Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

38. Neyzen Tevfik sokakta çökmüş yere yalınayak. Bir çocuk yaklaşmış yanına: - Boyayalım mı? Neyzen acımış. - İskarpinim yok, yüzümü boya. Üç kuruşunu vermiş. Ahmet Rasim geçiyormuş oradan. Neyzen'i görünce: -Bu ne? Othello'yu mu oynadın, diye sormuş. Neyzen düşündürücü bir cevap vermiş: - Merhamet bazen insanın yüzünü kara çıkartır, üstat. Ahmet Rasim, Neyzen Tevfik'i evine götürür. Yüzünü yı- kar, temizler.! Neyzen, aynada kendine bakar: - Üstat, der. Allah'ımıza şükürler olsun ki böyle bir yüz karamız oldu? Ya merhametsizlerinki gibi çıkmaz bir yüz karamız olsaydı? Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıda- kilerden hangisidir? A insanlara yardım etmek istiyorsak birtakım sıkıntıları göze almamız gerekir. B) Elindeki imkânlarla yetinmeyenler daha fazlasını ararken elindekileri de kaybederek zor duruma düşe- bilirler. C) Toplumun sağlıklı bir ruh hâline sahip olabilmesi için sosyal dayanışma güçlendirilmelidir. D) İyilik yapmak kişiyi kimi zaman zor durumlara düşü- rebilir, doğruluk söz konusu olduğu sürece yaşanan sıkıntılar önemsizdir. E) Doğruluk ve adalet üzerine temellendirilmemiş bir sistemin insanlara herhangi bir faydası yoktur.

40. (1) Odamın penceresi bahçenin tenha ve yemyeşil bir köşesine bakar. (II) Yalnız kaldığım zamanlar pencerenin önünde oturur, çimlere, ağaçlara, rüzgâr elinde yaprakların oynaşmasına bakarak gözlerimi eğlendirirdim. (III) Bu bahçe köşesinde kuşların pencereme kadar yaklaşması ve bir böcek parçası için kanat kanada dövüşmesi çok eğlenceliydi. (IV) Hele ağaçlardan inen kına renkli sin- cabın çimenler üzerinde sıçraya sıçraya gitmesi, ikide bir yerde bulduğu yiyeceği elleri arasına alıp iki ayağı üzerinde kalkması ne dinlendirici bir tabiat tablosuydu. (V) Sincapları yakından tanırım. (VI) Çocukluğum dağlık, yabani bir memlekette geçti çünkü. y Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı- dakilerden hangisi yanlıştır? A) cümlenin yüklemi geniş zaman ile çekimlenmiş- tir. B) II. cümle, yapıca sıralı bir cümledir. W cümlede zarf görevinde kullanılan ikilemeye yer verilmiştir. DV. cümlede geçişli bir eylem kullanılmıştır. E) V cümlede özne, bir söz öbeğinden oluşmaktadır. K R

25. Aram Gülyüz, Türk sinemasında sesli çekim yapan ilk yö- netmendir. Seslendirmenin, çekimden sonra bu işle uğra- şan sanatçılar tarafından yapılması diye tanımlayabileceği- miz dublajla ilgili düşüncelerini yıllar önce yapılmış ve bir derginin sararmış yaprakları arasında kalan röportajında şu sözlerle açıklar: "Sinemamızın en büyük hatası, dublaj alış- kanlığımızdır. Kendi diline dublaj yapan başka bir ülke sine- ması gösteremezsiniz. Muhsin Ertuğrul zamanında plato- larda sesli çekim yapılırken birinin film çekim işini ucuza ge- tirmek için ortaya attığı öneri kabul görmüş ve bu kötü alış- kanlık bugüne kadar gelmiş. Ama artık yavaş yavaş da ol- sa sesli çekime dönülecek kanaatindeyim. O zaman oyun- culuğun hakkını verenlerin duyguyu da izleyiciye aktarma konusunda daha başarılı oldukları görülecektir." Aram Gülyüz'ün bu parçadaki sözlerinden hareketle aşa- ğıdakilerin hangisine ulaşılabilir? A) Dublaj sanatçılarının niteliksiz oluşu, filmin değerini olum- suz etkileyen unsurlardan biridir. B) Dublaj, dünyada yalnızca sinema sektörü geri kalmış ül- kelerde görülen bir uygulamadır. C) Dublaj tekniği sinema sanatının ruhuna ve oyunculuğun gereklerine aykırı olduğu için terk edilmelidir. D) Teknik yetersizlikler, sesli film çekiminin yeterince kabul görmemesinin en büyük nedenidir. E) Dublaj tekniğiyle yapılan yanlış ve abartılı seslendirme- ler, filmin mesajına ve bu sanata zarar vermiştir.

22. Sineklerin üstün görme duyuları, tehlike ve tehditlerden ko- layca kaçabilmelerinde çok önemli bir rol üstlenir. Sineklerin görüntü sinyallerini işleme hızı insanların görme duyusuna kıyasla 10 kat daha yüksektir. Bu yeteneği sayesinde bir si- nek, çevresindeki hareketleri yavaş çekim gibi görür ve yak- APORMI laşan tehlikeye karşı çok hızlı kaçış kararı alabilir. Hızlı gö- rüntü işleme becerisi yüksek hızda uçarken görüntünün bu- lanıklaşmasını da engelleyerek hayatta kalma şansını artı- rir. Bu parçadan sineklerle ilgili aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir? A) Dogada bu kadar çok bulunmalarının nedeni, diğer bü- tün canlılardan daha gelişmiş olan görme yetenekleridir. B) Doğru karar verme yetenekleri sayesinde tehlikeli olan ve olmayan durumları kolaylıkla ayırt edebilmektedirler. CHızla uçarlarken dahi üstün manevra becerileri ile, ge- rekli hareketi yapmaya çok çabuk karar verebilirler. DY Aşırı tehdit hissetmedikçe saldırmak yerine kaçma kabi- liyetlerini kullanarak ortamdan uzaklaşmayı yeğlerler. E)Kendilerini koruyabilmelerini ve kaçma yeteneklerini si- a dışı özellikler taşıyan görme duyularına borçludurlar. isinin yun!

TYT DENEME SINAVI 02 22. Hangi çağda olursa olsun, sanat eserinin biçim almasında sanatçının yeteneği, kullandığı malzeme ve yöntem yanında toplumsal beğeni de etkilidir. Diğer bir deyişle ---- Her sanat eseri; sanatçının yaşadığı çağın düşüncesinden, felsefesinden, atmosferinden izler taşır. Çünkü sanatçı, kendi zamanının çocuğudur. Bazı sanatçılar ise tüm zamanlara hitap etmeyi başarmıştır. B BB Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) sanatı biçimlendirmede de onu yönlendirmede de sanatçı ve sanatın araçları tek başına yetkili değildir B) sanatın olmazsa olmazı, onu deneyimleri ve becerileriyle kişisel süzgecinden geçirerek damitan üreticidir C) sanatta başrol oyuncusu ne sanat eseridir ne de sanatçı, başrolün sahibi ancak ve ancak sanatın alıcısıdır D) doğuştan gelen beceri, sanatı oluşturmada diğer tüm unsurlardan daha önemli bir rol üstlenmektedir E) eski çağlardan bu yana sanatın şekillenmesinde yetenek değil, onun hangi yolla oluştuğu kritik etkiye sahiptir 24. S

er ti- 3- Ü 3 DENEME-10 30. John Barth, 'The Literature of Exhaustion" (1967) da gü- nümüzde birçok yazarın da yaşadığı önemli bir açmazı, sıkıntıyı dile getirir. Barth, edebiyat konusunda kötüm- serdir; bir yandan edebiyat sahnesine bu kadar geç bir dönemde, tüm konu ve anlatım olanaklarının denendiği bir ortamda çıkma şansızlığından yakınırken, diğer yan- dan anlatma dürtüsünün hâlâ capcanlı ve yeni olduğunu, yeni bir konu bulmasa bile, yeni bir konu bulamayan bir yazarın sıkıntılarını anlatan, yazma sürecinin kendisine yoğunlaşan, eski metinleri yeniden yorumlayan öyküler yazarak edebiyata bu tükenmişlik çağında bile bir yenilik, bir soluk getirilebileceğini savunur ve örnekler. Özellikle Borges'in "Pierre Menard Author of the Quixote" adlı öy- küsü onun için bir başlangıç olur. Burada Barth'ı etkileyen husus Borges'in orijinal ve büyüleyici bir eser üretmek adına Cervantes'in bu eserini yeniden kullanmasıdır. Bu parçadan yola çıkarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (A) Barth, kendi çağının edebiyat çıkmazlarını dile getiren bir eser kaleme almıştır. Barth'ı bazı açılardan etkilemeyi başarmıştır. John C) John Barth'ın edebiyat dünyasının girdiği çıkmazdan kurtulmasına dair en ufak bir ümidi dahi yoktur. B/Borges, B Borges, D) Barth'a göre kendi dönemine kadar olan süreçte ya- zarlar, yazı yazılabilecek tüm konularda eser kaleme almıştır. E)/Borges, kendisinden önce yazılan bir eserden yola çıkmıştır. TY 31.

24. Halk arasında bütün elmasların uzun bir zaman içinde yer altında oluştuğuna dair inanç varsa da bazı elmasların örneğin meteorit çarpması gibi kuvvet etkileriyle aniden de oluşabildiği hatta bazılarının uzayda oluştukları dahi bilinmektedir. Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Elmaslar, genel kanaatin aksine çoğu kez Dünya dışında meydana gelmektedir. B) Elmasın oluşum şekli, kalitesinin belirleyici ögesi değildir. C) Elmasın oluşumunda değişmez bir süre zorunluluğundan söz edilemez. D) Elmasların Dünya'da veya Dünya dışında oluşma süresi arasında bir fark yoktur. E) Bilim dünyasında, elmasın oluşum şekli hakkında ortak bir görüş bulunmaktadır.

come 1 A PEGEM AKADEMİ - 18. - 20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. V300 (1) Yabancı otlarla kimyasal mücadelede, üreticiler için etkili bir çözüm yolu olan, hem uygulaması kolay hem de sonuca kısa sürede ulaşılabildiği için kimyasallar tercih ediliyor. (II) Ancak son yıllarda toplumda artan çevre bilinci; organik tarım, sürdürebilir tarım ve ekolo- jik tarım gibi tarım sistemlerini gündeme getirdi. (III) Bu alternatif yöntemlerden birisi de bitkilerin kendilerinin salgıladıkları kimyasallardan yani "allelopatik" özellik- lerinden yararlanmak. (IV) Ülkemizde allelopatiyle il- gili yapılan ve uygulamaya aktarılabilen çalışmalardan biri de Çukurova'da yapılan ve pamuğun çok önemli bir yabancı otu olan kanyaşın mücadelesinde Antep turpunun kullanılabileceğini ortaya koyan bir çalışma. (V) Bu çalışma sonucunda Çukurova'daki pamuk üre- ticilerinin bir kısmı, pamuktan önce tarlalarına Antep turpu ekip bu bitkiyi daha sonra toprağa karıştırmakta ve böylece tarlalarında kanyaş otunun çıkışını büyük oranda engellemekte. imenob imano nimigilog ay ginales y 18. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden MBT hangisidir? remgehide llamet sniesa Xot savel 000 nuvo A) Zararlı otlarla mücadelede yüzde yüze yakın ba- şarı elde edilemeyeceği Lens 99208 etak B) Kimyasal mücadeleyle alternatif doğal mücadele yollarına yönelmenin mümkün olduğu čublo C) Zararlı otlarla mücadelede kimyasalların belirli oranlarda kullanılması gerektiği D) Kimyasal kullanımının uzmanların gözetiminde yapıldığında zararların önlenebileceği E) Tüm yabani otların zararları olmadığı Bu parcaya dayanarak;

SV as 0 n 43. İtalyan Rönesans Sanatçısı ve Mühendisi Leonardo da Vinci'nin bugün dünyanın dört bir yanındaki önemli koleksiyonlara dağılmış not defterleri büyük ilgi görü- yor. Bu ilgi defterlerin içeriğinden, da Vinci'nin şifreli notlarından ve açıklamalarından kaynaklanıyor. Def- terler, anatomik çizimler ve fantastik savaş silahların- dan sanatsal çalışma eskizlerine ve karalamalara dek pek çok şey içeriyor. Da Vinci'nin, defterlerin hemen her sayfasına aldığı anlaşılmaz notlar, aslında "aynay- la okunan yazılar". Da Vinci'nin bunu, notlarını düşman gözlerden gizlemek için mi yoksa solak olduğundan bu şekilde daha kolay yazabildiği için mi yaptığı hâlâ bir sır. Ancak notlarını sıradan okuyucudan gizlemeye, en azından kolay anlaşılır olmaktan uzaklaştırmaya çalış- tığına şüphe yok. Bu parçada Leonardo da Vinci'nin defterleriyle ilgi- li olarak aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? A) Neler içerdiğine B) İlgi odağı olmasının nedenlerine C) Dünyanın çeşitli yerlerinde bulunduğuna D) Hakkındaki bilinmeyene ? Yazıldığı dönemde yayımlanmadığına aşa A) B) C) D) E) 46. Su ka ka ra le çi B h A E C C

5. B 11. SINIF/TYT (Temel Yeterlilik Testi) £ Halk arasında mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin, si- nirler arası iletişim sağlayan bir tür kimyasal maddedir. Mutlu bir hayat, sağlıklı bir uyku ve ruh sağlığı için oldukça önemli- dir. Yeterli miktarda salgılandığında kişinin davranışlarını vej ruh hâlini olumlu yönde etkiler. Bu hormonun beyin tarafın- dan yeterli miktarda üretilememesi depresyon ve anksiyete A başta olmak üzere pek çok sağlık sorununa yol açabilir. Du- zenli ve dengeli beslenme, egzersiz gibi doğal yollarla da bey- nimiz tarafından salgılanan serotoninin miktarını artırabilme miz mümkündür. Serotonin içeren besinler ne sıklıkta tüketil- melidir sorusunun kesin bir cevabı bulunmamaktadır. Bu parçada serotonin ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- sine değinilmemiştir? A) Eksikliğinde karşılaşılabilecek durumlara B) Sağlıkh bir yaşam için önemine Doğal yollarla artırılabildiğine D Hakkında yeterli araştırma yapılmadığına E) Yaygın olarak kullanılan bir adlandırılması olduğuna

4. Okurla temas etme ve tanıtım süreci yazarın asosyalliği- ni dengeliyor. Ben bu tanıtım sürecinde okura rehberlik edecek bir tutumdan kesinlikle uzak duruyorum. Kitabım çıktığı zaman, konuyu özellikle kitaba çekmek koşuluyla ortalarda gözüküyorum. Özel yaşama ilişkin sorulardan olabildiğince uzak duruyorum. Sanıldığının aksine, pek çok fotoğraf çekimi ve röportaj teklifini de reddediyorum. Ben bu tanıtım süreçlerine, kamusal alanla asosyallik arasında sarkaç gibi bakıyorum. Bittiği zaman zaten çe kiliyorum, yine kendi kozama. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir? Yayınevleri yeni bir kitabı yayımlanan yazarları niçin reklam ve tanıtım figürü olarak değerlendirir? BY Yeni çıkan kitaplarla ilgili reklam ve tanıtımlar, okurla- rin kitaba ve yazarına olan ilgisini nasıl etkiliyor? High C) Kitaplarınız çıktığında yapılan reklam ve tanıtımlarla öne çıkmakla özgür okumayı engellemiş olmuyor musunuz? D Kitabın bir reklam aracı olarak değerlendirilmesi, size göre yazarın saygınlığını olumsuz etkilemiyor mu? E) Yeni çıkan bir kitabı nedeniyle yazarın sosyal hayatta görünür olması konusunda ne düşünüyorsunuz?

6. En eski Orta Asya sanatlarından biri olan ebru, yoğun- laştırılmış sıvı üzerinde çeşitli renklerin birbiri ile kaynaşa- rak farklı şekiller oluşturulmasıdır. Ebru sanatı "renklerin ahenkli bir biçimde suyla dans etmesi" olarak tanımlanır. "Ebru" kelimesi "bulut" veya "bulutlu"; "abru" ise "su yüzü" veya "sulu yüz" anlamına gelir. Eski Orta Asya dillerinin birinden gelen "ebre" kelimesi "damarlı kumaş ya da kâğıt" anlamına gelir. "Ebru" İpek Yolu'yla ilk kez İran'a gelip buradan Anadolu'ya geçmiş ve "ebru" ismi- ni almış olabilir. Osmanlı Dönemi'nde yaygınlık kazanan ebru kâğıtları, resmî belgelerde ve yazışmalarda zemin olarak kullanılırdı. Bunun nedeni estetiğin yanı sıra tahri- fatı engellemekti. Bu parçadan hareketle "ebru" ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? nig A) Türklerin bulup geliştirdiği bir sanat olduğu B) Sözcüğün kökeni ve yapısı ile ilgili farklı görüşler ol- duğu Sanatsal yönünün dışında sosyal hayatta da işlevinin olduğu DSözcüğün yapısının değişikliklere uğramış olabile- ceği E Çıktığı yerden, farklı coğrafyalara nasıl yayıldığı ile ilgili görüşler olduğu 8

TYT DENEME SINAVI B 20-22. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Kusursuz bir film mi Yılanların Öcü? Değil elbette. Film, stilize yapıt larıyla tanıdığımız Metin Erksan'ın, kendine özgü eserler ortaya koyan bir yönetmenin, kalburüstü işlerinden biri muhakkak. Filmde her sahnenin kare kare planlandığına, filmin süresinin ekonomik kullanılıp hiçbir sarkma yaşanmadığına şahit oluyorsunuz. Erksan'ın sinemaya küsmeyip yeni ve farklı yapıtlar vermeyi sürdürmüş olmasını dilemeden duramazsınız. Bununla birlikte Erksan, tüm filmleriyle kabul- lenebileceğiniz, "Hangi filmi çıksa izlerim." diyeceğiniz bir yönetmen de değil. Çünkü 70'lere kadar yaptığı filmlerin çoğuyla ödüller alan, övgülere boğulan yönetmen 70'lerden sonra ticari sinemaya yönelir. Yılanların Öcü ise bir başyapıttır ve bu değerlendirme, ondaki sağlam karakterler ve inandırıcılıktan, sinemamızın Anadolu öykülerinin hep içine düştüğü o köy romantizmi tuzağına düşmeyişinden gelmektedir. Bu "ayakları yere basış"ta en büyük pay, köy insanını çok iyi tanıyan ve onların içinden gelen yazarın ve onun romanınındır. Erksan da romanın bu ruhunu başarıyla perdeye yansıtmıştır. Ancak Yılanların Öcü, sinema yazarlarımızca üzerinde gereği kadar durulmuş bir film değildir; olmamıştır. 22. Bu da 20. Bu parçaya göre Yılanların Öcü adlı filmle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? E A) Başarısında uyarlandığı romanın katkısı büyüktür. B) Eleştirmenler tarafından hak ettiği ölçüde ele alınmış değildir. Gerçekliği olduğu gibi yansıtmada başarılıdır. DY Türk sinemasının şaheserlerinden biridir. E) Özgün bir içeriğe ve sahneleme tekniğine sahiptir. A B

26. Demir Özlü, kanımca Türk öykücülüğünün gerçek bir ustası, seçkin bir temsilcisidir. Buna karşın öykülerinin üzerinde henüz gereği gibi durulmamıştır. Yazınsallıktan hiç ödün vermeden oluşturduğu öykülerde toplumsal sorunları da öykünün dokusuna sindirir. Bu nedenle onun öykülerinde derinlikli bir okumayla, yaşadığı günlerin eleştirisini bulabilirsiniz. Ancak bir yandan yakın çevresindeki şairlerle ilişkileri, diğer yandan da "uyumsuz, hırçın" kişiliği üzerine aktarılan anekdotlar, yazarı, kendi yazdıklarının önüne geçirmiştir. Bu parçada Demir Özlü'yle ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Derinlikli okumalarla anlaşılacak eserler yazdığı B) Yapıtlarından çok adının öne çıktığı Çevresindeki insanlarca yanlış tanındığı D) Öykülerinde ele aldığı konularla ön plana çıktığı E) Eserlerinin eleştirmenlerce yeterince ele alınmadığı 28

20. Yazdığım her şiir, önceki şiirlerimin devamı niteliğindedir çünkü şiir bir birikim işidir. Tabii, burada şiirin gelişim sürecini hissedebilmek ve ona göre şiire yön verebilmek önemli bir ayrım olarak karşımıza çıkar. Ben bu treni kaçırdım. Yazdığım bütün şiirleri, kitap hâlinde yayımladım. Şiirlerimi dergilerde parça parça yayımlamayarak onların görücüye çıkmasına izin vermemiş oldum. Bu da şiir serüvenimin yukarı mı, aşağı mı yol aldığını ya da yerinde mi saydığını anlamama engel oldu. Dolayısıyla bulunduğum yeri bilmemi, şiirin zirvesine çıkan yolu bulmamı zorlaştırdı. Hâlbuki ben başarılı kurulmuş bir tamlama için, özenle bir araya getirilmiş bir imge için tüm şiir serüvenimi feda edecek derecede hassas biriyim. Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir? A) Öz güveni olan B) Geleceğe ümitle bakan CŞiirde kapalılığı savunan Şiirde yetkinliği önemseyen E) Yazdıklarının özgün olduğunu düşünen

DENEME 01 7. () Hepimizin, kirlenen denizlerimizde bir biçimde karşılaştığı denizanalan da ilginçlikler söz konusu olduğunda birçok canliyi ardinda bırakır. (I) Bu hayvanlar bir tür zooplanktondur ve zooplankton, suda yüzen ve çoğunlukla mikroskobik boyutta olan çeşitli organizmalar grubunun en değeri canlılarıdır. (III) Mercan ya da anemonların akrabası sayılan denizanalan, birçok ilginç özelliğe sahiptir. (IV) Vücut şekilleri genelde yayvandır ve şemsiye biçimindeki organları sayesinde yüzmeleri kolaylaşır. (V) Dünyanın en eski canlılarından biri olarak bilinen bu organizmalar, oldukça basit bir anatomiye sahiptir yani denizanasının yaklaşık %95'i sudan oluşur. Bu parçada yer alan numaralanmış cümlelerde denizanaları hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? BAS A) 1. cümlede, diğer canlılarla arasındaki farklılıklardan söz edilmiştir. X BT cümlede, türlerinin özelliklerine ilişkin öznel yargı ifade edilmiştir. CIII. cümlede, mercanlar gibi kendilerine nasıl şekil verdiklerinden bahsedilmiştir. X daha deneas! D) V. cümlede, biçimsel özeliklerine dair bilgilere değinilmiştir. V. cümlede, organizmasının temel yapı taşı hakkında bilgi verilmiştir.