Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

3. Dostluk ille de iç içe yaşamakla kökleşen bir bağ değildir. Dost- lukta ille övgüler olmasına da gerek yoktur. Dostluk güzel, des- tekleyici hatta okşayıcı sözlerle yürür görüşüne ise hiç katılmı- yorum. "Dost acı söyler." sözü boşuna söylenmemiş. Nice dost- luklar var ki koltuklamalarla başlamış, yermeyle ya da vefasızlık- la bitmiştir. Böylesi dostluklar olacağına dostsuz kalmak daha iyidir. Bu parçada dostlukla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine de- ğinilmiştir? snem A) Bazen çok küçük meseleler yüzünden yara aldığına B) Yalnız övme üzerine kurulmaması gerektiğine 19001 C) Arkadaşlığın çok daha ötesinde anlam taşıdığına D) Bazı sırların dostlarla bile paylaşılmaması gerektiğine E) Çıkar kaygısıyla başlayıp zamanla sağlamlaştığına

SINA 33. - 34. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Üç elit matematikçinin onlarca senelik birikimlerini ortaya döktükleri yüz sayfalık bir makalenin değerlendirme için önü- penüze geldiğini düşünün. Makalede birçok yeni kavram ve yapı ortaya atılmış. Üstelik makale, birçok matematikçinin yekunu binlerce sayfa tutan eserine göndermede bulunuyor. Sizden bu makaledeki teoremlerin doğruluğunu, şayet doğrularsa verilen ispatların yeterliliğini onaylamanız, cevabınız evetse neticelerin ve makalenin bariz, ilginç ve güzel olup olmadığı konusunda bir hüküm vermeniz isteniyor. Bunun nasıl bir iş, nasıl bir zorluk olduğu noktasında izaha gerek görmüyorum. Ancak şunu belirtmek gerekir: Bir akademik derginin niteliğini başka bir deyişle akademi dünyasında çıkan yazıların niteli- ğini hakemler belirlemektedir. Bu da hakemlerin yüklendiği sorumluluğun ağırlığını gösterir. 33. Bu parçaya göre, 1. Titiz ve sabırlı olma II. Alanında yetkin olma f III. İncelediği konuda makale yayımlamış olma bilog sivas niteliklerinden hangilerinin bir hakemde kesinlikle bu- lunması gerekir? A Yalnız I BY Yalnız II I ve II C) Yalnız III E) II ve III

32 7. Üst üste yığılmış büyük bir kaya tepesinin en yükseğin- deydi. Güneş vardı, hava sıcaktı ama çatlağa birikmiş az topraklı yerde kök salıp yeşermiş bodur meşe çalısının göl- gesi üstüne düşüyordu. Hem yüksekçe bir yerdeydi hem de gölgede, bu yüzden oturduğu yer az da olsa serindi. Başını eğmiş, gök gözleri dikili dizleri üzerindeki akıllı telefonun- daydı. Bazen parmaklarını makineli gibi işleterek bir şeyler yazıyor, bazen de gözlerini durmadan soldan sağa götürüp tekrar sola getirerek bir şeyler okuyordu. Yalnızdı ama sanki yanında birisi varmış da onunla konuşurmuş gibi arada bir dudaklarını kıpırdatıyor, yüzünü hafiften yayarken büzüşen burnuyla gözlerini yaklaştırarak ufak ufak gülümsüyordu. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Gözlemci bakış açısıyla yazılmıştır. B) Betimlemeye yer verilmiştir. C) Olay anlatımına başvurulmuştur. D) Farklı kişilerden söz edilmiştir. E) İkilemeden yararlanılmıştır. 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Modüler Soru Bankası 9. k C ik le A) B) D) E)

37 9. Nice musonlar görmüş, bunlardan pek azını unutabilmiş olan yol; cenaze meydanının birkaç metre ötesinden geçiyordu. Yol kenarındaki yeşillikler arasından Batı'dan buralara gelen gez- ginin kulağına sinsi tıslama sesleri geliyordu. Bu sesler, ona yoldan bir yere sapmamasının daha iyi olacağını anlatıyordu sanki. Az sonra kendini, cenaze grubunun arasında tatsız bir geleneğe istemeden tanıklık etmeye hazır buldu. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yan- = ması liştır? Gağrışım Bir düşüncenin, görüntünün ye de dovranışın bir başkasını hatırlat- A) Doğa, devinim içinde verilmiştir. -B) Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanılmıştır. e) Duyu organlarıyla algılanabilecek ayrıntılar vardır. D) Örneklemeye başvurulmuştur. Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir.

Krallar 4. (1) Edebiyat ürünlerinin etkisi, derinliğine bir nitelik taşıdı gibi aynı zamanda dolaylı bir nitelik de taşır. (1) Biz okudu ğumuz romanlardan, öykülerden, şiirlerden ve oyunlarda ayrımına varmadan bir şeyler öğreniriz. (III) Bu öğrendik lerimiz bilgilenmemizin yanında duyarlığımızı da kuşatır (1) Bizde birtakım özlemler, düşler, tutkular uyandırır. (V) Diyelim ki okuduğumuz bir romanda ya da izlediğimiz bir oyunda kahramanın eylemleri, düşünceleri büyülüyor bizi; bir saygı uyandırıyor ve bunun etkisiyle onun kişiliği nin etkisi altına giriyoruz. Bu parçanın ana düşüncesi numaralanmış cümlelerin hangisinde verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV E) V 6. Bütür Vari Elve Ta B C

16:19 I. Günlük hayatta çevremizi renklendirmek için kullandığımız boyalar ve pek çok organizmaya renk veren pigmentler, üzerlerine düşen işığın bir kısmını soğurur bir kısmınıysa geri yansıtırlar. Insan gözünün algıladığı renklerin kaynağı, cisimler tarafından soğurulmayan, yansıtılan ışıktır. II. Bir cisim, üzerine düşen beyaz ışıktaki mavi ve kırmızı renkleri soğurup yeşil rengi yansıtıyorsa yeşil; mavi ve yeşil renkleri soğurup kırmızı rengi yansıtıyorsa kırmızı görünür. Beyaz cisimler üzerlerine gelen beyaz ışığın tüm renklerini geri yansıttığından beyaz görünür, siyah cisimlerse üzerine gelen işığı yansıtmaz ve siyah görünür. 16. I numaralçadan sonra Il numar curleyi yazan yazarın macşağıdakilerden hangidir? algiai Aoz kuşu bilgivorünür hale getirmek B) Biolaymuş aşamala ni anlatmak Duyarla ilgili ay tilara yer vermek DOlay ve durumları endi bakış açısıva açıklama E) Sebep-sonuç ilişkisiyle ifadele birbirine ağlamak 17. Buna göre siyah renkli bir cisimle ilgili I. Cisim üzerine düşen görünür ışığın tamamını yansıtmaktadır X II. Cisim, üzerine düşen görünür ışığın tamamını soğurmaktadır. III. Cisim üzerine düşen görünür ışığa tepki vermemektedir. yargılandan hangileri kesinlikle söylenebilir? A) Yalnız B) Yalnız II Dwell. Çözümü nasıl buldun? E) ve III. C) Yalniz III

A A TİTANYUM / OP01-SS.34AYT03 TÜRK DİLİ VE ED. SOSYAL BİL.-1 5. Tarihte pek çok anlatı üretilmiştir. Bir olayı veya durumu anlatan ya da gösteren anlatının ortaya çıkışı insanlık tarihiyle eş zamanlıdır. Anlatı kelimesinin tanımı çeşitli şekillerde yapılmış olsa da kavramın yapısalcılık öncesi, yapısalcılık ve yapısalcılık sonrası gibi farklı süreçlerle şekillendiği görülür. Yapısalcılık öncesi dönemde anlatıyla ilgili öne çıkan isimler Platon ve um Aristo'dur. Platon, Devlet'te "mimesis"i yani göstermeyi karakterlerin sözlerinin dolaysız bir taklidi, "diegesis"i yani anlatmayı da yazarın sözleri olarak tanımlar. Aristo ise Poetika'da bütün sanatların kökeninde mimesisin olduğunu belirtirken sanatçının "eylemde bulunanları" taklit ettiğini ifade eder. Mimesiste karakterlerin eylem ve düşünceleri gösterilirken diegesiste karakterlerin eylem ve düşünceleri anlatıcı vasıtasıyla aktarılır. Anlatı bilimin önemli tartışma başlıklarından olan mimesis-diegesis ayrımı da buradan hareketle şekillenmeye başlar. MNOX(A ide Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? Time 18 A) Anlatının alıcıya ulaştırılmasındaki fark, aktarılma > yönteminden kaynaklanmaktadır. RY (O B) Anlatının geçmişinde yer alan unsurlar, günümüz anlatısının temelini oluşturmuştur. C) Anlatı kelimesinin nesnel bir tanımı olmadığı için bu kavram tam anlaşılmamıştır. Qa D)Anlatım, mimesis-diegesis karşıtlığı merkezinde yer alan bir edebî kavramdır. E) Platon ve Aristo, anlatı kavramının temellerini felsefenin bünyesinde atmıştır. 192 ssa morieblo no T

9. "Kuzey Buz Denizi'nin 'Buz'u Gidip 'Deniz'i Kalıyor" baş- lıklı bir yazıda ele alınan temel konunun, aşağıdakiler- den hangisi olması beklenir? A) Küresel ısınmanın Kuzey Buz Denizi üzerindeki etkile- ri B) Kuzey Buz Denizi'nde yaşayan canlı türleri C) Kuzey Buz Denizi'ndeki petrol arama faaliyetleri D) Kuzey Buz Denizi'ndeki besin zincirinde görülen mev- simsel değişiklikler E) Kuzey Buz Denizi'ndeki buzulların ve deniz suyunun kimyasal özellikleri

37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Fahri Işık, 1930'lu yıllarda Atatürk'ün "Yurt dışına gidin, bu ilmin metodolojisini öğrenin, kendi toprağımızda arkeolojiyi geliştirin; sizi bir kıvılcım olarak gönderiyorum ama bir ateş olarak geri geleceksiniz." telkinleriyle Bonn Arkeoloji Entitüsüne gittim, diyor. Sonra da ekliyor: Oraya gidince kendimi Beydağı'ndan yere çakılmış gibi hissettim. Almanya'da her şeyi sorgulayan bir eğitim vardı. Bunu görünce "Oğlum Fahri ya köyüne dönüp mişmiş (kayısı) yetiştireceksin ya kalıp çok çalışacaksın." dedim. Sonuçta beş yıl dünyanın en iyi arkeologlarından Nikolaus Himmelman'ın yanında yetiştim. Kıvılcım olarak gittim, ateş olarak döndüm. 1973'te Atatürk Üniversitesinin yeni açılan arkeoloji bölümüne atandım. Erzurum, benim bilgiyi bulduğum yer oldu. Bölüm ilk mezunlarını verince yol arkadaşlarımdan beşi Erzurum'u terk etti. Ön Asya ve Prehistorya hocasız kalınca bu dersleri de ben üstlendim. Her seferinde Erken Demir Çağı'nda bir şeyler ters gidiyor diye düşündüm. Hitit ile Frig uygarlıkları arasında 400 yıllık karanlık bir dönem vardı. Anadolu'ya uygarlığı İyonların yani Yunanlıların getirdiği kabul ediliyordu. Düşündüm ki nasıl olur da Frig uygarlığı MÖ 8. yüzyılda Midas Dönemi gibi en parlak hâliyle birden ortaya çıkabilir. Bu yöndeki iddialarım 1986'da "Anatolian Studies" dergisinde yayımlandı. Tüm arkeoloji dünyasının tersine Frig Kybele resimlerinin Yunan/lyon etkisiyle değil daha eski bir dönemde tam da o karanlık denen yahut karanlık bırakılan dönemde Yeni Hitit ve Frig etkisiyle ortaya çıktıklarını ileri sürdüm ve kabul gördüm. 38. Bu parçada konuşan arkeolog için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Tabu kabul etmeyen, sorgulayıcı bir eğitimden geçmiştir. B) Dönemsel olarak büyük bir şaşkınlık yaşamıştır. C) Akıl yürütmeyi bilimsel bir yöntem olarak benimsemiştir. D) Yurt dışındaki eğitimde yetenek ve bilgi açısından kendini çok geliştirmiştir. E) Friglerin Yunan medeniyetinin kurucusu olarak kabul edilmesine karşı çıkmıştır.

can verici yolculuğuna çıkanların sayısı diğer türlere edebiyatın, korkutucu ama heye- oranla az. II Gotik edebiyatın sinema ve dizi filmlerdeki uyarlama- larına genç kuşağın ilgisi gittikçe artıyor. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru biçimde birleştirilmiş hali aşağıdakilerin hangisidir? A) Gotik edebiyatın beyaz perdeye uyarlanmasında elde edilen başarıdan dolayı edebî bir tür olarak Go- tik, pek tercih edilmemektedir. B) Sinema ve dizi uyarlamalarına gençlerin ilgisinin günden güne arttığı korku ve heyecan dolu Gotik edebiyat, ülkemizde diğer türlere kıyasla daha az tercih edilmektedir. C) Ülkemizde Gotik edebiyata yeterince ilgi gösterilme- diği için bu türün sinema ve dizi film uyarlamalarına gittikçe artan bir ilgi vardır. D) Gotik edebiyatın sinema ve tiyatroya başarılı bir şe- kilde uyarlanması okuyucuların bu türe ilgisini kay- betmesine neden olmuştur. E) Ülkemizde Gotik edebiyatın hiç ilgi görmemesinin nedeni bu türün sinemaya başarılı bir şekilde aktarı- lamamış olmasıdır.

2. İnsanların manevi önderidir sanatçı. Bu düşünce, sanatı yalnızca bir eğlence olarak gören soyluların anlayışına karşı, yükselen kentsoyluluğun şairleri ve eleştirmenleri tarafından ileri sürülmüştür. Goethe'ye göre, şair, esinlenme gücüne sahip olduğu için, başka- larının duyup da açıklayamadığı, büyük acı ve sevinç- leri onlar adına dile getirebilir." Bu yaklaşımla birlikte, bilinçdışının keşfinden önce bile yazar-özne olarak sanatçının diğer insanlardan farklı biçimde kolektif bilinçdışıyla bağ kurup oradan aldıklarını toplumun geneline yansıttığı gerçeği ortaya çıkar. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinde verilenler arasındaki ilişkiden söz edilmektedir? A) Sanatçı-toplum C) Dil - toplum E) Eser-dil B) Sanatçı - dil D) Eser - sanatçı

7. BENIM HOCA' Narsist kişinir ler, kendiler menfaatçi Beklentil mül er Başk ma br 4. çok bariz şeyler söylüyorum: El yazmalarınızı yayımlayın, size her iyi gelecek. Sözünü ettiğiniz tüm saplantılar da sizin için daha az önemli olacak. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı yok- tur? A) Bir kişinin yazdıklarını yayımlaması onda nasıl bir ruh hali yaratır? B) Yayımlanmayan eserlerin henüz olgunlaşmamış olduğu fikrine katılır mısınız? Bir eser yayımlandığında eserin yazarı kendini rahatlamış hisseder mi? D) Konuşmanın ya da susmanın insan üzerinde nasıl bir etkisi vardır? E) Eser yayımlamanın önemli bir olgu olduğunu düşünüyor musunuz? Toplam yirmi yirmi beş bin sözcükten oluşan küçük bir kitap tasarlıyordum. Bilgisayarım saydı, yaklaşık yirmi dört bin sözcükle ortalamayı tutturmuşum. Bu arada sekiz harfli sözcükler kullandığımı öğrendim. Cümleler gibi sözcükle- rimi de kısaltmaya çalışıyorum. Okuma hızını kesmemek keyfini bölmemek için dipnotlardan kaçındım. Metin içindeki ve sonundaki kaynakları da konu sınırlı tutmaya çalıştım. Bunlardan yedisi adımı taşıdığı için mahcubum. On tanesinin çeviri, sadece beşinin yabancı dilde olması; kültürümüz açı- sından övünç verici bir gelişme sayılır. Önerilen kaynaklardan çoğunda yüzler ve yüzlerce yeni yerli kaynakla tanışmak umudu çok heyecan verici bir duygu olmalı. Bu parçada kitabından söz eden yazar aşağıdakilerden hangisine değinmemiştir? A) Yeni bir kitap yazmak için son hazırladığı kitabını yayım- latmak istediğine B) Kitabındaki kaynaklardan bazılarında kendi eserlerinin de yer aldığına Tavsiye ettiği kaynaklar arasında yerli eserlerin çoğunluk- ta olduğuna enimhocam Kafasında yazmaya başlamadan önce kurduğu sözcük sayısını tutturduğuna E) Cümlelerini ve sözcüklerini okuma hızını bölmemek için kısaltmaya çalıştığına 6. 72 cek nişa Bu maz A) B) D) E 44 C d k C

E S 25. Louise Glück; ilk kitaplarında, başarısız aşk ilişkileri, aile içi çatışmalar ve varoluşsal umarsızlığın sonuçlarıyla boğuşan kişilere yer veriyordu. 1968'de yayımlanan ilk şiir kitabı İlk Çocuk (Firstborn); teknik kontrolü yüksek, soğuk ve yalı- tılmış anlatımcı şiirleri bir araya getiriyordu. Şairin anlatıyı âdeta şifrelediği şiirleri okuru metne katılmaya davet edi- yordu. Glück; okurdan anlatıdaki boşlukları doldurmasını, hayalî kişiler yerine kendini koymasını ve o dizelerin içinde geçeceği bir senaryo oluşturmasını beklemektedir. Glück'ün şiirinin gücü, bir ilgi nesnesi olarak "ben"in lirizminden uzak- laşması ve öznel malzemelere ısrarla bir tarafsızlık disiplini uygulamasından gelir. Bu parçadan hareketle Louise Glück'ün şiirleri hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? AOkuru duygudaşlık kurdurmaya yönelten, ucu açık bir anlatıma sahip oldukları B) Şairinin kişisel tutumlarını yansıtmada bir ayna görevi gördükleri C) İyisiyle kötüsüyle hayatı tam anlamıyla yansıttıkları D) Her ne olursa olsun yaşama tutunmaya çalışan kişileri anlattıkları E) içten bir anlatımla okurlarının yüreğine hitap edebildikleri

birey KURUMLARI 7. (1) Gustave Flaubert'in Madame Bovary romanında ana karakter Emma; kapalı bir muhitte, hayata romantik ki- tapların diliyle hazırlanan genç kızları temsil etmektedir. (II) İçerisinde bulunduğu toplum, onun rahat hareket etme ve dışa açılma şansını ortadan kaldırmıştır. (III) Bu sebepledir ki Emma, bildiği her şeyi Don Kişot gibi kendi kendine okuma yöntemiyle öğrenmiştir. (IV) Romanda olayların geçtiği yerlerle Emma'nın duygu, düşünce ve hareket tarzı arasında bir koşutluk söz konusudur. (V) Romanda çok katlı bir piramidi andıran mekânsal dizilim, Emma'nın tırmanmak istediği sosyal piramidi simgele- mektedir. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, roman kahramanının yansıttığı kişilerin özellikleri belirtilmiştir. B) II. cümlede, çevrenin roman kahramanı üzerindeki etkisinden söz edilmiştir. C) III. cümlede, roman kişisinin kendisini yetiştirme biçi- mi hakkında bilgi verilmiştir. D) IV. cümlede, mekânlarla romanın başkişisi arasındaki paralellikten bahsedilmiştir. Va E) V. cümlede, roman kahramanının hayat yolunda ge- çirdiği aşamalar hakkında bilgi verilmiştir. 9. 11 L

5. Sanatsal metinler; öğretici bir amaç gütmeyen, amacı sade- ce sanat olan yazılara ve metinlere verilen isimdir. Edebiyat alanında metinler yazılış amaçlarına, gerçeklikle ilişkilerine göre gruplara ayrılmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada verilen bilgi doğ- rultusunda oluşturulmamıştır? A) Kahveye yaklaşınca makinist gaza bastı, motoru büyük bir gürültüyle çalıştırdı, egzozunu tüfenk gibi patlattı. Kalabalık ürkerek açıldı, birçokları korkularını gizlemek için kahkaha attı. B) Bardak boştu. Boş muydu? Evet, boştu. "Öyleyse dol- durmak gerek." diye geçirdi içinden. Bardağın doldurul- masına karar verilmişti verilmesine de neyle doldurula- caktı ki? Evet, bütün sorun buydu. Olmak ya da olma- mak gibi bir şeydi bu. C) Biz o güne kadar istasyona tren beklemeye, tren kar- şılamaya hiç gitmemiştik. İlgili memurlara sorup bilgi almak da gelmiyordu aklımıza. Bu sırada bir siren sesi işittik, trenin istasyona girmekte olduğunu gördük. D) Herkesin muhakkak en sevdiği bir kitap veya yazar vardır. Bazı kitaplar daha çok iz bırakır okuyan kişide. Ya anlatılan hikâye etkilemiştir bizi ya kendimizden bir şeyler bulmuşuzdur. Birçok insan kitap okurken yanında kalem veya küçük bir not defteri bulundurur. E) Yazdıkların şiir değilse kalsın Cennetse sevdan çık dışarı Solgun ışıklar Sessiz ağaçlar parklarla O cümbüş gecesini de tak peşine Yazdığın şiir değilse bırak bunları kalsın

2. Destan, henüz toplumdan ayrılmamış insanı; mesnevi dış âlemden içe çekilen ferdi; roman ise dış âlem ve çevresiyle çatışan ve ona, kendine göre yeni bir şekil vermek isteyen şahsiyeti temsil eder. Bu cümleden aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla- bilir? A) Edebiyatımızda bütün türler her zaman aynı ölçüde ge- lişmemiştir. B) Türk tarihinde sürekli savaşlar eski destan tipini devam ettirmiştir. C) Roman toplum içinde, çevresiyle savaşan insanı tasvir eder. D) Edebî türlerin tarihî ve sosyal şartlarla yakın ilişkisi var- dır. E) Destan devrinden sonra, destanın yerini ferdi his ve ha- yalleri ifade eden şiir alır.