Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

1. Astronomlar, Güneş'i daha iyi gözlemek için teleskopların önü- ne bir yuvarlak koyarlar. Bu sayede sadece Güneş'in etrafında- ki haleyi gözlemlerler, Güneş patlamalarını ve güneşteki aktivi- teyi ölçerler. Aksi takdirde Güneş'in ışığından bu detayları göre- mezler. Gerçekten bazen bir şeyleri gölgelemek, hakikati daha iyi anlamamızı sağlar. Hem Doğu hem Batı ekollerinde kişinin ruhsal gelişimi için sessizlik önemli bir aşamadır. Pisagor, kendi gizem okuluna alacağı öğrencilere bir yıldan üç yıla kadar süren sessizlik oruçları tuttururdu; bu oruçlarda öğrenci kimseyle as- la konuşmazdı. Amacı, öğrencinin susarak içindeki gerçek sesi duymasını sağlamaktı. Susmak, ışığın yani bilginin önünde bir gölge gibi... Işığı yaymak yerine susarak yapılan gölgeleme ve ha- kikati bu gölgenin izlerinden, sınırlarından görmek... Bu parçada gölgelemeyle ilgili olarak anlatılmak istenen aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Anlaşılabilirlik yolunda bir araç olması B) Anlami betimlemede yöntem olarak kullanılması C) Gerçeklerin belirginleştirilmesinde hatırlanması Daha ayrıntılı değerlendirme sağlaması E) Görselliği işlevsel ve etkili duruma getirmesi D

2. 1.6 % 1,2 % 10,4 % 19.0 % 6,1 % Yetişkin (Araştırma - Inceleme) Yetişkin Kurgu (Edebiyat - Sanat) Çocuk - Gençlik Eğitim Akademik Inanç Ithal 10,3 % 51,4% Bu pasta grafikte 2020 yılında basılan kitapların kategori dağılımları verilmiştir. Bu grafikten aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Basımı en fazla gerçekleştirilen kitaplar eğitim kategorisi ile ilgilidir. B) İnançla ilgili basılan kitap sayısı, çocuk ve gençlik kitaplarından daha fazladır. GRIP 2010 0 7.mintgrn 400540231017) MADE IN GERMANY C) Yetişkinlere yönelik basılan araştırma ve inceleme kitapları, akademik kitapların on katından fazladır. D) Yetişkinlere yönelik edebiyat - sanat ile ilgili basılmış kurgu kitapları, yetişkinler için en çok basılan kitaplardır. E) Basilan akademik kitaplar, ithal kitaplardan fazladır.

10. Gazeteci: Fatih Sultan Mehmet'i anlatan romanını bire bir tarihi vesikalara dayandıran romancı arkadaşınıza neden bu kadar yüklendiniz? Yazar: Bir tarih akademisyeni olmadığını bildiğim için. 11. Teknd hızla tüket alanc Ama görü içere yeni telef telef diğe Gazeteci: Sizce tarihsel romanları tarih alanındaki bilim adamları mı yazmalı? Yazar: Elbette hayır! Ister bir romancı ister akademisyen olsun, tarihsel roman yazacak olanlar akademik verilere uymak zorunda değiller; bunu anlatmak istedim. Bu Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki yazarın sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? geli A) B) A) Öykülerimi Cumhuriyet Dönemi Ankara'sında, taşradan gelmiş, bürokraside görev almış gerçek kişilerin hayatını anlatacağım bir vitrin olarak tasarlıyorum. C) D) B) Son yayımlanan romanımda tarihî bir şahsiyet olan Cengizhan'ı anlatıyorum; hem de çiçek yetiştiren, latif konuşan, gülümseyen ve insan incitmeyen bir Cengizhan'ı... E) C) Birçok filme kaynaklık eden, birçok okurunu sayfalarına kilitleyen roman sanatı; psikolojiden olduğu kadar retorikten ve tarihten de beslenir. D) Memduh Şevket; mecliste çalıştığı, milletvekili olduğu hâlde yüksek kademeyi değil israrla, şevkle ve iştahla düz Orta Anadolu halkını taşımıştır sayfalarına. E) Her yazar, içinde yaşadığı gerçek dünyadan az ya da çok, şöyle ya da böyle etkilenir; bir yazarın eserine gerçek kişiler ya aynıyla ya değişerek mutlaka girer. 12. Y h S be

1 - A TYT/Türkçe 34. Şair: Sunucu: Şiirin kalıcılık yönü ile ilgili neler söylersiniz? Şiir, kendisinden sonraki çağlara ulaşma potansiyeli en yüksek yazın çeşididir. Şiirin bu niteliği, insan gerçekliğini en yalın ve derin biçimde konu alışından ileri gelir. Sunucu: Söz yönü güçlü şiirler yazmak için esas kriterler nelerdir? Şair: Edebî sanatları ustalıkla kullanmak gerekir. Devamında gündelik dilin anlatım imkânlarını çoğaltmak ve böylece estetik bir dil oluşturmak gelir. İş bununla da bitmez. Şiirde redif, uyak gibi ahenk unsurlarının yerli yerinde kullanılması önemli ve gereklidir. Koi çoc gör Mc ali ge gy G ço a Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki şairin sanat anlayışıyla örtüştüğu söylenebilir? A) Söz sanatlarına ve imgeli söyleyişlere dayalı şiirler, okurun gerçeklik duygusundan uzaklaşmasını sağlar. B) Şiirin üslup yönü, konu boyutuna göre çok daha mühim sayılır. C) Şiirin zamana direnme gücü, diğer türlere göre daha fazladır. D) Şiirde kuvvetli bir biçemi inşa etmek için konuşma dilinin olanaklarından yararlanmak gerekir. E) Dizelerin müzikalite içermesi, şairin geniş kitlelerce okunmasını sağlar.

Toplumla aynı düşüncede bütünleşen sanatçı üretken- dgini yitirir. Sanatçı aykırı düsünendir. Düşünceleri top- lumun ortak kanaatleriyle aynı olmayabilir. Bu durum, sanatçının toplumdan uzaklastığı anlamına gelmez. Aksine aykırı görüş ve düşüncelerle yaşadığı toplu- mun bireylerinde bir düşünme farkındalığı” meydana getirebilir. Onun için sanatkâr her zaman yalnız ve an. laşılmazdır. Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söylenmiş olabilir? A) Sanatçının üretkenliğini etkileyen veya tetikleyen faktörler nelerdir? B) Sanatçı ile toplumun aynı fikirleri paylaşması sanat- çı için avantaj mi, dezavantaj mıdır? © Sanatçının yalnız olması neyle açıklanabilir? D) Sanatçı, toplumla anlaşamıyorsa bu durum sanat- çıdan mı yoksa toplumdan mi kaynaklanır? 5) Sanatçı yeni eserler verebilmek için toplumdan so- yutlanmalı mıdır?

PO 2. Kimi şair ve yazarlar, yazdıklarını anlayabilmek için okurların ça- ba harcamasını, zorlanmasını isterler. Bu, kendini beğenmişliktir. Yazdıklarımı anlayabilmek için okur zorlanacağına, onları anlata- bilmek için ben zorlanmalıyım. Okur bir kitabı, bir yazıyı okurken salt anlamak için değil, okuyup anladıktan sonra birtakım sonuç- lar çıkarabilmek için de çaba harcamalıdır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır bas- maktadır? A) Öyküleme B) Tartışma c) Üçüncü kişili anlatım D) Açıklama E) İzlenimsel betimleme

upluyuz. Develer hörgüçlerinde su değil, yağ depolar; bu yağ da enerji stoku olarak kullanılır. Suyun depolandığı yer vücutlarıdır, özellikle de kan dolaşım sistemleri. Bu da onlari su kaybından etkin bir biçimde korur. Develer, vücut ağırlıklarının yüzde 40'ını kaybedene kadar su kaybından zarar ve su içmeden yedi gün boyunca yaşayabilir. Içtiklerinde de görmezler tam içerler Bir kerede 225 litreye kadar... Develerle ilgili oldukça ilginç birkaç olay şöyle sıralanabilir. (Bunların hörgüçleriyle hiçbir ilgisi yoktur.) Filler, güçlü hafızalarıyla ün kazanmadan önce eski Yunanlar kolay kolay unutmayan hayvanın deve olduğunu düşünürlerdi. Iran'ın av köpekleri develerin üzerinde avlanırdı. Bu köpekler, develerin üzerine çıkıp geyikleri gözlerdi ve bir geyik gör- düklerinde, bulundukları yerden fırlayarak peşine düşerdi. Bu köpekler 6 metre kadar sıçrayabilir. 1977'de David Taylor Zoo Vet "Hayvanat Bahçesi Veterineri" adlı kitabında yazdığına göre, develerin insanlara kız- dıklarında bir düdüklü tencere gibi olabildiklerini ve develerin çılgına dönebildiklerini gözlemledi: Deve bakıcısı deveyi sâkinleştirmek için ceketini ona verir. Deve, elbisenin canına okur; üzerinde tepinir, onu isirir, parçalara ayırır. Deve, kızgınlığının geçtiğini hissettiğinde bakıcıyla deve tekrar uyum içinde yaşayabilir. Birleşik Arap Emirliklerinde yapılan deve yarışlarında geleneksel olarak kullanılan çocuk jokeylerin yerine robot jokeyler kullanılmaya başlandı. Uzaktan yönetilen robot jokeyler, BAE Deve Yarışı Birliğinin Mart 2004'te on altı yaşın altındaki jokeyleri yasaklaması üzerine geliştirildi. 1. Bu metinden develerle ile ilgili, 1. Uzun ömürlü hayvanlar olduğu belirtilmiştir. II. Haklarında bazı şeylerin yanlış bilindiğine dikkat çekilmiştir. III. Develerin nasıl beslendikleri anlatılmıştır. IV. Su içme kapasiteleri sayısal veriye dayanarak açıklanmıştır. yargılarından hangileri çıkarılabilir? LB) I ve III. (C) II ve IV D) III ve IV.

Kim ne derse desin bir romancı olarak hayata dair yazdıklarıma elbette hayallerimi katacagım. Hayat, perdenin altını ve ortasını görmediğimiz bir film gi- bidir aslında. Eğer kendi uydurduğum sahneleri kat- mazsam o perdenin izin verdiyi kadar hayatı görmüş oluruz, o zaman da hikâyem hep yarım kalıyor. Hayat perdesine biraz hayal yansıtmadan ömür geçmiyor. Dolayısıyla havallerini yazılarında özgün bicimde xansitamayan_yazarlato yaoitları geleceğe kalmi yor. Çünkü hayal tatli, gerçek ise genelde acıdır. Bu nedenle okuyucu da hayallerimi seviyor çünkü tath olanı tercih ediyor. 5. Bu parçadaki altı çizili cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Iki paragrafa ayrılmak isterse ikinci paragra- fin ilk cümlesi olur. B) "Sizce hayatın gerçekleri romanda yer alma- Imdir?" sorusuna karşılık olarak söylenmiş- tir. C) Paragrafin ana düşüncesini oluşturmaktadır. D) Bir paragrafın giriş cümlesi olabilecek nite- liktedir. E) Paragrafta düşüncenin akışını bozan cümle- dir. 6. Bu parçanın yazarıyla ilgili olarak; 1. Yapıtlarında gözlemlerini ön plana çıkardig II. Doşlerini yapıtlarda ağırlıklı olarak kullandı- ✓ W.Yaşamın acı tatlı tüm yönlerine değindid x yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız 1 B) Yalnız il C) C) Yalpha Co D) I ve II E). Il ne

TYT 27 25.) Italo Calvino, 1972 yılında yayımladığı Görünmez Kentler isimli eserinde Marco Polo'nun gezilerini ve gezileri sırasında gördüğü kentleri Kubilay Han'a anlattığı hayalî bir sohbeti konu edinir. Elli beş kurmaca kentin ele alındığı ve bu kentlerin belirli sınıflandırmalar altında anlatıldığı eserde Calvino, "Bir kentte hayran olduğun şey, onun yedi ya da yetmiş harikası değil; senin ona sorduğun bir soruya verdiği yanıttır." der. Bu parçada Italo Calvino'nun kentlerle ilgili asil vurgulamak istediği aşağıdakilerden hangisidir? Kendine özgülüğünü ancak insanlar aracılığıyla kazandıkları BI! Görünürde birbirine benzer özellikler taşıdıkları cx Tarihi ve kültürel özelliklerine göre sınıflandırıldıkları D) İnsanlarda eşsiz duyguların ortaya çıkmasını sağladıkları E) İnsanların belleklerinde özgünlükleriyle kaldıkları RI

Y. Kuşları ve memelileri tanıdığımız bu gezegende yaşayan her canlıyı çoktan keşfettiğimizi saniyoruz, oysa henüz yal- nizca yüzeyi eşelemeye başlamış durumdayız. Ünlü bir biyoloğa ait bu cümle ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? Al Bilimin bitmeyen yani sonsuz bilgiler sunacağına ina- nan bir kişi tarafından söylenmiş olabilir. B) Keşiflerdeki yetersizliğin gezegendeki çeşitlilikten kay- naklandığını düşündürmektedir. C) Ekosistem adına mevcut bir durum ile ilgili eleştiri ya- pilmiştr. D) Ele alınan konu ile ilgili olarak gelinen nokta ile gelin- diği sanılan nokta arasındaki büyük farka dikkat çekil- miştir. 5 Bilim insanı duyarlılığı ile daha ulaşılacak pek çok bil- ginin olduğu konusunda tespitte bulunulmuştur. a

ÇAP/TYT 30 29. “Popüler olan her zaman iyi midir?" sorusu yıllardır özellikle de sanat eserleri söz konusu olduğunda soru- lan bir sorudur. Pek tabii insandan insana değişebilen bir kavram bu. Birinin bayıldığı, hayran olduğu, çok sevdiği bir eseri, diğer kişi yerin dibine sokabilir. Yine de herkesçe kabul gören bir kriter var ki o da gişedeki hasılat. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) A) Geniş kitlelere ulaşmayı başarmak sanat eserinin değerlendirilmesinde önemli bir ölçüdür. B) Sanatsal bir değeri olan her film er geç izleyici ta- rafından da hak ettiği değeri görür. C) Birçok sinema filmi geniş izleyici kitlesine ulaşama- dığı için değeri anlaşılamamıştır. D) insanların beğenileri değişebileceğinden sanat eserine bakışları da zamanla değişebilir. E) Eleştirmenler arasında gişede başarılı olan film sa- hatsal değerini ispatlamıştır, düşüncesi hâkimdir. lord X

B Türkçe 6. Para ile her şeye sahip olunacağı söylenir. Yiyecek satın alabilirsin ama iştah satın alamazsın. İlaç alırsın ama sağlık alamazsın. Bilgi alırsın ama bilgelik alamazsın. Gösteriş alırsın ama güzellik alamazsin. Eğlence alırsın ama neşe alamazsın. Tanıdık alırsın ama dost alamazsın. Hizmetçi alırsın ama sadakat alamazsın. Boş vakit alırsın ama huzur alamazsın. Para ile her şeyin kabuğunu alır, Hiçbir şeyin çekirdeğini alamazsın. Bu parçadaki altı çizili sözle "para" ile ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Emek harcamadan elde edildiğinde işlevinin yetersiz kalacağı B) Basit şeyleri almada kullanılabileceği ancak zor şeyleri almada kullanılamayacağı C) Sayesinde alınan her şeyden yeteri kadar verim alınamayacağı D) Onunla alınan şeylerin şekline sahip olunacağı fakat özüne sahip olunamayacağı E) Sadece maddi açıdan insanı varlıklı kılacağı ancak manevi açıdan yoksul edeceği

nh B B B B B B B B ens TYT 22. Muhabir: (1) -- Yazar: 20. Kültür ve içinde barındırdığı unsurlar bir toplumu ayakta tutan değerler ise bu değerlerin yozlaşmaya uğraması ve giderek yok olması, toplumsal düzenin yozlaşmaya uğraması ve giderek toplumun yok olması anlamına gelmektedir. Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söylenmiş olabilir? A) Kültürel yozlaşmanın temelinde yatan sebepler ne- lerdir? --- Alışılmış roman yapısını Sen ve kendinde bulama. yanların ilk tepkileri şöyle oluyor. Hiç olay yok. Adam burnunda oksijen hortumuyla yaşıyor, gece düş görmüş. hortum içine kaçmış; hortum vücuduna, kılcal damaria- rina yayılıyor, uyanınca karabasandan kurtuldum deyip oh çekiyor. Bu, olay değil mi? O adam için bu olaydan daha büyük ne olabilir? B) Sizce kültür, toplumdan topluma değişen bir olgu mudur? Muhabir: (11) C) Bugün kültürler arasındaki farklılıklar nasıl açıklana- bilir? Yazar: D) Kültürün farklı şekillerde tanımlanmasıyla ilgili ne düşünüyorsunuz? E) Kültürel yozlaşmanın milletin varlığını tehdit eder bir hâle gelmesi söz konusu mudur? - Türk edebiyatında herkese yer var. Benim de ora- da-hep söylerim-kibrit kutusu kadar bir yerimin olması bana yetiyor. Korkağın Türküsü hün bitiş sayfasında da bunu söylemiştim. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) I. Roman yapısı üzeride yaptığınız yenilikler nasıl karşılandı? II. Türk edebiyatında kendinizi dev aynasında göre- rek neyi amaçladınız? B) L.Romana ilginiz ne zaman ve nasıl başladı, roma- nin yaşamınızdaki yeri nedir? II. Romanlarınızda insan psikolojisine ağırlık verme- nizin nedeni nedir? C) I.Romanlarınızın zaman ve mekanlarındaki belir- sizlik yeterince eleştiriliyor mu? II. Edebiyattaki yerinizin sizin için ifade ettiği anlamı biraz açar mısınız? 21. (1) Tarancı'nın ilk dönem şiirlerinde sıklıkla tekrar eden gece ve gündüz gibi simgelerin, aslında yaratma arke- tipleri olduğu görülmektedir. (II) Gece, burada en dikkat çeken poetik nesnedir. (III) Tarancı şiirinde gece, bir ruh hâlini veya belli bir olumlu atmosferi simgeler. (IV) Su, rüya, uyku, yatak, yarasa, bilmece, pencere gibi sözcük- ler ise gece imgesi etrafında toplanan, gecenin şiirsel auradaki fenomenolojik yansımalarıdır. (V) Şiirlerindeki konular veya imajlar farklılık gösterse de bu imajların şair üzerindeki tesiri aynıdır ve her yeni veya farklı şiirin- de Tarancı, bu düşleyen sözcükler ile poetik ütopyasını inşa eder. D) I. Roman karakterlerinizi metne aktarırken ilham al- dığınız birileri var mı? II. Edebiyatta kalıcı bir yer edineceğinize inanıyor musunuz? E) I. Romanlarınızda olay olmadığını söyleyen eleştir- menlere bu konuda ne dersiniz? Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Tarancı, bu kelimeler ile kendi şiirsel gramerini oluşturmuştur." cümlesi getirilebilir? II. Türk edebiyatında edindiğiniz yer neresidir kendi- nizi nerede görüyorsunuz? A) B) II C) INI D) IV E) V 8 Diğer sayfaya geçi TESTOFİS www.

7. Kalemler vardır, yaşamı anlamlı kılar, güzelleştirir; kalemler vardır, akıntıya kürek çeker. Bu cümlede kalem ile ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Kalem, geride iz bırakma tutkusunun bir sonucudur. Bik B) Kalem, yaşanan dünyayı değiştirici, dönüştürücü bir güce sahiptir. C) Kalem, insan belleğinin, düş gücünün oluşturucusudur. D) Kalemin gücü, onu tutan ellere göre değişir. E) Her yeni kalem, kendinden önceki kalemlerin bir uzantısıdır.

7. Heyecan isteği ve can sikintisi mutsuzluk doğurmaktadır. Ne var ki, can sikintisi büsbütün kötü bir şey sayılmama- lıdır. Can sıkıntısı, kimileri verimli kılar. Bütün büyük yapıt- larda (eser) sıkıcı bölümler, bütün büyük yaşamlarda ilgi çekici olmayan dönemler vardır. Birinci yaprağından so- nuncu yaprağına kadar göz kamaştıran yapıtlar, büyük ya- pit değildir. Yeryüzünün temposu yavaştır. Birçok büyük işlerimizde verimli monotonluğa boyun eğmek zorundayız. Birtakım iyi şeyler vardır ki, belirli derecede monotonluk olmadan mümkün değildir. Modern kentlilerin çektiği can sıkıntısı, doğadan uzak bulunuşlarıyla ilgilidir. Istedikleri gibi yaşayabilecek derecede varlıklı olanlarsa, can sıkıntı- sindan kaçmak isterlerken, çok daha kötüsüne tutulurlar. Mutlu bir yaşam, büyük ölçüde sakin bir yaşamayla müm- kündür. Çünkü gerçek hoşnutluk ancak sakin bir ortamda yeşerebilir. Parçaya en uygun başlık aşağıdakilerden hangisi ola- bilir? (1975) A) Can Sıkıntısının Etkileri B) Monotonluğun Etkileri C) Heyecan İsteği ve Can Sıkıntısı DJ Mutlu Bir Yaşam E) Monotonluk ve Yaşam

CAP 36. Tiyatronun öncelikli görevi yazarın anlatmak isteği- ni seyirciye doğru aktarmaktır. Bu hem oyuncunun hem de yönetmenin sorumluluğundadır. Bunu başar- mak için öncelikle yazarın yola çıkış nedeni olan ana tema iyi saptanmalıdır. Sonrasında saptanan temayı en doğru şekilde işlemek gerekir. Ele alınan metnin üstün isteği, karakterin ve durumun isteği açıkça be- lirlenmeli ardından çalışmaya başlanmalıdır. Süreç içerisinde, diğer karakterler ve onların istekleriyle gi- rilen ilişkilerde, durum ve karakterlerle olan uyum ya da uyumsuzluk sırasında önceden seçilmiş kararlarda sapma olabilir. Bu parçadan tiyatro ilgili olarak, I. Başlangıçta belirlenen istekler yazım sırasında değişebilmektedir. II. Bir tiyatro metni oluştururken olay örgüsünü oluşturan olaylara konsantre olunmalıdır. III. Temayı doğru tespit etmek tiyatro oyuncusu- nun görevleri arasındadır. yargılarından hangisine ulaşılamaz? A) Yalniz ! B) Yatth.ve.l. D) I ve III Eltvo HIL 15