Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler1.
(1) Öykü ile hikâye kıyaslandığında hikâyenin okuyana ver-
mek istediği bir bildirisi olduğunu görürüz. (II) Öykünün
doğrudan bir bildirisi yok, diye düşünüyorum. (III) Ben öy-
kü yazıyorum fakat onun okunabilir olması dışında farklı
endişelerim var. (IV) Öykünün kendi iç değerlerinin hakkı-
ni vermeyi öne alıyorum. (V) Bu da öykü ile hikâye arasın-
daki farkı ortaya koyuyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümlede, bir saptama dile getirilmiştir.
B) II. cümlede, nesnel bir anlatım sergilenmiştir.
C) III. cümlede, bir kaygı dile getirilmiştir.
D) IV. cümlede, kişisel bir değerlendirme belirtilmiştir.
E) V. cümlede, bir saptamadan bahsedilmiştir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler23. Kadı, Osmanlı Devleti'nde kaza adı verilen yerleşim yerlerine
belli bir süre için merkezî yönetim tarafından atanmış, görev
bölgesindeki şeri ve idari yargıdan tek başına sorumlu olan
aynca mülki idare amiri, yerel yönetici ve emniyet müdürlü-
ğü görevlerini yerine getiren bir kamu görevlisidir. Kadıların
doğrudan ve bizzat ilgilendiği konular adli içerikli konulardı. II.
Mahmut Dönemi'ndeki reformlar sırasında belediye ve güven-
lik ile ilgili görevleri, Tanzimat Dönemi'nde ise idari görevleri
alınmış ve sadece yargı işleri ile uğraşır olmuşlardır. Kadılar,
bir hukuk adamı olarak bağımsız ve yalnızca padişaha hesap
veren kişilerdir.
Bu parçada kadılar ile ilgili aşağıdakilerin hangisine de-
ğinilmemiştir?
A) Osmanlı'da hangi görevleri yerine getirdiklerine
B) Görev tanımlarında zamanla nasıl değişimler olduğuna
C) Devlet içerisinde kime karşı sorumlu olduklarına
D) Daha çok hangi alanda yetkinliklerinin bulunduğuna
E) Hangi alanlardaki hukuki konularla ilgilendiklerine
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerB
13. Picasso, "Bir süre önce bir arkadaşım neşe içinde tablomun
neyi göstermek istediğini anladığını söylemişti. Arkadaşıma
göre tabloda üç müzisyen varmış hâlbuki ben yan yana üç
ağaç çizmiştim!" diyor.
Türkçe
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak istenen dü-
şünceyle örtüşmektedir?
X) Yetkin sanat ürünleri sanatseverlerin görüşleri doğrultu-
sunda oluşturulmalıdır.
B)
Bir sanat yapıtında sanatçının anlatmak istediğiyle sanat-
severlerin o yapıttan anladığı birbirinden farklı olabilir.
(C) Gerçek sanat, toplumun yaşama bakışını değiştirir; ona
daha önce tanık olmadığı güzellikleri sunar.
D) Bir sanatçının okurları yönlendirmek amacıyla ortaya koy-
duğu yapıtı kendisinin açıklaması doğru bir yaklaşım de-
ğildir.
E Sanat, doğadaki gerçekliği hiç değiştirmeden anlatma yo-
ludur.
15.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler2. Eleştirel düşünceden yoksun kişilerin davranışlarına yığınsal
düşünüş, daha açıkçası sürü içgüdüsü yön verir. Böylelerinin
coşkuları da tutkuları da yığınsaldır. Böyleleri sorgulamadan
ezberledikleri düşüncelere karşı çıkan kişileri bilinçsizce sus-
turmanın yolunu ararlar.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen kişilerin
altı çizili sözle eleştirilen yönlerinden biri değildir?
A Neyi, neden yaptıklarının ayrımına varamamaları
(B) Karar verme ve farklı düşünme gibi yetileri geliştireme-
meleri
QDüşüncelerini canlı ve etkili bir biçimde anlatamamaları
D) Tutum ve tavırlarını bilinçli bir biçimde şekillendirememeleri
E) Farklı bakış açılarına sahip olmaktansa düşünce kalıpla-
rına sahip olmayı yeğlemeleri
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler9. Ağrı Dağı iki zirveden oluşur. Bunlar 5.137 metrelik
Büyük Ağrı ile 3.898 metrelik Küçük Ağrı'dır.
4000 metreye kadar bazalt daha sonra sonraki
yükseklikte andezit lavlarından oluşarak volkanik
dağ özellikleri gösterir. Ağrı Dağı 5137 metrelik
yüksekliği ile sadece ülkemizin en yüksek zirvesi
olmayıp aynı zamanda üzerinde 10 kilometrekarelik
güncel bir buz takkesi (ice cap) bulunduran tek
dağıdır. Ağrı Dağı üzerinde güncel kalıcı kar sınırı
4300 metreden geçmektedir. Zirvesi dört mevsim
boyunca erimeyen kar ve takke buzulu ile kaplı
volkanik bir dağ olan Ağrı Dağı'nın doruğundaki
örtü buzul, Türkiye'nin en büyük buzuludur.
Bu parçada Ağrı Dağı ile ilgili olarak
Farklı yükseltilerde farklı volkanik özelliklere
sahiptir.
1. Ülkemizin ve Avrupa'nın en yüksek dağıdır.
III. Tepe noktası, kış aylarında kalıcı kar ile kaplıdır.
yargılarından hangileri kesin olarak çıkarılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) II ve III
(6
EXI, I ve III
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerB
17. (1) 19. yüzyıl gerek dünyada gerekse Türkiye'de sonraki
dönemlere etki edecek birçok değişimin yaşandığı bir
dönemdir. (II) Bu dönemde felsefede bazı yeni fikirler
filizlenmeye başlamış ve edebiyatta yeni denilebilecek
eserler vücuda getirilmiştir. (III) Bunun temel sebebi
insanın kendi benini fark etmeye başlamış olmasıdır.
(IV) Burada dikkati çeken nokta fikri bir temele
dayandırılması açısından asıl ferdin doğuşunun Batı'da
gerçekleşmiş olmasıdır. (V) Bu yüzyılda ortaya çıkan
bazı filozoflarla birlikte bütün dikkatler, önceleri sadece
akıl dolayısıyla malzemeden öteye gidemeyen insana
çevrilmiştir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra "Ferdin doğuşu da denilebilecek bu durum insanı
değiştirmiş ve insanın değişimi her şeyi değiştirmiştir.”
cümlesi getirilebilir?
A) I
B) II
C) III
D) IV
19.)
E) V
kenc
terc
kita
kita
ku
B
V
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerBB
B B
TÜRKÇE TESTI
1. Bu testte 40 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan kısmına işa
1. Sanat, yüzeysel bir betimleme değil; derinlemesine bir
inceleme, anlamlandırma süreciyle ortaya çıkmaktadır
ve uygulayıcısından başka bir kişi tarafından
gerçekleştirilememesi noktasında bilimden ayrılır.
Bu cümleye göre sanatı bilimden ayıran özellik
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalnızca kendi yaratıcısına özgü bir olgu oluşu
B) Görünenin aksine çok derin anlamlar taşıması
C) Ortaya çıkmadan önce zorlu bir süreçten geçmiş
olması
D) Taklide ve sanatseverin yorumuna kapalı olması
EY Taşıdığı incelikleri anlama noktasında bilimin eksik
kalması
3.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler1. Yeniçeriler, Osmanlı tarihinin yaklaşık birçok zafe-
rinde büyük rol oynamıştır. Kapıkulu Ocaklarının
piyade kısmını oluşturan Yeniçeriler, Osmanlı Or-
dusunun çoğunluğunu oluşturmamasına rağmen
sürekli adından söz ettirmiştir. Bozulmaya baş-
layan Yeniçeri Ocağı, fonksiyonunu kaybederek
devlete yük olmaya başlamıştır. Beylik dönemi ga-
ziler ordusunu kullanan Osmanlıda eli silah tutan
herkes askerdi ve sefere katılırdı. Ancak sınırların
genişlemesiyle Yaya ve Müsellem Ordusu kurul-
muştur. Bu da ihtiyacı karşılamayınca Yeniçeri
adıyla bir ocak 1. Murat Dönemi'nde kurulmuştur.
İlk olarak Pençik Sistemi ile savaşta ele geçirilen
esirlerden seçilen askerlerden oluşan Yeniçeriler,
sonrasında Hristiyan ailelerden alınan çocuklardan
oluşan devşirme ile yetiştirilmiştir.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Bilgi verme amacıyla yazılmıştır.
B) Sıfatlara yer verilmiştir.
C) Gerekçe bildiren ifadeye başvurulmuştur.
D) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.
E) Mecazlı söyleyişler bulunmaktadır.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerTYT DENEME SINAVI
34-35. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Çok yönlü bir şair olan ve eğitmen kimliğiyle de bilinen Mevlana
Celalettin Rumi, kaleme aldığı eserlerinde çoğunlukla ahlaki ve
tasavvufi öğretileri işlemiştir. Eserlerinde yer verdiği pek çok önemli
hasletten biri de sessizliktir çünkü ona göre sessizlik, söz ve sözlü
iletişimden çok daha değerlidir. Şair, sessizliği etkili bir iletişim aracı
olarak görmektedir. Mevlana'nın şiirinde bir iletişim biçimi olarak
sessizlik, söz ile aktarılması mümkün olmayan ve tarif edilemeyen
anlamı ifade etme yöntemi olarak kullanılmaktadır. Bu tür sessizlik
biçimi; sözcüklerden daha fazla anlam ifade eden, daha etkili ve
derin bir ifade biçimidir. Mevlana'nın eserlerinde sıklıkla başvurduğu
bu durum, tabiri caizse iletişimsel sessizliktir.
34. Bu parçadan hareketle Mevlana Celalettin Rumi ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Eserlerinin art alanında tasavvuf kültürü yer almaktadır
B) Edebiyatçılığının yanı sıra eğitimci yönü de bulunmaktadır.
CY Sessizliğin kimi zaman konuşmaktan daha etkili olduğunu dü-
şünmektedir.
D) Şiir dışındaki edebi türlerde de eser vermiştir.
özlü iletişimin yeterli olmadığı durumların var olduğu kanaa-
tindedir.
35. Bu parçadaki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdaki-
lerin hangisinde vardır?
A) Memleketini özlemle anıyor, bir an önce doğduğu topraklara ka-
vuşmak için can atıyordu.
Binsanın yaradılıştan gelen özellikleri, huyları yedisinde ne ise
yetmişinde de o oluyor.
CY Romanlanında ayrıntılı betimlemeler yapması, romandaki mekânlan
okurun gözünde somutlaştırıyor.
D) Onun başka yazarlara öykünmesi, üslubuna gölge düşüren bir
noksanlık olarak değerlendirilmektedir.
Kinin özgür seçimler, hayatına yön vermede etkin bir şekilde
rol alır.
TYT/01GNL-2 (A Serisi)
36. Hiçbir za
anlamad
edebiya
kinayan
değildir.
içinde,
olan "ba
dünyay
Böylec
beklen
10
A) Ede
B) Sa
C Ed
DY Ins
E) Sa
lid
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerBakterileri yok etmek üzerine çalışmalar yapan Ingiliz bilim insanı Alexander Fleming, bir tatil dön
laboratuvarına geldiğinde içinde farklı türlerde bakteriler bulunan kabı açık unuttuğunu fark eder. Küf mar
ile dolan kabı temizlerken mantarın kenarında bulunan jel kıvamındaki yapıda herhangi bir bak
bulunmadığını görür. Bunun "Penicillium Notatum" adı verilen küf mantarı olduğunu düşünür ve
kıvamındaki yapıya "penisilin" adını verir. Fakat penisilini küf mantarından ayırmayı başaramadığı
çalışmalarını sonlandırır. Onun çalışmalarını inceleyen bilim insanları Howard Florey ve Ernst Chain, 1
yılında penisilini laboratuvar ortamında saflaştırmayı başarır; 1941 yılında da ilk defa bir insan üzeri
kullanırlar. Fleming, Florey ve Chain bu çalışmalarıyla 1945 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görülürler.
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Penisilinin, ismini kendisini bulan kişinin adından aldığına
B) Fleming'in, penisilinle ilgili çalışmalarıyla bilim dünyasına ilham verdiğine
C) Penisilinin insan sağlığına faydasının, keşfinden çok sonra anlaşıldığına
D) Nobel Barış Ödülü'nün penisilinin bulunması sonucu ilk defa sağlık alanında verildiğine
E) Küf mantarıyla penisilinin bulunmasının aynı zamana denk geldiğine
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler23. 2020; Kazakistan ve İran'ın önerisi, Türkiye'nin de
desteği ile UNESCO tarafından "Farabi Yılı" ilan edildi.
Hayatı hakkında ortalıkta pek çok efsane dolaşan bu
büyük isim; felsefe, fizik, psikoloji ve siyaset bilimi gibi
alanlarda çok sayıda eser yazdı. Bunların sayısı
hakkında farklı iddialar bulunsa da 100'den fazla eseri
olduğu biliniyor. Yaşadığı coğrafyanın bilim dili olduğu
için Arapça yazdığı bu kitapların bir kısmı Latince,
İbranice, Fransızca, İngilizce, Türkçe, Farsça, İtalyanca
ve Rusçaya çevrildi. Farabi, aradan yüzlerce yıl
geçmesine rağmen bu çalışmalarıyla bugün hâlâ
uluslararası düzeyde saygı gösterilen ve tanınan bir
bilgin.
Bu parçadan Farabi ile ilgili aşağıdaki yargıların
hangisine ulaşılamaz?
A) Yaşamıyla ilgili gerçek dışı yorumlar bulunduğuna
B) Yazdığı eserlerin konularının çeşitlilik gösterdiğine
C) Yaptıklarıyla bugün dünya çapında şöhreti olduğuna
D) Yaşadığı dönemde eserlerinin birçok dile çevrildiğine
E) Birden fazla ülkenin teklifiyle UNESCO tarafından
onurlandırıldığına
ufova geçiniz.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerEdebiyatı - Sosyal Bilimle
17. Eserlerinde hep bir gizemin, perde arkasından konuşmanın, so-
yut cümlelerle donatılmış bir anlatımın izleri mevcuttur. Birkaç
karşısında alelade bir anlatı bulmaz; düşünen, düşündüren,
taarruzda fethedilen kalelerden değildir o. Bundan dolayı okur,
arayan, sorgulayan bir yazarla muhataptır. Bu da ister istemez
Bu parçada altı çizili sözle yazara yönelik anlatılmak istenen
Pesanty
e
sıradan okuru sarsar.
aşağıdakilerden hangisidir?
CALVOTRESN
B
FOM
Danger
A) Kendine özgü bir üslup oluşturduğu
B) Yazmsal değeri yüksek yapıtlar kaleme aldığı
Yazılarında tartışmaya açık görüşlere yer verdiği
DrAnlaşılması yoğun çaba gerektiren metinler yazdığı
EX Yaşadığı çağın çok ilerisinde olan düşüncelere sahip olduğu
me
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler1. Cemil Meriç, edebiyatın yolunu tarif etmiş bile: "Düşün-
mek, caddelerden keçi yollarına; çiğnenmemiş, sarp,
dikenli keçi yollarına sapmaktır. Ama zirvelere ana cad-
delerden gidilmez, zirvelere ve uçurumlara..."
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Yaşamın her insan için zor olduğu
B) Başarının zorluklardan sonra geldiği
C) Fikir kitaplarını yazmanın kolay olmadığı
D) Her başlangıcın bir sonu olduğu
E) Sorunların üstüne gidilmesi gerektiği
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap-
layınız.
Sadaka taşları, Osmanlı toplumun yardımlaşma anlayı-
şının günümüze dek varlığını koruyabilmiş uygulama-
larından. Sadaka taşı uygulaması, bir İtalyan geleneği
olan "askida kahve" ve son yıllarda ülkemizde görülme-
ye başlanan "askıda ekmek" uygulamasıyla benzerlik
gösterse de yapılan yardım nakdî olduğundan daha iş-
levseldir. Güçlünün zayıfı gözetme duygusunu harekete
geçirir. Verenle alan birbirini görmez. Böylelikle ihtiyacı
olanın, açığa çıkması ve rencide olması önlenmiş olur.
Aracıya da ihtiyaç yoktur. İsteyenin istediği an verebile-
ceği, ihtiyacı olanın, istediği an alabileceği oturmuş bir
sistem söz konusudur. Her iki askı yöntemine kıyasla
daha basit olduğu izlenimini veren sadaka taşı uygula-
ması, günümüz insanına da yardım yapmanın yöntemi
hakkında ışık tutacak niteliktedir.
35. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi şöy-
Ténemez?
A) İnsanlar, ihtiyacı olan diğer insanlara yardımda bu-
lunma eğilimindedir.
B) Maddi kültür unsurları, toplumların zihniyetini yansı-
tan kaynaklardandır.
DY C) Yardımlaşma duygusunun ortaya çıkma şekli top-
-bolumlara göre değişmektedir.
D) Günümüzdeki yardım uygulamaları göz önünde ger-
çekleşmektedir.
E) İnsan etkinlikleri, nahiflikle yapıldığında daha bir
değer kazanmaktadır.
36. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi sadaka
taşını diğer yardımlaşma uygulamalarından ayıran
farklardan biri değildir?
A) Yapılan yardımın gizlilik içinde gerçekleşmesi
B) Toplumsal barışın tesisine yardımcı olması
e) Diğer uygulamalara göre daha sıradan görünmesi
D) Yardıma ihtiyacı olanların onurlarını koruması
E) Yapılan yardımın doğrudan parasal olması
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerTYT - Türkçe
37.-38. soruları aşağıdaki parçaya göre
cevaplayınız.
Ama, ne yapayım, sözcükleri esen yele göre ayarlayan
ozanlardan olmadım hiçbir zaman, içimden nasıl
geliyorsa öyle söyledim her şeyi, gözlerim nasıl
görüyorsa öyle gösterdim. Yazılarımın altına gerçek
adımı koymaya kalksam bir sürü dert açılırdı başıma,
sanatımı sürdüremezdim, eylemim güdük kalırdı. Buna
gönlüm elvermedi. Kendi gibi parıltısız bir takma ad
seçtim, onu kullandım: Vatandaş.
DENEME 05
38. Bu parçada konuşan kişiyle ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Doğruları dile getirmeyen şairlere karşı çıkmıştır.
B) Bir takma adın arkasına gizlenerek gerçekleri
özgürce yazabilmiştir.
C) Gerçek adıyla yazmasının çeşitli riskler taşıdığını
düşünmektedir.
D) Gücünün de zayıflığının da farkındadır.
E) Gösteriş yapmayan, alçak gönüllü biridir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler7.
I. Gözüm nûru yalan dünyâda imkân-ı beka yokdur, T.
Yalan dünyâya aldanmak kadar vâzıh hata yokdur.
II. Değilim dertten âvâre, beni berî etmez gamdan felek:
Bilirim ki elbet, âşık kişi hicrâna müptelâ gerek.
7,16
III. Mende sığar iki cihân men bu cihâna sığmazam,
Cevher-i lâmekân benem kevn ü mekâna sığmazam.
'Z
IV. Duymaz bu ânda taş gibi kalbinde bir sızı,
Fark etmez anne toprak ölüm mâceramızı.
í
Yukarıdaki beyitler uyak çeşitleri yönünden ikişer-
li gruplandırılırsa hangisi dışta kalır?
A) I
B) II
e) |||
D) IV
V. Dalmışsa, onun saçlarının rayihasiyle,
Sevmekteki efsunu duyar her nefesiyle.
E) V