Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

B 24. Bazı insanlar için bir saplantıdır, hayatlarının merkezinde yer alır. Bazılarını sadece eğlendirir, bir hobidir. Bazıları umursamaz bile, çocuklar için zaman öldürücü olarak görür. Bazıları için de bir geçim kaynağıdır. Ne şekilde tanımlarsanız tanımlayın, nasıl yaftalarsanız yaftalayın değişmeyen tek bir şey var: Çizgi roman, günümüz popüler kültürünün yapı taşlarından biri olmaya devam edecektir. Sadece sayfalara dokunmayı sevenlere değil; televizyondan sinemaya, video oyunlarından bilgisayara birçok sektörün takipçilerine bir şekilde ulaşmayı sürdürecektir. Düşüncenin akışına göre bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Çizgi roman, bizde nitelik olarak henüz belli bir olgunluğa erişememiştir B) Çizgi roman, okur dünyasında her geçen gün kan kaybetmeye devam ediyor C) Çizgi romanin merkezinde tek bir sektör yoktur D) Çizgi romanın, sayısız şekilde etiketlendirebileceğimiz bir yüzü vardır E) Çizgi roman, sunduğu renkli yaşamlarla çok geniş kitlelere ulaşabilmektedir

DENEME-16 21. l) Yaşar Kemal'in o gün bana imzalayıp verdiği "Binboğa- lar Efsanesi"ni okuduktan sonra bunu bir kez daha gördüm. (11) Türkçe olmasına rağmen yok sayılmış, görülmemiş, ihmal edilmiş yüzlerce sözcük çıkıyor karşımıza ve ayrıca bildiğiniz sözcüklerin bilmediğiniz kullanımlarıyla karşı- laşıyorsunuz. (III) “Binboğalar Efsanesi'nde Çukurova'yı anlatiyor; yer yurt edinme savaşımı veren Yörüklerin son kalıntılarının romanı, itilen, hor görülen bir topluluğun ro- mani. (IV) Yaşar Kemal, böylece aşağılanan insanoğlunun romanını, hümanist bir yaklaşımla yazıyor yani evrensel bir konuya dönüştürüyor yerel bir olayı. (V) Anlattığı her şeye simgesel bir anlam yüklüyor; Haydar Usta'nın dövmekte ol- duğu kılıç, yer yurt arayanlar için bir sembol oluyor, bir umut oluyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda ve- rilenlerden hangisi yanlıştır? AYT. cümlede bir yinelenme dile getirilmiştir. B) II. cümlede yazarın işlediği temalardan söz edilmiştir. C) III. cümlede bir yargı açıklayıcısıyla birlikte verilmiştir. DW. cümlede yazarın insancıl bir yaklaşım içinde olduğun- dan söz edilmiştir. Elx.cümlede bir yargı, örneklendirilerek verilmiştir.

31. Filmler sanatsal dışa vurum sağlama ve eğlendirme iş. levine sahip olan, kültür içinde ve kültürler arasında bil- gi taşıyan birer araçtır. (1) Aynı zamanda bizi kendimiz, toplum ve toplumsal rollerimiz hakkında bilgilendirir ve bu bilgiler doğrultusunda yönlendirir, yeri geldi mi gü- düler . (II) Toplumsal tarih, artık neredeyse görsel olarak filmlerle yazılmaktadır . (III) Üstelik bu görsel tarih sadece belgesel nitelikteki filmleri kapsamamakta, öykülü film- ler de dönemin toplumuyla ilgili önemli veriler sunmak- tadır . (IV) Dolayısıyla filmler çağımızın en önemli sanat ve iletişim araçlarından biri durumuna gelmiştir. (V) Film- lerin birer kültürel dışa vurum aracı olarak değerlendiril- mesiyle ve filmlerle ilgili doğrudan ya da dolaylı olarak yapılan çözümlemelerle tarihsel dönem hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür. Bu parçadaki numaralanmis yerlerden hangisine "Bu duruma paralel bir biçimde film eleştirisi de önemli işlev- leri yerine getirmektedir.” cümlesi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü bozulmaz? A) E) V B) II DIY C) III

1 1 1 1 12. Osmanlı Devri'nde Türkçeye çevrilmiş ve Türkçe olarak yazılmış birçok belagat (güzel konuşma) kitabı vardır. Bu kitaplar, Türk edebiyat kuramları ve eleştiri kuramlarının ilk ve temel kaynağıdır. Türk divan edebiyatı estetiğinin temelini, belagat ku- ramları teşkil eder. Türkler bu estetik anlayışı içinde XIX. yy.a kadar yüksek sanat eserleri yaratmışlar- dır. Önemli kuramlara dayanmasına rağmen İslam belagat geleneği, görünüşe bakılırsa, Rönesans'tan sonka geliştirilemedi. Hatta mevcut önemli kuram- lar ve kurallar göz ardı edildi, çok ağır ve süslü ifadeler kullanılmaya başlandı ve edebiyat hayattan oldukça uzaklaştı. Buna karşılık Batı dünyası, İslam bilginlerinin eserleri yoluyla Eski Yunan kaynaklarını tekrar keşfettiler, onları tercüme ederek ve basım tekniklerini geliştirerek yayımladılar. Eski Yunanca ve Latince özgün eserlere ulaştılar. Millî dillerini ve edebiyatlarını bu kaynaklara dayanarak geliştirdiler. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yönelik bilgi yoktur? Edebiyatın yaşamdan uzaklaşmasının neden- lerine tirdiğine B) Batı dünyası millî dilini nasıl geliştirdiğine C) Türk divan edebiyatının estetik temelini oluştu- ran unsurlara D Eski Yunan kaynaklarının ne zaman ortaya çık- tığına E) Türk edebiyat kuramlarının kaynaklarına 1 1 1 1 171

MA ÖZDEBİR B YAYINLARI 39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. -e cevaplayınız. kripto para veya altın kları, günümüzde biri- eki para ile başkasının r. Ancak elinizdeki her unu bir düşünün. İşte acı olmaktan çıkıyor. -le. Kısacası aynı şey- arından birinin oriji- nesi demek. NFT'ler; videolar, internet- an sanal ögelerden Ja sanat eserini or- Jer oluşturmak için hat eserini değişti- satışından kendi- Okul çağındaki çocuklarda tikler, genellikle 7-11 yaş arasında görülüyor. 7 yaşında okula başlayan çocuk bir yandan ailesin- den ayrılma telaşını yaşarken diğer yandan da girdiği yeni or- tama ve arkadaşlarına alışmaya çalışır. Mutlulukla karışık hüz- nün yaşandığı bu dönemde, tedirginlik ve kaygı gibi duygular da oldukça yoğun yaşanıyor. Yaşanan bu yeni yoğun duygula- ra bağlı olarak da çocuk; arkadaşlarını, öğretmenini taklitten ötürü yeni davranışlar ediniyor. Çocuğun farkında olmadan yaptığı bu davranışlar da zamanla tike dönüşüyor. Tikler bazı çocuklarda hiçbir soruna yol açmazken bazılarında öz güven eksikliğine, aile yaşantısında sorunlara ya da derslerinde güç- lüklerle karşılaşmasına neden olabiliyor. Geçici olarak nitele- nen tikler çeşitli beden bölgelerinde ortaya çıkıyor ve genel- likle bir yıldan kısa bir sürede kayboluyor. Ama dikkat edilmez- se uzun süreli ve kalıcı tikler de oluşabiliyor. A larak 39. Bu parçaya göre okul çağındaki çocuklarda tiklerin oluşumu- nun asıl nedeni aşağıdakilerden hangisidir? nüştüğü Dijital yansıma- anılmadığı A) Öğretmenlerden ve sınıf arkadaşlarından etkilenip onla- rin hâl ve hareketlerini taklit etmesi B) Okul hayatıyla birlikte yaşadığı karşıt duyguların, çocuğun iç dünyasına kapanmasına neden olması C) Okula başlamanın verdiği korku ve endişenin davranış de- ğişikliklerine yol açması D) Okul gibi yeni ve farklı ortamlara girmenin oluşturduğu stresle arkadaşlarıyla çatışmaya başlaması E) Okuldaki yeni arkadaş ortamına uyum sağlama konusunda büyüklerinden destek görmemesi cally C) II ve III en hangisi 40. Bu parçada "tikler"le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Her çocukta aynı etkiyi oluşturmadığına BT istemsiz olarak geliştiğine Cocyplin

9. a (1) İnsanların her davranışı, farkında olsun ya da olmasın, bir amaca yöneliktir. (1) Kimi zaman bunu fark edemeyiz ve "Neden öyle davrandığımı bilmiyorum." deriz. (III) Gerçekten de bunların nedenini bilemeyiz ama sevdiğimiz bir gerçektir. (IV) Ancak, her davranışımızın bir ya da birden çok nedeni vardır. (V) Bu nedenlerin altında da ihtiyaçlarımızın sebebi vardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde türe- miş sözcük yoktu? A) B) C) W D) IN E) V

19. Sınırlar belli bir yerde yaşayan insan sayısı olan nüfusun, yaş gruplarına göre dağılışı ile cinsiyet özelliklerini gös- teren grafiklere “nüfus piramidi" adı verilir. Nüfus piramitleri nüfusun cinsiyet, yaş, çalışan nüfus, tüketici nüfus. ortalama ömür durumlarını göstermeye yarayan grafiklerdir. Genellikle kadın ve erkek nüfus aynı ayn (sağlı, sollu gösterilir. Nüfus piramitleri ülkelerin gelişmişlik düzeyleri hakkında önemli bilgiler verir. Omeğin nüfus piramitlerinin taban- larının geniş olması doğum oranının yüksek olduğunu gösterir. Bu tür piramide sahip olan ülkeler ise az gelişmiş . Aşağıda bir ülkeye ait nüfus piramidinin özellikleri verilmiştir: Doğum oranı yüksek olduğundan çocuk sayısı fazladır. Ortalama yaşam süresi kısa olduğu için yaşlı nüfus oranı azdır. Nüfus artış hızı yüksektir. Buna göre aşağıdakilerden hangisinin bu ülkeye ait nüfus piramidi olduğu söylenebilir? . A) B) 65+ 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 65. 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 su a 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 0 Yap Grurplan 30-34 25-29 20-24 20 15-19 10-14 5-9 0-4 0 15 15 43 Milyon kişi Milyon kişi Milyon kişi Milyon kişi C) D) 65+ 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 0 654 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 Yaş Gruplar 25-29 15 15 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 0 Milyon kişi 4 3 2 1 0 1 2 3 4 Milyon kişi 1 3 Milyon kişi Milyon kişi

39. - 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız 40. Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Çıkarımlarda bulunulmuştur. B) Görüş istatistiki verilerle desteklenmiştir. C) Güncel bir konunun bilinmeyen yönlerine değinilmiştir. D) Düşünürlerin evren hakkındaki görüşlerinden faydala- nılmıştır. E) Kanıtlanabilirliği düşük ifadeler ağırlıktadır. Aristoteles'in evren modeli Eudoxus'un evren modeliydi. Aristoteles'in yeni ve kalıcı düşünce kısımları Copernicus (Kopernik)'a kadar etkin olacak gökyüzü hareketleri- nin temel prensiplerini ortaya koymasıdu/Bu diğer bir anlatımla "Yer Merkezli Sistem" olarak adlandırılmıştır. Aristoteles'in sistematik felsefesiyle bağdaşan bir zo- runlulukla, en mükemmel biçimde evren küreseldir Yer, merkezde bulunmasıyla evrenin merkezi aynı zamanda yerin de merkezidir ) Bir tek evren vardır ve bu evren her yeri doldurur. Bu nedenle evren Otesi veya evren dışı yok- tur. Yer hareketsizdir. Ilk önce yerin elementleri su, hava ve ateş küreleri gelid Ateş küresini ise saydam yapida küreler çevreler. Gezegenler bu kürelere çakılı bir şekilde sira ile taşınmaktadır. Bu gezegenlerin sırası: Ay, Merkür, Venüs, Güneş, Mars, Jüpiter, Satürn'dür. Bu küreler, cisimlerin hareketini sağlayan bir makinenin parçalarıdır. Ay önemlidir ve evreni iki parçaya ayırır. Bunlar ayüstü ve ayalti alemlerdir. Ayüstü alemin hareketlerinin dairesel olması önemlidir. Dairesel şekil Aristoteles'in felsefesinde önemlidir. Çünkü bu mükemmelliğin şeklidir. Bu özellik Ayüstü evrene bir mükemmellik sağlar.

23. İnsanlar arasında fikir ayrılığı, tartışma ve anlaş- mazlıkların ortaya çıkması normal bir durumdur. Önemli olan, anlaşmazlık ve çatışmaların uzlaşı kültürü çerçevesinde çözüme kavuşturulmasıdır. Tanzimat edebiyatı da Tanzimat'tan sonraki Türk edebiyatı da milli kültür değerleri arasında yer alır. Onu bilmeyenler çağdaş Türk ruhunun hummalı yaratıcılığına yabancı kalır. Türk edebiyatı en eski çağlardan bugüne kadar, bütün sahaları, devirle- ri ve sosyal tabakaları ile Türk milletinin hayatını, zevkini, dünya görüşünü, yaratma gücünü yansıtan bir duygu, düşünce ve hayal dünyasıdır. Bu birikimi yabana atmak kendi kendimize yabancılaşmak olur. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? A) Toplumda uzlaşı kültürünün oluşması, farklılık- lara saygı duymayı benimsemekle mümkündür. B) Olaylara geniş bir perspektiften bakmak, farkli- luklara saygı duymak toplum olabilmenin şartla- rindandır. Raunt C) Türk edebiyatini bütün olarak ne kadar tanıma- ya çalışırsak kendimizi o kadar iyi anlarız. D) Türk edebiyatı, saygıya değer veren son derece yaratıcı denemelerle doludur. E) Ulusal kültür değerlerini geniş bir perspektiften değerlendirmek ve tanımaya çalışmak duru- mundayız.

7. 1. Ülkemizde Kars yöresinde üretilen gravyer peynirinin karmaşık ve meşakkatli bir üretim süreci vardır, pey- nirin kalitesi depoda bekletilme süresiyle yakından ilgilidir. II. Gravyer peyniri üretildikten sonra uygun koşullarda depolarda bekletilir, bekleme süresi uzadıkça peynirin kalitesi artar. Yukarıdaki II. cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Al cümlede verilen bilgi yenilenerek gereksiz bir tekrara düşülmüştür. B) I. cümlede anlatılanlarla çelişki oluşturabilecek bir bilgi aktarılmıştır. C .cümledeki bilgiler örneklerle açıklanmıştır. DY 1. cümlede belirsizlik oluşturan bir durum, verilen bilgiyle giderilmiştir. EX I. cümlede nesnel bir anlatımla verilen bilgiler hak- kinda yorum yapılmıştır.

16. (1) Sözlü edebiyat geleneğimizde yer alan kimi hura- byfeler, umacılar, cinler, periler zaman içinde yazılı ede- biyatımıza, zaman ve hikayelere konu olmuştur. (II) Bunlardan en önemlisi Gulyabani'dir. (III) Roman son- raki yıllarda beyazperdeye başarıyla uyarlanmıştır. (IV) Hüseyin Rahmi bu romanda ürküntü veren kor- kutmacaları kişisel çıkarlarına alet eden bir köşk sa- hibinin hikayesini anlatır. (V) Yazar halkın kör inanç- lara kapılıp nasıl kolayca kandırılabildiğini gerçekçi bir anlayışla yansıtır. (VI) Bunu yaparken de bir yan- dan da okuyanları sık sık gülümsetir de. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci pa- ragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle baş- lar? A)H. BY VII. (C) IV. DYV. EXVI. TYT DENEMESI - 1 5

© 21. (1) Johann Conrad Dippel, Alman doktor, teolog ve sim- yacıdır. (II) Günümüzde hâlâ kumaşlarda kullanılan sen- tetik boyalardan biri olan Prusya mavisini keşfetmiştir. (III) Aynı zamanda hayvanların kemiğinden elde edilen ve Dippel yağı olarak bilinen bir sıvıyı da keşfetmiştir. (IV) Bu sivi, geçmişte hayvan ve böcekleri uzaklaştırmak ve savaşta düşmanın suyunu içilmez hale getirmek amacıy- la kullanılırdı, Dippel bu yağın simyacıların aradığı ünlü yaşam iksiri olduğuna inanıyordu. (V) Dippel'i asıl ünlü yapan şey keşiflerinden çok, yazar Mary Shelley'in ilham kaynağı olmasıdıy. (VI) Dippel Almanya'daki Frankenste- in şatosunda doğdu, burada hayvanlar ve insan kadav- raları üstünde deneyler yaptı, ruhu bir canlıdan başka bir canlıya aktarmaya çalıştı. (VII) Dippel'in bu garip deney- leri Mary Shelley'in ünlü romani Frankenstein'daki ana karakter Victor Frankenstein'ın ilham kaynağı oldu; roman, adını Dippel'in yaşadığı şatodan almıştır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) III B) IV CVD) VI E) VII to ad emellatvo V utaminsiuni mais

A 26. Resim sanatı; her şeyden önce, bizi çevreleyen ve sürekli belirip kaybolan görünürün olumlanmasıdır. Kaybolma olma- saydı herhâlde kimse kendinde resim yapma gücünü bula- mazdı çünkü o zaman görünür olanın kendisi, resmin bul- maya çabaladığı kesinliğe ve kalıcılığa sahip olurdu. Bu parçaya göre resim sanatıyla ilgili olarak I. Görünür olanın tek bir formuna ulaşmayı ve onu koru- mayı amaclar. II. Doğadaki somut ve değismez gerçekliğin çeşitlenmesi- ni sağlar. SOMUAR SEM III. Kaybetme korkusu ve yeniden görme arzusunun ortaya koyduğu bir birleşimin ürünüdür. IV. Görünürün kendisiyle değil, insan zihninde bıraktığı çağ- rışımla ilgilenir. Yitirilmiş olanı değil, görüneni hatırlamayı ve kaydetme- yi önceler. yargılarından hangileri söylenebilir? A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve V E) IV ve v

TYT 37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla- yınız. California Üniversitesinde yapılan bir araştırmada "Titanik'te olsaydım kurtarma botlarına binmeyi hak eden ilk kişilerden biri ben olmalıydım." ifadesine zen- ginlerin daha fazla onay verdiği görüldü. Zenginlerde ayrıca hatasını kabul etmeme ve her konuda iyi oldu- ğunu düşünme eğiliminin daha güçlü olduğu tespit edildi. Başka bir araştırmada ise farklı gelir düzeylerin- den oluşan bir gruptakilere 10 dolar verildi ve bunun ne kadarını yardım kuruluşlarına bağışlayacaklarına bakıldı. Gelir düzeyi daha düşük olanların daha fazla bağış yaptığı görüldü. $ 37. Bu parçada söz edilen araştırmaların sonucundan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir? A) akir insanlar her zaman başkalarını düşünür. B) Zengin insanlar hiçbir zaman cömert olamaz. C) Çok bağış yapan insanlar empati kurabilen insan- Mardır. D) Yardımsever ve düşünceli olmak için imkânların çok olması gerekmez. E) Zenginlikle sadece kendini düşünme arasında bağ vardır.

12 Yazarın gazete ve dergilerde yayımlanmis bazı yazı- ları da bu kitapla bir kez daha ancak eksiksiz olarak okuyucuya ulaşıyor. Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Söz konusu kitap, yazarın sadece dergi ve gazete- lerde yayımlanan yazılarından oluşmaktadır. BY Kitapta yazarın gazete ve dergilerde yayımlanan tüm yazıları yer almaktadır. C) Yazarın gazete ve dergilerde yayımlanan bazı ya- zıları daha önce de kitaplaştırılmıştır. D) Okurlar, yazarın tüm gazete ve dergi yazıların ilk kez eksiksiz olarak bir arada bulabilecektir. E) Bu kitapta yazarın önceden yayımlanmış bütün ya- zıları tam olarak yer almaktadır. 3 Diğer caufa

2. Osmanlı Devleti'nin kapitülasyon siyaseti iki döneme ayrılmıştır. Birinci dönem, 1352'de Ceneviz Cumhuriyeti'ne tanınan ilk kapitülasyonlardan Misic'ın fethine kadar uzanan dönemi kapsamaktadır. Bu dönemde Venediklilere de 1384 ile 1387 vilları arasında kapitülasyonlar tanınmıştır. Venediklilere verilen kapitülasyonlar daha sonra Çelebi Mehmet, II. Murat ve Fatih tarafından da onaylanmiştir. 4. Hititler hc kölelere edinebilit geçebilir resmi ola Bu bilgi hangisi A Yazil B) Sest Bu bilgilere bakılarak kapitülasyonlar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Venedikliler, Cenevizlilere göre daha fazla ayrıcalıklara sahip olmuştur. C) Mec D) Yön E) On B) Osmanlı Devleti'nin merkeziyetçi yönetim kurmak için Avrupalı devletlerin yardımına ihtiyaç duymasının sonucudur. C) Osmanlı Devleti'nin sinir boylarında kurduğu serbest ticaret bölgeleridir. D) Osmanlı Devleti'nin Avrupa devletleri ile kurduğu tüm diplomatik ilişkileri kapsar. E) Dostluk ve sadakat amacıyla yabancı devletlere verilen imtiyazlardir.