yanarda-
irinde tüm adayı yu-
lama
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler9. SINIF
22. Ölüm ardıma düşüp de yorulma
Var git ölüm bir zamanda gene gel
Akibet alırsın komazsın beni
Var git ölüm bir zaman da gene gel
Geleneksel halk şiirinin örneklerinden biri olan bu dört-
lük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
TÜRK DİLİ VE ED
11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır
BY Kişileştirme sanatına başvurulmuştur.
C)Yalın bir anlatım tercih edilmiştir.
Nekaros
Rafiye ve redif kullanılmıştır.
ET Capraz uyak düzeniyle oluşturulmuştur.
0696
DopingHafiza
23. Onun bir yerlerde bir şey yaptığını hayal etmek bile yeter-
liydi aynı heyecanın birazcık da olsa arkadaşlarına bulaş-
ması için. Anlamıştık belki: Onun saati durmadan akıyordu
da bizim saatimiz çalışmak için bahaneler arıyordu sanki.
Bizim yaşama anlam katma konusundaki üşengeçliğimiz;
onun bahanelere gerek duymadan bir başkaldırı gibi sür-
dürdüğü yaşamını, hız ya da telaş olarak görmemize ne-
den oluyordu.
Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Niteleyici sözcükler kullanılmamıştır.
B) Birleşik isim kullanılmıştı
C) Hem soyut hem de somut isim kullanılmıştır.
D) Hem tekil hem de çoğul isim kullanılmıştır.
E) Özel isikullanılmamıştır.
6
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler30. Dede Korkut Hikâyeleri'yle ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Nazım ve nesir karışıktır.
B) Eski Türkçe ile oluşturulmuştur.
C) Destandan halk hikâyeciliğine geçiş ürünüdür.
Türklerin sosyal ve siyasi hayatlarını anlatır.
AK
E) Olay merkezli anlatılardır.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerA
10. Sınıf Deneme Sınavi 02 / Platin Serisi
26. Her gün bir düğünevi neşesiyle çalkalanan bu şehirde
yeni tahrirat müdürü sıkıntıdan boğuluyordu. Evvela
işiyle uğraşıp boş vakti kalmayacağını zannetmişti
fakat vazifesi kıttı. Esneye esneye odasında gevşiyor,
uyuyordu. Mutasarrifa ilk hevesle beldenin imarına,
saban ve tırpanlarının islahına, kağnı arabalarının
değiştirilmesi lüzumuna dair mufassal layihalar
vermişti. Hiçbir netice çıkmıyordu. Daima terakkiden,
medeniyetten lakırdı açıp uzun, sinirli, yeisle dolu
nutuklarını erkân, nezaketin bile örtemediği öyle
manasız, hiçten bakışlarla uyuşuk dinliyorlardı ki
ağlayacağı geliyordu. Hayır, hiçbir iş yapmak, bir
hizmet görmek kabil olamayacaktı. Tahsisatın azlığı,
arkadaşlarının tembelliği her teşebbüse engeldi.
Yüreğinde köpüren gayret, hizmet arzusu yavaş yavaş
sönüyor, yatışıyordu. Bu, tahammül edilmez bir ömürdü.
Zaten hükümetteki arkadaşları da ondan bezmişler;
yola gelmeyen, zevkten anlamayan bu adamdan yüz
çevirmişlerdi. Eski tahrirat müdürü gözlerinde tütüyordu.
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerin hangisi
söylenebilir?
A) Yazıldığı dönemin zihniyetini yansıtmamaktadır.
B) Tahrirat müdürü bir tip özelliği göstermektedir.
Açıklayıcı anlatım ağır basmaktadır.
D) 1. kişili anlatım yapılmıştır. Ben
E) Bir hikâyeden alınmış olabilir.
28
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler27. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Yakup Kadri, siyasi ve mizahi hikâyelerini “Kirpi”
takma adıyla yayımlamıştır.
B) Millî Edebiyat Dönemi'nde yazılan hikâyelerde
gözlemci gerçekçilik ağır basar.
C) Halide Edip, hikâye ve romanlarında kadın
karakterleri ön plana çıkarmıştır.
D) Köylü-aydın çatışması, savaş ve toplumsal
yozlaşma Milli Edebiyat'ın konularındandır.
E) Ömer Seyfettin, Maupassant tarzı hikâyenin Türk
edebiyatındaki kurucusudur, denebilir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler6. Zihinsel Dönüşüm İçin Sekiz Öğüt adlı eserin yaza-
ri Geshe Langri Tangpa'nın her zaman hüzün verici
bir yüz ifadesi vardı. Bir gün yardımcısı, kendisinin in-
sanlar arasında "hüzün verici yüzlü kişi" diye anıldığını
söyledi. Geshe Langri gülümsedi ve şöyle yanıt verdi:
"Samsara'nın sonsuz sayıdaki âlemlerinde sayısız acı-
ları düşününce, nasıl gülümseyebilirim?"
Bu parçada sözü edilen yazar hakkında aşağıdakiler-
den hangisi söylenebilir?
A) Bilinçli bir şekilde hüznü tercih ettiği
B) Öğrencilerine sert davrandığı
e) Çevresine gülmeyi yasakladığı
D) Öğretilerini acı çekerek yaydığı
E Halk tarafından pek sevilmediği
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerInsanlar, emeklerinin karşılığını almasalar da çalışmak-
tan vazgeçmemelidir.
2. Platon, "Oğullarım büyüdüğünde dostlarım onlari cezalan-
dırmanızı istiyorum sizden; eğer servetini veya herhangi bir
şeyi erdemden daha çok önemserlerse veya aslında hiç-
bir şey değilken bir şeymiş gibi davranırlarsa hayatta gö-
receğiniz iş ne olursa olsun, erdem olmayınca elde edece-
ğiniz her şeyin, yapacağınız her işin sonunda utanç ve kö-
tülük vardır." demiştir.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
Maddi kazançların insani değerlerin üstüne çıkması
olumsuz sonuçlar doğurur.
B) lyi şartlarda yaşamak, bütün insanların istediği bir ya-
şam şeklidir.
C) Mal mülk için yaşamak hayatı değersizleştirir.
D) Ahlaklı olmanın verdiği huzur çok geç anlaşılmaktadır.
E) Insanlar, günlük koşuşturmaca içinde insani sorumlu-
luklarını yerine getiremezler.
AVANTAJ YAYINLARI
85
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler6. (1) Yazarın dimağına doğan hayaller, duygular ve fikirler
ne kadar üstün nitelikli olursa olsun iyi bir edebî eserin
ortaya çıkması için yeterli olamaz. (II) Onların, şanına
yakışır biçimde yazıya geçirilmesi gerekir.
(III) Bu noktada yazarın dil yeteneği, dile hâkimiyeti,
kelimelere can verme gücü devreye girer. (IV) Çünkü
duygu ve düşüncelerin canlı bir biçimde yansıtılmasını
sağlayan en önemli şey, dilin başarılı ve yerinde
kullanımıdır. (V) Bu da gösteriyor ki sanat eseri ortaya
koymak iddiasındaki yazar, kafasında yansıtmak istediği
ne varsa onları kelimelerle mesaja dönüştürüp
karşısındakilere aktarabilmelidir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra "Yazar bilir ki iyi ifade edilemeyen hayaller,
kelime kalıplarına dökülemeyen duygular yazarın iç
dünyasında ölüp gitmeye mahkûmdur." cümlesi
getirilebilir?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerDeneme
12. Doğru bilginin kaynağı hem deney hem de akildir? Tek başı-
na akit ya da tek başına deney, doğru bilginin kaynağı olamaz.
Duyumlarla başlayıp deneyle elde edilen veriler, akıl tarafından
işlenmelidir. Deneyle gelen malzeme, aklın kavram ve katego-
rileriyle işlenerek bilgiyi oluşturur. Bilgi, deneyimle aklın bir sen-
tezinin sonucudur. Deneyimle gelen veriler olmasaydı, nesneleri
fark edemezdik ama öte yandan, akıl olmasaydı, bilgiyi oluştu-
ramazdık. Bu anlamda bilgi edinme süreci hem algılamayı hem
de akıl gücünü gerektiren bir süreçtir.
Bu parçada özellikle aşağıdakilerin hangisi üzerinde durul-
maktadır?
A) Deney yoluyla ulaşılan bilgilerin akla ve mantığa ters olma-
ması gerektiği
14. Basa
mal
dia
B) Salt aklın, insanın doğru düşüncelere ulaşabilmesinde ye-
terli olamayacağı
C) Dış dünyayı duyular yoluyla tanıyabilmemizin ancak deney
yoluyla gerçekleşebileceği
D) Bilginin ortaya çıkışının deney ve aklın birlikteliğiyle olabile-
ceği
E) Bilgilerimizin kaynağının aklın yanında ön sezilerimiz olduğu
za
la
b