Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

9. 1. Fakat yaklaşık 6000 yıl sonra Mezopotamya'da yaşayan insanlar, kil tabletlerde dünyanın nasıl oluştuğunu ya da kendilerinin nasıl var olduğunu anlatmaya çalışmaktaydı. II. Günümüzden 10.000 yıl önce sona eren Paleolitik Çağ insanları mağara duvarlarına av hayvanlarının resimlerini çizerken gördükleri ve yaşadıkları dünyayı yansıtıyordu. III. Mezopotamya toplumları bugünkü anlamda bir düşünme sistematiği geliştirmeyi başaramamış olmalarına rağmen nesnel ve somut verilerden yani yaşadıkları dünyanın sunduğu görüntüden yola çıkarak kendilerine bir evren algılayışı geliştirmiştir. IV. İnsan, varoluşundan beri gözleri ile gördüğü dünyayı olduğu gibi kabul etmişken zamanla gördüğünün ötesinde bir dünyanın var olması. gerektiğini tasavvur etmeye başlamıştır. V. Bu tabletlerden ve Mezopotamya kökenli mitoslardan anladığımız kadarıyla büyük gizeme sahip insanın ve evrenin varoluşunun kaynağı tanrılara dayandırılmıştır. Numaralanmış cümlelerden anlamlı bir paragraf oluşturulmak istenirse sıralama aşağıdakilerden hangisi olur? A) I-II-IV-III-V B) IV-II-1-V-III C) III-II-IV-1-V D) IV-II-V-|-||| E) V-I-IV-I||-||

3. Ön bahçe çimenlerin simetrisini bozan tahta çiçek sak- sıları içinde yüzerdi. Tam bahçenin ortasında başını çimenlere eğmiş bir sülün heykeli bulunurdu. Biz çocuk- lar o heykelden nefret ederdik. Babam bahçıvanlığa heveslendi o sıra. Etrafı saksılarla çevrili ev, çiçek bah- çesinin içinde yüzer gibiydi. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur? A) Tanımlama C) Kişileştirme E) Benzetme B) Karşılaştırma D) Örnekleme

5. Dünyada giderek büyüyen doğa hareketi, do. gal varlıklara hukuk karşısında "kişi" hakkı verilmesini talep eden bir harekete dönüştü. Bu hareket, 1970'lerde genç bir hukuk profe. sörünün "Hukuk, insan olmayan nesneler ve varlıklara da örneğin kayalara ve ağaçlara da hak tanıyacak kadar evrilirse ne olur?" soru. sunu temel alıyor. Doğal nesne ve varlıklar, sadece insanlar için ifade ettikleri anlam üze- rinden değer gördükleri sürece onların huku. ki olarak yok edilmeleri de mümkün. Tarih, in. sanları korumanın tek yolunun, insanları hak sahibi hâline getirmek olduğunu gösteriyor. İnsan dışı varlıklar da insanın yıkıcılığından ancak bu yolla, hak sahibi kişi ilan edilerek korunabilir. Elbette bu düşünce, özünde ulusların dünya görüşüne dayanıyor. Yeni Zelanda yerlileri Maoriler "Ben nehirim, nehir de ben..." diyor. Yani ----. A) haklarını korumanın tek yolunun doğayı ko- rumaktan geçtiğini düşünüyorlar B) doğayı bütün canlıların ortak bir yaşam alanı olarak kabul ediyorlar C) dünyayı kendilerinin de parçası oldukları tek bi beden gibi görüyorlar doğadaki her canlının tek bir canlı türü olarak kabul edilmesini istiyorlar E) toplumsal normların doğa kanunlarıyla bü- tünleştirilebileceğini ileri sürüyorlar 6.

ilerin hangisine birbirilerini debî eserlerin lerle açılardan a ressamlar 14 C) Sanat; kitlele görev edinmelidir. DYSanat zekâdır, akıldır, ruhtur; halkın isteğine göre yapılmaz. E) Alıcısından çok ilgi görmek, beğenilmek isteyen sana sanat için değil halk için üretir. VA derm 36. "Dostluk" başka "sıradan dostluk" başkadır. Onun için insan, sıradan dostluklarda eli dizginde yürümelidir. Çünkü aradaki bağ henüz güvensizliğe hiç yer vermeyecek kadar düğümlenmiş değildir. Yedi bilgeden biri olan Chilon d ki: “Dostunuzu bir gün kendisinden nefret edecekmiş gibi sevin; bir gün kendisini sevecekmiş gibi nefret edin." Bu parçada yazar sıradan dostluk ilişkilerinde aşağıdakilerden hangisinin önemini vurgulamaktadır? A) Kararlı davranmanın B) Dürüst bir tavır sergilemenin C) Tedbirli olmanın D) Araya mesafe koymanın E) Beklentisiz sevmenin Diğer sayfaya geçini

akitler- namo ederek Elis- manın Batılı rumu rıyla, duğu alar- kleri bile aza- yar gimi um, öğ- ca, en- AYDIN YAYINLARI A A TYT Deneme Sınavı -1 14. Diyelim ki siz ve bir grup insan yeni bir toplum kuracaksınız ve bu toplumun ilkelerine karar vermek durumunda kaldı- nız. Fakat hiçbiriniz o toplumda kim olacağınızı bilmiyorsu- cinsiyetiniz, dininiz ve kişisel tercihleriniz. Bunların hiçbirini nuz. Irkınız, gelir düzeyiniz, biyolojik cinsiyetiniz, toplumsal bilmiyorsunuz. Bu durumdayken ilkelere karar verdikten sonra kurduğunuz topluma dönüşeceksiniz. Rawls, bu du- rumda kişisel çıkarımızı bilemeyeceğimizi ve bu yüzden onun peşinde koşamayacağımızı savunuyor. Rawls kişisel çıkarlarımız bize rehberlik etmediğinde hem ahlaki kaygılar hem de bizim için mümkün olan en iyi senaryoyu güvence altına almanın bir yolu olarak yoksullar için eşit haklara ve ekonomik güvenceye sahip adil bir toplum yaratmaya çalı- şacağımızı öne sürüyor. Buna göre Rawls'ın düşünce deneyinin aşağıdakiler- den hangisini amaçladığı düşünülebilir? A) Özgürlüğü temele alan liberalizmin ideal düzen olduğu- nu göstermeyi B) Düzenin sağlanması için devletin zorunlu olmadığını te- mellendirmeyi C) Adaleti temele alan sosyal devletin ideal bir düzen inşa edebileceğini kanıtlamayı D) İktidarın ve meşruiyetin kaynağında güvenlik ihtiyacının yer aldığını göstermeyi EEşiği temel alan sosyalizmin ideal bir düzen olduğunu tddia etmeyi S

B ✰✰, B DENEME-1 30. Gustave Flaubert, yazdığı ünlü romanlarının yanında bir de hikâye kitabıyla dikkat çeker. Üç Hikâye adını taşı- yan bu yapıt, Flaubert'in hikâyeci yönünü ortaya koyar. İlk yayımlandığında okurlardan büyük bir takdir ve ilgi gören kitap; yazarın tüm çabalarının, tüm yönelimlerinin, tüm özlemlerinin usta işi bir üslupla somutlaştığı bir ya- pittir. Bu üç öykü; kuşkunun, aşkın, yalnızlığın ve çare- sizliğin odakta olduğu; yaşamı ve insanı temel alan derin bir psikoloji ve felsefe ile örülüdür. Her üç hikâyede asıl kahraman insan yaşamıdır, insan ruhudur. Bu anlamda zamanı ve mekânı aşan evrensel insan gerçekliğidir asıl vurgulanmak istenen. Bu parçadan Gustave Flaubert'in Üç Hikâye adlı ya- pıtıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Yazarın gerçekçi bakış açısını yansıttığı BDüşünsel yanının olduğu Okurlar tarafından beğenildiği D Başarılı bir anlatımla kaleme alındığı FYerel sınırları aşacak nitelikler taşıdığı

Paragrafta Yardımcı Düşünce-V 5. CIA, savaş sonrası İtalya'sında, haritalarda işaretli örtülü silah ve patlayıcı depoları bulunan gizli bir yan askeri ordu kurmuştu. Gladio Operasyonu (gladius La- tincede kılıç demektir) adlı bu harekât için ileri sürülen bahane gülünçtü: Sovyet işgali tehdidi... Fakat gerçek amaç hiç de öyle eğlenceli değildi: Gladio'nun 15 bin askeri, hizadan çıktığı takdirde İtalyan hükümetini de- virmek üzere eğitildi.Benzer gizli ordular, çoğunlukla ve doğal olarak Almaya tarafından da kuruldu SS su- baylarının komutasında Fransa, Belçika, Hollanda ve Batı Almanya'da da oluşturuldu. Amerika'nın Gladio- sundan farklı olarak bu ordular salt Rusların yolları- ni gözlemedi. Büyük bölümü hâlâ açıklanmayan dev cephanelikler kurdular, solcuların kara listelerini çıkar- dılar, Fransa'da Cumhurbaşkanı De Gaulle'ü öldürme komplosuna katıldılar. Yukarıdaki parçada Gladio Operasyonu'nun hangi özelliğine değinilmemiştir? A) Gladio'nun hangi örgüt tarafından kurulduğuna B) Örgütün büyük cephanelikler kurduğuna C) Gizli amacının ne olduğuna D) Gladio isminin nereden geldiğine E) Fransa Cumhurbaşkanı De Gaulle'ü öldürme komplosuna katıldılar IKLIM 7. Ku Me Me circ kaz 194 leşt şan bu len takı ulus di. E yola lar s Haz Yuka miy lama A) A B) E C) Y D) Ta E) B

27. Sarp kayalarda yaşayan Kırgızlarda tek bir destan var- dir. Bu destan, Nogay Devri'ne ait olan Manas Desta- nı'dır. Kırgızların mitolojisini, masallarını her türlü gele- neklerini bir kahraman çevresinde toplamış Kırgız ansik- lopedisidir. Kırgız İlyadası gibi bir şeydir. Kırgızların hayat tarzları, gelenekleri, görenekleri, ahlak ve dinî telakkileri, coğrafyası, tıp bilgileri, başka uluslarla olan ilişkileri bu destanda ifadesini bulmuştur. Kırgızistan dışında Kazakistan kültür dairesi etrafında da gelişen bu destan Rus Türkolog Radlof. tarafından derlenmiş ve yazıya geçirilmiştir. Türk dünyasının bu manzum büyük abidesi sadece Nogay Devri Kırgızlarının değil, tüm Türk yurtlarının övünç vesilesi sayılabilecek bir şaheser- dir. Bu parçada Manas Destanı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Hangi ulusa ait olduğuna B) Şiir biçiminde olduğuna C) Hangi döneme ait olduğuna D) Folklorik bilgiler içerdiğine Ne zaman yazıya geçirildiğine 29 Di yo te ye le Z S C

7 19. Günümüzde robotlar insanların yaptığı birçok işi yapabiliyor. Dış görünüş olarak insanlara benzeyen robotlar insansı robot olarak isimlendiriliyor. Gelecekte insansı robotların insan vücudunun gerçekleştirdiğine benzer işlevleri gerçekleştirmesi bekleniyor. İnsansı robotların insanlar gibi çevreleri ile etkileşim hâlinde olabilmesi için çevrelerini hassas bir şekilde algılayabilmesi gerekiyor. Münih Teknik Üniversitesinden Prof. Gordon Cheng ve arkadaşları bu amaçla robotlarda kullanılabilecek yapay bir deri geliştirdi. Yapay deri, çapı yaklaşık 2,5 cm olan altıgen şekilli sensör birimlerinden oluşuyor. Bu sensörler sıcaklığı, basıncı, mesafeyi ve ivmelenmeyi tespit edebiliyor. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Niteleme B) Benzetme D) Tanık gösterme E) Çoğullaştırma C) Açıklama

Belirli cine ula- perini ine bir S- ni n n 7 17. Türkiye'nin orman varlığı sıralandığında Karadeniz Böl- gesi ve Akdeniz Bölgesi ilk sırayı alacaktır. Orman varlığı ile yağış ve nem miktarı doğru orantılıdır. Ormanlar, Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getiri- lirse "ormanların yapısında zamanla değişiklik olduğu" sonucuna ulaşılır? Ayangın ve denetimsiz kesim gibi birçok sebeple tah- rip olmuş ve bu sebeple maki ve step florası verimli orman alanını daraltmıştır B) ağaç sanayii gibi pek çok alanda kullanılıp birçok in- sanın istihdamını sağladığı gibi kereste ihracatıyla ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır C) zaman zaman sayıları ve oranları değişen etçil ve otçul birçok farklı türe ev sahipliği yapan biyolojik bir yapıdır D) dünyadaki tüm toprakların üçte birini kaplar ve geze- genin en yoğun, en çeşitli yaşam biçimleri için hayati bir organik altyapı sağlar E) günümüzde bu etkisi azalsa da- gölge oluşumunu sağladığı için ısıyı kontrol altında tutar, "kentsel si- cak-ısı ada" etkisini azaltır

. Empati, duygu ve düşüncelerimizin yansımaları olarak içimizde kişi veya nesnelerin uyandırdığı duygusal değişimdir. Empati; filozofları, sanat eleştirmenlerini, psikiyatristleri ve psikologları büyülemiştir. Empatinin estetik ve kişisel olmak üzere iki yüzü bulunmaktadır. Freud'a göre empati "Başka bir zihinsel yaşama karşı herhangi bir tavır almamızı sağlayan bir mekanizmadır." Bireyler, başkalarıyla etkili bir şekilde iletişim kurabilmeli; empati kurabilmeli ve başkalarıyla uyumlu ilişkiler geliştirebilmelidir. Davis ve Kraus, yaptıkları araştırmanın sonucunda empati tutumuna sahip bireylerin daha hoşgörülü ve başkalarına uyum sağlama eğilimli olduklarını tespit etmişlerdir. Başkalarıyla empati kurma becerisi, başarılı sosyal etkileşimlerde önemli faktörlerden biri olarak görülmektedir. Bu parçadan hareketle empati ile ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Farklı yönlerinin bulunduğu B) Duygu değişimi özelliği gösterdiği C) Farklı alanlardan insanları etkilediği D) Sosyal uyuma olumlu katkı sağladığı E) Toplumsal etkileşiminin ana unsuru olduğu

5- § 22. TÜRKÇE ----- Bazı meslekler ortadan kaybolurken bazı meslek- ler ise zamana karşı koyabilmiş ve her dönem geçer- liliğini koruyabilmiştir. Taşıma ve ulaşımın hayvanlarla yapıldığı dönemde nalbantlık yani hayvanların ayak- larının altına nal çakılması çok yaygın bir meslekken otomobillerin yaygınlaşmasıyla birlikte nalbantların yerini lastik tamircileri almıştır. Bazı meslekler ortadan kaybolurken yepyeni meslekler de ortaya çıkmıştır. Bilgisayar mühendisliği, pilotluk, genetik mühendisliği gibi meslekler yeni gelişen mesleklerdendir. Her za- man geçerliliğini koruyan meslekler de vardır. Dok- torluk, öğretmenlik, çiftçilik, hayvancılık gibi meslekler yüzyıllardır yapılan mesleklerdir. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Mesleklerin gelişim sürecine baktığımızda bazı mesleklerin birbirine çok benzediğini bazılarının ise birbirine benzemediğini görürüz B) Her dönem kendi mesleğini ortaya çıkarır, hangi mesleğin daha öne çıkacağını ise belirleyen insan- ların ihtiyaçlarıdır C) Bir mesleğin önemini belirleyen asıl unsur o mes- leğe toplumda ne kadar önem verildiğidir D) Çevremizdeki her şey sürekli bir değişim ve gelişim halindedir mesleklerin bu değişime ayak uydurması uzun zaman almıştır E) Hayat sürekli bir değişim ve gelişim içindedir, in- sanların istek ve ihtiyaçlarındaki değişiklikler ile teknolojik gelişmeler meslekleri de etkilemiştir

Bir yıl daha sona eriyor. Çocuklukta, ilk gençlikte zaman bir türlü geçmez! Ama orta yaştan sonra öyle bir hız kaza- nır ki! Bir yıl, bir hafta gibidir. Bir de bakarsınız yaşınız altmışa, yetmişe, belki de seksene varmış! Ne çabuk, ne kadar çabuk geçti dersiniz. Bir şaşkınlık, bir inanmaz- lık... Oysa zaman hep aynı hızdadır, saatler hep eskisi gibi işler. Bir değişen, sizsiniz. Yüzünüz, gövdeniz, kimi zaman da bellek gücünüz... Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Zaman, yaşlılıkta gençliktekinden daha hızlı geçer. B) Her yaşın kendine özgü bir güzelliği vardır. C) İnsan yaşlandıkça anılarına daha çok bağlanır. D) İnsanın fiziksel görünüşü değişse de ruhu hep genç kalır. E) Gençlikte zamana yetişme isteği öne çıkar.

. PARAGRAF. Kimileri Karagöz'e ezilen, un ufak edilen halkın bir sim- gesi gözüyle bakıyor. Ben öyle değilim. Bana göre Kara- göz, kaba kuvvettir. Okumuşların, ince ve duygulu şeyle- ri merak edenlerin belâsıdır. Kendisinin bilmediği şeyleri bildiği için ikide bir Hacivat'ı patağa çeken bir kaba kuv- vet meraklısıdır. Hacivat ise sağduyudur. Bilgi ve düşün- cedir. Ben ona bir de yazarlık, şairlik yükledim. Çünkü toplum içinde sürekli ezilen şairin yazgısı ile Hacivat'ın yazgısı aynıdır. Bu parçada yakınma, özellikle aşağıdakilerden han- gisine yöneliktir? A) Toplumumuzda Karagöz gibi insanların çok olması- na B) Karagöz' ün anlayışsız ve kaba biri olmasına C) Karagöz gibi insanların yanlış anlaşılmasına D) Halkın kültürel birlik oluşturmamasına E) Hacivat'la temsil edilen değerlerin hor görülmesine

TYT/ Türkçe 17. Klostrofobi, kişinin kapalı alanda kalması gerektiğinde ciddi iç sıkıntı yaşamasına ve fizyolojik belirtilere neden olan psikolojik bir rahatsızlıktır. Klostrofobi semptomla- ri, genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkar. Halk arasında kapalı alanda kalma korkusu ola- rak adlandırılan klostrofobik kişiler; asansörler, uçaklar, mağaralar, kilitli odalar, bodrum katlar gibi kapalı alan- lardan ve kısıtlanmalardan korkar. Birçok farklı durum veya duygu, klostrofobiyi ortaya çıkarabilir. Kimi zaman yalnızca kapalı alanları düşünmek bile bu durumu te- tikleyebilir. Uygun bir tedavi yöntemi ile klostrofobinin üstesinden gelmek mümkündür. Klostrofobi tedavi yön- temleri arasında psikoterapi, ilaç tedavisi, maruz kalma terapisi, sanal gerçeklik ve alternatif terapiler yer alır. Bu parçadan "klostrofobi" ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? 12A) Genetik bir sorun olduğundan ileri yaşlarda psikolo- jik problemlere yol açabileceğine B) Farklı tedavi yöntemleriyle çok kısa bir sürede üste- sinden gelinebildiğine Sibe C) Kapalı alanda kalan her bireyde görülen yaygın bir psikolojik durum olduğuna D) Kimi durumlarda sadece kapalı alanda olduğunu ha- yal etmekle bile ortaya çıkabileceğine E) Genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde orta- ya çıktığından önemsiz görüldüğüne SUPARA

R BL 6. KARA KITAL Genç dostum! Umarım masallar dinleyerek büyümüşsün- dür. Masalsız çocukluklar, bir yanı güdük kalmış kişiler yaratır. Böyle derken masal dinlemeye ya da okumaya bir türlü yanaşmayan torunlarımı düşünüyorum. Ellerinden "playstation"lar düşmüyor. Kendilerinden geçercesine oy- nadıkları vurdulu kırdılı oyunlara, şiddete dayalı yarışma- lara baktıkça içim kararıyor. Sözelliğe kapalı, görüntüse! bir tutsaklığın içinde kendilerinden geçiyorlar. Bu tutsak- lığın etkisiyle ileride okumayı sevmeyecekleri kaygısını çekiyorum. Bu sözleri söyleyen yazarın çocuklarla ilgili kaygısı aşağıdakilerden hangisidir? A) Yetişme biçiminin, çocukları, yazınsal yaratılar aracılı- ğıyla kazanılan düş gücünü kullanmaktan alıkoyması B) Çocukların küçük yaşta teknolojiyle tanışmalarının, çocukluklarını yaşamalarına engel olması C) Çocuk masallarının, ilgi görmediği için unutulmaya başlaması D) Masalların çağın gerekleriyle uyuşmayan bir yapıda olması E) Okuma sevgisini diri tutmayı sağlayacak, düzeyli ya- pıtların azalması (2011-PMYO)