Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerJ. K. Rowling tarafından kaleme alınan Harry Potter ve
Felsefe Taşı, yayınlandığı andan itibaren edebî alanda
olay olmuş bir eserdir. Sinemaya uyarlanması onun ünü-
nü kat kat artırmış, herkesin hayranlıkla ve heyecanla
izlediği bir sinema filmi olmuştur. Kurgusuyla, yarattığı
kahraman ve sahneleriyle çocuk ve gençlik edebiyatı
sınırları içinde kalmamış yetişkinlerin de dünyasına ses-
lenme başarısını göstermiştir. J. K. Rowling, şaşırtıcı ve
eğlendirici anlatım tarzıyla dikkat çekmiş ve okuyucunun
hayal dünyasını oldukça zorlamıştır. Dinamik ve akıcı
anlatısını, geleneksel masalların ögeleriyle kaynaştır-
mış ve eserindeki kahramanlarıyla okuyucusunu adeta
büyülemiştir. İçerdiği edebî unsurları, bilgi ve kültürel
zenginlikleri, psikolojik değerlendirmeleri ve önerdiği çö-
zümleri, eserin eğitici yanını açıkça ortaya koymaktadır.
37 Bu parçada "Harry Potter ve Felsefe Taşı" ile ilgili
aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Eğitici yanının olduğuna
0:
İlk olarak edebiyat alanında okuyucu ile buluştuğu-
na
C) Sinemaya uyarlandığına
D) Asıl ününe sinema ile kavuştuğuna
E) Bilgi ve kültürel zenginlik içerdiğine
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerTarih öğretiminde yaşanan zorluklardan biri öğret-
menlerin, öğrencilerine geçmişte yaşanmış olayları
anlatıyor olmasıdır. Bu bağlamda tarihi dizi ve film-
ler tarihi olayları somutlaştırma görevini üstlenmek-
tedir. Filmler tarih öğretiminde konuları daha ilgi çe-
kici ve basit kılmaktadır.
II. "Muhteşem Yüzyıl" dizisinde, Kanuni Dönemi'ndeki
olayların akışı ve tarihi karakterler, tarihsel gerçekle-
re uygun olarak verilirken olayların gelişimi, karak-
terler arasındaki ilişki ve sarayda yaşananların tarihî
gerçeklere tam olarak uygun olduğu söylenemez.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
si söylenebilir?
A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini gös-
termektedirler.
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vur-
gulamaktadırlar.
C) I. parçada, I. parçada anlatılan durumu destekle-
meyen bir örneğe yer verilmektedir.
@
Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler
sunmaktadırlar.
E) II. parçada, parçada anlatılanların kanıtlara dayan-
dığından söz edilmektedir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerB
25. Sanatın çağın gereği olan teknolojiyi görmezlikten gelerek
üretim içerisine girmesi, bir anlamda kafasını kuma gömen
deve kuşu örneğine benzer. Sanatçının hayal gücünü ve
yaratıcılığını zorlayan dijital teknoloji, sanatçı için girift bir
dünya sunmaktadır. Her şeyin çoklu bir uzam içerisinde
ifade edildiği bu sanal dünyada sanatçı, gerçeküstü bir
dünya tasarımıyla karşı karşıyadır. Bilinen reel bir dünya
değildir içinde yaşadığı. Yani geleneksel yöntemlerle çağın
sorunsallarını irdelemek artık olanaklı değildir. Sanattaki
bu sarsıcı değişimler, ne denli direnilirse direnilsin, kendi
mecrasında ilerlemektedir.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz?
A) Klasik yöntemlerle çağa ayak uydurmak, çağın
sorunlarını çözmek olası değildir.
B) Sanatçı, gerçek yaşamın dışında bir yaşam kurmakla
yükümlüdür.
Teknoloji ne kadar değişirse değişsin sanat kendi
yolunda ilerlemeye devam edecektir.
D) Sanatın teknolojik gelişmelere sırt çevirmesi mümkün
değildir.
E) Teknolojinin doğurduğu karmaşık dünya, sanatçının
hayal gücünü zorlamaktadır.
2
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceleral
9.
8.-9. soruları aşağıdaki parçaya göre
cevaplayınız.
gelişiminde birer rehber ve
(1) Insanlık tarihinde varlığını ölümünden sonra da devam
rakmış pek çok büyük insan vardır. (11) Kimi kahramanlığı,
ettirmiş, hayatıyla ve eserleriyle arkasında güzel izler bi-
kimi adaleti, kimi hakka hizmeti, kimi engin düşünce dün-
yası ile birer yıldız gibi parlamış olan bu kişiler, insanlığın
Mimar Sinan da insanda derin saygı uyandıran Osmanlı
kilometre taşı olmuşlardır. (III)
saltanatının en büyük şahsiyetlerinden biridir. (V) disin-
eserlerinin en belirgin özelliği taşıdığı mükemmellik dışın
da eserin yapıldığı çevrenin de güzelliğiydi. (V) Sinan; kü-
çük çaplı, zarif ve sanat yönü ağır basan eserlerinin çev.
resine büyük ağaçlar diktirerek eseri esrarlı bir güzellikle
kaplarken büyük hacimli eserlerinin çevresine çiçekler ve
küçük boylu ağaçlar diktirerek eserinin görüş ufkunu ge-
nişletti ve onlarda mekâna hükmeden bir etki meydana
getirdi.
I. Eserlerinde yaşadığı dönemin sanat anlayışını yansıt-
mıştır.
II. Eserlerini doğayla bütünleştirmiştir.
III. Kendinden sonrakilere öncülük etmiştir.
Bu parçaya dayanarak Mimar Sinan'la ilgili olarak yu-
karıdaki yargılardan hangilerine varılamaz?
A Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
C) I ve Il
E) II ve III
(2013-DGS)
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerEST
ZA
PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNC
11. Pasternak'a göre şiir, kişinin ayağının altındaki otlar,
çiçekçiklerdir; onu koparmak, eline almak için biraz
eğilmek yeter. Brodski öyle düşünmüyor. Ona göre şiir,
göklerle iletişim olanağıdır. Şiir sayesinde meleklerle
iletişim kurarsınız. Bu iki tanımın ardındaki somut gerçeği
düşündüm. Sanırım, Pasternak şiirin her yerde ve küçük
şeylerde olduğunu söylüyor; Brodski ise yeteneği öne
çıkarıyor. İkisi de bir yerde doğru ama birbiriyle
karıştırılmaması koşuluyla. Şiir ne, biliyor musun? Bir an.
Ve bütün bir tarih tadı, insan girişimi, mutluluk çelişkisi.
Cemal Süreya, bu sözleriyle aşağıdakilerden hangisini
vurgulamıştır?
Şiir, hayatı bütünüyle kucaklayan bir sanattır.
B) Şiir, şairin yeteneğine bağlı bir sanat dalıdır.
C) Şiir, insanın mutluluğunu dile getirmelidir.
D) Şiir, topluma ışık tutmalıdır.
E) Şiir, yaşadığımız çevreden ibarettir.
Uc
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerSoru No
Yazın kavurucu sıcağında
uçtuğunu fark etti.
birçokları takip etti.
teker eriyişlerini
daha ve nihayet ardı arkası kesilmeyen
, verilen hikâywrinditavada ateş böceği gibi bir şeylerin
Bu
bitenleri
başkası, bir
dalgın
Suarcandniz 6458
jzi
anidxezbovalayan bu acayip böceklerin teker
dandezvalayan bu acayip böceklerin teker
birbirini
zhs8858
A) Kişi B) Mekân C) Olay
Saywripdni e borse
Fidxezgisi
yoktur?
D) Zaman
rip idxezhs8
xezhs8858
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler7
37. Niğde'ye yaklaşıyorduk. Yanımda oturan bir Niğdeli, şehrin
eteğini saran ağaç kümeleri arasında pek iyi seçemediğim bir
noktayı işaret etti. "Faruk Nafiz'in hanı!" dedi. Büyük şairin han
sahibi olduğu günleri de inşallah görürüz fakat yol arkadaşımın
bana gösterdiği bina sadece Faruk Nafiz'in, unutulmaz Han
Duvarları şiirinde tasvir ettiği han idi. Kıyafetinden anlaşıldı-
ğına göre Niğdeli arkadaş, bir esnaf yahut işçi idi ama "Han
Duvarları"nı ve Faruk Nafiz'i biliyordu.
Bu parçaya,
Han Duvarları, gerek konu gerekse sanat yönü itibarıyla bir
memleket edebiyatı vücuda getirmiştir. Maraşlı Şeyhoğlu; tarihî
efsanelerimizi âdeta ezgileştirmiş, bize Leyla ile Mecnun'u,
Kerem ile Aslı'yı, Ferhat ile Şirin'i geri getirmiştir. Dolayısıyla
bu çağrışımı, felsefenin derinliklerinde yeni boyutlarıyla arayıp
bulmak mümkündür. Çağrışımlarla her yere gidilebilir.
metni eklendiğinde parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdaki-
lerden hangisi söylenebilir?
da sa
Bu
A) Karşılaştırma yapılarak metnin düşünce yönü değiştirilir.
B) Metne düşünce boyutu kazandırılmıştır.
C) Anlatıma bilimsel bir boyut kazandırılır.
D) Benzetmeye başvurulur.
E) İlk metindeki alıntı cümle derinleştirilir.
TYT "Mavi Deneme 6" - 2201/06
num
A) I
40.
1. Otizn
ilk yıll
lıktır.
sinir s
II. Bug-
bilir
lar
11
he
a
r
Yu
as
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler26. Şiir, kelimelere duyguların ve ritmin eşlik ettiği, düşler
dünyasını perçinleyen bir yazı biçimidir. Şiir, duygu
ve düşüncelerin yaratıcı bir dil ile kalbe ve zihne
ulaşmasıdır. Şiirin gücü bizi nasıl hissettirdiğinde saklıdır.
Şairin kelimeleri ustalıkla örmesi okuyana haz verir.
Şiir sadece kulağa hitap etmez, duygulara ve hayata
derinlik kazandırır ve hayatın farklı boyutlarını besler.
Şairin kuvvetli kalemi ile sıradan kelimeler yeni ve farklı
duygular taşıyabilir. Her yazar şiiri kendi anladığı şekilde
tanımlar. Şiir hakkında pek çok şey söylenir ama aslında
tanımlanması zordur.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılanları
destekler nitelikte değildir?
A) Yaşamsal gerçekleri yarınlara taşıyabilen şairler,
okurun gönlünde uzun yıllar yer edinebilirler.
B) Güzel bir şiir bir nesnenin, duygunun veya düşüncenin
cevherini yakalamış olan yaşantıların dile gelmesidir.
C) Şair, ele aldığı malzemeyi etkileyici bir söyleyiş tarzı ile
okurun duygu ve hayal dünyasını harekete geçirerek
aktarır.
D) Şiir sezgilerimizi, düşünme yetimizi, hislerimizi ve
hayal gücümüzü aynı anda bir araya getirir.
E) Bir kelime şiirdeki yeri ve anlamı ile birden fazla duygu
dalgalanmasına neden olabilir.
9
28
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler22. Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı aynı zamanda
Avrupa, Kafkaslar ve Orta Doğu'nun da ikinci büyük
dağıdır. Doğu Anadolu Bölgesi'nin simgesi olarak
düşünülen bu dağ için değişik kaynaklarda, farklı
yüksekliklerden söz edilir. Ancak, gerek DIE kaynakları
ve gerekse HGK Türkiye haritalarında bu yükselti değeri,
5137 m olarak verilmektedir. Aslında ülkemizin bu doğa
harikası,
Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülürse Ağrı
Dağı ile ilgili farklı bir özellik belirtilmiş olur?
A) Küçük Ağrı ve Büyük Ağrı olmak üzere, iki dev volkan
konisi ile temsil edilir.
B) Parazit koniler, lav akıntıları, lâv breşleri, lapilli ve tüf
yataklarından oluşmaktadır.
C) Güney yamacı 4500, kuzey yamacı 4000 metreden
başlayan kar ve buzullarla kaplıdır.
D) Ağrı ili ile özdeşleşmiş, gerek dağa tırmanma gerekse
kış turizmi açısından yüksek bir potansiyele sahiptir.
E) 5137 m yüksekliği ile ülkemizin ve Avrupa'nın en
yüksek noktası olması özelliğine sahiptir.
8
2
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerBir milletin hayatındaki alfabe değişimi ve bunun ha-
yata yansımaları kolay olmamaktadır. Bunu matema-
tikten bir örnekle açıklamak çok yerinde olur. Bugün
matematikte kabul edilen işaretlerin değiştirilmesi ve
yeni işaretlerin dünyada benimsenmesi ne kadar bü-
yük sıkıntı oluşturursa alfabe değişimi de bir toplumun
hayatında aynı sıkıntıyı oluşturur. Bizim okuryazarımız
bu sıkıntıyı yaşamıştır fakat varılmak istenen hedefler
açısından sıkıntının giderilmesine yönelik bugüne ka-
dar çalışmalar yapılmış ve yapılmaya devam edecek-
tir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi anlatılmakta-
dır?
A Alfabe değişimi yaşayan milletler kültürel olarak
gerileme yaşar.
B) Matematikteki işaretlerin değişimi nasıl mümkün
değilse alfabe değişimi de mümkün değildir.
C) Aydınlarımız alfabe değişiminin getirdiği sıkıntılar-
dan çok fazla etkilenmemiştir.
DY Bizdeki alfabe değişikliği, soruna sebep olsa da
çözümüne yönelik çalışmalar mevcuttur.
E) Bir dilin alfabesini değiştirmek o dile yapılabilecek
en büyük acımasızlıktır.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler35. ve 36. soruları aşağıdaki parçaya göre
cevaplayınız.
Hayatı iyi karşılamanın sırrını bulabilmek için her
şeyden önce gülümsemeyi öğrenmeli. Şu kıssayı
siz de duymuşsunuzdur: Her hadiseyi güler yüzle
karşılayan bir adama, "Eh... Hayatta başarılı ol-
duğun için sen tabii daima gülersin. Ama biz öyle
miyiz ya?" demişler. Adam, bir kere daha gülmüş,
"Yanılıyorsunuz hem de çok yanılıyorsunuz. Ben
hayatta başarılı olduğum için gülmüyorum. Tam
tersine! Güldüğüm için hayatta başarılı oluyorum."
demiş. Bu söz boşuna söylenmiş bir söz değildir.
İçinde bilinmesi gereken bir gerçek saklı.
Türkçe
TYT Denemesi
36. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yakınıl-
maktadır?
A) Culümsemenin anlamının insanlar tarafından
bilinememesinden
B) Hayata asık suratlı bir tavırla yaklaşılmasından
Hayatın olumsuzluklarını kendine dert eden in-
sanlardan
D Başarılı insanların yanlış yorumlanmasından
Einsanların belirli kalıp yargılara takılıp kalmasın-
dan
stiese sont.
37. ve 38. sorular
cevaplayınız.
1. Pitoresk sözcüğ
resimsi" anlamın
lük anlamı, "du
olmaya değer
tadır. Şiir sam
duygu ve dü
rak ona göz
II. Kutuplarda
dir. Bu d
vb. afetl
ve deni
yısında
tan si
astim
olma
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler27. Neden bu kadar karışıyorlar sanata? Neden sanat ada-
minin ille toplumun, çoğunluğun buyruklarına uyma-
sini, ille ısmarlama yapıtlara çalışmasını istiyorlar? Bir ki-
şiyi sanata götüren eğilimi bilmiyorlar, duymuyorlar da
onun için. Falanca neden şiir yazıyor, neden resim ya-
pıyor bunu bir türlü kavrayamıyorlar. Sanatın boş bir uğ-
raşma, çocukça bir eğlence olduğunu sanıyorlar. Sanat
adamı sadece bizim anlayabileceğimiz yapıtlar versin,
bizi ilgilendiren konulara dokunsun, diyorlar. Anlamıyor-
lar ki bunu söylemek, sanata saygı duymamaktır.
Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Hiçbir sanatçı yönlendirilmek istemez, her sanatçı
kendine özgü eser vermeyi tercih eder.
B) İnsanlar, kendilerine hitap etmeyen eserleri, sanat
eseri saymazlar.
Bir sanat eserinin temel özelliği, devrini yansıtabil-
mesidir.
D) Gerçek sanat eseri, herkese kendini kabul ettirme-
Vidir.
Sanatçılardan ismarlama eser vermelerini bekle-
mek, onlara yapılmış en büyük saygısızlıktır.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelersi seçild
ane aynısından
Alma ihtimali kaçtır?
seçilen iki şişeden 1. şişenin
A
19. Romancı olmama rağmen bir sosyolog gibi toplumun
içine dalıp göç olgusunun toplumsal yaşama olan
etkilerini gözlemlemeye karar verdim. İç ve dış göçün,
yaşadığım çevredeki halkın gündelik yaşamında
meydana getirdiği değişimlere odaklandım. Yazacağım
romanda kullanmak üzere, göç alan bölgede daha
önce hiç karşılaşılmayan olguları not aldım.
1. Kentin en işlek caddelerindeki mağazalar
op
zenginlere yönelik ürün satarken kenar
mahallelerdeki mağazaların yoksullara yönelik
ürünler satması
110
II. Aynı apartmanda farklı kültürlerden insanların bir
arada yaşamaya başlamasıyla birlikte ortaya
çıkan doku uyuşmazlığı yüzünden taşınmaların
artması
LY
III. Ana dili ve kültürü farklı öğrencilerin aynı
sınıflarda eğitim görmeye başlamasıyla birlikte
öğrenciler arasında sorunlar yaşanmaya
başlanması
Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen
yazarın aldığı notlar arasında yer alabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
2
5-1²-²-²2-4
Eve III
C) I ve Ill
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerBil
DE
K
k
1. Bugüne kadar bulunan en eski bitki tohumunun
2.000 yıl öncesine ait olduğu düşünülürse bu re-
korun katbekat kırıldığı görülebilir.
II. Mamut bozkırı olarak bilinen bu ekosistem, yak-
laşık 13.000 yıl önce yok olup gitti ve günümüzde
bu ekosisteme eş değer özellikte bir başka eko-
sistem yok.
III. Uzmanlar tarafından bulunduğunda bu bitki, tam
38 metre derinlikteydi ve yaklaşık 31.800 yıldır
donmuş vaziyetteydi.
IV. Buz devri olarak bilinen dönemde, dünyamızın özel-
likle kuzey bölgelerindeki soğuk ve çorak toprak-
larda mamutlar, tüylü gergedanlar ve yabani öküz-
ler hüküm sürüyordu.
V. Ancak bilim insanları 30.000 yıl önce yer sincap-
ları tarafından toprak altına gömülen, meyveleri ve
tohumları korunan, o döneme ait bir bitkiyi tekrar
hayata döndürmeyi başardı.
Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı ve kuralli
bir bütün oluşturduğunda hangisi baştan dördüncü
olur?
A)!
LI
B) II
C) I
D) IV
E) V
sim
amir
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler32. Ezra Pound, İngilizce bilmeyenler için hâlen muamma bir
sanatçıdır. Gerçi İngilizce bilmek de yeterli olmaz onun
hayatını ve şiirini anlamak için. Meşhur Kantolar kitabında
Çince, Japonca, Yunanca, Latince ve daha akla gelme-
dik bir sürü dil ve kültürden faydalanır Pound. Bu, onun
bilgi hazinesine de ışık tutar. Öyle olunca onun şiiri ikti-
sattan anatomiye, masallardan siyasi tarihe, güncel po-
litik gelişmelerden marjinal kitaplara kadar kullanılmadık
hiçbir alanın kalmadığı, şifrelerle yüklü bir labirente dō-
nüşür. Kantolar'ın başka bir dile çevrilmesi de bu yüzden
imkânsızdır. Onda apayrı, tek bir dille açıklanamayacak,
belki de dillerin hiçbiriyle temsil edilemeyecek farklı bir
müzik; âdeta yeni icat edilmiş, benzeri olmayan, çetrefilli
bir tarz ve söyleyiş vardır.
Bu parçadan, sözü edilen sanatçıyla ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Anlaşılması güç bir üslubu vardır.
B) Şiiri geniş bir konu alanına sahiptir.
C) Özgünlüğü yakalamış bir şairdir.
D) Şiir dışında başka bir türle ilgilenmemiştir.
E) Kültür ve bilgi düzeyi yüksek bir sanatçıdır.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler4.
E Nitelendirmelere başvurma
Günümüzün teknolojik ve kentsel model ve uygulamalarının
çevresel bir boyuta sahip olması ya da çevresel
sınırlamalara uymak zorunluluğu, artık olağan bir olay hâlini
almıştır. Gıda, barınma, enerji gibi temel ihtiyaçlar gelişen
teknolojinin sunduğu yeni olanaklar sonucunda sınırsız bir
şekilde artan yeni kullanım ve tüketim istemleriyle birlikte
düşünülmektedir. Doğa, sürekli ve bazen de aniden ortaya
çıkan anlık kirlenmelerin yoğun tehdidi altındadır ve
bununla iç içe yaşamaktadır; üretim süreçleri boyunca
ortaya çıkan sürekli kirlilik ve kazalar ile gelen anlık büyük
kirlilik olayları gibi. Özellikle sanayi devrimini tamamlamış
ülkeler, bu kirlenmeden sorumludur ve günümüz
dünyasında çevresel dengelerin yerine oturtulması için en
büyük faturayı ödemek zorundadır. O
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
A) Karşılaştırmadan yararlanma
B) Örneklendirmeye yer verme
C) Koşullar öne sürme
D Nitelemelere başvurma
E) Açıklamaya başvurma
Borne
lem
49 Günde TYT Türkçe