Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

4. İngiltere'deki Coventry Üniversitesinden bilim insanları, egzersiz öncesi kahve içmenin performansı yükselttiğini keşfetti. Çalışma kapsamında araştırmacılar, haftada üç kez antrenman yapan 46 amatör bisikletçiyi bir yıl boyunca izleyerek kahve-performans ilişkisini değerlendirdi. Bi- sikletçiler çalışmaya katılmadan önce günde ne kadar kahve tükettiklerine ilişkin soruları yanıtlayarak iki gruba ayrıldı. Hiç kahve tüketmediğini ya da günde 1-2 fincan içtiğini belirtenler birinci gruba, daha fazla tüketenler ikinci gruba alındı. Çalışma süresince 5 km'lik antrenmandan nci gruba bir fincan kahve, diğer gruba ise plasebo verildi. Sonuçlarda spordan hemen önce kahve içen birinci gruptaki sporcuların performansının plasebo grubundakilerden %1,7 oranında daha iyi olduğu gö- rüldü. The International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism dergisinde yayımlanan çalışmayı gerçekleştiren Dr. Clark, sonuçların spordan önce kahve içmenin, düzenli kahve tüketiminden bağımsız olarak performansı arttırdığını gösterdiğini belirtti. Dr. Clark, "Spora başlamadan önce kilogram başına 3 mg kafein tüketmenin performansı olumlu etkilediğini gördük." dedi. önce Bu parçada; 1. kahve tüketiminin İngiliz sporcularda çok olduğu, II. egzersiz öncesi içilen kahvenin metabolizmaya etkisinin tespit edilebildiği, III. sporcuların kahveyi düzenli olarak tüketmeleri gerektiği, IV. belli miktarda içilen kahvenin performansa olumlu etkisi olduğu bilgilerinden hangilerine değinilmiştir? A) I ve II D) II ve IV B) I ve IV E) III ve IV C) II ve III

A 31. Bir romana başlarken benim için romanın başı ve sonu bellidir, ortası boştur. Roman bir süre sonra kendi kendisini yazar. Ayrıca romanı yazarken de sürekli araştırmalar yaparım. Yapmış olduğum bu araştırmaların sonucunda da elde ettiğim enteresan bilgileri, ek hikâyeler ve alt bilgiler olarak romanda kurgularım. Besim Ömer ve Osman Hamdi ile ilgili yapmış olduğum araştırmalar da buna örnek olarak verilebilir. Romanı okuyanlar şunu görecektir: Besim Ömer, gazete ilanı ile hasta arıyor ve kimse gelmiyordu. Gazete ilanı ile hasta arayan bir doktoru düşünün, ne kadar zor bir durum! Osman Hamdi'yi ise zaten anlatmaya gerek yok. Osman Hamdi, Anadolu topraklarının yetiştirdiği en iyi ressamlardan. İlk müzeci, Kadıköy'ün ilk belediye başkanı ve Anadolu'dan kaçırılmak istenen pek çok tarihi eseri yine Anadolu'da tutan önemli insanlardan bir tanesi. Kendisinden böyle söz eden yazarla ilgili olarak 1. Yazma sürecinin belli aşamalarında kurgunun dizginlerini serbest bıraktığ II. Romanlarında geçen şahısların tamamını gerçek yaşamdan seçtiği III. Eserlerinde aktardıklarını, çarpıcı yönleriyle okurlarının dikkatine sunduğu IV. Romanlarında karakter tahlillerine ağırlık verdiği yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız I B) ve III D) Yalnız V E) III ve IV C) II ve IV siniz

23. (1) Ebrunun bir sanat bir de zanaat tarafı vardır. (II) Za- naat tarafı, eskileri taklit etmektir. (II) Daha önce yapı- lanların benzerlerini kopyalamaktan ibarettir. (IV) Biraz el becerisi olan herkesin kolaylıkla yapabileceği şey- lerdir. (V) Ancak sanat tarafı ile ilgilenenler için kendi iç dünyalarından gelen ilhamları hayal ederek onların gör- sellerini su yüzüne yansıtmaları gerekir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Bu katı kurallara uymak için hayal gücüne hiç ihtiyaç yoktur." cümlesi getirilebilir? A) I B) II C) I DIV E) V 6 zam oldu başl Bu F Ci VD) i h O

eserlerinin değerini en iyi belirleyenlerdir. 1. Tittim virman çirilet. Lehce II. Çamaşırları tahir tahir gaynadırdıh. Sive III. Artig mene bu küçe dar. IV. Bak, dikiz et abi! Balığı nasıl temizliyor. A Argo 15. Aşağıdaki kavramlardan hangisi numara- lanmış cümlelerden herhangi biriyle eşleştirilemez? A) Lehçe D) Standart dil B)-Sive E) Argo C) Ağız İnsan önce kendini bilme özgürlüğüne kavuşmalıdır. Yunus, bunun için, "İlim kendin bilmektir." demiştir. Doğduğu, büyüdüğü çevreyi tanıyan; ait olduğu toplumun genel ve özel niteliklerini öğrenen ve daha geniş anlamda komşu ulusların yaşayışını, düşünü- şünü izleyebilen insan, özgürlüğün eşiğine adım atmış demektir. Hem maddi hem manevi yaşan- tımızın gerçeklerini, okuma, deney ve gözlem yolu ile öğrenme özgürlüğüne sahip olmalıyız. Descartes "Düşünüyorum, o hâlde varım." diyerek insan olarak yaşamanın ancak düşünme yetisi ile gerçekleşe- bileceğini söylemiştir. A) Tanımlama C) Benzetme E) Örneklendirme 16. Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmuştur? B) Tanık gösterme D) Karşılaştırma E) SE. 18. Aşa öze A) -4- B) C D İlet teri olu ter 19

ilen süre 3,5 dakikadır. ak isterseniz sayfa 189daki forma "D/Y/B/N/Sure" 3. Bugünlerde Rembrandt Van Rijn hakkında bir roman okuyorum. "Bilir misin neden her denizci altın küpe takar? Olur da düşer- 1634 yılında yaşayan küpeli denizci aynen şöyle diyor romanda: lerse gemiden, deniz tanrısı Neptunus o küpeden tutup deniz- den çıkartsın diye." Aklıma takıldı, araştırdım, şöyle bir şey bul dum: Eskiden korsanların küpe takma olayı, olur da gemi batar- sa ve bir kıyıya vururlarsa o küpe sayesinde cenazelerinin kaldı- rılabilmesi içinmiş. Yani o zamanın sigortası. Bazıları da şöyle di- göre o denizcinin/korsanın ne kadar dünya denizlerini gezdiği yor ki bence bu da doğru olabilir: Altın küpeler -büyüklüğüne ni gösteren ölçütüymüş. Dövmeler de önemliymiş, şöyle ki döv- yapmış meler bir denizcinin zaman şeridiymiş. 5.000 deniz mili olanın göğsüne bir "kırlangıç" dövmesi yapılırmış. 10.000 deniz milinden sonra diğer göğsüne de bir kırlangıç yapılırmış. Olur da gemi batarsa kırlangıçların denizcinin ruhunu cennete taşıya- caklarına inanılırmış. Ekvatoru geçerlerse Neptunus'un bir döv mesi yapılırmış. Bu parçadan denizcilerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Altın küpelerin beklenmedik cenaze masrafları için harcan- dığı B) Her kırlangıç dövmesinin beş bin deniz mili yapmak anlamı- na geldiği C) Korsan romanlarında kahramanların genelde küpeli olduğu D) Altın küpelerin ebadının denizcinin tecrübesini gösterdiği E) Neptunus dövmesinin "Ekvator aşırı" seyahatin göstergesi olduğu

dan Made) Televizyonu açmak için annesiyle kavga eden çocuk sonunda çözümü ağlamakta buldu. 1 Dördüncü serisinden aynı lezzeti almadığım halde okumaya devam ettiğim bu kitap sonlara doğru işkenceye döndü Çok satanlar listesinde olup da beğendiğim tek bir kitap olmadı ne yazık ki! Halıları almaya gelen adamla aramızda geçen diyalog sanat galerisindeymişim gibi hissettirdi. Her gün seninle uyandığım için şükrediyorum. : Bilgisayar başında oturmaktan sırt ağrıları oluşunca iş değiştirmeye karar vermiş. MEWAVESI ( beklemek salyangozlara uygun bir yaşarn bile değil.

35. Anlamın belirlenmesinde okurun önemine dikkati çeken Ahmet Hasim'e göre en zengin, en değerli ve en etkili şiir, herkesin istediği tarzda anlayabileceği, dolayısıyla sınırsız hassasiyetleri içinde barındıran bir genişliğe sahip şiirdir. Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Haşim'in düşünce- siyle aynı doğrultudadır? A) İlk ve temel işlevi öncelikle kendi tabiatına sadık kalmak olan şiirler en zengin şiirlerdir. B) En güzel şiirler, manalarını okuyucunun hayalinden ve ruhundan alan şiirlerdir. C) Şiiri oluşturan malzemeleri gaye haline getirebilen şiirler en değerli şiirlerdir. D) Manayı dikkatten kaçıracak şeylere yer vermeyen şiirler en etkili şiirlerdir. E) En başarılı şiirler, bir bütünlük teşkil eden şiirlerdir. UĞUR 11

B B 31. Çeviri, çeviridir Kendine uyarlama değil! Çeviri bir dilden başka bir dile aktarma, kaynak dildeki yazarı hedef dilde de özgünlüğüyle var kılmaktır. Çevirmenin yazar olarak kendisini ortaya koyduğu ve giderek öne çıkardığı durumlar, çevirinin uyarlama sinifina girer ki burada çeviren, yazara hizmetten kaçmıs ve yazarı kendisine hizmet eder duruma sokmuştur. Yazar-hele yaşamıyorsa- buna müdahale edemez. 1. Çevirmenin, çeviride özgün metne bağlı kalması II. Çevirmenin, eserin asıl sahibini göz ardı etmesi III. Çevirmenin, çeviriyi kendine uyarlamaya çalışması Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri bu parçada karşı çıkılan durum ya da durumlardandır? A) Yalnız T -TY B D) II ve III B) Yalnız II E) I vet C) Yalnız III GUR

-TYT B B B 37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre yanıtlayınız. Şiir alanında bizi çevreleyen konularla baş edebilmek, konularla ilgili görüş sahibi olmak ve görüşlere karşı durabilmek için şiir kuramına temel olan kavramlarla bir anlaşmaya varmak zorundayız. Bu arada yapıla- cak iş, kavramları katışıklarından ayırmak ve görece kalmamalan için onları çoğunluğun üstünde anlaştığı yapı taşları olarak içerikleriyle, sınırlarıyla belirlemektir. Ancak bundan sonra yapılacak tartışmalar dedikodu düzeyinden kurtulacak, karşılıklı şiir görüşleri kör dö- vüşünden öteye gidecektir. 37. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Aynı şeyi yapacak kimselerin düzenli ve birbirine uyumlu çaba ve çalışmalarının olacağı B) Kimse tarafından görülmeyen iş ve çabaların gere- ken değeri zamanla bulacağı C) Hep birlikte çalışan insanların birbirine uyumsuz çaba içinde olacağı D) Tartışmalı yapılan işlerin verimsiz olacağı E) İyi niyetle yapılan tartışmanın sonucunda ulaşılmak istenen sonuca varılabileceği 38. Bu parçaya göre şiir alanındaki konularla UĞUR 39 40

8. Buraya geleli beş gün oluyor. Haftaya hareket edeceğim. Hep evdeyim. Misafirden okumaya ve yazmaya vakit kalmıyor. Diyarbakır çok sıcak, değil şiir yazmak, senin gibi değerli ve sevgili bir dosta mektup yazmak bile zor oluyor. Bu parçada yazar aşağıdakilerden hangisin- den şikayet etmemiştir? A) Aşırı sıcaktan B) Fazla misafirden C) Şiir yazmamaktan Dr Mektup yazmanın güçlüğünden E) Sokağa çıkamamaktan

9. ver- 1. Aile içi çatışmaları, toplumsal çöküntüyü v di bazı romanlarında; iki ciltlik "Ateşten Göm lek" adlı romanı bu dönemde toplumsal ve milli birlik beraberlik anlayışı içinde yazdı. II. Ne var ki 1930'ların sonlarına doğru Halide Edip'te bir değişiklik oldu, "Sinekli Bakkal yazarı bireysel konulara sırt çevirdi. III. Bu romanlar gerçekçi gözlemleriyle dikkat çekerken, içerik bakımından epeyce yüzey- de kaldı. IV. Aşk konusunu arka plana atarak toplumsal sorunlara el attı. V. Kurtuluş Savaşı'nın sona erdiği sıralarda, Halide Edip, kolay okunan akıcı Türkçesiy- le aynı türde, birbirine benzer birkaç roman yazdı. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında, hangisi baştan dördüncü olur? Ali B) II C) III D) IV E) V

33. Sinema tek bir sanat değil, bir çeşit sanatlar bileşimidir; yalnız sanat değil, aynı zamanda endüstridir. Bir tek insanın işi değil birçok kimsenin elbirliğiyle çalışması- nın ürünüdür. Sinema, diğer birçok sanat gibi sınırlı sayıdaki alıcıya değil, milyonlarla sayılması gereken alıcıya seslenmek zorundadır. Sinema yönlendirerek, yansıtarak duygu ve düşünceleri boyutlandırıp zengin- Teştirerek toplumun bakış açısına katkıda bulunmakta, ayrıca üzerinde çok az bilinen konular hakkında da or- tak bir görüşün oluşmasına yardım etmektedir. Genel olarak tüm sanatlar belli bir dünya görüşünü, yaşama biçimini yansıtırlar. Bu parçadan sinemanın özellikleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Diğer sanatlardan farklı olarak bir ekip eseridir. B) Sanatın birçok türünü bünyesinde barındırır. C) Toplum üzerinde yönlendirici, eğitici ve birleştirici etkisi vardır D) Evrensel değerleri insanlara aktarmada büyük rolü vardır. E) İnsanlara içeriğiyle estetik zevk verirken oluşum aşamasında istihdam sağlar.

6. Eski Taşkent'e; beton evler, çok katlı apartmanlar henüz girmemiş. Eski Taşkent'in bir örneğini artık Anadolu'da bulmak mümkün değil. Onu, elli altmış sene önceki şe- hirlerimize benzetebiliriz. Boz ve yeşil renklerin kucak- laştığı sokaklar, yalpalaya yalpalaya uzayıp gidiyor. Ben, eski Taşkent'te Türk'ün gurur abideleri olarak yükselen tarihi eserlerimizi de göreceğimi sanıyordum ama etrafta tarihi eser özelliği taşıyan binalar yoktu. 1966'da çok bü- yük bir deprem geçiren Taşkent'te, yıkılıp giden o güze- lim eserleri toprak ana kısa sürede kendi benliğine çek- miş. Bugün eski Taşkent'te ayakta kalabilen tarihi eser- ler, parmakla sayılacak kadar az. Parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Görsel ögelerden yararlanılmıştır. B) Gerçekleşmemiş beklenti söz konusudur. C) Üçüncü kişili anlatım kullanılmıştır. D) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır. E) Yinelemeye yer verilmiştir.

Soru 106 Dış dünyamın kalitesinin daha iyi ya da daha kötü olmasının be- nim temel sorumluluğum olduğunu anladım. Hayatımdaki tersliklerin ve bazen trajik olayların oluş seviyeme bağlı olduğunu ve bunların; korkularımın, yıkıcı düşüncelerimin ve olumsuzca kurduğum hayal- lerimin maddeleşmiş hâlinden başka bir şey olmadığını fark ettim. O andan itibaren de şikâyet etmekten, başkalarını suçlamaktan, piş- manlık duymaktan ya da kendime acımaktan vazgeçtim. Böyle konuşan biri hakkında, aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A Başına gelen olayların nedenlerini sorguladığı B) Korkularıyla ve yok edici düşüncelerle baş etmenin yollarını bildiği C) Yaşadığı olumlu ya da olumsuz deneyimleri, düşünceleriyle ha- zırladığı D) Kendisini çevreleyen hayatın niteliğinin, kendi sorumluluğunda olduğu E) Yaşadığı acıların ve karşılaştığı aksiliklerin, kendini var kılma dü- zeyiyle ilgili olduğu

2. Doğa, bir ana gibi davranmış bize. İstemiş ki ihti- yaçlarımızı gidermek zevkli bir iş de olsun üstelik. Aklımızın istediği şey, iştahımızın da aradığı şey olsun. Onun kurallarını bozmaya hakkımız yok Caesar'ın ve İskender'in, en büyük işleri başarır- ken doğal ve bundan ötürü gerekli ve akla uygun zevkleri bol bol tattıklarını görünce buna "ruhu gevşetmek" demem; tersine, o zor işleri ve yoru- cu düşünceleri dinç bir yürekle günlük hayatın bir parçası hâline sokmak, ruhu sağlamlaştırmaktır, derim. Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarının düşüncesini.destekleyen bir örnek değildir? A) Filanca, hayatını işsiz güçsüz geçirdi, deme; bugün hiçbir şey yapmadım, deme. "Bir şey yapmadım." ne demek? Yaşadın ya! B) Bana büyük işler çevirmek olanağını verselerdi neler yapmaya gücüm olduğunu herkese gös- terirdim. C) Benim işim kitap doldurmak değil, ahlakımı yapmaktır; savaşmak ülke kazanmak değil, ya- şayışıma dirlik düzenlik getirmektir. D) Ben bir komutan olsam az sonra hücum ede- cek olduğum bir kalenin eteğinde dostlarımla tümüyle serbest ve rahatça, kaygısızca soh- bete dalabilirdim. E) Bana göre küçük ruhlar işlerin ağırlığı altında ezilir; onlardan sıyrılmayı, bir yerde durup ye- niden başlamayı bilmezler.

D) II ve V E) TV ve V 4. . Bir olay karşısında başarılı olacağını düşünen bir kişi, olay karşısında kendisini iyi hisseder ve kişinin performansı daha da artar. Bir olayla karşılaştığında zorluklardan gözü korkan bir kişi, hislerinden kaynaklı olarak kendini yetersiz hisseder ve performansı düşer.>>> Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Bir olay karşısındaki olumlu düşüncenin performan- sa etkisinin olmadığını göstermektedirler. B) Benzer durumlar karşısında gösterilen benzer davranışların benzer sonuçlar doğurduğunu vurgu- lamaktadırlar. C) Aynı durum karşısındaki olumlu ve olumsuz düşün- cenin performansı farklı etkilediğini açıklamaktadırlar. D) Farklı üsluplar kullanılsa da konuyu benzer sonuç- lara dayandırmaktadırlar. E) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sunmaktadırlar. UĞUR 3 6.