Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceleruştu.
rinde
mu-
n ya-
onan
mes'a
cekti.
ri ne-
çta 4
lliyatı
arat-
üteci,
rinde
cağda
a ko-
kiler-
tiğine
dığına
uğuna
■ olan
erine
25. Pek çoğumuzun Türkçe konusunda duyarlı olduğu-
nu biliyorum. İnsanlar yanlış yapmak istemiyorlar
ama yanlış yapmamak için ellerinde ne var? Edin-
medikleri bir bilgiden yararlanmaları elbette söz
konusu değil. Nerede öğretiliyor Türkçe? Örgün
öğretim içinde okullarımız yeterli bir Türkçe bilgisi,
bilinci, sevgisi veriyor mu? Hayır. Yaygın öğretim
diyebileceğimiz yazılı, görsel, işitsel basın bu ko-
nuda yardımcı olabiliyor mu insanlara? Yine hayır.
Türkçe konusunda gerçekten titizlik gösteren kişi-
ler bile çoğu kez eleştirdikleri yanlışları yapmaktan
kurtulamıyorlar. Bütün bunlarda dil bilimcilerin or-
tak bir dil, ortak bir kavrayış geliştirmemiş olması
nin payı en büyük. Türkçenin hangi yöntemle daha
iyi öğretilebileceğinin hiç tartışılmamış olmasının,
herkesin yanlışlardan yakınırken doğrusunun orta-
ya konmamış olmasının ve daha pek çok şeyin de
elbette etkili olduğunu varsayabiliriz.
Bu parçada yazarın Türkçeyle ilgili asıl yakındığı
durum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türkçenin gramer kurtallarının hemen hiç kim-
se tarafından bilinmemesi
Dilimizi korumak ve zenginleştirmek amacıyla
hiçbir projenin geliştirilememesi
C) Eğitim kurumlarında Türkçenin doğru kullanı-
mina yeterince önem verilmemesi
D) Toplumu oluşturan insanların büyük bir kısmı-
nın Türkçe konusunda duyarsız olması
Dil bilimcilerin Türkçeyle ilgili ortak bir dil, ortak
bir kavrayış geliştirmemiş olması
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler1. Çünkü dil olmadan kültür temelsiz bir bina olmaktan
öteye gidemez.
H. Dil, bir memleketin içinden geçen akarsu gibidir.
III. Bir yandan o beldeye hayat verir, diğer yandan da
yöredeki derelerden ve çaylardan beslenerek tüm
insanlığın ortak ürünü olan medeniyet ummanina
Crisculaşır, katkı sağlar.
ya
IV Nasıl ki akarsu, içinden geçtiği beldeye hayat verir ve
o yörenin kaynaklarından beslenerek çoğalarak akar;
dil de içinde bulunduğu toplumun kültürel
hazinelerinden yararlanır ve aynı zamanda toplumun
kültür dokusunun oluşumunda çimento işlevi görür.
V. Bu yüzden dil ve kültürü birbirinden ayrı düşünmek
neredeyse imkânsızdır.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
dördüncü olur?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
1120
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler7. Üzüntüsü sahte olanın ağlaması gösterişli olur.
Aşağıdakilerden hangisi bu cümleyle anlamca aynı
- doğrultudadır?
A) Olgun insanlar her türlü acısını içine atar.
B) Üzüldüğünü aşırı belli eden kimseler samimiyetine
gölge düşürür.
C) Büyük acılar kişide derin izler bırakır.
D) Samimi insanlar üzüntüsünü paylaşmaktan sakınır.
E) Ağlayarak acının dineceğini iddia etmek yalan
söylemektir.
YKS / MF-MODÜL
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerA
TYT/Türkçe
A
34. Klasiklerin, özellikle de Suç ve Ceza'nın çizgi
roman uyarlamasının çıktığını öğrendiğimde
heyecanlanmıştım. Belli başlı klasikleri 5 yılda
bir yeniden okurum. Kişinin kendi macerasının
akışına paralel olarak bu romanlardan aldığı tat,
onu algılayışı, yorumlayışı değişir. Her okumamda
yeni boyutlar keşfederim. Aslında kendimizi
keşfetmemizin, kendi varoluşumuzu, sınırlarımızı,
insanlar ve hayatı tanımamızın bir yansımasıdır
bu süreç. Hele yazar Dostoyevski gibi karmaşık
kişiliklerin, derin ve içinden çıkılmaz iç dünyaların
yazarı ise. Suç ve Ceza'yı sanırım en az dört kez
okumuşumdur.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir?
A) Klasiklerin, okuyucunun yaşam serüvenine göre
farklı tatlar verebildiğine
p
B) Klasik eserlerin insanı tanımaya yardımcı
olduğuna
C) Pazı klasiklerin çizgi romana uyarlandığına
Klasik eserlerin okuyanın kültürel düzeyine
ve yaşam biçimine göre anlamsal farklılıklar
taşıyabileceğine
A
E) Dostoyevski'nin eserlerinde karmaşık kişilikleri
ele aldığına
TÖF
TUS 20
35.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelern çizgi
gimde
5 yılda
erasının
aldığı tat,
Okumamda
mizi
mırlarımızı,
masıdır
armaşık
ünyaların
dört kez
e
enine göre
mci
ığına
eyine
ilıklar
kişilikleri
TÖF
A
TÖF
A
35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre
cevaplayınız.
1. DENEME
Konu aşk olunca kimin ilgisini çekmez ki? Hele bir
de aşktan ikmale kalmaktan söz ediliyorsa... Çünkü
ikmale kalıyorsanız geçme umudu da var demektir ki
yine herkesi ilgilendirir. Gerçekçi olalım: Romanlarda,
filmlerde rastladığımız kusursuz aşka hep imreniriz
ama bunu yaşayabilmiş kaç kişi vardır? Hep bir
yerlerde sorun çıkmıştır. Herkes bilir, aşk deyince
sınırsız sevgiyi, karşılıksız vermeyi, umudu yaşamak
vardır ama bunlarla birlikte nefrete, kıskançlığa, en
derin umutsuzluğa da hazır olmak gerekir.
35. Aşağıdaki cümlelerin hangisi bu parçadaki
düşünceyi destekler niteliktedir?
A) Aşk kendinden kaçanı yakalar, onu arayana
yaklaşmaz.
B) Aşkın sonunun mutsuzluk olduğunu bilmeli ve ona
yaklaşmamalısınız.
Aşkta kusursuzluk arayan aşksız kalır, aşkta
güzellikler ve zorluklar bir aradadır.
Dept of
D) Nefret, kıskançlık aşkın temel besleyicileridir.
E) Saygı, sevgiye; sevgi, aşka dönüşmedikçe gerçek
aşktan söz edemezsiniz.
A
A) Şart cümlesi
B) Sözde soru cümleleri
C) Sayıp dökmeler/
D) Karşıt durumlar
Tanımlama
36. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden
yararlanılmamıştır?
(0
and sorensen (3
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler17. Bilim insanlarına göre Belize kıyısından biraz uzakta bulu-
nan ve üç yüz metre çapa, yüz yirmi dört metre derinliğe sa-
hip Büyük Mavi Çukur; Buz Çağı'nda, deniz seviyesinin he-
nüz düşük olduğu dönemlerde bir mağaraydı. -
-.
Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilirse
sözü edilen yerle ilgili "daha önce de benzer bir saptama-
nın yapıldığı" sonucuna ulaşılır?
A) Bilim insanları, suların yükselmesiyle mağaranın sular
altında kaldığı savını çürütecek gibiler.
B) Yapılan araştırmalar, Kaptan Cousteau'nun sınırlı ola-
naklarla ulaştığı sonuçları doğrulayan bir içeriğe sahip.
C) Günümüz araştırmacıları, çukurun daha derinlerine inse
de bulguları öncekilerinki kadar ilgi uyandırmadı.
Maya takviminden ilham alan bölge halkı da söz konu-
su çukurun kıyamet alameti olduğunu düşünüyor.
E) Bu, mağaranın UNESCO'nun Dünya Mirasları Listesi'ne
girmesini sağlayan özgün bir saptama oldu.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerA
TÖF
A
1. DENEME
A
25. Merakımızı çeken ancak daha önce hiç
okumadığımız bir yazarın, bir roman bir de öykü
kitabı konulsa önümüze, çoğumuzun eli önce romana
gidecektir. Çok konuşulmuş, tartışılmıştır öykünün
daha zor okunur bir tür olduğu. Roman, hikâye
dinlenme ihtiyacımızı karşılamakta daha mükellef,
gündelik hayatın boğuntusundan daha uzun süreli ve
manzarası bol bir firar seçeneği sanki. Mevzu bir de
edebiyatın kurgu ayağının öne çıktığı gerilim, polisiye,
fantazya gibi türler olunca okura öykü okutmak
daha da zor olabilir. Ancak bazı yazarlar bu sorunu
aşmakta pek zorlanmıyor.
Bu parçada roman ve öykü ile ilgili
aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
7 (8
A) Roman ve öykü arasında ilk tercihin roman
olduğuna
B) Öykünün romana göre daha zor okunduğuna
C) Romanın daha fazla ayrıntıya girerek insanlara
gündelik hayattan kaçış fırsatı sağladığına
D) Bazı yazarların parçada verilen durumu kolay
ştığına
Her halükârda iki türün de edebiyatımızın temel
taşı olduğuna
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler1.
"Edebiyat benim ne işime yarayacak?" diye soranlara her
zaman rastlanmiştir. Doğrusu edebiyattan hayatta
karşılaşacağımız sorunlara çözüm getirmek gibi pragmatik
sonuçlar beklememek gerekir. Cünkü konunun böyle bir
pratiklige tahammülu yoldur. Edebiyatın her şeyden önce
bilincimizi değiştirdiğini söylemek bence yeterlidir. Fakat
bunun arkasından, "Peki, bilincimiz değişince ne olacak?"
gibi bir soru gelirse diyecek pek bir şey yoktur. Yine de
cesaretimizi toplayarak söyleyelim: Bilincimiz değişirse
hayata ve kendi hayatımıza müdahale edebilme yeteneği
kazanmış oluruz. Bu da bir insanın bütün hayatına
yetecek, biraz da artacak kadar anlam katmasını sağlayan
bir kazanç sayılmalidir.
Bu parçada asıl anlatmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Edebiyatın somut sonuçlar veren bir uğraş olduğunu
düşünenler yanılmaktadır.
B) İnsanlar anlamakta zorlandıkları eserlerin faydasız
olduğunu düşünür.
C) Edebiyatın günlük hayatta nasıl kullanılacağı daima
sorgulanmıştır.
D) Edebiyatın önemi, bize yaşadıklarımızı kontrol
edebilme gücü kazandimasindadir.
25
EVEdebiyat düşüncelerimizi zenginleştirdiği için pratik
çözümlerden daha üstündür.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler22. Öğretmen sınıfta masaya büyük bir cam kavanoz
koyar ve sorar: "Bu kavanoz dolu mu boş mu?"
Öğrenciler kavanozun boş olduğunu söyler. Sonra
büyük taşları kavanoza olabildiğince doldurur ve
"Kavanoz doldu mu?"der. Öğrenciler kavanozun
dolduğunu söyler. Masanın altından çakıl taşlarını
çıkarır ve kavanoza döker. Çakıl taşları büyük taş
parçalarının arasına girer. Öğretmen tekrar aynı
soruyu sorar. Öğrenciler kavanozun artık dolduğunu
belirtir. Öğretmen bu sefer kumu çıkarır ve kava-
noza aktarır. Kum taneleri bütün boşluğu doldurur.
Öğretmen tekrar aynı soruyu sorar. Gördükleri kar-
şısında şaşıran öğrenciler bu sefer kavanozun tama
men dolmuş olduğunu söyler. Öğretmen "Hayır!" der
ve bir sürahi suyu kavanozdan taşacak şekilde döker.
Öğrencilerine dönüp şu sözleri söyler: "Eğer önce
kum ve çakıldan başlasaydım taşlar için kavanozda
yer kalmayacaktı. İşte! Hayatınız da bu kavanoz gibi-
dir. Aile, iş ve arkadaşlarımıza ayıracağımız zamanı
iyi değerlendirmeli, hayat kavanozunu buna göre
doldurmalıyız."
Bu parçada öğretmenin yaptığı deneyle vermek
istediği mesajlar arasında aşağıdakilerden hangi-
si yoktur?
Insan kötü şeyler yaşadığında ailesinin kıymetini
anlar.
B) Zaman insanın elindeki en değerli hazinedir.
C) Bir şeyin bittiğini söylemek için erken olabilir.
D) Hayattaki önceliklerinizi belirlerken dikkatli olmah-
siniz.
E) Hayatı şekillendirmek kişinin kendi elindedir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler25. İnsanın ilkesi, yaşayarak var olmasıdır. Ama bu varo-
luş, son nefesle biter ve her şey gibi o da zaman içinde
uzaklaşır, sisler içinde küçülerek kaybolup gider. En çok
dar! Oysa bir roman kahramanı, hayatla ilişkisi güçlüyse
yılda bir, mezar başında bir demet çiçekle anılır, o ka-
sonsuza kadar yaşayabilir. Hamlet'in doğduğu günden
bu yana yüzyıllar geçti ama o hâlâ dipdiri. Oysa Sha-
kespeare'in gerçekten yaşayıp yaşamadığını bile bugün
tartışan insanlar var.
Bu parçadan hareketle;
dopal
1. insanın, ölümünden belli bir süre sonra unutulması-
nın doğal olduğu,
II. hayatta belli bir karşılığı olan roman kahramanlarının
yüzyıllar boyunca hatırlanabildiği,
III. güçlü kurgusal kahramanların, yaratıcılarının unutul-
masına yol açtığı
ifadelerinden hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler(1) Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye'nin kültürel de-
ğerlerinin dünya çapında tanıtılması amacıyla başlattığı
uygulamada, her sene bir bölgeyi ön plana çıkarıyor.
(II) Bu uygulama kapsamında 2018, Troya; 2019, Gö-
beklitepe yılı ilan edilmişti. (III) Bakanlık, 2020'nin de
Patara yılı olmasına karar verdi. (IV) Patara Antik Kenti,
Antalya'nın Kaş ilçesine 42 kilometre uzaklıkta, Likya
Birliği'ne üye en eski yerleşimlerden biridir. (V) Bugüne
kadar onlarca eşsiz tarihî eserin ortaya çıkarıldığı Pa-
tara, Dünya Kalıcı Miras Listesi'nde bulunan Hanthos
Vadisi'nden denize açılabilecek tek yer özelliğini taşıyor.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi ki-
şisel bir düşünce içermektedir?
A) I/
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerini 3. Oraya vardığımda param bitmişti. Çalışmak istediğim
7
iş yerinin önüne geldiğimde mesainin bittiğini
gördüm. Ne yapacağımı bilemedim. Karşı dükkândaki
et döneri görünce kendimden geçtim dönere bittim.
Yemek istiyordum ama param yoktu. Olduğum yere
çöktüm ve kendi kendime şöyle dedim: "Artık Bittim!"
Bu parçada "bitmek" sözcüğü aşağıdaki
anlamlardan hangisine karşılık gelecek şekilde
kullanılmamıştır?
len
TÖF
Sona ermek
B) Çok beğenmek
Tükenmek
Yorulmak, çaresiz kalmak
Çok zayıflamak
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler29. Madeni Paralar Neden Kokar?
Madeni bir paraya, anahtara ya da çiviye dokunduktan
sonra elimizi kokladığımızda "metalik" bir koku alırız. Ancak
var: Metaller kokmaz! Bir maddenin kokusunu alabilmemiz
kimya biliminin bu duruma oldukça kışkırtıcı bir cevabı
için öncelikle o maddenin uçucu taneciklerinin burnumuza
ulaşması gerekir. Katılarla kıyaslandığında sıvıların koku
üretmesi daha olasıdır. Çünkü sıvı molekülleri birbirine
görece daha zayıf etkileşimler ile tutunur. Katılar arasında
bir uçuculuk hiyerarşisi kurmak gerekirse organik bileşiklerin
koku üretimine daha yatkın olduğu görülür. Bir kokuyu
alabilmemizin ikinci şartı ise burnumuzda o uçucuyu
algılayacak reseptörlerin bulunmasıdır. Metaller, normal
koşullar altında buharlaşsalar dahi kokularını almamız
mümkün olmazdı.
Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Kanıtlanmış veriler üzerine çeşitli yorum ve
değerlendirmeler yapılmıştır.
B) Soru-cevap yaparak okuyucu ikna edilmeye
çalışılmıştır.
C) Bir konuyla ilgili bilimsel bir yaklaşım dile getirilmiştir.
D) Açıklığa kavuşturulmamış bazı konular farklı bilim
dallarının bakış açısıyla yorumlanmıştır.
E) Koku konusuyla ilgili bütün bilim dallarının farklı
değerlendirmeleri olmuştur.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler27. Birey, gelişim dönemlerinde değişik duygular içindedir. Birey
eğitim-öğretim sürecinin farklı aşamalarında gelecekte
yapmak istediği mesleklerin seçimine yönelik kararlar alır.
Meslek seçimine yönelik kararların alınmasında birçok
etken rol oynar. Bu etkenlerin bireyce fark edilmesinde okul
ve aileye önemli görevler düşer. Ayrıca yeni teknolojilerin
kullanımının yaygınlaşması toplumsal kurumların bu tür
teknolojileri kullanmalarını zorunlu kılmıştır. Toplumsal bir
kurum olan okulun yetiştireceği bireylerin yönlendirilmesinde
yeni teknolojileri izlemesi kaçınılmaz olmaktadır. Bu nedenle
yeni teknolojilerden biri olan internetin bireyin meslek
seçiminde oynadığı rol 21. yüzyıl insan modelini belirlemede
etkili olmaktadır.
1. Internetin ve teknolojinin insan hayatına girmesi
II. Bireyde yaşanan duygusal ve sosyal değişimler
III. Bireyin çevresel baskılara maruz kalması
Yukarıdakilerden hangileri bireyin meslek seçimini
etkileyen unsurlardan değildir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceleranlışı
un,
rini,
laştık.
Stim.
kler
- Paraf Yayınları
A
19. Fethi Naci, ortaya koyduğu çalışmalarla güven
uyandıran bir eleştirmendi. "Yeri doldurulmaz." yargısı
sanırım en çok ona uygun düşecektir. Edebiyatımızı
toplumsal açıdan ilk irdeleyip yerine oturtanlardan
biridir. Yazarın sanatsal emeğiyle toplumsal konumu
arasındaki köprüyü kurmakta da büyük emeği
geçmiştir. Hiçbir kitabı üstünkörü okumamıştır; bir kitabı
değerlendirecekse onu dipnotlarına kadar okuyup iyice
kavradıktan sonra yargıda bulunduğu, onu tanıyanların
ortak düşüncesidir. Fethi Naci, eleştirisinin akli ve
mantiki temellerini ortaya koymuştur. Eleştirdiklerine
yönelik yargılarına önem verilmesinin özünde bu yatar.
Çevreme bakıyorum; ağzından ne çıkacak diye
beklenen eleştirmen tipi, herhâlde Fethi Naci'nin
ölümüyle yok oldu.
Bu parçadan Fethi Naci'yle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Bir yapıtı derinlikli okumalardan sonra
değerlendirdiğine
G
Yan tutmamaya özen gösterdiğine
C) Sanatçıyı salt edebî nitelikleriyle değerlendirmediğine
D) Görüşlerini kanıtlama kaygısı taşıdığına
E) Değerlendirmelerine itibar edildiğine
20. Yazdığım her siir önnoki
21.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerŞimdi bu öyküyü yazmak için, masanın başında oturmuş düşünüyorum.
Düşünüyorum da bir öykü ne şaşırtıcı, ne garip oluşumlarla başlıyor,
gelişiyor, kazanılmaya hazırlanıyor. Buna, bu orada dursun diyemeyiz,
örgüsü çözülür öykünün. Onun için sürdürmeliyiz. Sözümüzü gevşetmeden
sürdürmeliyiz. Bir öyküyü kazanmak büyük incelikler ister. Çok dikkatli
olmak gerekir. Örümcek ağı bağlantıları zedelenmeden geçmeli sözden
söze. Öykü burada başlayabilir. Başlangıçta neden "Ben bunu yazamam."
diye düşündüm ki? Ortada yanlış bir şeyler olduğu belli de bunların nerede
ve neler olduğu açık değil. Bu öyküde, iki "ah", bir "eyvah" kullanmak
istiyorum. Bu öyküde "eyvah"ın yeri yok galiba.
3) Bu metinde, modernizmi esas alan eserlerin özelliklerinden hangisi
kullanılmıştır?
A) Tema olarak bireyin bunalımları ve toplumla çatışmaları anlatılır.
B) Öyküden çok, öykünün anlatım serüvenini işleyen tekniğe yer verilir.
C) Kişilerin iç dünyalarını romanlara katma ve "dün- bugün- yarın"dan
oluşan zaman zincirini kırma hedeflenir.
D) Karakterlerin anılarını ve bilgilerini okuyucuya aktarabilmek için bilinç
akışı, iç konuşma ve iç diyalog gibi teknikler kullanılır.
E) Varoluşçuluğun etkisiyle eserlerde özellikle küçük burjuva aydınının
ruhsal bunalımları işlenir.