Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

15. Türklerin VIII. yüzyıldan XIII. yüzyıla kadar kullandıkları tek yazı dili Eski Türkçedir. Eski Türkçe; Kök Türk, Uygur ve Ka- rahanlı devirlerini içine alır. Türkler bu zaman içinde birbirle- rinden ayrı bölgelerde yeni kültür merkezleri meydana getir- melerine rağmen bu dile hep bağlı kalmışlardır. Buna göre; ✓ II. Oğuz Kağan Destanı, III. Kutadgu Bilig, y. Divan-ı Hikmet IX. eserlerinden hangileri Eski Türkçe Dönemi'ne aittir? I. Orhun Yazıtları, A) Yalnız I D) II ve IV B) Yalnız III C) I ve II E) I, III ve IV

Yazma işinin ne kadarı zanaat, ne kadarı ilham, ne ka- darı emek, ne kadarı Allah vergisi diye soruyoruz. Ba- zen de bu soruların arasına "Neden yazıyorum?" sorusu ekleniyor tabii. Amerikalı yazar Stephen King de sordu- ğum soruları bol bol irdeleyen yazarların başında geli- yor. Özellikle Türkçeye Sadist adıyla çevrilen ve bir trafik kazası sonrasında sakat kalıp psikopat bir hemşire tara- fından ev hapsine ve türlü işkencelere maruz bırakılan ünlü bir romancının başkarakter olarak karşımıza çıktığı Misery adlı eserinde King, yazmak üzerine sorular sorar ve çok güzel tespitlerde bulunur: "Bir yazarı çırılçıplak soy. Yara izlerini işaret et. O sana her küçük yaranın hikâyesini teker teker anlatır. Büyükler içinse bir roman yazar. Bir hafıza kaybına uğramaz. Eğer yazar olmak isti- yorsan az bir yetenek işe yarar. Ama aslında gerekli olan her yara izini hatırlayabilme yeteneğidir." 39. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Yazma eyleminin gerçekleşmesi için çeşitli etmenle- rin bir araya gelmesi gerekir. (B) Doğuştan gelen özelliklerin işlenmesiyle yazma ey- lemi geliştirilebilir. C) Stephen King'den başka yazma hakkında soruları olan yazarlar da vardır. D) Misery romanında yazma eylemiyle ilgili saptamalar- da bulunulmuştur. E) Kişide kabiliyetin olması yazarlık için tek başına ye- terli değildir.

Otların yeşil olması, denizin mavi olması, gökyüzünün bulutsuz olması, pekalâ bir meseledir. Kim demiş me- sele değildir, diye? Budalalık! Ya yağmur yağsaydı? Ya otların yeşili mor, ya denizin mavisi kırmızı olsaydı? Ol- saydı o zaman mesele olurdu, işte. Çikolata renginde bir yaprak, çağla bademi renkli bir keçi gördüm. Birisi arkamdan: - Hişt, dedi. Dönüp baktım. Yolun kenarındaki daha boyunu posunu almamış taze devedikenleriyle karabaşlar erik lezzetin- de bana baktılar. Dişlerim kamaştı. Yolda kimsecikler yoktu. Bir evin damını, uzakta uçan bir iki kuşu, yaprak- ların arasından denizi gördüm. Bu parçanın türü ve yazarı aşağıdakilerden hangi- sinde verilmiştir? A) Toplumcu hikâye - Halide Edip Adıvar mo B) Olay hikâyesi - Sabahattin Ali C) Klasik hikâye - Refik Halit Karay DDurum purum E) Modernist hikâye - Haldun Taner hikâyesi - Sait Faik Abasıyanık integ tehumem

Türkçe 5. (1) Bilimsel adı Lagocephalus Sceleratus olan balon balığı, Tetraodentide familyasına ait bir balık türüdür. (II) Sudan çıktığında kurbağa gibi viraklamasından do- dayı kurbağa balığı olarak da adlandırılmıştır. (III) AK- deniz, Ege ve Marmara'da taşlık ve yosunlu bölgelerde yaşar. (IV) Balon balığı, genelde kıyıdan 50-100 metre açıklarda bulunur ve kıyıya çok yaklaşmaz. (V) Dipte ya- tarak başının üstündeki gözleri ile küçük canlıları veya balıkları görüp avlar. Bu parçada yer alan numaralanmış cümlelerde ba- lon balığı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede kökenine dair bilgiler verilmiştir. B) II. cümlede başka bir ad verilmesinin gerekçesi belir- tilmiştir. C) II cümlede yaşadıkları yerler ve bu yerlerin özellik- Terinden söz edilmiştir. D) IV. cümlede kendileri için tehlikeli gördükleri yerler- den kaçındıklarından bahsedilmiştir. E) V. cümlede avlama biçiminin nasıl olduğu ifade edil- miştir.

Test 14 Paragrafın Yapısı 1. Esrarengiz Saat'i hazırlarken okurlara kulak vermeye çalıştım. Fırsat buldukça çocuklarla sohbet ediyorum. Çeşitli okullardan, yaş grupları birbirinden farklı öğrencilerle yaptığım bu sohbet- ler sırasında onların taleplerini not alırım. İşte aldığım bu notlar beni Esrarengiz Saat kitabını yazmaya yönlendirdi diyebilirim. Yaşadığımız dünyadan tamamen kopmadan, olağanüstü öge- lerle iç içe, farklı bir yolculuğa çıkmayı öyle çok dile getirdiler ki ben de kayıtsız kalamadım. Bana kalırsa bir yazar, okuyucusu- nun fikirlerini önemsemeli. Dediğiniz gibi insanımıza yönelik so- rumlulukları dile getiren eserlerimden farklı içerikte bir kitap bu ama bu seferlik çocukların isteği doğrultusunda bunu yaptım. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söylenmiş olabilir? A) Çocuklar için yazmanın yetişkinlere yazmaktan daha kolay olmadığını mı söylüyorsunuz? B) Cocuk kitabı kaleme almak için onlarla çok yakın olmak ge- rekir mi? Esrarengiz Saat'i yazarken hangi duygu ve düşüncelerden yola çıktınız? D) Bu defa çizginizin dışına çıkıp kitapta toplumsal duyarlılığa yer vermemeniz köklü bir değişim mi? E) Sürekli çocukların içinde olmak sizi yazar olarak nasıl bes- Hyor? 3. Farklı miz, b re gel dünya Nobe her y kend. da de yor b Bu p ğıda C) E)

10. Şiirin çağı olmamıştır, çünkü tüm çağlarda söylenen tek edebî tür şiir olmuştur. Binlerce yıl önce de şiir vardı, şimdi de var ama şiirin işlevi binlerce yıldan bu yana çok değişmiştir. Öyle ki şiire dökülmüş düşüncenin birçok örneğine baktığımızda şiirin en. önemli iletişim aracı olduğunu görürüz. Dolayısıyla düşünceler, duygular, hikâyeler yüzyıllar boyu şiirle dile getirilmiştir. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Şijrin eski çağlardaki işlevi B Binlerce yıl içinde gelişen şiir C) Düşüncenin şiire aktarılması D Şiirin işlevi E) Günümüz şiiri 1

11. Bir milletin kültürünü bütünüyle bozamazsınız. Her orga- nizma gibi millî kültür de dışarıdan gelenleri reddeder. Ziya Gökalp'in sosyoloji felsefesi buydu. Son zamanlarda büyük sosyologlardan Eisenstadt, muhtelif yazılarında buna yakın bir görüşle Türkiye üzerine de yazdı. "Gelenekçi dünya kültürleri Batı kültürünü benimseme ve bu suretle Batılılaşmak hevesi içindedir, sosyolojik incelemelere göre tam Batılı olmak imkânsızdır." diyor. Bu da demek oluyor ki Batı kültürü yerli kültürle yan yana birleşir, yan yana durur, ikisi de tam olarak yok olmaz ama ikisi de tek başına kendi- si olarak var olmaz. Çünkü her iki kültür de kendini koruyan köklü bir geçmişe sahiptir. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Bir kültür başka bir kültürle bütünleşmeye yönelirse bütünüyle yozlaşır. B) Batılılaşmanın yanlış anlaşılması, Türk kültürünün bocalama yaşamasına yol açmıştır. C) Sosyolojik olayların yönlendiricisi, yüzyılların oluştur- duğu kültürel mirastır. D) Bir kültür, başka bir kültürle kendini koruyarak bütün- Teşmez. E) Her kültürün ilişkide bulunduğu başka kültüre karşı tamamen yok olmasını önleyen bir yapısı vardır.

4. Ne güzel bir zamanlama ki onun yazdıklarına doğru içimde bir çekimin başladığı dönemlerde onunla aynı gazetede çalışmaya başladım. "Bir Kitap Kapağı" adlı köşesiyle yazarımız olduğunda benim için unutulmayacak bir mesai başladı: Her salı sabahı saat dokuzda Selim Bey'in evine gidip yazısını almak... Bu mesai birkaç yıl sonra da dostluğa dönüştü. O, yazarlığından tanıdığım Selim lleri'ydi önceleri; sonra bizim gibi kanlı canlı Selim lleri oluverdi. Tanımaya başlayınca bir an bile hayal kinklığına uğramadım. Incelikleri sayesinde çekingenliği bir yana bıraktım. Koluma girdi. Edebiyatın çepeçevre kuşattığı bir hayatı ben yakından ilk kez Selim İleri'de gördüm. Bu parçada belirtilenler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Yazar kimliğiyle önde birinin insani yanlarının tanınması B) Başta iş olan görevin, bir dostluğu sonuç vermesi C) Sanatı beğenilen bir yazarla karşılaşma heyecanı DSonucu olumlu olacak iki olay seyrinin kesişmesi Encelikli bir yazarın yazılarının sürekli değer kazanması

lik 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde doğrudan anlatım söz konusudur? A) Selim Ileri, bir öyküsünde, hatırladıklarımı se- viyorum, seni değil, diyor. B) Şair, eleştirmenle aynı görüşte olmadığını vur- guluyordu. C) Gençliğinde sokağa çıkmaya utandığını da notlarına ekledi. D) Son romanında, çocukluk anılarından yarar- landığını belirtti yazar. E) Kişisel mutluluğun iş yaşamındaki mutluluğa dayandığını söylemiştin. n olan dairesel bir pl metre ve 100 me ektedir. ynı noktadan ilk kez kaç da I noktada ya

rol -le n e İ m ar, 7. Matematik, fen bilgisi ve mühendisliğin temeli- ni oluşturan rakamdır sıfır. Bu güçlü sayı kadar tartışma konusu olan ve mutluluk veren başka bir sayı duymadım. Her şeyden önce bu sayı geleceği tahmin etmemizi sağlar. Ama bunu anlamak ve sıfırın gücünü görmek için önce onun doğuşunu ve verdiği mücadeleyi bilmek gerekir. Sıfırın bu güce ulaşması kolay olmamıştır. Konsept olarak sıfır eski çağlardan beri var olmuştur. Babil tabletlerinde ve Maya yazılarında karşımıza çıkan sıfır o zamanlar mevsimlerin akışı ile ilgili hesaplarda kullanıl- mış. Eski âlimler bir sayının yokluğunu belirtmek için sıfırı kullanmış, tıpkı bizim 101 derken 10'lar basamağında bir değer olmadığını göstermek için kullandığımız gibi. Bu parçaya göre, yazarın "sıfır"Linsanlığın en önemli buluşu saymasının nedeni aşağıdakiler- den hangisidir? A) Matematikteki en eski unsurlardan biri olması BY Her çağda tartışma konusu olması C) Soyut olmasına rağmen varlıkları anlamlan- dırması Gündelik yaşamın birçok alanında kullanılma Tanımının tam olarak yapılamamış olması

AVE 5. Test 18 5.-6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Düğmenin ilk hâli olan fibula, biçim ve süslerindeki gelişimle ar- keolojide tarihlerin belirlenmesinde kolaylık sağlayan önemli araçlardan biri. Fibulanın bulunuşundan çok sonra gerçekleş- miştir düğmenin icadı. Fibulanın işlevine benzer şekilde kıyafe- tin iki tarafını veya parçasını bir araya getiren düğme; broş ve kolye gibi dikkat çeken aksesuarlarla birlikte kıyafete kişilik ka- zandıran bir unsur olmuştur zaman içinde. Bir zamanlar bir sta- tü sembolü olan düğmelere Eski Bronz Çağı'nda çokça rastlan- makla beraber ilk düğme, indus Vadisi'nde deniz kabuğundan yapılmıştır MÖ 3.000'li yıllarda. Zamanla seramik, fil dişi, kemik, boynuz veya metalden yapılan düğmenin gerçek anlamıyla kul- lanımı, 13 ve 14. yüzyıllardan sonra olmuştur. Bu çağlarda düğ- me, süs unsuru olmaktan öte, ceketlerin kollarını daraltmak ya da kuyruklu ceketlerin arkasına dikilerek, ata binileceği zaman etek uçlarının yukarıya tutturulmasını sağlamak için kullanılmış- tır. Moda sektörünün gelişimi ve tekstil sanayisindeki yenilikler- le giderek elbiselerin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Bu parçada "düğme" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- sine değinilmemiştir? A) İlk olarak süs amacıyla ortaya çıktığına B Zamanla vazgeçilmez bir aksesuar hâline geldiğine C) Kişinin toplum içindeki durumunu gösterdiğine D) Farklı mazlemelerden yapıldığına Estetik bir yönünün olduğuna PARAF YAYINLARI

pguttemistin Tart Siim- gain gibt, bir belgain da bu defenfeld opraklardan doyage viagh siniz airin öğadaoficeren bir eni bir sanatortarrolu Şirin tehdelesk Hirdeae godken - ak salaldi topradin yans ayar bir orin kitleler W hak din de kul- han bilgiler aynfanda fark 4 Allaan baslarinda Haslun Genel Aglin Mutter Lalykel allen Janna dergi aranma mastu hangisine dead yerini aldigina dakided mere the getdingi 38 ve 37. sorulan aşağıdaki parçaya göre cevaplayiniz. F1/DENEME-3 B 9 Günümüzde sadece nostaljik bir obye haline gelen ga lambalan; pek çoğumuzun çocukluk geceleting yan anılara saklanan eski bir dostudur Eski çocuklann, eski gecelerinden kalma bir anidir idare lambalan ya da yay- gin adıyla "gaz lambalan". Evin annesi, dadig, ninesi veya hizmetçisi geceleri çocuklara cakmak için uyand- ginda, yollarını bulmalanını sağlayan, even aydinlatan, uyuyanlanın baş uçlarina en azindan "dareten bir aydin- lık veren gaz lambalan, günümüzde daha çok sus veya koleksiyon amaç kullaniliyor. en 36. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Nitelik bildiren sözcüklere yer verilmiştir. B) Izlenim kazandırmak amaçlanmıştır. C) Karşılaştırmaya başvurulmuştur. D) Kişileştirmeye yer verilmiştir. EN Uçüncü kişili anlatım kullanılmıştır. G 37. Bu parçada gaz lambalarıyla ilgili aşağıdakilerin han- gisine değinilmemiştir? -A) Toplum içinde kullanan ismine B) Günümüzdeki durumuna C) Kimlerin kullandığına D) Kullanım amaçlarına E) Cocuklar in onemine Diğer sayfaya geçiniz.

Milyonlarca yıldır beslenmemizde önemli bir yer tutan yumurta, hâlâ kahvaltılarımızın vazgeçilmezleri arasında. İçerdiği besin ögeleri, uzun süre tok tutma rolü ile ilişkilendiriliyor. Bu konu- da yapılan bir deneyde, katılımcılar ikiye ayrılarak eşit miktarda kalori içeren öğünler tükettiler. Bir grup, yumurta içeren kahval- ti ile güne başlarken diğer grup aynı öğünde hamur işi yedi. Bi- rinci gruptaki katılımcılarda açlığı uyaran bir hormon olan gh- relin düzeyinin düşük seyrettiği ve katılımcıların kahvaltıyı takip eden 24 saatte yaklaşık 400 kilokalori daha az besin tükettikle- ri tespit edildi. Beş haftalık süre sonunda yumurtalı kahvaltı ya- panların diğer gruba kıyasla kilo verme başarılarında %65 daha iyi sonuçlar aldıkları görüldü. Kilolu ve obez 50 bireyden oluşan bir grupla yapılan benzer kurgulu başka bir deneyde ise yumur- talı kahvaltının tokluğa uzun süre koruyabilmesine rağmen ta- kip eden öğünde daha az kalori alım isteğini yani zayıflamayı garantilemediği gözlendi. 1. Bu parçadan "yumurta" ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Tüketimi çok eski çağlara kadar gitmesine rağmen sağlık açısından öneminden çok, uzun süre tok tutmasıyla öne çık- mış bir besin kaynağıdır. Uzun süre tok tuttuğu için insanların kilo almasını engelledi- ğine yönelik düşünceler bilimsel açıdan kanıtlanamamıştır. Tek başına tüketildiğinde uzun süre/tokluk hissi vermesine rağmen başka ürünlerle tüketildiğinde insanları daha çok besin tüketmeye zorlamaktadır.) Açlık duygusunu bastırmasına karşın uzun süre tüketildiğin- de insanların fazla kilo almasına neden olmaktadır. 2. Uzun süre tok tutma konusunda son derece etkili olduğu ancak zayıflama odaklı diyet programlarında yüzde yüz ba- şarı vadetmediği söylenebilir.

bilgisi Anadolu insanını, özellikle de Anadolu köylüsünü şiirde, romanda ya da tiyatro metninde anlatmaya çalışmak sanatçı açısından büyük bir risktir. Ortaya başarılı bir eser çıkarsa sanatçı da o eserle birlikte büyür ve tanınır. Ancak Anadolu köylüsünü eserin merkezine oturtmak için Anadolu kırsalının hava- sını derinlere çekmek gerekir. Anadolu köylüsü için toprak demek, hayat demektir. Toprağa atılan her bir tohum, topraktan alınan her bir ürün Anadolu insanının hayatta kalmasını sağlayan temel gerek- sinimlerdi Eli toprağa değmemiş bir sanatçının bu hayatı eserlerine başarılı bir şekilde yansıtması ise mümkün değildir. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Geçimini tarım dışında bir işten sağlıyor olmak B) Köylülerin yaşadığı sorunları öğrenmek için ça- balamak Herhangi bir köyde yaşamamış olmak D) Öncekreserlerinde köy hayatm anlatmamış ol mak E) Köylünün yaşadığı zorluğu tecrübe etmemiş ol- mak

0 4 25. Ödüller bir yazar için sevindirici bir şey tabii ki. Biraz daha ilgi odağı oluyor o kitap. Insan ödül kazanmak için kitap yazmıyor, o sonradan verilen bir şey. Türkiye'deki ödül çokluğu aslında ürpertiyor insanı. Daha önce 1975'te Yaralısın'a Orhan Kemal Ödülü'nü, 1997'de Sular Ne Güzelse'ye Sait Faik Ödülü'nü verdiler. Bir de hiç beklemiyordum, Sedat Simavi Ödülü'nü verdiler son kitabima. Sevindim elbette. Ödül, ödül verilenle gerçekten iyi bir buluşma sağlıyorsa önem kazanıyor. Nobel ödüllerinde de gördüğümüz gibi ödüller öylesine politik ve olmadık insanlara veriliyor ki yazarı hiç etkilemiyor/ Kitap satışını bile etkilemiyor. Bir Marquez aldığı zaman ödülü gerçekten büyük bir yazar olduğu için alıyor ama öyle isimler var ki niçin ödül verildiğini hiç anlayamıyorsunuz. Kitaplarını çevirip yayınlıyoruz bunların Nobel aldı diye, halbuki onların kaç gömlek üstünde yazarlarımız var bunları göremiyoruz bile. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Bazı kişilerin hiç hak etmedikleri hâlde siyasi kimliklerinden dolayı ödül aldıklarına B) Bazı yazarlarımızın çok kaliteli oldukları halde farklarına varılmadığına Ödül alan kitapların, yazarını mutlu ettiğine ve daha çok ilgi çektiğine 27. Ödüllü kitapların halkla yazaşım buluşmasına olanak sağladığına E) Türkiye'de verilen ödüllerin sayıca çok olmasının kaygı verici olduğuna

30. Toplumun bilinçaltıdır türküler. Kabuller dünyasının özeti, ortak vicdanın sesi olur hep. Kişinin teneffüs ettiği hava, konuştuğu dil, iman ettiği dinin yansımasıdır türküler. Ortak vicdan, toprağın siyasallaşıp vatan tutulmasıdır ezgilerimi- ze eşlik eden hikmetli sevda sözlerimiz... Kültürel alanda türküler bunun için önemlidir ve kaybolmaz, kaybolmasına müsaade edilmez. Türküler eskimezler, parçalanmazlar. İnatla bir arada, sözüyle ezgisiyle kalırlar hep. Kimi zaman bir cönk sayfasında kimi zaman mecmuanin varaklarına derkenar işlenirler. Sözlü kültür alanından yazılı kültür ala- nına uzanan kısa ama süratli zamanda türküler vatan olur. Vatan üzerinde yaşayanların birlikte söyledikleri duygu yük- lü sözler olur. Bu parçada türkülerle ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Hem sözlü hem de yazılı kültüre ait olduğuna B) Toplumun ortak değerlerini dile getirdiğine Herkesin paylaştığı evrensel bir dilinin olduğuna DY Geçmişten günümüze varlığını koruyarak sürdürdüğüne Kimi zaman birtakım yazılı ürünlerin bir köşesine yazıldı- ğına