Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

söz edilmektedir. by 1. cümlede değinilen düşünceyi bilimsel verilerle güçlendirmektedir E) 1. cümlede ifade edilenlerin, orta yaşlı insanlani medem daha fazla etkilediği açıklanmaktadır. 5. Eleştirmen, yazdıklanyla ileriye doğru bir sıçramaya yardımcı olabilmek amacıyla çıktığı eleştiri yolunda toplumu daha önce sıçramış olan sanatçıya ulaştırarak amac gerçekleştirir. Bu cümlede eleştirmenlerle ilgili olarak vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Eleştirileriyle sanatçıya yol göstermelerinin toplumsal başarıya katkıda bulunduğu B) Topluma tanıttıkları sanatçının toplumcu yönlendirmede önemli bir görev yüklendiği c) Birikimleriyle yetinmeyip toplumsal ilerleme yolunda kendilerini aşmaya çalıştıkları D Yeniliklere öncü olma isteklerinin beklenilenin üstünde b olumlulukla karşılandığı E) Toplumla sanatçı arasında köprü görevi yapmaların toplumsal ilerlemeye destek olduğu

B B altındaki ma tipi. staların ellikle izah en erken ģimiz larında ini Elme Franış 24. Kazanma arzusu ve başarıya endeksli popülerlik, spor alanında da artık sermayeye teslim olmuş durumda. Sponsorluk, yayın gelirleri, bahisler, kombine, naklen yayın ihaleleri, reklam anlaşmaları ve sermayenin diğer soğuk enstrümanları... Tüm bunlar baş döndürücü bir sarhoşluğu körüklerken taraftarlık ruhundan ve "hesapsız kitapsız seven"lerden bahsetmek oldukça amatör bir duygusallikla eş değer kabul ediliyor artık. Ve insanlar bu acı durum üzerinde bir an durup düşünmüyor. Bu parçayla ilgili olarak 1 Bir saptama üzerine kurulmuştur. II. Sayıp dökmelere yer verilmiştir. III. Eleştirel bir tavır söz konusudur. IV. Kişisel düşünceyle şekillenmiştir. V. Nicel veriler kullanılmıştır. yargılarından hangisi söylenemez? A) B) II C) III D) IV E) V ikinci gisiyle E) VI SINAV in ri

39. Sanatın bir ayna işlevi gördüğü, aynaya benzer şekilde bir şeyleri yansıttığı, söylenegelen, üzerinde uzlaşılan konular- dan biri. Fakat ayna metaforunda aynanın net mi bulanık mı olduğu sorusu, somutlaştırılmadan kabul edilen bir tür dene- yim, bilgi hâlini almış bulunmakta. Sanatın toplum veya birey ilişkisine bir ayna tuttuğunu inkâr edemeyiz ancak gerçek anlamıyla bir ayna olduğunu da ileri süremeyiz. Çünkü ---- sözü edilen aynada görünenler, gerçeğin hiç bozul- madan aksetmiş suretleridir. II. o aynaya yansıyanlar bir sanatçının belleğinden sü- zülüp gelmiş olanlardır. III. sanatçı; sanat aynasını sokağa, insana, doğaya hiç sarsmadan tutabiliyorsa başarılıdır. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarıda- kilerden hangileri getirilebilir? A) Yalnız B) Yalnız 11 C) Yalnız III E) Il ve III D) I ve II

B BENİM HOCAM TYT-TÜRKÇE Sor 5. Tarih boyunca bize tüm kültürlerde, karanlığın kötü güclerle ilişkili olduğu öğretildi. Gece insanlarından, geceyi yaşayan, gecede yaşayan insanlardan korkmamız gerektiği anlatıldı. Oysa gündüz ve gece kişileri aslında aynı kişiler, bu nedenle bu korku doğru değildir. Gün işığı içimizdeki teslimiyetçiliği ortaya çıkarır ama geceleri kendimizi özgür hissederiz. Düzen güçleri bizi, geceden, özgürlükten kaçınmaya koşullandırmışlardır. Kurumlar, ister din ister aile ister devlet kurumları olsun, gece insanlarına korkuyla bakarlar. Karanlıkla birlikte uyrukların denetlenmesi zorlaşır. O saatlerde ayakta olan hiç kimse hayırlı bir iş peşinde olamaz. Gündüzleri egemenliğini sürdüren kurulu düzen güçleri, varlıkla- rini ve baskılarını gece düşmanları bahanesiyle haklı çıkarırlar; belirsiz, soyut kavramlarla öcüymüş gibi söz edilen bu düşmanla- ni biz hiç görmesek de... Yöneticiler de bize hep gündüz gözüyle gösterilirler, hep gündüzlerin bir parçası olarak görünürler bize. Bir başkan, bir lider ya da bir komutan doğanın güzelliği içinde, arkasında parlayan bir güneşle canlandırılabilir ama gecenin karanlık fonu önünde, asla canlandırılmaz. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Gecenin gündüzden farklı olduğu, bir kısım çevrelerin gece ve gündüzü birbirine eş görmediği Sanatçıların ve bilim insanlarının geceden beslendiği çünkü gündüz gözüyle hayatın sıradanlaştığı C) Widerlerin ya da siyasetçilerin güneşin aydınlığını kendilerine fon seçerek anlayışlarını temiz göstermeye çalıştığı D Toplumun bazı kalıplarının genç kuşaklar üzerinde olumsuz bir etki yaratarak onları baskı altına aldığı Ey insanın tüm düşüncelerden arındığı gecenin, gündüzden çok daha kıymetli olduğunun unutulmaması gerektiği benimhocam

2 24. Belinski , “Gogol bize bayağı insanları göstermez, in- sanı gösterir yalnızca... Allayıp pullamadan, idealleş- tirmeden, nasılsa öyle." der. Buna göre Belinski, Gogol'un özellikle hangi yönünü vurgulamaktadır? A) Kahramanlarını gerçek hayattan seçtiğini B) Eserlerinde gerçekçi bir dil kullandığını C) İnsanların bayağı yönlerini ustalıkla anlattığını Eserlerinde insanın her hâlini yansıttığını E) İdeal insan tiplerinden hoşlanmadığını Q

DENEME-1 Modern romanda, kişilerin duygu dünyalarına ait ayrıntı- ların verilmesinde rüyalar önemli bir araç olarak kullanılır. Normal şartlarda iç dünyasını açamayan kahramanın gördüğü rüyalar, sembolik düzlemde yorumlanarak oku- yucuya yol gösterir/Yazarın, karakterlerini oluştururken rüyalar yoluyla elde edebileceği bilinç ve bilinç dışı kutup- larinin iletişiminden doğan insanın ruhsal bütünlüğü ve kişilik özellikleri, sembol dilinin çok katmanlı yapısıyla birlikte sunulur. İnsanî öze ait gerçekleri yansıtmayı amaçlayan edebî eserlerde rüya motifi, insan ruhunu tüm çıplaklığıyla ortaya koyma çabasına hizmet eder. Bu parçada yer alan "sembol dilinin çok katmanlı yapısı" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Karakterleri tanıtan; tema, zaman ve mekân gibi un- surlara açıklık kazandıran üslup özelliği B) Birtakım görüntülerin arkasına gizlenen, sezdirilen ve günlük dilin sınırlarını aşan anlam zenginliği Kişinin rüyası ve bilinçaltından yararlanma yoluyla oluşturulan anlatım niteliği D) Edebî eserlere evrensel ölçülere ulaşma imkânı sağ- layan her dönemde okunma ayrıcalığı E) Yazarların modern romanlarda ortaya koyduğu yeni ve özgün anlatim olanağı

1 1. Ünite SO 1. Osmanlı Devleti'nin sinir vilayeti olan Bağdat'ta, XX. yüzyıl başından itibaren istikrarlı yönetim kurma çabaları çoğunlukla başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Tanzimat ile birlikte bölgede yeniden yapılanma çabaları da belirli süre sonuç vermemiştir. Namik Paşa'nın göreve gelmesiyle Tanzimat reformlarinin uygulanmasına geçilmiştir. Namık Paşa, bölgede hatırı sayılır bir değişime imza atmıştır. 1. Farklı bir düzen getirme çabasında olma II. Var olanın dışına çıkma III . Mevcut sistemin farklılıklarını gösterme Bu parçada geçen “yeniden yapılanma" ifadesini yukarıdakilerden hangileri destekler? B) I ve II C) I, W, III E) II ve III A) Yalnız 1 D) I ve III B niz dilmesi (çözümlenmesi) kor

39. TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG) tarafından 22 yıldır Antalya'da düzenlenen Gökyüzü Gözlem Et- kinliği, bu yıl Diyarbakır'da yapılacak. "2021 Ulus- lararası Diyarbakır Zerzevan Gökyüzü Gözlem Et- kinliği", 2-4 Eylül'de UNESCO tarafından Dünya Mi- rası Geçici Listesi'nde yer alan 3 bin yıllık tarihi Zer- zevan Kalesi'nde gerçekleştirilecek. TUG'un koor- dinasyonunda düzenlenecek olan etkinlik, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, TÜBİTAK, Türkiye Uzay Ajansı (TUA), Diyarbakır Valiliği, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından destek- leniyor. 1. Gökyüzü Gözlem Etkinliğinin nerede yapıldığı- na II. Gökyüzü Gözlem Etkinliğinin ne zaman yapıla- cağına III. Gökyüzü Gözlem Etkinliğinin 22 yıldır Diyarba- kır'da da yapıldığına X IV. Etkinliğe destek veren kurum ve kuruluşların ol- duğuna Bu parçada Gökyüzü Gözlem Etkinliği ile ilgili olarak yukarıdakilerden hangisine değinilme- miştir? A) I ve II Yalnız III B) Yalnız 11 ) D) Yalnız IV E) III ve IV

4. Gün olmuş bir yeşil halı gibi uzanan sebze karıkları, bir göz açıp kapayacak kadar süren bir sağanaktan sonra, birden kabaran bir selin önünde süpürülmüş; gitmiştir. Gün olmuş mübarek bir nisan yağmuru gibi başlayan bir çilentinin arkasından düşen bir dolu sağanağından sonra, bahar açmış; dalların biraz önce bir çiçek deryasını andıran güzelliği bir çamur yığını hâlinde toprağa karışmıştır. Böyle anlarda dalları, filizleri kırılan ağaçlar; kucaklarındaki çocukları ellerinden alınmış anneler gibi, yerde sürünen çiçeklerine, yapraklarına hüzünlü hüzünlü bakarlar. Bu parçada yazar aşağıdakilerin hangisinden söz etmiştir? A) Doğanın canlılığından B) Doğa bilmecesinden C) Olumsuz doğa olaylarından D) Doğa - insan ilişkisinden E) Doğaya sığınmadan

PARAGRAE kronometreni aç! cozolu un süreyi not et. 5. Kul Uy SE K Göreceğiz bir sabah yeşil tomurcukları. O günü görmek için sade bekleyeceğiz, Hazırlanıyor gibi gökyüzü, ufuk, deniz, Bir sabah dökülecek baharların bahari. Ziya Osman Saba'ya ait bu dizelerde vurgulanmak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Insan, nefes alıp verdiği sürece ümidin kapısına dört elle sarılmalıdır. E + Br Doğanın insanla var olduğu, insanın olmadığı yerde yaşamın olmadığı unutulmamalıdır. 6. C) Rüya ve hayalle değil gerçeklerle yaşayan insanlar hedeflerine ulaşabilir. Dy Barışın yolunu beklemek boşunadır; barışa kavuşmak için önce içimizdeki düşmanlıkları silmeliyiz. E) Mutluluk, bir çiçektir; o çiçeğin havası, suyu, güneşi bir çift güzel sözdür.

RAF 18.GÜN 14. Hiçbir sanat yoktur ki sanatçı için özel bir duyarlılık, özel bir seziş, özel bir bakış biçimi gerektirmesin. Şiir yazabil- mek için şair, resim yapabilmek için ressam, tiyatrocu ola- bilmek için tiyatrocu duyarlığına sahip olmak gerekir. İn- sanlar genelde sanatçıyı sanat yapmakta üst yetenekleri gelişmiş olan insan diye düşünmezler, özel yetenekleri za- ten var olan insan diye düşünürler. Oysa sanatçı, dünyaya sanatçı olarak gönderilmiş biri değildir. Bilincimiz, eğilim- lerimize veya dünyayla ilişkilerimizin niteliğine göre geli- şir. Sanatçılık böylesi bir gelişimin sonucudur. İnsanın ön- ce kendini sanatçı kılması gerekir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanat dallarının ortak özelliği, yaratıcılık gerektirmesi- dir. B) Sanatçının kendini geliştirmesi, içinde yaşadığı çevre- ye bağlıdır. C/ Sanatta başarının anahtarı çalışmaktan çok doğuştan gelen yetenektir. 6 Sanatçı olunmaz, doğulur." anlayışı sanat çevrelerin- de kabul gören bir anlayıştır. Sanatçilik, doğuştan gelen bir yeteneğio calışılarak ge- liştirilmesiyle elde edilir. 100

27. Sor uys di m b Yayin Atölyesi 25. Bilim ve felsefeyle uğraşan bir kişinin dile öncelikle önem vermemesi anlaşılması güç bir durumdur. Kul- landığı dilde titiz olmayan, düşüncesinde de titiz değil demektir. Enstrümanına akort yapmayan bir müzisyen nasılsa kullandığı dili kontrol etmeden, üslubuna özen- meden yazmaya kalkan bir düşünür de odur. Böyle bir düşünürün söyledikleri senkronu olmayan seslerden, anlamsız bir gürültü olmaktan ileri gidemez. Çünkü ge- lişigüzel yazan, gelişigüzel düşünür. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Düşünce adamlarının dilin gelişmesine katkıda bu- lunduğu B) Planlı çalışmayanların yeni düşünceler ortaya ko- yamayacağı C) Düşünürlerin dil üzerinde yeterince yoğunlaşmadı- ği D Her düşünürün aynı zamanda dil bilgini olduğu E) Düşünürlerin öncelikle dilini düzeltmeleri gerektiği

16. (0) Günümüz otomobillerinin olmazsa olmazla ABS fren sistemi, havacılık sektörünün otomobil dür armağanlarından biri olarak görülebilir. (II) ABS, lastiklerin RL frenleme sırasında kilitlenmesini engelleyerek daha güven- li durmasını sağlamayı amaçlayan bir sistemdir. (III) Bu sis- temde tekerleklerde bulunan sensörler lastiklerin dönüş tur- larını kontrol eder. (IV) Eğer tur sayılarında bir farklılık yani o tekerleğe uygulanan fren margin önüne geçilir. (V) Bu fren lastiğin kilitlenmesi basıncı ayarlanarak sistemleri üzerine çalışan teknoloji şirketlerinin ürettiği ilk elektronik kontrollü ABS sistemi, 1978 yılından itibaren lüks otomobillerde kullanılmaya başlanmıştır. ABS fren sisteminden söz edilen bu parçada numara- lanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden han- gisi yanlıştır? A) I. cümlede, başka bir alandan otomobillere uyarlandığı anlatılmaktadır. 38 B) II. cümlede, ne olduğuna ilişkin bilgi paylaşımı yapılmak- tadır. du C) II. cümlede, kendisini meydana getiren parçalardan söz edilmektedir. de D) IV. cümlede, çalışma sisteminin nasıl olduğu aktarılmak- tadır. E) V. cümlede, ilk olarak belli bir kesime yönelik araçlarda kullanıldığı belirtilmiştir.

Toplumsal kültürün bir parçası olan ve bu kültürün oluşma- sinda en önemli rollerden birini üstlenen sanat, dünyayı doğru anlamak ve doğru anlatabilmek için bilgiye gereksinim duyar. Fakat bilginin kontrol edilebilir bir yanı vardır ve eğer sanat sa- dece bir bilgilendirme aracı gibi görülürse edilgen bir obje du- rumuna düşer. Oysa sanat bu özelliğiyle değil, üretim düze- yinde, yani kompozisyon ve kurgulama aşamalarında kendi varlığını gösterebilmesiyle değer kazanır. Tony Craggʻın, "Hey- kel eğer formu doğruysa işe yarar." sözünde belirttiği gerçeğe ben de katılıyorum ve onun bu sözüne "Fikirlerin gösterimini değil, şekil almasını önemsiyorum." sözünü ekliyorum. 39. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabi- lir? A) Toplumların somut olan ve somut olmayan kültür unsur- ları, ancak sanat yoluyla geleceğe aktarılabilir. B) Sanat yapıtlarının, üretildiği zamanın düşünce, istek ve ih- tiyaçlarını yansıttığı ölçüde ait olduğu toplumu temsil et- tiği ileri sürülebilir. C) Sanat yapıtının oluşumunda ait olduğu toplumun kültür yapısının önemi büyüktür. D) Kültürle bir etkileşim içinde olan sanatın bilgiye duyduğu ihtiyaç, onun estetik yönünün ihmal edilmesini gerektir- mez. E) Sanat, içinde bulunduğu toplumu değiştirebildiği sürece varlığını devam ettirebilir.

0 i Genellikle 65 yaş ve üzeri kişilerde görülen "alzheimer", az olmakla beraber bazı türleri 30-60 yaş aralığında da görülebiliyor. Yaşlanma, genetik, yaşam tarzı ve çevresel faktörler gibi çeşitli etkenlere bağlansa da nedenleri ko- nusunda bir kesinlik yok. Herkesi farklı etkilese de hafıza problemleri, akıl yürütme, muhakeme gibi temel bilişsel fonksiyonların gerilemesi, bu hastalığın ilk belirtileridir. İlk dönemlerinde kelime ve isimleri hatırlama güçlüğü, etrafta amaçsızca dolaşma, aynı soruları tekrarlama çoğalır. En uzun dönem olan ikinci evrede kendi geçmişini unutma, aile bireylerini ve yakınlarını tanımada güçlük, yeni bir şey öğrenememe, nerede ve hangi günde olduğunu karıştır- ma görülür. Son döneminde ise etrafındakilere itiraz etme, kızgınlık, iletişim kuramama, yürümede ve yutmada güçlük başlar. Etkilerini azaltmak ve gelişimini yavaşlatmak müm- künken hastalığı tümüyle yok eden bir tedavi şu an yok. Bu parçada "alzheimer" hastalığının hangi yönüyle ilgili bilgi verilmemişti? A) Yaşamın hangi kesitinde görüldüğü B) Tedavisinin hangi yöntemlerle yapıldığı C) Hastalığın hangi evrelerinin olduğu D) Kaynağının bilinip bilinmediği ✓ E) Verilecek tedavinin işlevinin ne olduğu

5. 7. Her eylem gibi, anlatma eyleminin de göze dürtülmeden ya- pılmasını isterim. Olması gerektiği gibi demeyeyim de do- ğasına göre... Sahnede iğreti duran bir oyuncu gibidir bazı öyküler. Mina Urgan, Bir Dinozor'un Anıları kitabında “Kavun ham çıktıysa niye yemeye devam edeyim?" der. İşte öykü- ler de eylemler gibi ikiye ayrılır: Olanlar ve ham olanlar. Bu parçadaki "göze dürtülmeden yapma" sözüyle anla- tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yazarın; anlatımı sadelikle ve usulca, okuyucuyu rahat- siz etmeden ve abartmadan gerçekleştirmesi B) Eserde anlatımın, en önemli unsur olduğu düşünüle- rek özenli bir şekilde yapılması C) Anlatım şeklinin okuyucuyu bir anda etkilemesi, çarp- ması, düşündürmesi D) Yerini bulmamış bir anlatı eserde tuhaf duracağından süslü ifadelerin benimsenmesi gerektiği E) Yazarın sıradanlıktan ve sadelikten kaçınması, anlati- min eserde parlaması