Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

16. Tuhaf mi tuhaf bir çalışma alanıdır şu felsefe denen şey. Çok kez bir sis bürümüştür ortalığı. Değil yolu arada bir felsefeye düşenler, filozoflar bile sıkça nerede olduklarını göremezler. Sorgulamanın bitip tükenmediği bir belirsizlik dünyası inşa edip durur felsefe. Bu durumu, kurulu düzenleri bozmada adı kötüye çıkan çağımızın o altüst edici hızına yükleyemeyiz elbette. Daha başlangıcından beri felsefenin yerini belirlemede güçlük çekilmiştir. Bu parçada anlatılanlara en yakın görüş aşağıdakileri hangisinde vardır? A) Felsefe, ortaya çıktığı günden beri soru sormaya devam etmektedir. B) Felsefenin kendine özgü, değişmeyen, kalıcı doğrulan vardır. C) Modern zamanlarda felsefenin yeri ve önemi azalmaktadır. D) Felsefeciler, dünya hayatıyla ilgili her soruyu cevap verebilmişlerdir. E) Felsefe, aynı soru ve cevapları farklı zamanlarda tekra gündeme getirmektedir.

Ünlü filozof Sokrates, öğrencileriyle sohbet ederken öğren- cilerinden biri sorar: "Hocam, siz herkese konuşma sanatını öğretiyorsunuz fakat neden çıkıp kendiniz konuşmuyorsu- nuz?" Sokrates cevap verir: "Yavrucuğum, bileyi taşı da keskin değildir fakat biliyorsun ki o, en kaba demiri bile kes- kinleştirir." Bu parçada Sokrates'in vurgulamak istediği aşağıdaki- lerden hangisidir? A) AT Sözleriyle hareketleri uyum içinde olmayanlardan etkile- yicilik beklenmemelidir. İşin eğitimini veren, o işi yapmasa da faydalıdır. C) Filozoflar, halktan kopuk, kendilerini herkesten soyutla- mış insanlardır. Qa DÖğrenciler, hocalarını sorgulama cesareti göstermeme- lidir. E) İnsan kendi bilmediği bir şeyi başkasına öğretemez.

n 7 7. Attila Ihan, Zenciler Birbirine Benzemez romanında "Hiç kimse öyle durup dururken mutlu falan olmaz. Birileri çıkar, ona 'Sen mutlusun.' der, o da mutlu olduğuna inanır." der. Çocukluk, nesillerdir romantikleştirilmiş bir kavram. Bize çocukluk; özlem duyulan, iyi günler olarak hatırlanan zamanlar olarak anlatılıyor, biz de buna inanıyoruz. Bu inanışı düşünmeksizin tekrar etmemiz, çocukluğun acı realitesini görmemizi engelliyor. "Çocukluk mutlu bir dönemdir." yalanı yüzünden hem çocuklara hem de kendi çocukluğumuza karşı körüz. Düşünce dünyasına bakın; sorgulamayı bilen akıllı kimselerin, filozofların, Kafka gibi iyi edebiyatçıların, iyi sinemacıların, çocukluğun zannedilenin aksine mutsuz, çaresiz bir dönem olduğunu vurguladıklarını göreceksiniz. Çocukluğumuzu mutlu zannetmemiz, yetişkinlik hayatındaki sorunlarımızın kökenine inebilmemize de engel olan şey. Bu parçada çocuklukla ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? 1. A) Özlemle anılması gereken bir dönem olarak öğretildiğinden gerçekleri göremiyoruz, yetişkinken mutlu olamıyoruz. B) Mutlu bir dönem olarak yaşanılmadığından yetişkinlik döneminde de mutsuzluklara yol açmaktadır. C) Her yönüyle bireysellik içeren bir dönem olduğundan sosyalleşmenin önünde büyük bir engeldir. D) Edebiyat dünyasının yanlış yönlendirmesiyle doğru anlaşılmasının önüne geçilmektedir. E) Mutlu olunması gereken bir dönemken yetişkinlerin kimi yanlışları yüzünden büyük acıların yaşandığı bir döneme dönüşmektedir.

birey EĞİTİM KURUMLARI - 38 ve 39. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla- Sunny yınız. mmStonehenge Ne İşe Yarıyordu? Stonehenge'in, gün dönümleriyle hizalı bir yapıya sahip olması nedeniyle antik zamanlarda takvim olarak kullanil- dığı görüşü ileri sürülüyordu yıllar evvelinden. Bu konuda and yakın zamanlarda önemli bir gelişme yaşandı. Bourne- mouth Üniversitesinden Timothy Darvill, Stonehenge'in, inşa edildiği dönemlerde 365,25 günlük bir güneş takvi- mine sahip olduğu görüşüne açıklamalarıyla arka çıktı. Darvill'e göre, o dönemlerde bir yıl, 30 günlük 12 aydan ve 5 günlük bir artık aydan oluşuyordu. Stonehenge' çember biçiminde dizilmiş taşlar 30 günlük aylardaki günleri, at nalı biçiminde dizilmiş taşlarsa 5 günlük ar- nay tik aya ait günleri hesaplamaya yarıyordu. Dörtgen biçi- minde dizilmiş dört taşın işlevi, her dört yılda bir gelen artık yılları belirlemekti. Çember içerisinde 1'den 30'a kadar sıralanmış taşlardan diğerlerine göre büyük olan 11 ve 21 numaralı taşlar ise 10 günden oluşan haftala- rin başlangıcını gösteriyordu. Bugün için "artık aylar" ve "10 günlük haftalar" söz konusu olmasa da buna yakın takvimlerin farklı bir kültür olan eski Mısır kültüründe ve başka kültürlerde de kullanıldığı biliniyor. atlokist eines ne B 39. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Stonehenge'deki takvimin Mısır'da kullanılan takvim- lerden esinlenilerek oluşturulduğuna B) Eski çağlardaki hafta anlayışının, günümüzdekinden farklı olduğuna 10 B og raba -smira C) Stonehenge'de ay ve günlerin taş dizimiyle ifade edildiğine iblep D) Geçmişte farklı kültürlerde benzer takvimlerin kulla- nıldığına Stonehenge'deki ay sayısı ile günümüzdeki ay sayısı arasında fark olmadığına ed wiyu ryslob nabler ve bio wund ev nabubusod söp engs es viden usuno se ab almusub idlo sme su empohodari nalo Ivaigi lamel ryston mid leensbed med motub ua toybrusida mugy -eiviail novilidalo net 40. Bugünkü dilde karşılığı "sesyazar" olan gramofon, eski Yunancada "harf" anlamına gelen "gramma" ile "ses" anlamına gelen "phone" sözcüklerinin birleşmesiyle oluşmuştur. 1800'lü yılların sonunda Türk coğrafyasına giren gramofon Türkler tarafından ilk olarak "sadanüvis"

R 16. Sözlerim var köprüleri geçirmez kimseyi ateşten korumaz kelimelerim kılıçsızım, saygım kalmadı buğday saplarına uçtum ama uçuşum radarlarla izlendi... Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangi- si vardır? A) Ünlü türemesi e Ünsüz düşmesi B) Unsüz sertleşmesi DY Unlü daralması E) Ünsüz yumuşaması

Hayata beraber başladığımız Dostlarla da yollar ayrıldı. Bu dizelerdeki sözcüklerle ilgili olarak aşağıda- kilerin hangisi söylenemez? A Boyut isim kullanılmıştır. BY Coğul isim kullanılmıştır. Cins isim kullanılmıştır. DTüremiş ad vardır. Mecaz anlamlı sözcükler kullanılmıştı.

4. Aşağıdaki parçalardan hangisi "İyi bir yazar, simgesel okumala- ra izin veren eserler kaleme almalıdır." düşüncesine uzak düş- mektedir? A) Moby Dick romanında Ahab ve Moby Dick arasındaki çatış- ma, birey ile doğa; Ahab ve gemi mürettebatı arasındaki ça- tışma, birey ile toplum arasındaki gerilimi yansıtır. Gemi; Amerikan toplumunu, acımasız Ahab ise acımasız ekonomik sistemi temsil eder. B) Nietzsche'nin, fikir dünyasının zirvesine yerleştirdiği eseri Böyle Buyurdu Zerdüşt, düşünürün olgunluk çağı eseridir. Nietzsche, anlatmak istediği her şeyi son kitabı olan bu eser- de özetlediğini söyler: "İyi olan nedir, diye soruyorsunuz; ce- sur olmak iyidir." C) 15. yaş gününü kutlamaya hazırlanan Sofi, bir gün posta ku- tusunda "Kimsin?" yazılı bir not bulur. Bu sorudan hareket- le, bütün bir felsefe tarihinde sorulmuş soruları ve cevapla- rı, sürükleyici bir roman kurgusu içinde anlatan Jostein Ga- arder, Sofi ile okuru özdeşleştirir. D) Roman, Râci'nin Aynalı Baba ile konuşmalarından ortaya çı- kar. Râci, içinde şüpheler ve sorular biriktiren bizler oluyo- ruz. Konuşmaların çoğu ontolojiktir. Her ne kadar birçok fark- li bilim, felsefe ve inanç ile sorularına cevap aramışsa da kül- türlü genç Râci bir türlü ikna olmaz. E) Cibran, Ermiş 'te hayatı yaşanılır kılan değerleri, toplumsal yaşama etki eden olay ve olguları Mustafa adlı sürgün bir ermişin dilinden anlatırken aslında Mustafa kendisidir, ken- di adına konuşur. Kendisine yöneltilen pek çok konu hakkın- daki sorulara şiirsel bir filozofiyle cevap verir.

6. (1) Babalık olgusu geçmişten günümüze sosyolojik ve tarihsel birçok çalışmaya konu olmuştur. (II) Baba olan bireyin ailesine bağlılığı ve çocuk yetiştirmedeki rolünün önemi, 20. yüzyıl boyunca sorgulanmıştır. (III) Ancak 1980'lerden itibaren babalık olgusu sadece ailenin maddi sorumluluğunu üstlenen bir birey olarak görülmekten çıkmaya başlamıştır. (IV) Aksine baba olmak sağlam bir psikoloji, kararlılık, fedakârlık ve sağlam bir duruş gerektiren bir süreçtir. (V) iş hayatında ve gündelik hayatın zorluklarıyla mücadele eden babaların evdeki sorumlulukları da bunlardan daha az değildir. Cummzans Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde "yakınma" anlamı vardır? A) I B) II C) III D) IV E V

22. Nerede görülmüştür ki kendi yurdunda, o ülkenin vatandaşı, en düşük muameleyi görsün, mağdur edilsin. Nerede görül- müştür ki niteliklerine hatta ikametgâhına göre değil, sadece o ülkenin vatandaşı olmadığı için bir kişiye iyi muamele edilsin. Sonunda yabancı ülkelerde oturma yoluna giden Türkler çok iyi bilirler ki Türkiye'ye dönmeyişlerinin nedeni, Türkiye'de sık sık suçlandıkları gibi vatanlarına bağlı olmamaları veya dışarı- nin maddi imkânları vb. değil, karşılaştıkları, yukarıdaki gibi ne insanlık ne milliyet haysiyetine sığacak davranışlardır. Bu parçada yazar aşağıdakilerden hangisinden yakınmak- tadır? MOYA A) Ülke vatandaşı olmayanların çok fazla saygı görmesinden B) Ülkede yerli-yabancı ayrımı yapılmasından C) Ülkemizde bazen öz yurttaşlarımıza yabancılar kadar itibar edilmemesinden D) Yabancı ülkelere gidip yerleşen yurttaşların ülkemizde baskı görmesinden E) Yabancı hayranlığının maksimum düzeye ulaşmasından

David Harvey "Kentsel dönüşüm varlıklı sınıfın merkezlere dön- me istediğidir." diyor. Bizler kentsel dönüşümü 2000'li yıllardan sonra duysak da bu, son 30 yılın hikâyesidir. Barınma meselesi 90'lardaki zorunlu göçle Anadolu'da yasanılan işsizlikle paralel olarak gelişti. Kentin atıl yerlerine gelenler oraları yaşanılır hâle getirdi ve inşaat şirketlerinin de iştahını kabarttı. Dönüşüm sü- reci, kent merkezlerini kapmak için yoksulları kent dışına sürme isteğiyle devam etti. Ve yine başka bir deyişle, İkinci Dünya Sa- vaşı'ndan sonra dünyada, 1980'li yıllardan sonra da Türkiye'de yaygınlaşmaya başlayan "kentsel dönüşüm" kent merkezlerin- deki bölgelerin sermayenin radarına girmesine neden oldu. 4. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylen- miş olabilir? Kentsel dönüşümün toplumsal etkileriyle ilgili neler söyler- siniz? B) Kentsel dönüşümün, kentin çehresini olumsuz etkilediği gö- rüşüne katılıyor musunuz? Kentsel dönüşümün büyük sermaye sahipleri için yeni bir menfaat alanı olduğu sizce de doğru mu? Kentsel dönüşüm süreci ülkemizde ve dünyada nasıl ilerle- di? Kentsel dönüşümün tarihçesine baktığımızda faydalı bir fa- aliyet olduğunu söyleyebilir miyiz?

e uzanıyo lar cekiyoLIDSS seyin deditions ktığında a hangisine kan 1" dediğiniz al amsızlık"in ol nemesi duru- kapılıyor mu biçimini al- nemi geçi ların da özgelimi dışı ko- us dev- ir yana hayvan motifini görürsünüz. Mesela son kitabda iki bas kahraman var: Biri insan, diğeri.onunia.ork.bir.kaderi payla yabancı okurların da dikkatini çekiyor. eserlerimin olunmasına an kurt. Bu iki özelliğim sadece kendi ülkemdeki okunun değil Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine bir karşılık ola sağlıyor. rak söylenmiş olabilir? A) Yazdığınız her eserin on binlerce baskı yapmasının nedeni B) Niçin eserlerinizde mitolojik unsurtara bu kadar çok yer ve nedir? myorsunuz? CBünyanın birçok ülkesinde okunuyor olmanızı neye bağlı- yorsunuz? B) Yabancı okurlara ulaşabilmek için nasıl bir yotizliyorsunuz? E) Eserlerinizin edebiyat dünyası dışında da okunmasının ne- denleri nelerdir? nyaya ola rur- bi- n 2. Türkiye'de en çok tüketilen peynir hangisi diye sorulsa cevap hazırdır: Beyaz peynir Kimileri depolarda bekletilmeden taze tü- ketilirken kimileri de salamura olarak bekletildikten sonra tüke- tilir. Özellikle Marmara Bölgesi'nde daha çok koyun sütünden elde edilen beyaz peynirler yumuşak ve yağlı olduğu için çok beğenilir. Ezine, Biga ve Edirne'deki lezzetli koyun sütü, sala- mura beyaz peynirin ötekilerden daha çok tüketilip ünlenmesi- ni sağlamıştır. Bu arada keçi ve inek sütünden yapılan Antalya beyaz peyniri de unutulmamalıdır. A) I Oksijen Yayınları Bu parçada beyaz peynir ile ilgili olarak, 1. Koyun sütünün en çok kullanıldığı bölge hangisidir? II. Beyaz peynirlerin tüketim şekilleri nasıldır? III. Marmara Bölgesi'ndeki beyaz peynirlerin özellikleri nelerdir? IV. Her bölgede aynı süt türünden mi yapılmaktadır? V. Biga'daki beyaz peynirin daha çok tüketilmesinin nedeni ne- dir? sorularından hangisinin cevabı yoktur? bur D) IV ganda ne do günce Gretmak kalmayız. On nr. Beynimiz, mak ve bu yo lastiğimiz he geçmişten c gilar bu tan durumun b rumlara da deriz. Bu parça söylenm A) Her siz B) To di 125

7 e wni 2 LIMIT YAYINLARI 95 Tanıklıklardan yararlanılmıştır. 4. Sözlüğe dair ilk merakım yine ortaokulda, Türkçe öğretmenimiz Selahattin Bey'in hepimize, Resimli Türkçe Sözlük aldırma girişimiyle ortaya çıktı. Paralar toplandı, teslim edildi ama sözlük bir türlü gelmiyordu. Merak ediyorduk, resimli sözlük nasıl olur diye. Nihayet geldi. Yeşil karton kapaklı, orta boy bir şeydi. Açıkçası resimleri görünce hayal kırıklığına uğramıştık. Renkli, cicili bicili resimler göreceğimizi hayal ediyorduk. Bir de baktık ki küçücük, minicik, sanırım çoğu da elle çizilmiş siyah beyaz resimlerdi bunlar. Ama olsun, yine de sırf o resimlere bakmak için bütün sözlüğü baştan sona devirdiğimi hatırlıyorum. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) İkilemeye başvurma BÖykülemeden yararlanma C) Niteleyici sözcüklere yer verme D) Farklı cümle türlerine yer verme E Tanık göstermeye başvurma KRONOMETRE PARAGRAF SORU BANKASI

Yayınları 5. Bir hikâyeden alınan aşağıdaki parçalardan hangisi tanrısal (hâkim) anlatıcının bakış açısıyla verilmiştir? A) O zamanlar stadyuma yalnızca büyükler giderdi. Biz çocuk- lara da radyonun çevresine dizilerek maçı dinlemek kalırdı. O yıllar, radyo yıllarıydı. Şimdiki gibi televizyonun karşısına kurulup maç izlemek nerde?.. Maçın bitiminde hemen soka- ğa fırlar, mahalle arasında maç kurardık. İyi oynayamadığım- dan diğerleri beni hep kaleye geçirirlerdi. B) Seçimden sonra Bahri tepeden tırnağa karalara büründü. Gözlüğü, gömleği, pantolonu, ayakkabısı... Ta çorabına ka- dar her şeyi simsiyah. Saçlarını da siyaha boyuyor. Artık ona Kara Bahri diyorlar. Emlakçılık gene eskisi gibi. Ayda yılda bir kere gelip uğruyorlar. C Ben delikten içeri süzüldüm. Gözüm öbür baştaki deliktey- di. Ay işığı olmadığı için orası şimdi koyu yeşil bir fener gibi parlıyordu. Biraz daha sürünerek ilerledim. Sırtım taşlara do- kunuyor, enseme kireçler dökülüyordu. İki adam boyu ka- dar gittikten sonra birden ferahladım. D) Akşam, caddelerin kalabalık zamanında, köşe başına bir ka- dinla bir çocuk gelirdi. Siyah bir çarşafa bürünen kadın el- leriyle çarşafını yüzüne kapatır, yalnız iki siyah göz, sokağın yarı aydınlığında, parıltısız, önüne bakardı. E) Doktor gene on beş gün kaldı köyde. Ama fırsat bulup da doyasıya denize giremedi, güneşlenemedi. Suya şöyle bir girip ıslanarak çıkıyor, sonra heyecanla, istekle köylülere ko- şuyordu. Dağ taş demeden en ücra, en ulaşılmaz yerlerde- ki evlere kadar tırmanıyor, yanında getirdiği çanta dolusu ilacı şevkle ve gururla hastalara dağıtıyordu. E Dili ve Edebiyatı

9. Bilim ve sanat tarihi olmaksızın Mısır piramitleri, Ayasofya gibi muhteşem yapıların neden ve nasıl yapıldığı anlaşılamaz. Keppler, dünya yörüngesinin yuvarlak değil de eliptik olduğunu kanıtlamamış olsaydı Rönesanslı Mimar Bramante'nin eliptik kubbesi, Michelangelo'nun Sistina Şapeli'ndeki son yargı freskindeki eliptik barok üslup oluşmazdı. Claude Monet'in Tren Garı tablosu, İngiliz romantik ressam William Turner'in Lokomotifi olamazdı. Bu parçada sözü edilen değişik sanatçılara ait yapıtların başarısının temelini aşağıdakilerden hangisi oluşturmaktadır? A) Sanatçıların engin hayal gücünü yansıtan eserler ortaya koymaları BDünya yörüngesinin eliptik olmasının sanatçılara ilham vermesi C) Sanatçıların üstün sanat yeteneğine sahip olmaları D) Bilim insanlarının ve sanat tarihçilerinin çalışmaları E) Mısır piramitleri ve Ayasofya gibi yapıtların sanatçılara esin kaynağı olması

ALES 20 20. Schopenhauer, akıl yürütmenin ancak duyusal bir birikimin ardından gerçek- pleşebileceğini söyler. Nesneler dün- yası ve olaylara dair saf duyusal biri- kimi ifade eden enformasyon, zihinde işlenmemiş hâlde bulunmaz. ham ve Sürekli tekrar eden ham bilginin gö- zümüzün önünden geçişi dikkatimizi #çekmesine rağmen bize yol göster- bax mez. Karşımıza çıkan bir bilgiyi işle- yip genelleyici benzerliği bulmadıkça nesne ve kavramlar hakkındaki biri- kimlerimizin bir yararı olmaz. INTILA Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? SIRG A) Kişisel algılara dayalı enformas- yon güvenilmezdir B) Duyusal bilgiyi kutsallaştıran yak- laşımdan vazgeçilmelidir. C) Düşünsel gelişim için bilginin top- donck lanıp işlenmesi gerekir. 21 - D) Uygulamaya yansımayan bilgi, gündelik hayatı kolaylaştırmaz. E) İnsan, dış dünyaya dair ilgisini her şartta canlı tutmalıdır. Aldy olumuza qüçlük- YARGI 2 YAYINEVI

5. Çehov'un insan gerçeğini yansıtan bir öyküsünü okuyup bitirdiğinizde ya yüreğinizin derinlerinde bir burulma, bir sıZI bulursunuz ya da yüzünüzde bir hafif gülümseme belirir, kitabı elinizden bırakırken bir mutluluk yaşarsınız. Bu cümlede sözü edilen öyküler aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilemez? A) Etkileyici V B Okuruna duygusal an yaşatan C) Mizahi ögeler içeren Özgün bir anlatımla yazılmış olma E) Yaşamın üzücü yönlerini yansıtan