Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünceİnsan ve Toplum Testi
23
Bu testte yer alan soruların metinleri "insan ve Toplum"
konusu ile ilgilidir.
Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye
ederiz.
1.
3.
Her toplum, daha çocukluktan itibaren üyelerinin
uyacakları maddi ve manevi değerleri, özel ve genel
kuralları ortaya koyar; bunlara uymayanları kendine
has metotlarla cezalandırır. Toplumda geçerli olan
giyimler, davranışlar, konuşmalar, yiyecekler vb.
ayrıntılı olarak tespit edilir. Bireyler, ait oldukları
toplumun değerlerini ve kurallarını öğrenip
benimseme, onları içselleştirme yoluyla sosyalleşir.
Sosyalleşme, sosyal ve kültürel şahsiyetin meydana
gelme sürecidir; bilinçli veya bilinçsiz olarak devam
eden bir eğitim süreci ile birlikte gençlik döneminin
bitişi ile sınırlıdır. Ama hangi yaşta olursa olsun
toplumda üstlenilen ve öğrenilen her yeni sosyal
davranış, her yeni bir gruba katılma sosyalleşme
sayılabilir.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini
göstermektedirler.
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu
vurgulamaktadırlar.
Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele
almaktadırlar.
D) Farklı düşünceyi pekiştirmeye yönelik çeşitli örnekler
sunmaktadırlar.
E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer
nedenlerle açıklamaktadırlar.
Bes
Olumsuz sapma; toplumun çoğunluğunca hoş
karsılanmayan, onaylanmayan, toplumsal değer ve
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceBenclllik sanıldığının aksine kişinin diledigi gibl yaşaması değil, başkalarından kendi istedigi gibi yaşamalarını talep etmektir. Bencil
insanlar, bikmadan usanmadan kendi yaşam alanı içinde mutlak bir tip monotonluğu yaratmayı hedefler. Onlar aslında sürekli kendi
doğruları, kabulleriyle kendileri için makul olan çıkarımlarla inşa ettikleri bir zindanda yaşarlar ve sizi de bir şekilde orada yaşamaya
mecbur bırakmak isterler. Üstelik buna direnç gösterenleri yargılar, öteklleştirir ve onlara karşı olumsuz tutum geliştirirler. Daha da
önemlisi bencil insanlar var olabilmek ve benliklerini tamamlamak için diğer insanların benliklerini tüketmeyi maharet sayarlar. Bu
yüzden bencilliğin en önemli aracı sürekli başka insanların hayatlarına ilişmek, her fırsatta onlara müdahale etmektir; doğrusu senin
bildiğin gibi değil, benim istediğim gibi olmalı diyebilmek için.
Bu parçada "zindanda yaşamak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? (TYT 2021)
A) Kendi iç dünyasının sinirlarinin farkında olmak
D) Aşina veya yatkın olduğu sınırlar içinde kalmak
B) Insanların kişisel alanlarını önemsemeden yaşamak
E) Kendine sunulan zorunlu alanda hayatını sürdürmek
Kendini var ettiği der alanda yaptırımlar uygulamak
bu dažinik görünüşlü malzeme
bir
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce33. Sait Faik -her yazarın tercihi gibi- ilk öykülerine gözlemleyerek
başlame. Bu bakımdan gözleme dayalı bir gerçekçilik görülür
ilk hikâyelerinde. Nitekim hikâyelerinde toplumsal gerçeklik-
ten değil bireysel gerçeklikten bahseder. Onun ciheti, insanın
kendi içindeki kalabalıklardır; kuru kalabalıklar değil. Vedat
Günyol'un hoş ve naif bir tanımı vardır aslında Sait Faik için.
Der ki "Güçlü bir sanatçı olmakla birlikte, daha çok öznel bir
sanatçıdır... Olayların ve kişilerin arkasından; hikâyelerin ruh-
sal örgüsünü, tamamen bilinçleştirmemiş olmakla birlikte ada-
makilli duyulan bir insanlık sevgisini dokumaktadır."
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Sait Faik Abasi-
yanık ile ilgili olamaz?
A) Kendine has gerçeklik
B) Etkili bir isim olma
C) Bireysellik
D) İnsanlara duyulan sevgi
E) Ruhsal çözümlemelek
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce29. Sait Faik'in altı üstü pişmiş, içi insan kalmış bir yalnızlığı
vardır. Rızık peşindeki balıkçılardan, sokak çocuklarından,
dilencilerden, simitçilerden hatta kedilerden, köpeklerden,
balıklardan seçtiği ahbaplarıyla olan dostluğu bir an gelir
son bulur. Öykülerini iyi yazar olma hasretiyle değil de yal-
nızlığına olan kızgınlığını sakinleştirme gayretiyle yazdığını,
bunu bir imdat çekici gibi kullandığını anlarız onu okurken.
Sait Faik'i okumakla, gidip göremediğimiz yerleri, üzerine
kamera takılmış bir kartalın uçup gezdiği uçsuz bucaksız
yolları, dağları, gölleri görür; tanışıp sohbet edemediğimiz
insanları tanırız. Bunları başka yazarların kitaplarında da
görürüz belki ama aradaki fark, Sait Faik'in yalnızlığının
üzerini örtme konusundaki becerisinde saklı.
Bu parçada Sait Faik ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi üzerinde durulmaktadır?
A) Öykülerinin okur üzerindeki etkilerinden
B) Kalabalıklar arasındaki yalnızlığından
C) Sıradan insanların yaşamını anlatmadaki başarısından
D) Öykülerinin temelindeki bir duygudan
E) Öykülerini yazarken seçtiği ortamdan
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşüncePARAGRAFTA KONU VE ANA
3.
Bir
1. Peygamberlere, inandıklarını savunmaktan vazgeçmele-
ri için baskılar uygulanmış, işkenceler edilmiş, bazen de
rüşvet teklif edilmiştir. Ama onlar vicdanlarıyla celismemiş-
ler, inandıklarını sonuna kadar savunmuşlardır. Peygam-
berler, insanların yozlaştıkları ve adaletsizlik yaptıkları için
felaketlere maruz kalacaklarını, her türlü riski göze alarak
söylemiş ve vicdanına göre hareket etmiştir. Filozoflar, bil-
gilerinin ve bilinçlerinin gereğini yapmışlardır. Mesela Sok-
rates, uzlaşmaya vararak kendini aldatmak yerine baldıran
zehrini içip ölmeyi tercih etmiştir. Hiçbir baskı bilginlerin
doğruları haykırmasını, düşünürlerin ilkeleri savunmasını,
peygamberlerin ahlakı yükseltmelerini önleyememiştir. İn-
sanların tamamı için geçerli bir mücadele alanıdır bu.
Bu parçanın bütününde aşağıdakilerden hangisinden
söz edilmektedir?
mış
ye
ki u
çekt
tiksi
ve il
eskiy
tüler
maya
kibris
Bup
A)
BH
CEI
Aj Gerçekleri savunmanın
gerekliliğinden
By Din adamlarının inançlarını savunma biçimlerinden
Vicdanın nasıl bir duygu olduğundan
ny Vicdansızlığın insan insan olmaktan çıkardığından
EY Insanların inandıkları uğruna verdikleri mücadeleden
D) in
E) HE
E
1
L
6
1
GRAF SORU BANKASI
2. (1) Okumak, bir ucunda yazarın bir ucunda okuyucunun
bulunduğu etkili bir iletişim etkinliğidir. (II) Okuyucu,
okuduğu metinde yazarın iletilerini algılar. (11) Yazarın
düşünüp tasarladıkları, yazdığı metne bir şekilde siz-
mıştır. (IV) Zaten yazar, bir şeyleri birilor
runda kaldığı inin
$
A
R
M
A
L
4. (bGüzel
Sizca ya
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceHayao Miyazaki'nin Porco Rosso filmi 1920'li yıllarda
tamamen çift kanatlı ve pervaneli avcı uçakları döne-
minde geçer, akrobasi ve it dalaşını yüceltir. Laputa
filmi gökyüzünde gizemli bir enerji sayesinde uçan bir
adayı konu alır; Nausicaa'nın Rüzgârlı Vadisi'nin öte-
sindeki topraklar Üçüncü Dünya Savaşı'ndan sonra ya-
şanan dehşet verici ekolojik bir felaket tarafından yok
edildiği için insanlar zehirli toprakların ve polen bulutu-
nun çok üzerinde, göklerde yol alan hava gemileriyle se-
hayat etmektedir.
Bu parçadan hareketle Hayao Miyazaki'yle ilgili ola-
rak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Başarılı filmlere imza atmış bir yönetmendir.
B) Evrensel temaları olan filmler çevirmiştir.
C) Uçaklara ve uçan nesnelere karşı özel yakınlığını
eserlerinde görmek mümkündür.
D) Genel kabul gören eserleriyle tanınan biridir.
E) Uçmak eylemi ile ilgili ilk filmleri çeviren odur.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce- ol-
yen
siki-
nir.
Türkçe
ve
ve
A
27. Sanal gerçeklik teknolojisi, gözlük benzeri bir aygıta yan-
sıtılan görüntü yardımıyla kullanıcının görme yetisinin
tamamen başka bir gerçekliğe adapte olmasını sağlıyor.
Başa takılan kocaman başlıklar şeklinde tasarlanmış olan
sanal gerçeklik aygıtları, gözün etrafını tamamen sariyor.
Aygıta yansıtılan görüntü, doğrudan kullanıcının bakış
açısını temel alıyor ve oluşturulan sanal dünyadaki pers-
pektif, kişinin baş, göz ve vücut hareketleriyle eş zamanlı
olarak değişiyor. Bu deneyim, gözlüğü takan kişide sanal
bir gerçeklik algısı uyandırıyor.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy-
lenebilir?
el-
ir-
a-
21
A) Sanal gerçeklik teknolojisi henüz tasarım aşamasında
olan ve algıya dayalı bir projedir.
B) Sanal gerçeklik teknolojisi kişinin gerçeklik algısını
değiştirmeye yönelik bir çalışmadır.
C) Doğal gerçeklik yerine sanal gerçeklik algısı oluştur-
ma fikri, tamamen görme duyusundan hareketle orta-
ya çıkmıştır.
D) Teknolojik gelişmeler, gerçeklik algısının zaman için-
de değişmesine yol açmaktadır.
E) Sanal gerçeklik teknolojisi zamanla ciddi sağlık sorun-
larına yol açacaktır.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceTYT/Türkçe
8.
7. Kopernik, Gök Kürelerinin Hareketi adlı kitabında
Güneş'i merkeze alan bir sistem kurmayı başarmıştır.
Kopernik'e gelinceye kadar hâkim olan evren görüşü,
Batlamyus'un sistemiydi. Bu sistem Aristo'nun, Dünya'yı
evrenin merkezinde kabul eden fiziğini temel alıyordu.
Her ne kadar bu sistemin hesaplama yöntemi başarı
göstermiş olsa da zaman içindeki gelişmeler, bazı
hatalı noktalarını ortaya çıkarmıştır. Bu durumda
bazı soru işaretleri yanıt bulamamıştır. Sonrasında
Kopernik'in, Batlamyus'tan daha basit ve gök olaylarının
hesabını verebilen, Güneş'i merkeze alan sistemi kabul
görmüştür.
Bu parçanın özeti aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Batlamyus'un daha basit gök olaylarının hesabını
verebilen “Dünya evrenin merkezindedir.” sistemini
temel alan Aristo'nun başarılı görüşü, zaman içinde
gelişmelere cevap verememesinden ve hatalarının
olmasından dolayı Kopernik'in "Güneş evrenin
merkezindedir." görüşü kabul görmüştür.
B) Kopernik'in daha basit gök olaylarının hesabını
verebilen "Dünya evrenin merkezindedir.” sistemini
temel alan Batlamyus'un başarılı görüşü, zaman
içinde gelişmelere cevap verememesinden ve
hatalarının olmasından dolayı Aristo'nun "Güneş
evrenin merkezindedir." görüşü kabul görmüştür.
Kazandıran Yayıncılık
C) Aristo'nun "Güneş evrenin merkezindedir.” sistemini
temel alan Batlamyus'un başarılı görüşü, zaman
içinde gelişmelere cevap verememesinden ve
hatalarının olmasından dolayı Kopernik'in daha
basit gök olaylarının hesabını verebilen "Dünya
evrenin merkezindedir." görüşü kabul görmüştür.
D) Aristo'nun “Dünya'nın merkezi evrendir.” sistemini
temel alan Batlamyus'un başarılı görüşü, zaman
içinde gelişmelere cevap verememesinden ve
hatalarının olmasından dolayı Kopernik'in daha
basit gök olaylarının hesabını verebilen “Evrenin
merkezi Güneş'tir." görüşü kabul görmüştür.
9
E) Aristo'nun “Dünya evrenin merkezindedir.” sistemini
temel alan Batlamyus'un başarılı görüşü, zaman
içinde gelişmelere cevap verememesinden ve
hatalarının olmasından dolayı Kopernik'in daha basit
gök olaylarının hesabını verebilen "Güneş evrenin
merkezindedir." görüşü kabul görmüştür.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceINIF
TÜRK DİLİ VE ED
Olay Öyküsü
Durum Öyküsü
Ömer Seyfettin
Sait Faik Abasıyanık
Refik Halit Karay
Tarık Buğra
Selim İleri
Halide Edip Adıvar
Yakup Kadri
Karaosmanoğlu
Memduh Şevket Esendal
Reşat Nuri Güntekin
Vüs'at O. Bener
Fidaki tabloda numaralandırılmış eşleştirmeler-
angisinde yanlışlık yapılmıştır?
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceTYT 02
B
31. Arkeoloji bilimi taş, kemik, seramik vb. aletlerde karşımıza
çıkan değişik teknolojik özellikleri de araştırır. İnsanın
kültürel ilerlemesini inceler. Bir kültürü diğerine oranla
olumsuz derecede kıyas etmez. Bu aletler üzerinden;
değişen ekoloji-ekonomi ilişkileri, farklı hayvan türleri
üzerinde avlanma, değişik bitki türlerinin tarımı, popülasyon
sayısı gibi türlü çıkarımlara ulaşır. Hiçbir kültürü diğerine
boranla gelişmiş ya da ilkel olarak düşünmeden sentezleme
etkileşimini gerçekleştirir. Avci-toplayıcı kültürde yetişen
bir insan elbette şehirde nasıl yolunu bulacağını,
bankamatiklerden nasıl para çekeceğini bilmeyebilir. Aynı
şekilde şehirde yetişen insan da tropikal ya da savanalık bir
ortamda nasıl hayatta kalabileceğini, hangi bitkinin zehirli
hangisinin yenilebilir olabileceğini bilmeyebilir.
Bu parçaya göre aşağıdaki önermelerden hangisi
arkeoloji biliminin bakışıyla örtüşür?
A) Her kültürün kendine özgü yapısı ve yaşadığı doğal
ortamla sıkı ilişkileri vardır.
B) Her arkeolojik kazı kendi coğrafi koşulları içinde incelenir.
C) İnsanlık tarihindeki olaylar arkeolojik kazılardan alınan
verilere göre nesnelleştirilir.
D) Arkeoloji bilimi de diğer bilim alanları gibi kendi
kanunlarını sistemleştirir.
E) Arkeoloji bilimi sadece yazılı belgeleri dikkate alarak
kendi yöntemini geliştirir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce5. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili isim diğerle-
rinden farklı biçimde oluşturulmuştur?
A) Binici son düzlüğe geldiğinde bisikletin kontrolü-
nü kaybetti.
B) Güvertede yolcular ve gemiciler aynı yerde ye-
mek yiyorlarmış.
C) Daha on sekizinde kız kardeşine görücüler gel-
meye başlar.
D) Kitabın bu kısmında okuyucu, kendinden de bir
şeyler bulacaktır.
E) Alıcıyla yapılan pazarlıklar sonucunda ufak bir
miktar indirime gidiyoruz.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce2021-TYT/Türkçe
TÜRKÇET
1. Bu testte 40 soru vardır.
2. Cevaplarınızı cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan ki
1. Metne hizmet etmek üzere birçok teknik kullanan, yo-
ğun teknik kullanımına rağmen metinlerin şiirsel ya-
pisini bozmayan ve sık rastlanmayan ---- bir üslubu
var yazarın. Çabuk bir şekilde okunabilecek olmasına
karşın kitabın tadına ulaşmak için ---- okunması kana-
atindeyim.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) abartılı - üstünkörü
B) etkileyici - hızlı hızlı
C) insanı yoran - ön yargıdan uzak
D) alışılagelmedik - yavaş yavaşı
E) kalipların dışında - göz ucuyla
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce31. Nehre dek uzanan tarlaların kuytusundan topladığım nergislere
şaşardım. Bahar gelmeden kapkara toprağın içinden sabırsızca
fışkınıp doğanın kokusuna kendi kokularını yaymak için nasıl da
III
didinirlerdi! Saplarından tutup koparırdım. Cam bardağın için-
de solup bükülmelerini izlerdim. Aspirin atardım sularının içine,
azıcık daha dirensinler diye.
IV
Bu parçada numaralanmış sözcüklerin türü aşağıdakilerin
hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?
IV
A)
Edat
Zarf
Zamir
Sifat
B)
Sifat
Zarf
isim
Zarf
İsim
Sifat
Zamir
Zart
isim
Zart
Silat
D) Bağlaç
CE)
E) Edat
Silat
Zamir
Zarf
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce5. Diyelim ki, Kolombiyalı Nobel ödüllü yazar Garcia
Marquez'in bir yapıtı Almanca'ya çevrilecek. Garcia
Marquez kendi ülkesinin koşullarını anlatan toplum-
sal ve eleştirel romanlar yazar. Romanlarındaki baş-
ka öğelerin yanı sıra ülke insanlarına bir ayna tut-
mayı amaçlar: "Görüyorsunuz durum bu, bu durumu
düzeltin!" - İşte yazarın romanlarındaki bu işlevi hiç-
bir çeviri yerine getiremez: Sözgelimi Almanca çeviri
genel olarak Avrupa'da yaşayan Almanlara yönelik
olacaktır. Ama onlara şunu söyleyemezsiniz: "İşte
görüyorsunuz, Kolombiya'da durum bu, bu durumu
düzeltin!" Artık belki romanin Almanlara soracağı
soru şu olacaktır: "Eğer Kolombiya'da durum böyley-
se, bu sizi neden ilgilendirmelidir?” Böylece toplum-
sal eleştirinin işlevi çeviride değişir. Romanın kendi
kültürel ortamındaki eleştirel işlevi çeviride bilgi işle-
vine dönüşür, çeviri bir Alman'a egzotik olan hakkın-
da bilgi verir.
Bu parçaya göre çeviri bilimle ilgili aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) Çeviri bir tür kültür ve bilgi transferidir.
B) Kaynak metin aktarıldığı dilin çevresinde kendi
özgül işlevini tekrar edemez.
C) Kaynak metin ve o metinden yapılan çeviri farklı
işlevler taşır ve farklı amaçlara hizmet eder.
Kaynak metin ve çeviri metin iki faklı edebi esere
dönüşür
aslında.
E) Yazarın amacına bağlı kalarak çevirdiği edebi
metin bir tür surettir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceBu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığın
sor
1. Gazeteci: Yaprağın renginin yeşil olduğunu söyleyen bir takipçi-
nize niçin şiir yazmayı bırakmasını salık verdiniz?
Şair: Yaprak yeşil olduğu için.
Gazeteci: Aynı sözleri söyleyen bir ressam olsaydı yanıtınız yine
ayni mi olacaktı?
Şair: Bir ressama yaprağın rengini sormazdım ki. Olsa olsa yap-
rakların hışırtısını betimlemesini isterdim ondan.
Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki şairin sanat
anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir?
A) Sanatsal yaratıcılık, varlıkların duyularla algılanabilen ayırı-
ci yönlerini nesnel bir yaklaşımla ortaya koymaktır.
B) Gerçekliği kamera sessizliğinde aktarabilme özelliği, bir ese-
rin sanatsal nitelik taşıdığının göstergesidir.
C) Bence sanatın amacı, yerel ve evrensel ögeleri kullanarak
bireyi iç dünyasında gezintiye çıkarmak olmalıdır.
D) Bütün sanat dalları, toplum üzerinde gezdirilen bir ayna ol-
mayı başarabilirse hedefine ulaşmış sayılır.
E) Sanatın görevinin, incelediği gerçekliği bir başka ortama taşi-
yarak onu değiştirebilmesinde gizli olduğunu iddia ediyorum.
2021/12/03 16:18
E
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceTürkçe
34. Aşağıdaki parçalardan hangisi "Bir insan her zaman
hikâye anlaticisidir, kendi hikâyeleriyle ve başkalarının
hikayeleriyle çevrili yaşar, başına gelen her şeyi onlar
aracılığı ile görür ve hayatını anlatıyormuş gibi yaşama-
ya çalışır." düşüncesine uzak düşmektedir?
A) Rıfat Ilgaz in hikâyelerinde 1970'lerin yaşamının, ko-
operatifleşmenin, gecekondulaşmanın, İstanbul'da
yaşanan kolera salgınlarının izlerini bulursunuz. O,
günü geçmişten gelen bir tarihsellikle bakıp yorum-
lamıştır.
B) Kendisine bir kasaba hikâyecisi dedirtecek kadar
Anadolu kasabaları ve kasaba hayatıyla ilgili gö-
rüntüler çizen yazarın romanlarında, hikâyeleriyle
benzer niteliklerde Anadolu insanını yansıtan derin
anlatımlara rastlanmamaktadır.
cyster ressam ister heykeltıraş ister müzisyen ya da
şair olsun eser, her şeyden önce sanatçının özü ve
doğasıdır. Sanatçılar, yarattıklarının en ince özel-
liklerini eserleriyle okuyuculara sundukları için göz-
lemci olanlar, sanatçıların eserlerinden kişiliklerinin
genel ilkelerini öğrenebilir.
D) Orhan Veli, kendi deyişi ile, şiire uzak düşmüş bir
insanın şiirini yapıyordu. Küçük insandı bu, büyük
kentlerde çalışan, ezilip horlanan, kit kanaat geçi-
nen, dünyası ve zevkleri küçük insan.
E) Öykü ve romanlarında, bir bölümüne kendisinin de
yakından tanık olduğu eski zaman hayatının kıyıda
köşede kalmış gelenek ve görenekleri ile Batılılaşma
sürecinde zengin tabakanın maddi ve manevi çökü-
şünü ele alıp anlatmıştır.