Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

33 32. Evlerde ya da iş yerlerinde insanlar, üstlendikleri rollerden ötürü birbirleriyle çatışmaya girebilirler. Örneğin bir işi birlikte yapmak zorunda olan iki kişi, bu işin bazı bölümlerinin kendi işleri olmadığını, diğer kişi tarafından yapılması gerektiğini ileri sürer. Bir resmî dairede, elindeki evrakla iki masa arasında gidip gelen bir vatandaş, muhtemelen memurlar arasındaki rol çatışmasının kurbanıdır. İki memur da bu işin kendi görevleri olmadığını düşünüyor olabilirler. Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklenir? A) Kişiler, icra etmekte oldukları meslek içinde farklı rolleri aynı anda üstlenmek için çaba göstermelidir. B) Bir kişinin sahip olduğu roller bir diğeriyle çatışıyorsa bu çatışmayı algılayan kişi mücadeleden yılmamalıdır. C) Rolün gerektirdiği çabanın üst düzeyde sergilenmesi için kişilerin becerileri belirleyici rol oynar. D)) iş birliği yapmak zorunda olan kişilerden birinin performansının diğerinden düşük olması durumunda çatışma ortaya çıkar. E) Evlerde yemek hazırlayan kadrlar, eşlerinin payına yalnızca televizyon ve gazetenin düşmesini doğal karşılayabilir.

B B ÇAP / TYT - 0/Türkçe Testi 34. 33 ve 34. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. (1) Mimar Sinan, hatalarını örtmek için süslemelere sığınma ihtiyacı duymayan bir mimardi; ustalığının son dönem eserleri arasında bulunan Çemberlitaş Hamamı da Osmanlının bu efsanevi mimarının sadelik, estetik ve dinginliği korurken fonksiyonun öneminden vazgeç- meyişinin kayda değer bir örneği. (ll) Çemberlitaş'ta Divanyolu üzerinde, 1. Constantinus'un diktirdiği anıtın Vezir Hanı tarafında yer alan, gerek yerli gerekse ya- bancı ziyaretçiler arasında oldukça revaçta olan hamam, tarihi İstanbul'u iliklerinizde hissettiğiniz bir bölgede yer aliyor. (III) Sultan III. Murat'ın annesi Nurbanu Sultan tarafından Üsküdar'da Toptaşı'ndaki Valide-i Atik Külliye- si'ne gelir getirmesi için yaptırılan ve vakfedilen hamam, kitabesine göre 1584'te insa edilmiş. (IV) Aslında bitişik, birbirinin tamamen benzeri bir çifte hamam olarak plan- lanmış. (V) Büyük olasılıkla eskiden Divanyolu Caddesi üzerinde, Sultan Mahmut Türbesi tarafında olan kadınlar girişi artık yok. (VI) Erkek ve kadın bölümleri etrafında da üç kat soyunma odası bulunan büyük birer kubbe ile örtülü her iki kubbede de aydınlık feneri bulunuyor; bugün sadece kadınlar kısmının, ince sütunlara daya- nan kemerlerin taşıdığı bir kubbecikle örtülü, zarif bezeli aydınlık feneri orijinal hâlde. (VII) Hamama gidenlerin ilk tercihi, yapının mimarisini incelemek değil kuşkusuz an- cak Mimar Sinan'ın bu eseri mimarisindeki incelikler ve detaylarla insanın aklını çeliyor. (VIII) Bu hamama özgü olarak sıcaklık bölümlerinin planında hamam mimarisin- deki geleneklerden tamamıyla uzaklaşılmış; bu, Mimar Sinan'ın her fırsatta farklı denemeler yapmayı sevdiği ya da bu yapı ile özel olarak yakından ilgilendiği şeklinde açıklanabilir. CAP 33. Bu parçadan Çemberlitaş Hamamı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Kadınlar kısmı fenerinin aslına uygun olarak yenilen- diğine B) Planlandığından daha farklı bir şekilde inşa edilmiş ol- duğuna C Estetik ve işlevsel özellikler taşıyacak şekilde tasar- landığına D Bazı yönleriyle tamamen özgün bir hamam mimarisi olduğuna E) Mimari özelliklerinin hamama gidenlerin dikkatini çek- tiğine

6. Bir estetik yargı daima nesnelliğin dışında bir yerde durur. Bu yüzden edebiyat eleştirisi farklı bilim dallarından faydalanabi- lir fakat daima temel uğraş alanı sanat olduğundan sanatın il- kelerine bağh kalmak zorundadır. Çünkü araştırma nesnesi olan edebi eser sıradan bir madde olmadığından bütünüyle bilimsel yöntemlere göre değerlendirilemez. Edebi eserleri her yönüyle bilimsel yöntemlerle inceleyen yaklaşımlar vardı fakat günümüzde bu yaklaşımlar büyük ölçüde terk edilmiştir. Terry Eagleton, bu yaklaşımların edebi eseri laboratuvara sok- tuğunu söyleyerek onları eleştirir. Yani anlayacağınız ---- Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir? A) eseri bazı istatistiki veriler ile veya bazı tablolarla açıklar- ken bile bilimin yetersiz kaldığını görürüz B) bir edebiyat eserini bilimsel ilkelere göre çözümlemek eleş- tirinin asıl amacıyla çelişir C) estetik yargılar tamamıyla öznel değildir, belli kriterlere göre biçimlenirler D) eleştiride öznel değerlendirmeler kadar nesnel analizle de değer kazanır E) edebiyatın temel malzemesi dil olduğuna göre her türl eleştiri tekniğinin dayanacağı nokta dilsel ögelerdir TRKÇE

E) Ahmet Vefik Paşa 18. Ah, neler hissediyorum da tahlil edemiyorum. Bir şey yazmak, o tahassüsâtın içinden bir şey çıkarmak istiyorum ama bir kere ne yazmak istediğimi tayin edebilsem. Şurada -beynini gösteriyordu- bir şey var, bir şey duyuyorum ama rüyalarda tutulamayan eşkal gibi parmaklarımın arasından kaçıyor. Bilir misin, nasıl bir şey? Bak şu semaya, ne görüyorsun, mailiklerden mürekkeb bir deryâ-yı mînâ... Gözlerinle onun içine girmeye çalış; o mailikleri yırtmak için uğraş, ne görüyorsun? Mai... Daima mai... Değil mi? Sonra, bak ayağımızın altındaki toprağa, ne buluyorsun? Bir reng-i Câmid-i esved...Of!... O tabakât-ı muzlimeyi parçalayarak içeriye infaz-ı nazar et; in, in, in, ne kadar inebilmek mümkünse o kadar in; ne buluyorsun? O siyahlıklar içinde ne buluyorsun? Siyah... Daima siyah değil mi? İşte öyle bir şey yazmak istiyorum ki fevkine bakılsa mai ve daima mai; zîrine bakılsa siyah, daima siyah... E Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Servetifünun edebiyatının özelliklerini yansıttığı By Arapça-Farsça kelime ve kelime gruplarına yer verildiği Halit Ziya'nın Mai ve Siyah romanından alındığı v D) Kahramanın bireysel duyuş ve hislerinin aktarıldığı E) Merak duygusunun olaya bağlı olarak canlı tutulduğu 21221302

r? bu parç haya başvurara lacini açıklama A) I ve II. B) I, II ve IV. CHH ve III. EXYalnızl. DY III ve IV. na serüvening atım biçimleri DIN YAYINLARI AYO nusunu genia rak yazınsal S: S etirmiştir. Bilim insanları, uzun yıllar süren araştırmalar ve kendi yaşamlarını bile tehlikeye sokacak deneyler- den sonra elmas sentezini gerçekleştirmeyi başa- rirken elmas, dünyada ilk kez 1953'te İsveç'teki bir firmada yapay olarak üretildi. Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Yapay elmas üretmek amacıyla yapılan deney- lerde birçok bilim insanı yaşamını yitirmiştir. B) 20. yüzyıla kadar birçok devlet tarafından ya- pay elmas üretmek için çalışmalar yapılmıştır. © 1953'teki çalışmasıyla ilk kez yapay elmas üre- ten firma, bir İsveç firmasıdır. p) Yapay elmas üretme çalışmasının yapıldığı İsveç'te bu alanda bir ilk gerçekleştirilmiştir. F) Yapay elmas üzerine birçok çalışma yapılırken bu çalışmaların ilkine İsveç ev sahipliği yapmıştır. D

% 100 PARAGRAF TEST .5 9. 7. (1) Sağlıklı ve uzun yaşamın sırrı, yaşadığımız mekânları sağlımıza zarar vermeyen ekolojik ürünlerle dekore edilme- sinden geçiyor. (II) Duvarlarda kullanılan boyadan yer döşe- melerine kadar sağlığımızı koruyan çevreci ürünlerle daha sağlıklı ve uzun bir ömür sürmek mümkün. (III) Örneğin ev dekorasyonunda doğallığı ve sağlığı yakalamak için göz önünde bulundurulacak en önemli detay, kullanılan kumaş- lardır. (IV) Kök boya ile dokunmuş halılar, keten perdeler, koltuklarda kullanılan pamuklu kumaşlar bu detayların bazi- larıdır. (V) Bir başka detayda eşyaların evlerde kullanıldığı, bulunduğu yerlerdir. (VI) Evde her eşyanın belli bir yeri ol- mazsa düzensizliğin ortaya çıkardığı karmaşa da huzursuz- luk baş gösterir. (VII) Radyasyon yayan ve manyetik alan yaratan televizyon, bilgisayar, video gibi elektronik aletlerin özellikle yatak odalarında bulundurulmamasına dikkat edil- melidir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlatı- min akışını bozmaktadır? or E) W ) IV A) II B) III

11. İlişkiler avuç içinde duran kum taneleri gibidir. Avucu muzu sıkmadan gevşekçe tutarsak kum taneleri kay . maz, durur. Avucumuzu kapatıp sıkmaya başladığımız an kum taneleri parmaklarımızın arasından kaymaya başlar. Bu parçadaki "ilişkilerin avuç içindeki kum taneleri gibi olması" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) İlişkilerde esneklik gösterilmesi gerektiği B) İlişkilerde belirli bir mesafenin olması gerektiği C) Insan ilişkilerinde öncelikle akılcılığın gerektiği D) Insanların geleceğini düşünmesinin gerektiği E) İlişkilerin insanı yaşama bağlaması gerektiği

13. Aristoteles'in bilim anlayışında uyguladığı yöntem, gözlem ve kanıtlara dayalı sonuçların sınıflarına ayrılmasıdır. Ele alınan konunun temellendirilmesi için belli bir yolun izlenmesi gerekliliği, yöntemi ortaya çıkarmıştır. Aristoteles, araştırma konusu ile araştırma yöntemi arasındaki bağı ortaya koyarak temellendirmeyi bilimin araştırılması şeklinde değerlendirmiştir. Yöntem (metodos) terimini "yol" karşılığı kullanan Aristoteles'e göre önemli olan, araştırılan konuya uygun yolu bulup onun özelliklerini belirlemektir. Bunun için yapılması gereken, çalışma alanının yapısının ortaya konmasıdır. Ona göre, incelenecek nesneyle temasa dahi geçilmeden belirlenmiş bir yöntem düşüncesi ise tehlikeli bir soyutlamadır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen Aristoteles'in bir niteliği değildir? A) Yöntem belirlemede aceleci davranmama B) Bilim ile düşünceyi birleştirme C) Bilimsel verileri sınıflandırma D) İçerik ile yöntemi ilişkilendirme E) Kavramlara yeni anlamlar yükleme Ört 30

37 ve 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Atina'da bir pazar yerinde bazıları, Antik Yunan filozofu ve bil- gini Sokrates'e "Sen bir alçaksın, çok cahilsin!" tarzında fena sözler söylemektedir. Bunları duyan Sokrates, sadece başını sallayarak gülümser, cevap vermez. Sahneyi izleyen zengin bir aristokrat daha fazla dayanamayarak sorar: "Böyle hakaretlere nasıl tahammül ediyorsunuz? Kendinizi kötü hissetmiyor mu- sunuz?" Sokrates, yine gülümser ve "Benimle gelin." diyerek tanıdığı bu soylu aristokrati eski ve tozlu bir depoya götürür. Sokrates bir meşale yakar ve işe yaramaz, her yeri delik deşik bir pelerin bulana dek etrafı aramaya koyulur. Sonunda bul- duğu bir paçavrayı adama uzatır ve der ki: "Bu pelerini giyer misiniz, ölçüleri tam da size göre?" Adam, paçavra pelerine bakar, öfkeyle: “İyi misin Sokrates, ben bu paçavrayı hiç giyer miyim?" der. “Gördünüz mü? Elbette kirli ve eski bir pelerini vücudunuza dokundurmayı reddettiniz. Aynı şekilde birilerinin söylediği saçma ve edepsiz sözler de bana dokunmuyor." diye yanıtlar Sokrates. 37. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- bilir? 39 A) Her ne kadar gürültülü bir dünyada yaşıyor olsak da birçok insan, içindeki sessizlikle mücadele etmektedir. B) Sessizce düşünmek yerine, birileriyle konuşmak etrafınız- dakilerden alacağınız tepkileri aktif hâle getirir. C) Öfke, hoşnut olunmayan durumlarla karşılaşıldığında kişi: PF nin hissedebileceği temel duygulardan biridir. yayin D) Başkalarının sizinle ilgili söylediklerine üzülmek veya öfke- lenmek, onları kabullenip kabullenmemenizle ilişkilidir. E) Filozofluk, bilgiye sahip olmakla birlikte bu bilgiyi hayatını- za nasıl aktarabileceğinizi bilmeyi gerektirir.

4. (1) insanlık var olduğundan beri yaşamımızda uyku ve rüyalar var. (1) Kimi araştırmacılara göre uyku- nun en önemli işlevi, rüyalara zemin hazırlaması. (III) Rüyalar yüzyıllardır insanoğlunun merakını çek- miş. (IV) Binlerce yıl önce eski Mısırlılar zamanında rüyaların gerçeküstü bir dünyanın habercileri olduğu düşünülüyordu. (V) Onlara göre rüyalar, felaketlerin ya da iyi talihin ön habercileri olarak tanrılar tara- fından gönderilen mesajlardı. (VI) İlk rüya tabirleri kitabı eski Mısırlılar tarafından yazıldı. (VII) Rüyalar aynı zamanda tedavi amaçlı da kullanılabiliyordu. Parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenini akışını bozmaktadır? A) II. BIII. OTV. Div. D) E) VI.

14.) - A A TYT / TÜRKÇE isl 34. Okullarımızdaki edebiyat öğretiminin asil yanlışı, kuralları öğretirken okumayı öğretememesinde. Yazım kurallarını uzun yıllar boyunca bile öğretememiş bir edebiyat öğretiminin asıl sorunu nerededir? Okumayı önemsememesinde. Dil bilgisi kurallarının öğretilmesi için harcanan zamanın metin okuma ve yorumlama dersleriyle yer değiştirilmesi, hiç kuşkumuz olmasın ki yazım kurallarının da daha çok öğrenci tarafından öğrenilmesini sağlayacaktır. Bir metni okuyup özgürce yorumlamanın kazandırdıklarını müfredata bağlılıkla karşılayamazsınız. Okuma tutkusunun ateşleyicisi de her şeyden önce okuduğuna kendi anlamlarını vermektir ki bir kitaptan sonra bir başkasını okumanın anlamı olsun. Bu parçada yazarın yakındığı durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Okullardaki edebiyat öğretim programını hazırlayan kişilerin niteliksiz olması Edebiyat öğretiminde metin okuma ve yorumlamanın önemsenmemesi C) Öğrencilere dil bilgisi kurallarını öğretmek için çok zaman harcanması D) Yazım kurallarının istenilen ölçüde öğrenilememesi E) Öğrencilerin seviyelerine uygun olmayan metinlerin okutulması

16. R y 13. 18. yüzyıl matematikçilerinden Joseph Lois Lag- range, tek bir evren Olduğunu ve Newton'un bu tek evrenle ilgili yasaları çoktan gün yüzüne çıkar- mış olduğunu belirtiyordu. Bu görüş, bir bakıma, Newton'a gerçek anlamda rakip olacak birinin ortaya çıkmasının neden 200 yılı aşkı bir süre aldığıntaçıklıyor. Bu parçaya dayanarak bilimin ilerlemesi için aşağıdakilerden hangisinin gerekli olduğu söy- lenebilir? A) Farklı bilim dalları arası ilişki olması Bilimsel bilginin mutlak olmadığına inanılması Bilimin teknolojiyle birlikte ilerlemesi Bilimin felsefeden tamamen kopması 1 1 1 E) Bilimin her alanda kullanılması 1 !

ya göre 3 - 4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız Plenimin ilmissa aya sürmek veya sin kolayına kaç arde eserin boyle den, hangi mezi de bir iş yapmis acak yol. Baton bir ölçat olarak iştir. bir hedefe dönüştürürseniz kaçırma olasiliginiz da o kadar Başaryi amaçlamayın. Bunu ne kadar amaç haline getirip artar. Çünkü mutluluk gibi başarinin da peşinden koşamaz- siniz; kendisi ortaya çıkmalı, kendisi oluşmal ve sade kişinin kendinden daha büyük bir davaya kişiseladangan amaçlanmayan bir yan etkisi olarak ya da kişinin kendini Mutlulugun kendiliğinden olması gerekir, aynı şey baqan için başka bir insana birakişinin bir yan ürünü olarak oluşmalidir. de geçerlidir: Ona aldiris etmeyerek, kendi kendine olmasına izin vermeniz gerekir. ağıdakl yargi- ang ANTEP yazarın özlü 3 Sünyasındaki Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Tanık gösterme C) Omeklendirme Finde kullan- B) Aciklama D) Benzetme E) Sayısal verilerden yararlanma etiren yazar tinda yatan BELEDIYES hangi- ği için 4 veya watan Bu parçadan hareketle başarıyla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenebilir? A) Elde etmek için adindan gitmeye, çabalamaya gerek yoktur B) Mutlulukla birlikte geleceğini söyleyebiliriz. Kacirmamak için dikkatinizi hep başka yönlere çekmeli- siniz. D) Belli bir planlama yaparak gerçekleşeceği bilinen birger- ardi kul çektir. E) Herkes bir an önce sahip olmak için uğraş verir.

OUDU 17. İçeri girdik. Temiz fakat karanlık taşlıktan geçerek koca bir merdivenden çıktık. Misafir odasına genç Frenk bayıldı. Yerde güzel bir Acem halısı yayılıydı. Duvarlar merhum hattat sütbabamın yadigâr bıraktığı levhalarla süslenmişti. Yastıklarına fes rengi perdele- rin düştüğü sedirler kırmızı battaniyelerle örtülüydü. Karşı karşıya oturduk. Kafeslere hayran oldu. “Âdeta kendimi bir rüyanın içinde sanıyorum!” dedi. Sütan- nem gelince benim gibi elini öptü. Ara sıra başındaki fesi unutuyor, elinde olmadan selam verirken saygı ile eğilme gibi hareketler yapıyordu. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Betimleyici ögelerden yararlanılmıştır. B) Kahraman anlatıcının bakış açısı kullanılmıştır. C) Yer, zaman ve kişi unsurları belirgindir. D) Olay hikâyesine özgü bir anlatım sergilenmiştir. E) Birinci kişili anlatım ağzına başvurulmuştur.

7. 1. Ülkemizde Kars yöresinde üretilen gravyer peynirinin karmaşık ve meşakkatli bir üretim süreci vardır, pey- nirin kalitesi depoda bekletilme süresiyle yakından ilgilidir. II. Gravyer peyniri üretildikten sonra uygun koşullarda depolarda bekletilir, bekleme süresi uzadıkça peynirin kalitesi artar. Yukarıdaki II. cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Al cümlede verilen bilgi yenilenerek gereksiz bir tekrara düşülmüştür. B) I. cümlede anlatılanlarla çelişki oluşturabilecek bir bilgi aktarılmıştır. C .cümledeki bilgiler örneklerle açıklanmıştır. DY 1. cümlede belirsizlik oluşturan bir durum, verilen bilgiyle giderilmiştir. EX I. cümlede nesnel bir anlatımla verilen bilgiler hak- kinda yorum yapılmıştır.

© 21. (1) Johann Conrad Dippel, Alman doktor, teolog ve sim- yacıdır. (II) Günümüzde hâlâ kumaşlarda kullanılan sen- tetik boyalardan biri olan Prusya mavisini keşfetmiştir. (III) Aynı zamanda hayvanların kemiğinden elde edilen ve Dippel yağı olarak bilinen bir sıvıyı da keşfetmiştir. (IV) Bu sivi, geçmişte hayvan ve böcekleri uzaklaştırmak ve savaşta düşmanın suyunu içilmez hale getirmek amacıy- la kullanılırdı, Dippel bu yağın simyacıların aradığı ünlü yaşam iksiri olduğuna inanıyordu. (V) Dippel'i asıl ünlü yapan şey keşiflerinden çok, yazar Mary Shelley'in ilham kaynağı olmasıdıy. (VI) Dippel Almanya'daki Frankenste- in şatosunda doğdu, burada hayvanlar ve insan kadav- raları üstünde deneyler yaptı, ruhu bir canlıdan başka bir canlıya aktarmaya çalıştı. (VII) Dippel'in bu garip deney- leri Mary Shelley'in ünlü romani Frankenstein'daki ana karakter Victor Frankenstein'ın ilham kaynağı oldu; roman, adını Dippel'in yaşadığı şatodan almıştır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) III B) IV CVD) VI E) VII to ad emellatvo V utaminsiuni mais