Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

ti" 7. B Bir ulusun kuruluş ve kurtuluş mücadelesini dile getirmeye çalışan bir şair, sözcükleri darbeli matkap elindeymiş gibi yerli yerinde kullanırsa ortaya çıkan şiir, o ulusun destanlaşmış hikâyesi olmaya adaydır. Bu cümledeki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Soyut anlamlı sözcüklere yeni anlamlar yüklemek B) Sözcükleri değiştirilemeyecek kadar sağlam yerleştirmek Sözcüklerin imgesel gücünden yararlanarak şiir yazmak D) Abartılmış sözcüklerle şiirin dizelerini oluşturmak E) Mitolojik unsurların ağır bastığı sözleri şiire yerleştirmek

E) Renè Descartes'in, çok güçlü ama kötücül bir iblisin onu sistematik olarak kandırdığı ihtimalini göz önünde bulundurması 4. Sanat yapıtlarının büyüklüğü ve gerçekliği; alıcısını, izleyi- cisini, okuyucusunu değiştirmesindedir. Bir şiiri, bir roma- nı okumuş olan, bir resme bakmış olan insan o şiirden, ro- mandan, müzikten ve resimden önceki insan değilse artık bu yapıtlar sanat yapıtı olmaya hak kazanmış; kendilerin- den beklenen görevi yerine getirmiş sayılır. Bu parçada sanat yapıtlarının hangi özelliği vurgulan- maktadır? A) İnsanların ortak paydada buluşmasını sağlaması B) Okuyucusunun ilgisini hep diri tutması C) Evrensel konuları başarıyla işlemesi Bireyde derin etkiler bırakması E) Kişilerin duygu dünyasını değiştirmesi SORU BANKASI 115

lerin engel en hang sin- bütünlüğünü ada örneklen- pada düzeltil a sonuçlendi- negatif özellik- Edebiyat Sokağı yoğun okluğu mak için mev- timi, çevre so- erde nüfus yo- cimde kullanil- insuz ve yater- alması, trafige örler ise çevre amizi daha da aşılabilir? müddetçe dün- mye yönelik tah- sorunudur. büyük fatura- k zorunluluğu- u, çevreye za- etmektedir. mel sorun, yet- Bu parçada; 1. Anadolu'dan gelmiş olmanızı, Anadolu'daki yerel kül- türden beslenmiş olmanızın eserlerinize katkısı var mı? II Anadolu, kültürel yapı olarak eserlerde farklı bir şekilde işlenmektedir, bu bağlamda siz de beslenir misiniz bu kaynaktan? III Yazarlık adına her yazarın bir etkilenme alanı olmakta, az de en çok etkilendiğiniz yazarlardan hangilerini sa yabilirsiniz? 24 sorularıpdan hangisinin cevabına ulaşılabilir? A) Yaiz I B) Yalnız II D) ve Il 6 22 Modestas Malinauskas, Litvanyalı acayip bir sanatçı. Bir sü- re önce itfaiyeci olarak çalışıyordu, şimdi hayali resimler ya- piyor. Bu resimler onun hayal gücünden doğuyor. Her birinin kendine ait bir hikâyesi var. Tasarladığı hikâyeleri bazen ke- limelerle anlatmanın kolay olmadığını söylüyor. Bu zaman- larda kendini ifade etmek için en kolay yolun resim olduğunu düşünüyor. Gördüklerim ve hissettiklerim bende kalır, diyor ve tuval üzerine yağlıboya olarak ifade ediyor. Klasik malze- melerle çalışmıyor, daha önce denenmemiş bir şekilde resim- lerinde bıçak kullanıyor, boyayı katman katman kullanıyor ve uç örnekler ortaya koyuyor. Aşağıdakilerden hangisi Malinauskas ve sanatının bir özelliği değildir? topiklik B) Sıra dışılık E) I, II ve III E) Realistlik Yalnız III B) Yenilikçilik B) İlginçlik Diger saylaya geçiniz. gisiné A) Yaza B) Geni C) Tarik bidir Ede E) Öyk 24. Ogu dan bir a teli nic mi va: nir Ira gu ti B n

Hikâyenin en ilgi çekici yanlarından biri de anlatıcının sık sık değişmesi ve aynı olayın defalarca ama şaşkınlık uyan- dıracak kadar büyük farklılıklarla tekrar tekrar anlatılma- sıdır, değerlendirmesini yapan eleştirmen, bunun hikâye- nin dinamik kalmasını sağladığını da ekliyor. Bu cümleyle ilgili, 1. Dolaylı anlatım yapılmıştır. II. Doğrudan anlatımlı yargı içermektedir, III içerikle ilgili yargı vardır. IV. Anlamca kesinlikten söz edilemez. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II B) ve III 1. D) II ve IV E) III ve IV 4. C) II ve III Hakkın yazard: ilgili ne Tabii, kitap ya, i yor - Siz ZI 1 la r

TÜRKÇE 87. ve 88. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla- yınız. Hemingway'in felsefesini anlamak için eserlerine ve haya- tina bakmak yeterlidir. Hemingway için gerçek kahraman, doğruluğun kaybolduğu ve hiçbir şeyin kesin, net olmadığı bir dünyada sorumluluk hissi duyan kişidir. Hemingway kahramanlan, değerlerin olmadığı bir dünyada içten gelen bir sesle hayata anlam katar. Her ne kadar tarzı Sartre'a benzese de kişinin ne olursa olsun bir yol seçmesi ve bu yolda hedefine ulaşmaya gayret etmesi gerektiğini hisset- tirmesiyle ondan ayrılır. Hemingway'e göre birey, zorluk altında metanet sergilemeli, gerçeğe ve özgürlüğe giden yoldan şaşmamalıdır. 87. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada Hemingway'in eserlerinde ve hayatında aradığı kahraman anlayışına uygun olamaz? Suç ve Ceza'nın kahramanı Raskolnikov, Sibirya'ya gonderileceğini bilir, yine de gerçeği söyleyerek ruhsal sorumluluk ve özgürlüğü seçer, hayatla karşılaşmayı suçluluk duygusuna yeğler. 8 Madam Bovary romanının başkahramanı Emma, Fran- sız taşrasındaki sönük yaşamı kabullenemeyip hayal ettiği romantik yaşamı sığ ilişkilerde ve pahalı giyim koşam eşyalarında arar. Signal Karenina romanında çiftçilikten, hayattan ve aşk- Xan uzaklaştığı ağır bir bunalım döneminin ardından kendi hayatının gerçeğini görerek onu biçimlendirmeye uğraşan Levin, hayatta anlam arayışının yollarından birini sergiler. Jane Eyre romanının aynı adlı kahramanı, yetişkinlerin korumasından, yol göstermesinden, sevgisinden uzak büyüdüğü hålde operu dürüst, bağımsız bir yaşam uğruna maddi güvenceleri bir yana bırakacaktır. Don Kişot romanının başkahramanı, şövalyeliğin iyi değerlerini yaşatabikmek için maddi, manevi olarak zarara uğramaya, çabaları sonuçsuz kalsa da müca- dele etmeye devam edecektir.

1. I. İstemek. Yalnızca yazmayı istemek. Herkes yazabilir, ben de yazabilirim diye düşünmek. Elbette herkes ya- zabilir ve yazmalı. İçten gelişle de olabilir bu, çok oku- yup yazma gereksinimi duyarak da. II. Yazmak için fikir şart mıdır? Her zaman değil. Sizi et- kileyen bir görüntü, konuşma, olay, haber vb. yazma nedeni olabilir, olmalı. Anlatma gereksinimi her şeyin önüne geçebilir. O zaman yazarlık eğitimi kitaplarında denildiği gibi hiçbir şey düşünmeden başlayın yazma- ya. Yazının fikri ya da ana fikri yazı ilerledikçe belirir. Bu iki parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi soyle- nebilir? A) Aynı konu farklı bakış açılarıyla değerlendirilmiştir. BY Aynı konu için farklı öneriler sunulmuştur. C) Aynı konunun farklı yönleri değerlendirilmiştir. 95 İki farklı konudaki ortak görüş dile getirilmiştir. E)/Farklı görüşler birbirini desteklemektedir.

Adı Dönüşüm olan bir romanın dünya edebiyatını da dö- nüştüreceğini düşünmek, 20. yüzyılın başında adınız Franz Kafka da olsa çok radikal bir beyin eylemi olurdu. Edebiyat tarihi bir nehir yatağı ise ve ona yön veren olaylar da Tanrı'nın birer kozmik şakasından ibaretse hiç kuşku- suz geçen yüzyılın en büyük kahkahalarından biri Gre- gor Samsa'nın hikâyesiyle atıldı. Kafka'nın Dönüşüm'ü, dünyanın teknolojik dönüşümünde elektriğin rolü kadar aydınlatıcı ve farklılaştırıcı oldu. Nasıl mı? On beş kelime ile: "Gregor Samsa bir sabah bunaltıcı düşlerden uyan- dığında, kendini yatağına dev bir böceğe dönüşmüş ola- rak buldu." Bu parçada altı çizili sözle "Dönüşüm” ile ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenebilir? A Dünya edebiyatını değiştirmeye gücü yeten tek ro- man olduğu BY Geçen zamanla birlikte daha iyi anlaşılmaya başlan- diği Mizahi ögelere sıkça yer verildiği D) Popülerliğini radikalliğine borçlu olduğu E) Geçen yüzyılın edebiyata yön veren kitabı olduğu

in 8 . 1905'te bir gemideki isyanı dramatize eden ve sessiz sinema klasiği olan "Potemkin Zırhlısı", Marksist bir devrime yol açabileceği korkusuyla Nazi Almanya'sı ve birçok ülkede yasaklanmıştı. Şimdi ise sinema okulla- rinda ders olarak okutuluyor. 1952 yılında, Metin Erksan'ın Aşık Veysel'in hayatını an- lattığı filmi "Karanlık Dünya", Anadolu topraklarındaki ekinleri çok kısa boylu ve cılız gösterdiği gerekçesiyle yasaklanmıştı. Bu iki parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Sansür kavramına sinema tarihinden farklı iki örnek verilmiştir. B) Değişik ülkelerde sinemaya sansür uygulandığı gös- terilmektedir. C) Sansür kavramını farklı bir üslupla dile getirmektedir. D) Aynı olgunun değişik nedenleri sunulmaktadır. E) Sinemada sansürün farklı zaman dilimlerinde geçerli olduğu değerlendirilmiştir.

Bir yazar, eserlerinin üslubuyla ilgili bir soruya şu fıkrayı anlata- rak cevap verir: "Ne zaman bu konuyu düşünsem bir fıkra vardır, o gelir aklıma: Adamın biri üyesi olduğu fıkra kulübüne kendisini götürmesi için arkadaşına ısrar eder. Gittikleri yerde kulüp üye- lerinin sadece bazı sayılar söylediklerini ve sonra da güldüklerini görür. Arkadaşı, tüm fıkraları ezbere bildikleri için, anlatma zah- metinden kurtulmak amacıyla bu yöntemi geliştirdiklerini anla- tır. Bu bilgiden cesaretle öne atılıp bir sayı söylediğinde kimse gülmez. Arkadaşı açıklar: "Aslında çok komik bir fıkradır ama sen iyi anlatmayı beceremedin!" (alt) Bu fıkrayla yazarın asıl anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir? A) Edebi eserin değerini üslubunun değil anlaşılmasının belirle- diği B) Üslubunun ancak okurları tarafından anlatılabileceği €) Üslubun gizemli ve tanımlanması zor bir konu olduğu D) Bir eser, komik bir üslupla yazıldığı takdirde eserin okurlar ta- rafından çok sevileceği E) Bir yazarın eserlerini yazarken üslubunu düşünmeden yazdığı HOL 150 AAN 103

1. Anlam arıyoruz aslında. Bizi var edecek, bizi gelece- ğe taşıyacak bir anlam. Bir kırıntı bile yetiyor bazen kendimizi ve evreni değerli hissetmemiz için. Bütün anlamların, insanın içinde olduğunu unutmasak belki aramaya da ihtiyacımız kalmayacak. II. İnsanoğlu, yaşayabilmek için her zaman bir anlama ih- tiyaç duyar. Çünkü günde 2000 kalori ile yaşayabilsek de her şeyin bu kadar basit olmadığını ve kendi iç dün- yamızda daha değerli olduğumuzu görmek isteriz hep. Bu iki parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle nebilir? (over) A) Aynı konuyla ilgili iki farklı görüş açıklanmıştır. B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğu belirtil- mektedir. C) Yaşamın anlamı üzerine farklı sorgulamaları değer- lendirmektedir. D) Aynı konu farklı örneklerle değerlendirilmiştir. E) Aynı olgu farklı üsluplarla ifade edilmiştir.

2. Yüzyıllardır roman yazılıyor. Ben de bir iki roman yaz- dim; ama yüzlerce romancı içinde yerim acaba nedir? Bunu bilemiyorum. Çünkü kişi, gerçek değerini kestire- mez; sınırlarını görmek için ne denli uğraşsa boştur, sa- dece gözünde büyütür kendini. Ben de değerimi bildiğimi ileri sürecek değilim. Ancak bugünkü yazarlar arasında, daha doğrusu bugünkü okurların gözünde yerimin ne ol- duğunu anladım sanıyorum. Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıda- kilerden hangisidir? A) Sanatçı değerini anlamak için çaba harcamalıdır. B) Sanatçılar kendilerini genellikle üstün görürler. C) Sanatçı kendi değerini hiçbir zaman tam olarak an- layamaz. D) Yazar topluma ne kadar değerli olduğunu anlatmalı- dır. 4. E) Yazar okuyucunun tepkisine bakarak değerini öğre- nir.

19. Loti'de göze ilk çarpan şey, duyuları işleyişteki ustalıktır. Bu gezgin yazar; etrafıyla, garip, çok keskin ve birkaç koldan temas halindedir. Tat alma, dokunma, işitme, görme duyuları, metnin içinde ustalıkla kullanılır. Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Tartışma B) Öyküleme D) Açıklama C) Betimleme E) Tanımlama

TÜRKÇE 30. İnsanın doğaya hükmetme istek ve anlama çabası, insanlık tarihi kadar eskidir. Modern bilimin doğuşu bu iki isteğin birleşmesini bek- lemiştir. Bununla beraber ilk insanın yaşamın- da bile bu iki isteğin tamamen ayrı olduğunu söylemek oldukça zordur. Çünkü ilk insanlar, doğa ile ilişkisinde basit teknik becerilerini kullandığı kadar büyü türünden birtakım akıl dışı sayılabilecek yollara da başvurmuşlardır. Aslında büyünün de amacı, doğayı etkile- mektir: yanında ölmekte olan hastaları iyileş- tirmek, beklenen doğal felaketleri önlemek, düşmanların yok olmasını sağlamak gibi... Aynı amacı, dünyanın varoluşu ve düzeni ile ilgili çeşitli kültürlerde yer yer sürüp gelen efsane türünden masal veya hikâyelerde de bulabiliriz. Güneş'in, Ay'ın ve yıldızların yaratı- lış ve varoluş nedeni insanoğlunun yaşam ve ölüm karşısında duyduğu korkuyu giderme, aradığı güveni ve rahatı sağlama olarak hayal edilmiştir. Bu parçadan hareketle 1. Eski çağlarda gözleme ve düşünmeye dayalı bi bilim anlayışından söz etmek zordur. II. Bilimsel düşünmenin temelinde dünyayı anlama merakı, yaşamı rahat ve güvenli kılma gibi iki ihtiyaç yatmaktadır. III. Bilimin doğuşuna, doğayı kontrol etme çabası yanında anlama ve bilme tutkusu da neden olmuştur. hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II B) I ve III p Yalnız II C) II ve III E) Yalnız III X 31. Yazma işi değil ben lemesiyle şeyler ka dime. Ö: atmak; z türünde şama za yönünd Yaşamı etmele değer, uğraş yok, ta Bu F hang B) ic ri a 9 D) E

ine PARAGRAF 25. Aristoteles, Politika adlı eserinde "Çoğu kez dediğimiz gibi, yapmak amacıyla da bütün hayvanlar arasında yalnız ona doğa hiçbir şeyi boşuna yapmaz; insanı siyasal bir hayvan çıkarmaktan oldukça ayrı bir şeydir; ses çıkarma yetisi öteki dili, anlamlı konuşma yetisini vermiştir. Konuşmak ses hayvanlarda da vardır, bununla duydukları acı ya da hazzı anlatırlar. Oysa dil, yararlı ve zararlı olanı, doğru ve yanlışı bildirmeye yarar. Çünkü insanla öteki hayvanlar arasındaki kalmayıp onlarla ilgili iyi-kötü, doğru-yanlış, haklı-haksız gibi gerçek ayrılık, insanların, çevrelerindekileri algılamakla yargılar geliştirebilmelerinden kaynaklanır. Bu 'bilmek'tir." der. Bu parçada Aristoteles'ten yapılan alıntıya göre aşağıdakilerin hangisi söylenemez? -A) Algılamak tüm hayvanlar için geçerliyken değerlendirmek Insána özgüdür. İnsanın, sesi kullanmakla kalmayıp "dil"i oluşturabilmesi onun zekâsının ürünüdür. Ⓒon C) İnsanla hayvan arasındaki asıl ayrım, insanın çevresini bilmesi ile ilgilidir. D) İnsanı hayvandan ayıran özellik, karşılaştığı sorunlara çözüm üretebilmesidir. E) Ses çıkarmak, içgüdüsel nedenlere; konuşmak sistemli düşünmeye işaret eder. 26.

A Telo 31. 1975-1977 yıllarında Dr. Elizabeth Blackburn ve arkadaş ları kromozom uçlarında kromozomları koruyan "telomer adında özel yapılar bulunduğunu keşfetmişlerdir. merler, yaşamın başında belirli bir uzunluğa sahiptirler. Bu uzunluk birçok sebeple kısalabilir ama aynı zamanda sabit kalabilir hatta uzayabilir. Bütün insanların farklı yaş çevresel lanmalarındaki genel sebep işte budur. Elbetteki faktörler de yaşlanma hızının artmasına ya da yaşıtların. dan yaşlı görünmesine sebep olabilir ancak çevresel faktörlerin yanında genetik altyapıyı da göz önünde bulundurmak gerekir. Hücresel yaşlanma da insanların farklı yaşlanmasına sebep olan bir neden. Yaş ve telomer kısalmasının ters orantılı olduğu düşünülüyor. Yenidoğan bir bebekte telomer uzunluğu 10.000 baz çifti iken 65 yaşında bir bireyde 4.800 baz çifti uzunluğundadır. Yaş arttıkça hastalıklara yakalanma riskinin artmasını da araştırmacılar buna bağlıyor. TYT-1 HR Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir? A) Telomerler, insanın doğuştan kazandığı ve uzunluğu yaşam boyu değişmeyen özel yapılardır. B) Çevresel faktörler yaşlanmada etkili tek neden olarak göze çarpmaktadır. C) Bir yaşlıda bulunan telomer uzunluğu bir bebeğe göre çok daha fazladır. D) Dr. Elizabeth Blackburn ve arkadaşları kromozom uç larında yeni bir yapı keşfetmiştir. E) Yaşlandıkça hastalıklara yakalanma riski telomerlerin kısalması sayesinde azalmaktadır.

RULAR niz. in ve nliği- zarin zara bru, ara- ko- va- ÇÖZÜM HARİTALI PARAGRAF SORU BANKASI A 1.-2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. James Joyce'un, Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Port- resi'nde, genç kahraman günlüğüne şöyle yazar: "Ey ya- şam, hoş geldin! Milyonuncu kez gidiyorum karşılamaya deneyimin gerçekliğini ve dövmeye ruhumun örsünde so- yumun yaratılmamış vicdanını." Bu sözün içindeki derin anlamlar, aynı zamanda yaratmanın cesaret gerektiren bir edim olduğunu da gösterir. Rollo May'e göre, yaratıcılık; en basit şekliyle, ölü biçimleri, tükenmiş sembolleri ve ya- şamını yitirmiş mitleri feshedip atmak demektir. James Joy- ce'un metaforunu yorumlayan yazar, yaratmanın; bütün bunları insanın kendi ruhunun örsünde dövmesi kadar zor ve çözülmesi inanılmaz cesaret gerektiren bir bilmece ol- duğunu dile getirir. Yeni bir dünyanın yapısını biçimlendir- meye yardım etmenin gerçekliğinde derin bir yaratma coş- kusu bulunur. Bu, yaratıcı cesaretin ta kendisidir ve henüz yaratılmamışları yaratabiliyor olmanın derin heyecanını da içinde taşır. 1. Bu parçadaki altı çizili cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A Somutlama yoluna gidilmiştir. B) Öznel bir yargı bildirmektedir. C) Tanımlama yapılmıştır. D) Betimleyici anlatım görülmektedir. Benzetme yapılmıştır. R parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? 3. PA | 3. Batr nite me ve çe Lib de m sa et let