Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

Yaşlısını, üretkenliği bitmiş insan olarak değil de bilgeli- ğine ihtiyaç duyulan insan olarak değerlendiren toplum- ların yarınları, teminat altındadır. Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede anlatılmak is- tenen düşünceyle aynı doğrultudadır? A) Yaşlı insanlar, geçmiş yaşantılarıyla ilgi ve ilişkilerini sürdürürken toplumsal hayatta kendilerine yeni roller edinebilirler. B) İleri yaştaki insanlarının bilgi ve deneyimlerinden ya- rarlanan toplumlar, geleceğe daha emin adımlarla ilerler. C) Yaşlı insanları çalışma hayatına yeniden dâhil edip onlara üretkenliklerini geri kazandıran toplumların gelecek kuşakları rahat eder. D) Günümüzde gençler, önceki kuşakların yokluğunun toplumsal yaşamda oluşturduğu boşluğu doldur- makta yetersiz kalıyor. E) Aktif olarak çalışmayan yaşlılar, ekonomiye bir katkı sağlamadıkları gerekçesiyle yalnızca tüketici olarak kabul ediliyor.

37 ve 38. soll C L Hepimiz hayatta kalmak ve daha iyi yaşamak için çalışmak, para kazanmak zorundayız. Bu gayet normal bir şeydir fakat bunu abartıp dünyamızı para üzerine kurarsak, daha doğrusu parayı dünyamızın merkezine oturtursak asıl sıkıntı bundan sonra başlar. Insanlığın varoluşundan bu yana güçlü olma sa- vası verilir. Yer altı kaynakları ve petrol rezervleri için yapılan savaşların tek amacı daha çok zengin olmaktır. Oysa günün birinde hepsi bitecek. Bina dikmek için kestiğimiz ağaçlar bite- cek, irmaklarımız kuruyacak, savaşacağımız yer altı kaynak- larımız kalmayacak. Sonra ne yapacağız? Istediğiniz kadar zengin olalım, zenginlik hiçbir işe yaramayacaktır. 37. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A Paraya hak ettiği değerden fazlasını vermek, doğada Telaketlere yol açabilecek birçok durumun sebebidir. B) Günümüzde en önemli güç göstergesi olarak zengin- lik ön plana çıkmıştır. C) Konforlu yaşama isteği, çoğu zaman başkasının kon- forunu bozmaya sebep olmaktadır. D) Modern çağ insanı, parayı mutluluğun tek koşulu ola- rak görmektedir. El Kazanma hırsı, insan psikolojisinde tamiri mümkün olmayan hasarlara yol açmaktadır. karekök 38. Bu parçada aşağıda verilenlerden hangisi yoktur? A) Saptama C) Amaç ilgisi B) Koşula bağlılık D) Öngörü E) Tanımlama 1

(1) Insanoğlunun yaptığı en büyük hatalardandir kusur bulmak. (II) Bu, nedense herkese çok kolay gelir. (III) Karşısındakinin kusurlarını bulup çıkara- rak belki de kendi kusurlarını kapatmak ister insan. (IV) Sanır ki karşımızdakini eleştirip onun kusurla- rini öne çıkarırsa kendi kusurlarını kimse görmez. (V) Yapıcı olmak, karşımızdaki kişinin de insan olduğunu unutmamak gerekir. (VI) Kusur bulup bunları öne çıkarmak hiçbir sorunu çözmez. (VII) Önemli olan hataları görerek bundan ders çıkar- maktır, bu hataları abartıp olayları ve durumları çığırından çıkarmak değil. Bu metinde yazar, kaç numaralı cümleden iti- baren konunun başka bir yönüne değinmeye başlamıştır? B) MO CYIV Aly D) V E) VI

gir ek içe geçme tekniğiyle birbirler Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Aşınmış, yok olmaya yüz tutmuş, şekil değiştirmiş olsa da hålen içimizde bir yerlerde yaşamaya devam ediyor onlar." cümlesi getirilebilir? un ba BO E) V C) III D) IV ar A) B) II B 14. Goethe, bir mektubunda şöyle der: "Geçen, kırda biraz çiçek topladım. Düşüne düşüne evime getiriyordum. Yanan parmaklarımın arasında kuruyan zavallı çiçeklerin taç yaprakları yolda eğik duruyordu. Evde su dolu bir vazoya koydum onları. Öyle ani bir değişim oldu ki çiçekler hâlâ toprağında gibiydi. Şiirimin yabancı bir dille konuştuğunu duyduğumda bana da öyle geldi." Çeviriyle ilgili çok güzel bir benzetme bu. Bu parçada çeviri ile ilgili asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisidir? A) Çeviri, metnin anlatmak istediğine sadık kalmalıdır. B) Çevirinin, metnin orijinal dilinin güzelliğini göstermesi gerekir. C) Çeviride önemli olan, çevirmenin her iki dile de hâkimiyetidir. D) Şiiri, çevirmeye kalkışmak daima sonuçsuz kalacak bir çabadir. E) İyi bir çevirmen, söz konusu metni o dilde de yaşatabilmelidir.

11. Yine yaz gelmiş, her yer yazlıkçılarla dolmuştu. O da her yaz yaptığı gibi çadırını almış yaylaya çıkmıştı. Çadırını dağın zirvesine kurmuştu. Yerleşmişti. Hiç- bir şey, hiç kimse dokunamazdı artık ona. Çadır kur- mak için iyi bir yerdi. O da işte bu iyi yerdeydi. Kendi yapmış olduğu evdeydi. Dışarısı oldukça karanlıktı. Çadırın içi daha aydınlıktı . Bu parçada sözü edilen kişiyi en iyi anlatan se- çenek, aşağıdakilerden hangisidir? A) Doğayla baş başa olmaktan hoşlanmaktadır. B) Her şeye rağmen yaşam sevincini yitirmemekte- dir. → C) Yalnızlığı seven, kendi kendine yeten biridir. D) Egoist biridir. E) Toplum sorunları karşısında vurdumduymazdır. 4

9. Günümüz insanı, tiyatrodan tiyatroyu, şiirden şiiri isteme- ye alışmıştır. Bu yüzden tiyatroyla şiiri uzlaştırmak iste- yenler, çok defa birini ötekinin buyruğuna vermek zorunda kalıyor; sahneye ne sıfatla çıktıklarını seyirciye şu veya bu şekilde belli ediyor. HIZ VE RENK YAYINLARI Bu parçada geçen "tiyatrodan tiyatroyu, şiirden şiiri iste- mek" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? A) Her türün kendi içinde kalması B) Sanatın çeşitli bakış açılarıyla kısıtlanmaması C) Tiyatro ile şiirin farklı nitelikler taşıması TÜRKÇE - UNİVERSİTE HAZIRLIK D) Sahnelenen eserlerde şiire de yer verilmesi E) Şiirin tiyatrodan daha etkili ve güçlü görülmesi

A VAF / 10.SINIF 1. DENEME T 4. T la e O o d Fatih Sultan Mehmet gibi bir devlet adamı ve çağ de- ğiştiren İstanbul'un fethi gibi önemli bir olayı kronolojik bilgiler vererek aktaran bilim, tarihtir. Ancak Fatih'in ve fethin toplum hayatına yansıyan yönlerine edebiyat ışık tutmaktadır. Fatih Sultan Mehmet'in çocukluğunu, yaşantısını, kişisel mizacini, hassasiyetlerini, duygu ve düşüncelerini, devlet yapılanmasına ve idari me- kanizmaya ilişkin uyarı ve tavsiyelerini, eserlerini ve bu eserlere yansıyan görüşlerini edebiyat bilimi aktar- maktadır. Bütün bunlar, çeşitli sanat dallarıyla ele alı- nip incelenir. Bu iki bilim alanının ilişkisi temelinde pek çok örnek verilebilir. Tarih, pek çok savaştan sebep ve sonuçlarıyla birlikte söz ederken edebiyat, bu savaşla- rin toplum hayatında yarattığı acıları örnek olaylardan kesitler kurgulayıp canlandırarak ele alır. Ancak oku- yucu, hayatın gerçeği ile sanatın gerçeği arasındaki farkı göz ardı etmeden bu iki disiplinin olumlu ilişkisin- den yararlanabilir. Bu parçayla ilgili, I. Edebiyat daha çok tarihin anlatmadığı olaylar ve bunların bıraktığı izlerin ayrıntılarıyla ilgile- nir. II. Edebiyat, diğer sanat dallarıyla olduğu gibi ta- rihle de ilişkilidir. III. Edebî eserin bir işlevi de tarihsel olaylara ışık tutmaktır. çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız! B) Yalnız 11 es Yalnız III DX ve 11 E) II ve III wod JA )

TYT/Türkçe 30 G. 37. - 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız GÜN ara bet yat yalin bir şekilde süsleyerek, boyut ve perspektif kuralına Türk įslam dünyası, minyatür sanatın boyutlayarak ve trymaksızın onu resim sanatının bir türü haline getirmeyi sanatına temkinli yaklaşıminin da büyük payı vardır. en ma Ya ör o fc C başarmıştır. Şüphesiz, bunda Islam dininin tasvir Minyatürde yorum gücü ikinci plana atılmış oluşturulmuş belik kurallar çizgisi çerçeve arcevesinde, bilinenler daha yalın ve daha anlaşılır bir şekilde işlenmiştir. Minyatür sanatının benzetme değil, menyaya olay ve olguları olduğu gibi aktarma amacı gütmesi yaygınlaşmasına olanak sağlamıştır. içinde sıkı kuralları olması hızlı gelişmesine ve 18. yüzyılın sonuna sonunu getirmiştir. Ama yine de minyatür sanatı doğru Avrupa sanatına duyulan ilgi , minyatür sanatının yenilikçi tavırların dışında geleneksel yapısını koruyarak günümüzde hâlâ devam etmektedir. 39. 37. Bu parçada minyatür sanatıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Şekilsel özelliklerinde bir sınırlama olmadığına B) Zamanla daha az ilgi gören bir sanat koluna dönüştüğüne Sadeliğin esas alıdığına D) Diğer sanat kollarından bağımsız olarak geliştiğine E) Yaşadığı değişimde dini yaklaşımların etkili olduğuna 38. Bu parçaya göre minyatür sanatının belli bir dönem ilgi görmesinde endolilaud

mini tamamladığinizda her iki testin doğru - yanlış da Yazarın asıl anlatmak istedigt, vurgutadığı, belirtmek ya düşüncedir. "Demek ki, yeter ki, anladim ki, sonuç olaral bana göre, kısacası, yani, ama, fakat, önemli olan... gibi ögelerdir. D: Tarih: 2. 1. B Zeki Müren, çamaşır deterjanı reklamında oynadı: prestijine hiç halel gelmedi . Yaşasaydı banka reklamında da oynamakta beis görmezdi. Bir saygısızlık varsa eğer onun üzerinden yapılan şu anlamsız "etik" havariliği! Ayrıca Çağlar Çorumlu gerçekten müthiş bir aktör. Ne yani Çağlar Çorumlu gelip size mi soracaktı? İster Zeki Müren'i oynar ister Mozart'ı ister Siddharta Guatama'yı. Çok da güzel canlandırmış hem!.. Saygısızlık bunun neresinde? Tüm Zeki Müren sevenler de alkışladı. Kethüda misiniz milletin başına? Zaten Zeki Müren taklidi başarılı olmasa yer bitirirdiniz Çağlar Çorumlu'yu. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? A Zeki Müren'in prestijinin banka reklamında canlandırılarak zedelenmesi B) Çağlar Çorumlu'nun banka reklamında Zeki Müren'i canlandırması c) Zeki Müren'i canlandırmasının Çağlar Çorumlu'ya sanatsal prestij sağlaması B) Çağlar Çorumlu'nun Zeki Müren taklidinin bazı çevrelerce yetersiz görülmesi Zeki Müren'in, çıkar amaçlı canlandırılmasıyla hatırasına saygısızlık yapılması

SÜNCE Kronometreni açi Çözdüğün süreyi not et 5. ek 7. Felsefede en önemli olgulardan biri düşünmektir. "Düşünmek, yaşamaktır." demiş Seneca. Insan düşündüğü sürece yaşadığının bilincindedir . Sokrates, bu durumu "Sorgulanmamış hayat, yaşanmaya değmez." sözüyle dile getirir. Aristoteles düşünmeyle bilmeyi birlikte ele alır. Ona göre "Insan doğal olarak bilmek ister." Görüldüğü gibi düşünmek insanın en temel yetilerinden biridir. Belki de en önemlisidir. Düşünmek, bir anlamda insanın kendisini inşa etme sürecidir. Düşünmek, eylemek ve bilmek bir bütündür. Bu parçadan aşağıdaki yargilarin hangisine ulaşılabilir? A) İnsan için hayatı anlamada en önemli unsurlar, bilgi birikimi ve düşünme yeteneğidir. B) Düşünmenin doğru algılanmayışında felsefi yaklaşımlar daha çok etkili olmuştur. C) Seneca, yaşamın anlamını ve değerini kişisel düşünceleriyle özdeşleştiren bir anlayıştadır. D) Bilginin merkezinde bireyin idea yoluyla kendi özünü yeniden kavrama amacı vardır. E) Düşünme olgusunun tanımsal niteliği konusunda filozoflar farklı görüş taşımaktadır.

12. Ve me 33. ve 34. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. betimlediği resimleriyle 20. yüzyılın dikkate değer sanatçıların- Meksika doğumlu Frida Kahlo; acıyı, tutkuyu, aşkı ve özgürlüğü dan biri olmuştur. Sürrealist olarak tanımlansa da bunu redde- den ve sadece yaşadığı gerçekliği betimlediğini söyleyen Kah- lo'nun 55'i otoportre olmak üzere 143 eseri vardır. Kahlo'nun sanatı; modernizmin yıkıcılığına, tüketim kültürüne, parçalan- maya karşı direnmiş ve başkaldırıyı bir umut olarak betimlemiş. tir. Meksika kültürünün geleneğinden, coğrafi ve çoğulcu kültü- rel dokusundan beslenen sanatçı; modernleşmenin yabancılaş- tirici etkilerini ve bireye acı veren yanlarını algılamaya yönelik bir sanat önermektedir. Sanatçı, yaşam deneyimlerini geleceğe yansıtmayı başarabilmek için eserlerinde durağan ve insan mer- kezli dünya algısının aşılması yönünde bir bilinç oluşturmuştur. Us we Us 0 33. Bu parçaya göre Frida Kahlo ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? AX Sürrealist olarak nitelenmeyi kabullenmediği on Resimlerinde birçok duyguyu yansıttığı o Tablolarında evrensel konulara yer verdiği D) Sanat kariyerinin resim dünyasında tartışıldığı EX Yapıtlarında yaşadığı coğrafyadan izlerin bulunduğu 34. Bu parçaya göre Frida Kahlo'nun eserlerinde oluşturduğu bi- lincin amacı aşağıdakilerden hangisidir? A Bireyi esas alan yeni ve mutlu bir dünya kurmak oy kendi yaşamını sanat yoluyla kitlelere duyurmak, g Yaşam odaklı kazanımlarını başkalarıyla paylaşmak D insan yaşamını ve birikimini geleceğe taşımak EX Otobiyografik birikimleriyle kalıcılığı sağlamak

29. Son günlerde bir kez daha okudum Don Kişot'u. Cervantes'in mahzun yüzlü şövalyesi, romanın bir yerinde Don Lorenzo'nun şiire bakışı üzerine konuşurken şöyle diyor: "Oğlunuzun konuşulan dillerde yazılan şiirlere pek değer vermediği meselesine gelince beyefendi, bu konuda haklı olmadığını düşünüyorum. Büyük Homeros, Yunan olduğu için Latince yazmamıştır. Vergilius da Latin olduğu için Yunanca yazmamıştır. Yani bütün eski şairler, emdikleri sütle edindikleri lisanla yazmışlar, fikirlerinin yüceliğini ifade etmek için yabancı lisanların peşinden koşmamışlardır." Bu sözler, dilini yetersiz bulduğu için kimi romanlarını Ingilizce yazan bir romancıyı düşündürdü bana. Oysaki ulusların yazarları, şairleri olmaz; dillerin yazarları, şairleri vardır. Bu parçaya göre yazarın kimi romanlarını ingilizce yazan romançıya yönelik eleştirisi aşağıdakilerden hangisidir? A) Başka dillerde roman yazma geleneğini başlatması B) Halkın konuştuğu dili horlayıcı bir tavır takınması Başka bir dilin olanaklarından yararlanarak yazarlık söcünü artırmak istemesi D) Evrenselliğe giden yolun kendi diliyle değil, başka bir dille yazmaktan geçtiğine inanması E) Içine doğduğu dilin anlatım gücünden yakınıp başka bir dilin çekiciliğine kapılması

13 . 3. Kendimizle birlikte çevremizdeki dünyayı adlandırma, nesnelere anlam kazandırma söz konusu olunca konu dil biliminin içinde, daha özel olarak da anlam biliminin içinde değerlendirilmektedir. Dil denilen olgu, varlığı önce insan zihninde kavramsal olarak canlandırdığı gibi, onu bir anlamda temsil de etmektedir. Dil aracılığıyla canlandırılan bu dünya gerçekliği, bir başka deyişle varlık bilincimizde büyülü bir biçimde ortaya çıkar. Dil, gerçekliği anlamlandırıp biçimlendirdiği gibi onu ifşa etmeye de zorlar. Bu parçada, dilin hangi özelliği üzerinde durul- muştur? Varlıkları zihnimizde somutlaştırmaya yardımcı olduğu B) Kavramların yeni anlamlar kazandırdığı C) Doğadan taklit yoluyla oluştuğu D) İnsanın iletişim kurmasına yardımcı olduğu E) Varlıkların her özelliğini yansıttığı

35 - 36. So cevaplayınız. pay ci Eski Yunan'da, çok sayıda birbirinden ayrı nesnenin ardında tek bir bütün görmeyi sağlayan soyutlama yeteneğinin gelişiminde ticaretin yaygınlaşmasının, madeni para basımının ve malların karşılıklı değişiminin de büyük bir bulunmaktadır. Madeni paranın ortaya çıkışı, bir yandan insanın kendini nesnelerin görünüşlerinden; kullanım amaçlarından; renk, tat ve koku gibi niteliksel özelliklerinden soyutlamasını sağlarken öbür yandan düşüncenin gelişiming bazı katkılarda da bulunmuştur. Söz gelimi, madeni paranın kullanımının yaygınlaşması ile hesap işine iyice giren insan, yavaş yavaş dikkatini, yaptığı değiş tokuş işlemindeki nesnenin niceliksel yönünde yoğunlaştırması sırasında nesneyi, taşıdığı diğer özelliklerinden ayırmış ve onun yalnızca niceliksel özelliklerini dikkate alırken farkına varmadan sorgulayıcı düşünmenin ön koşulunu da yerine getirmiştir. Çünkü her rakam, aslında bir soyutlamadır. 1 35. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisi söylenebilir? A) Eski Yunan'da çok yönlü düşünme yeteneğinin doğmasıyla birlikte pek çok bilim ortaya çıkmıştır. B) Rakamların kullanıldığı ekonomi biliminin temeli madeni paralarla yapılan ticarete dayanır. C) Sorgulayıcı düşünmenin ilk şartı bir nesneyi niceliksel özelliklerinden ayrı olarak ele alarak soyutlaştırmaktır. D) Soyutlama yeteneğinin keşfedilmesi, toplumların kaynaşmasını bizlandırmıştır. E) Düşünürlerin Eski Yunan'da ortaya çıkışı ve madeni par ile yapılan ticaret arasında doğrudan bir ilgi vardır.

2. Edebiyatın ve sinemanın en ilgi çekici mekânlarından biri akıl hastaneleri olmuştur. "Normal" insanların gözünde bu- ralar, dışarıdan herhangi bir şekilde bilinmeyen, yüksek du- varlı, içeride hastalara ne yapıldığı sır gibi saklanan mekân- lar olduğu için bu tür yapılar hakkındaki merak duygusu hep yüksektir. Çünkü bilinmeyen, gizlenen merak edilir; fi- sıltılı konuşmalara neden olur. İşte bu yapıt, bu fısıltıları or- tadan kaldırarak çeşitli söylem olanaklarını bir araya getir- miş. Bu parçada geçen "çeşitli söylem olanaklarını bir ara- ya getirmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? A) Okurun ilgisini çekmek B) İlginç konuları öncelemek C) Her dönemde bilinir olmak D) Dil yönünden yetkinliğe ulaşmak E) Farklı anlatım tekniklerini birlikte sunmak

6. Yaratıcı yazarlık seminerine katılan bir öğrenciden, kahramanın yaşadığı korkuyu konu alan bir öykü yazması istenince öğrenci şu cümleleri yazar: "Ahsen kapıya doğru koşarken ardındaki kişinin onu takip ettiğini işitti. Bütün vücudunu saran bir korkuyla ürperdi. Kalbi hızla çarparken korkudan bayılacak gibi oldu." Öğrenciye verilen tavsiye: "---" Semineri veren öykücünün tavsiyesinden sonra öğrenci aynı cümleleri aşağıdaki gibi değiştirir: "Ahsen kapıya doğru koşarken ardındaki ayak seslerini duydu. Bütün gövdesi kontrolünü yitirmiş bir yay gibi gerildi. Kalbi göğsüne sığmıyor, güçlükle soluk alabiliyordu." Bu parçadan hareketle öğrenciye verilen tavsiye aşağıdakilerin hangisi olabilir? A) Mekân tasvirlerini, kahramanın duygularından daha ön planda tutarsan silik bir kalemden ibaret kalırsın B) İnsanların duygularına dokunmak istiyorsan metinlerindeki kahramanların yaşadıkları olaylara her anıyla tanıklık etmelisin Güçlü bir kalem olmak için ayın parladığını söylemeden, kırık bir cam parçası üzerindeki ışıltısını göstermelisin D) İnsanın ve insanlığın temel duygularına, dürtülerine odaklanmak seni başarıya götürecek hareket noktalarından biridir E) Kahramanının duygularını zaman ve mekânla bütünleştirmelisin ki o, gerçek dünyada bir Ini yansımaya dönüşsün AYT - 2021 ÖSYM WHO