Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

4. Cannes Film Festivali'nde dünya için prömiyeri yapılan Baz Luhrman imzalı Elvis adlı film, cuma günü gösterime girdi. "Kral" lakaplı şarkıcının hayatının kırılma anları üze- rine kurulu filmde Elvis'in yükselişi ve düşüşüyle birlikte ABD'nin sosyokültürel yapısı ve masumiyet çağına vedası da anlatılıyor. Genç oyuncu Austin Butler'in Elvis'i canlan- dırmaktan öte yaşadığı performansıyla öne çıktığı filmde Oscar Ödüllü Tom Hanks, müzisyenin karmaşık ilişkiler içinde olduğu menajeri Albay Tom Parker'a hayat veriyor. Elvis Presley'in eşi Priscilla Presley rolünde ise Olivia Dejonge var. Bu parçadan Elvis fimiyle ilgili aşağıdakilerden hangi- sine ulaşılabilir? Der A A) Bu filmdeki rolüyle Oscar ödülü alan oyuncusu bulun- maktadır. B) Filmde sinema teknikleri açısından yeni yöntemler denenmiştir. C) Filmi yapılan sanatçının küresel ölçekte hayran kitlesi vardır. D) Filmde içerik, paralel bir anlatı şeklinde verilmiştir. F) Filmin ilk gösterimi yoğun bir ilgi ile karşılanmıştır.

23. Yabancı dilde yazılmış bir şiiri Türkçeye çevirmek isteyen kimsenin her şeyden önce, o şiiri yazan şairle uzun zaman düşmüş kalkmış olması, onun o şiiri yazarken içinde bulun- duğu havayı yaşamış olması gerekir. Başka bir deyişle ----. Çevirmen, pek tanımadığı kendinden ayrı sanat iklimlerin- de yaşayan şairlerden şiirler çevirmeye kalkışması da onları nesre düşürmekten başka sonuç vermez. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) çevirmenin kendine yakın hissetmediği şairlerden çeviri yapması, şiiri nesre çevirmesiyle gerçekleşir. B) başarılı çevirmenler, çevirdiği şiirin yazarının yaşamını, kültürel değerlerini, dilini tam anlamıyla bilendir. C) şairin, bir şiirin çevirisini yaparken kendini şiire katma- ması şiirin ve şairliğinin değerini düşürür. D) bir şair duygularını, yaşamını çevirdiği şiire katmadığı sürece başarılı olamaz. E) bir şairin kendisiyle aynı değerlere, yaşayış tarzına uyuşmayan şairlerden çeviri yapması zor olacaktır. 25.

Edebiyatın Tarih 5. Agah Sırrı Levent, günümüz edebiyat tarihçisinin görevini şöyle anlatır: "Bugün gittikçe zenginleşen kültür dünyasında edebiyatın ufku genişlemiş, edebiyat tarihi de ağır görevler yüklenmiştir. Çağdaş edebiyat tarihçisi, şairleri unutulmak- tan kurtarmak ya da eski zevkleri hikâye etmek için ese- rini yazmıyor. Sadece bilgi vermeyi de yeterli bulmuyor; incelemek, araştırmak, derinlere inmek, insanlığın gidişini, tarihini yazdığı ulusun dünya anlayışını kavrayıcı bir geniş- likte yansıtmak istiyor. Edebiyat tarihi bunu yaptığı oranda görevini yapmış sayılır." Bu parçaya göre edebiyat tarihçisinin nitelikleri arasın- da aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Şairlerin kalıcılığını sağlamak B) Salt bilgi aktarmayı yeterli görmemek V C) Anlattığı milletin dünyaya bakışını kavratmak D) Detaylı inceleme, araştırma yapmak E) Eski zevkleri hikâye etme amacı taşımamak

Sular yükselince balıklar karıncaları yer, sular çekilince de karıncalar balıkları yer. Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Kimse bugünkü üstünlüğüne, gücüne gü- venmemeli. B) Güvensizlik başlayınca dostluk kaybolur. C) Ne kadar planlı davransak da bazı olaylar- dan kurtulamayız. D) Doğa olaylar herkesi aynı şekilde etkiler. E) Bize yapılmasını istemediğimizi, başkası- na yapmamalıyız.

rdan Bu , bu dırma marak ğa eri k e Sosyal Bilimler A 13. Felsefenin, özellikle sanat alanında güzeli ve güzelliği konu alan dalina sanat felsefesi adı verilmektedir. Ancak felsefe ile ilgili eserlere baktığımızda sanat felsefesi yerine estetik sözcüğünün kullanıldığını görürüz. Oysa ikisinin aynı şey olmadıklarını söylemek gerekir. İnsanda hoş duygular uyandıran, güneşin doğuş ve batışı, harika bir manzara, estetiğin konusu olabildiği halde sanat felsefesinin konusuna girmez. Sanat değeri taşıyan bir tablo ise hem sanat felsefesinin hem de estetiğin konusuna girer. Sanat felsefesinin temel kavram ve problemleri, estetiğin de temel kavram ve problemleridir. Sanat felsefesi, sadece sanattaki "güzel" ile ilgilenir. Estetik ise sanat-doğa ayrımı yapmadan bütün alanlardaki “güzel" ile ilgilenir. Bu parçadan hareketle aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılabilir? A) Estetiğin alanı, sanat felsefesinin alanından daha geniştir. B) Sanat felsefesi ile estetiğin ortak konu alanı yoktur. C) Sanat felsefesi doğadaki ve sanattaki güzeli konu alır. D) Sanat felsefesinin kapsamı estetiğin kapsamı dışındadır. E) Estetik sadece sanattaki güzeli konu alarak konu alanını daraltır.

D. Yangın yarım saatten beri devam ediyordu. Fakat mahallenin ahalisi iki ev sonra söneceği- ne inanıyordu. Çünkü bir değerli kişinin türbesi vardı. Mümkün değil, o tutuşmazdı! Şiddetli bir kıble rüzgârı esiyor; alevleri kıvılcımları saçan tahta parçalarını türbenin üzerine, altındaki ev- lerin çatılarına fırlatıyordu. Bu parçayla ilgili olarak, 1. İlahi bakış açısı kullanılmıştır. H. Diyalog yönteminden yararlanılmıştır. III. Coşku ve heyecan uyandıran metin örne- ğidir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) Ive II C) Yalnız III E) II ve III 291

Türkçe 5. I. Tabiattaki varlıkların ve olayların kendileri doğrudan bir sanat eseri sayılmazlar, doğal şeylerin bir sanatçı tarafından işlenmesi ve düzenlenmesiyle bir sanat eseri ortaya çıkar. II. Sanatçı, dış dünyada gördüklerini bir fotoğrafçı gibi değil, ressam gibi anlattığında gerçek sanatçı olarak nitelendirilebilir. III. Sanatçının başarısı malzemede değil, anlatım biçiminde aranmalıdır çünkü özgünlüğü yakalayamayan sanatçılar yok olup gidecektir. IV. Sanat yapıtları var olan unsurların kendisinde değil, sanatçının bu var olanlara kendince dokunmasında saklıdır. V. Bir sanatçının başarısı var olanı anlatmak değil, var olanın içinde görünmeyen ve bilinmeyeni sezdirmekten gelmektedir. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır? A) I ve III B) I ve IV D) III ve V Cll ve IV E) IV ve V 6. G

TYT/ TÜRKÇE 33-34. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. B (1) Frigler, Anadolu'ya göç eden Balkan kökenli boylardan olup siyasi bir topluluk olarak ilk defa MÖ 750'den sonra ortaya çıkmışlardır. (II) Midas Dönemi'nde ise bütün Orta ve Güneydoğu Anadolu'ya egemen olan, güçlü bir krallık düzeyi- ne ulaşmıştır. (III) Friglerin ilk kralı ülkenin başkenti Gardion'a adını veren Gordiastir. (V) Kutahya, Eskişehir, Afyon, Ankara ve Sakarya vadilerini içine alan bir bölgede yerleşen Frigler, ilerleyen zamanlarda daha geniş bir alana yayılmışlardır. (V) Asurlular ile sürekli savaş hâlinde olan Frigler, Midas'ın tahta geçmesi ile Asurlular ile barış yaparak güneydoğu sınırlanını güvence altına aldılar. (VI) Midas, ardından Bati Anadolu kentlerinden Kyme kralının kızı ile evlenerek Bati ülkeleriyle dostça ilişkiler kurmaya yönelir. 33. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II B) III C) IV D) V anedeniyer E) VI Yayılmacı bir politika izleyerek topraklarını genişletmiş- lerdir. 4 34. Bu parçaya dayanarak "Frigler" ile ilgili aşağıdaki yargı- 36. Bu par lardan hangisine ulaşılamaz? L maz? A) Savaşçı bir kavim olmalarına ragmen barışa da önem vermişlerdir. C) Avrupa'da yaşanan karmaşadan kaçarak Anadolu'ya gelmişlerdir. D) Orta Anadolu'da hâkimiyet kurarak büyük bir devlet olmuşlardır. Değişik hükümdarların egemen olduğu bir topluluk olmuşlardır. 35. E g A) m A) Kony ğına B) Konya sağlay DXX C) Konya' kültürü Konya söz kon E) Konya, b

6 20/ Realist bakış açısından hareket eden birçok ünlü yazar, yaşadı. ğı çağı ve bu çağın karakteristik özelliklerini eserlerine yansıtır Balzac, Dickens, Stendhal ve Tolstoy kendi dönemlerinin sosyal gerçekliğini eserlerine başarıyla aktarırlar. Bu yazarlar, kendi d nemlerini ele alırken tarafsız kalmaya özen gösterirler. Bununla beraber bozuk olan sosyal yapıyı da dile getirmekten çekin- mezler. ----. Bunu dikkate almazsa edebî eser, eser olmaktan çıkar; yazarın ideolojik bakış açısını yansıtan bir propaganda malzemesine dönüşür. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Elbette gerçekçi anlayışla eser veren bir yazar, gerçeği tüm ayrıntılarıyla ele alan ve değerlendiren bir niteliğe sahip olma- lıdır B) Bununla birlikte eser hangi akımda yazılırsa yazılsın, gerçekli- ğin ideolojilere göre düzenlenmesi gerektiği unutulmamalıdır C) Nitekim gerçekçi bir yazar, hayatı ve insanı birçok yönüyle ele alarak yapıtına sosyolojik bir nitelik kazandırmalıdır D) Ancak gerçekçi yazarın, eserini siyasi zemin üzerine kurgula maması önemlidir E) Fakat eser sosyal yapı ve şartlarla birlikte mutlaka tarihsel süreci de içermelidir Diğer sayfaya geçiniz.

29. Reşat Nuri Güntekin'e atfedilen güzel bir söz var: "Niye kitap okumuyor demek, niye piyano çalmıyor demek gibi bir şeydir. Kafayı kitap okumaya alıştırmak, parmakları piyanoya alıştırmaktan daha kolay değildir." Bu parçada kitap okumayla ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Zihinsel yönüyle öne çıkan bir edinim olması BOkuma becerisinin zaman ve çaba gerektirmesi C) Küçük yaşta kazanılabilecek bir davranış olması D) İnsanın sonradan geliştirdiği bir eylem olması E) Uzun zamanda edinilecek bir alışkanlık olması

8. Marcel Proust, Dostoyevski'ye dair bir yazısında, "Dostoyevski'nin tüm romalarının adı Suç ve Ceza olabilirdi." der. Fakat Proust'un bu yorumu. Suç ve Ceza'daki temayla veya sadece bu romanda ele alınan konularla ilgili değildir. Aynı zamanda, Dostoyevski'nin diğer romanlarındaki ana karakterlerin hemen hepsi, Raskolnikov'un "aynı ama ayrı" bir portresi olarak da değerlendirilebilir. Her yazarın kendi düşüncelerini, edebî problemlerini inşa edebilmek ve bu düşünceleri/problemleri kapsamlı şekilde ele alabilmek için tasarladığı ideal bir öznesi vardır. Bu ideal öznenin örneğin, Dostoyevski'de Raskolnikov, Franz Kafka'da Gregor Samsa, Marcel Porust'ta ise Charles Swann olduğu söylenebilir. Bu parçada Proust'un yorumuyla anlatılmak istenen Paşağıdakilerden hangisidir? A) Dostoyevski'nin edebî yaklaşımının en iyi şekilde Suç ve Cexa'da belirginleştiğine dikkat çekmek ister. B) Proust, Dostoyevski'nin edebî yaratıcılığını en iyi Suç ve Ceza'da göstermiş olduğunu ifade eder. Dostoyevski'nin yaratı evreninde karşılaştığı ve çözümsüz bıraktığ problemlere Raskolnikov karakterinde dikkat çektiğini söyler. Yazın dünyasının çeşitli argümanlarının Dostoyevski tarafından ne denli çarpıcı kullanıldığını göstermek ister. E) Farklı zamanlarda kaleme alınan eserlerde Suç ve Ceza romanından esinlendiğini göstermek ister.

rim, X ayrı biri- IVI" en- aç or- la- elü 0 niz.) daki parçaya göre cevaplayı- Dünya'nın coğrafyası levha hareketleri sonucu oluşmuş- tur ve tüm kıtalar her yıl birkaç santimetre hareket eder. Son zamanlarda ise Afrika kıtasının yavaş yavaş bölündü- ğü ve bu durumun büyük patlamalara yol açma potansiyeli olan birçok volkan oluşturduğu tespit edildi. Bu sebeple dünyada en çok volkanizmanın olduğu yerler sıralama- sında Etiyopya, Doğu Afrika Rift sistemi ve Eritre ilk üçte yer alıyor. Bilim insanlarının yaptığı hesaplamalara göre Afrika kıtasının, günümüzden birkaç milyon yıl sonra iki parçaya ayrılacağı ifade ediliyor. Bu süreçte oluşacak jeo- lojik olayların ve volkanların ne zaman ve nerede olacağı ise henüz sırrını koruyor. 37. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula- şılabilir? A) Her kıtada volkanik patlamalar gerçekleşmektedir. B) Afrika kıtası birkaç milyon yıl sonrasında yok olacak- tır. C) Jeolojik olayların zamanı ve yeri tespit edilmektedir. D) Kara parçalarını oluşturan unsur levha hareketleridir. E) Kara parçaları bölünmeye uğradığında volkanik patlamalar artacaktır. Si 38. Bu parçada Afrika kıtası ile ilgili aşağıdakilerden hangi- sine değinilmemiştir? A) Afrika kıtasının bölünmeye uğrayacağı zamana P BY Volkanik patlamaların gerçekleşeceği zamana ve yere C) Kara hareketlerinin volkanik patlamalara sebep oldu- ğuna rop D) Volkanik patlamaların yoğun yaşandığı yerlere E) Her kıtanın hareket hâlinde olduğuna t ISHDAY (A) (39 niz . GO dc ZI le la O a le C il r 39.

29. Süpernova, enerjisi biten büyük yıldızların şiddetle patla- ması durumuna verilen addır. Bilim insanları ve tarihçiler, ünlü tıpçı İbn-i Sinâ'nın 1000 yıl önce de Kitab-ül Şifa isim- li kitabında bu süpernovalardan birini kaydettiğini ortaya çıkardı. İbn-i Sinâ kitabında süpernovayı şu şekilde anlatı- yor: "Görünüşe göre yanma ve parlama uzun süre kalıyor, bazen saç lülesi biçiminde bazen de yıldız kuyruğu gibi görülüyor. Genelde kuzeyde fakat bazen de güneyde beli- riyor. Üç aya yakın gökte kaldı, zamanla soluklaştı ve yok oldu. Başlarda siyaha yakın ve yeşilimsiydi. Sonra kıvıl- cımlar saçmaya başladı. Giderek beyazlaştı ve sonra da solmaya başladı. Bazen şekli bir sakalı andırırdı, bazen de bir hayvanın boynuzuna benzerdi." Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy- Tenebilir? A) Süpernova bir yıldızın patlaması sonucunda ortaya çıkan enerjidir. B) İnsanoğlu, her dönemde diğer varlıklara ilgi duymuş- tur. Bazı tarihçiler, İbn-i Sinâ'nın gözlemlerini temel bilgi olarak düşünmüştür. DY Süpernova, ilk kez İbn-i Sinâ tarafından gözlemlen- miştir. heihe con ne E) İnsanlık tarihinin birçok döneminde gök cisimleri gözlemlenmiştir.

32. Pusula, Dünya'nın manyetik alanını kullanarak kendi için- undeki manyetik iğnesini bu manyetik alana çeviren ve yön belirleyen bir alettir. İnsanlar tarafından da yön bulma ko- nusunda tercih edilmektedir. Peki pusulanın ekvator ve çevresindeki yerlerin dışında ve özellikle Güney Kutbu'n- da düzgün çalışmadığını biliyor muydunuz? Dünya'nın manyetik alanı, gezegenimizin dönüşü ile çekirdeğindeki SIVI demirin çalkalanması sonucu ortaya çıkar. Kutuplara yaklaştıkça alan çizgileri bükülüp kutbun içine doğru girer- ler ve pusulanın manyetik iğnesi doğru yönleri göstermez. Ekvatorda ise manyetik alan çizgileri Dünya yüzeyine tam paralel olarak uzanır ve pusula kuzey ve güney yönleri DETA doğru bir şekilde gösterir. Bu parçada pusula ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Dünya'nın manyetik alanını kullandığına B) Bazı bölgelerde düzgün çalıştığına sa obrieste smu neineeni (a C) Bazı alanlarda düzgün çalışmamasının nedenine net D) Gezegenin dönüş hızından etkilendiğine hibnal E) En çok tercih edilen yön aracı olduğuna

33. Kelebeklerin ömrünün 1 gün olduğunu düşünenlerden misiniz? Bu bilgi dünya çapında doğru zannedilen yan- lışlar listesinde ilk sıralardadır. Dünya üzerinde bugüne kadar ömrü 1 gün olan tek bir kelebek türü bile tespit edi- lememiştir. Bu mitin yayılma sebebi, mayıs sineklerinin 1 günlük ömrü ile kelebeklerin ömürlerinin karıştırılmasıdır. Kelebeklerin ömrü, türüne ve büyüklüğüne bağlı olmak üzere 1 hafta ile 1 yıl arasında değişebilir. Üstelik bu ömür doğada yaşayan kelebekler için geçerlidir. Koruma altına alınan kelebek türleri, hava şartlarından ve diğer vahşi doğa şartlarından korundukları için, doğadakilerden orta- lama 8-10 kat daha uzun yaşarlar. ww Monrecing Bu parçada kelebekler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kelebeklerle ilgili yanlış bilinen bir gerçeklik vurgu- lanmıştır. imbun B) Kelebek ömrünün bilinenden daha uzun olduğu düşüncesi savunulmuştur. fo C) Mayıs sineklerinin yaşam süresi kelebeklerin ömrü olarak bilinmektedir. af D) Koruma altına alınan kelebeklerin ömrü diğerlerine göre daha fazladır. Ortalama kelebek ömrünün 1 yıl ile sınırlı olduğu tespit edilmiştir. - Ģ

a n 7 11 T i 24. Son dönemlerde bazı maddelerden dolayı arıların iletişim kurma ve yön bulma konusunda problem yaşadığı göz- lemlenmiştir. Bilim insanları, arılarla iletişim kurma kabili- yetine sahip robotlar tasarladı. Tasarlanan özel arı kovan- larına yerleştirilen çok sensörlü mini robotlar sayesinde arıların kendi aralarında nasıl iletişim kurdukları, bilgileri nasıl muhafaza ettikleri hakkında önemli veriler toplanıyor. ve yapay iletişim yöntemleri geliştiriliyor. Arıların yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmasındaki nedenler arasında tarımsal ilaçlamada kullanılan neonikotinoid sınıfı madde- ler ilk sırada yer alıyor ve bu tarımsal ilaçlar arıların sinir sistemlerini etkileyerek yollarını kaybetmelerine ve kovan- larına dönememelerine ve hayatlarını kaybetmelerine ne- den oluyor. Avrupa Birliği ülkelerinde bu ilaçların kullanımı yıllar önce yasaklanmışken dünyada Çin'den sonra en bü- yük ikinci bal üreticisi olan Türkiye'de ise bu maddeler ne yazık ki tarımsal ilaçlamada kullanılmaya devam ediliyor. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Arıların yön bulma ve iletişim fonksiyonları günümüz- de zarar gördüğü için bal üretimi noktasında çeşitli sıkıntılar yaşanmaktadır. B) Anadolu'da bal üretimi, arıların doğal dengesine bağlı olarak son dönemlerde artmakta ve Çin dışında Türkiye'de bal üretiminde öne çıkmaktadır. Çin, Türkiye gibi ülkeler arı üretiminde dünyada ilk sıraları alan ülkeler arasında yer almaktadır. DYB DY Bilim insanları, arılarla iletişim kurma kabiliyetine sahip robotlar geliştirerek nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan bu canlıları korumayı hedeflemek- tedir. ł E Arı türünün korunması için dünya üzerinde bazı kimyasallar yasaklanmış ve her ülke bu yasakları gö- zeterek kendi coğrafyasındaki arılara sahip çıkmıştır.