Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

304 KPSS 10) PARAGRAF Sevgiyi mutlak bir iyilikle, yücelikle birlikte düşünmek gibi evrensel bir hatamız var. Oysa bencil bencilce sever, zalim zalimce. Toni Morrison'ın da dediği gibi sevgi asla sevenlerden daha iyi değildir. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sevginin değişmez yüceliğine inananlar, sevgi karşısında kendini küçülür. B) Sevgi, sevme biçimleri birbirine benzeyen iki insan arasında ortaya çıkar. C) Seven kişinin sevgisini göstermesi için kendini her yönüyle tanı- ması gerekir. D) Sevenin kimliği ve kişilik özellikleri, kişinin sevgi deneyimini şekillen- dirir. E) Kişi, kendi sevgisinin karşısındakinden daha güçlü olduğu inancında- dır. wesoyuna

302 KPSS 101 PARAGRAF Evinizde balık beslemek isteseydiniz nasıl bir akvaryum seçerdiniz? Basit bir cam fanus mu yoksa donanımlı dev bir akvaryum mu? Göz zevkinize göre yapacağınız seçim, balıklar için yaşamsal öneme sahiptir. Yapılan bir araştırmada, küçük, basit ve donanımsız akvaryumlardaki balıkların daha saldırgan oldukları gözlemlenmiş. Çeşitli nesnelerle donatılmış büyük akvaryumlarda ise balıkların diğer balıklarla kapışmak yerine enerjilerini ortamı keşfetmeye harcadıkları tespit edilmiş. Araştırma bulguları, balıkların kendilerine ait bir alana ihtiyaç duydukları gerçeğini ortaya koymuştur. Dolayısıyla akvaryum alırken bu bilgiye göre seçim yapmanız balıklar açısından büyük önem taşımaktadır. Bu parçada sözü edilen araştırmanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Akvaryum ortamının balıkların davranışlarına etkisi B) Akvaryum ve balık türü seçiminde insanların tercihi C) Akvaryum ortamındaki balıkların birbiriyle iletişimi D) Akvaryum şartlarının balıkların beslenmesine etkisi E) Akvaryum hacminin balıkların algılama gücüne etkisi /benimhocam

2. Deniz savaşına ilişkin bir harita oluşturulması amacıyla Çanakkale Savaşı deniz harekâtlarında batan gemi ve denizaltılara yönelik bilimsel su altı araştırmalarına başlandı. Bu cümleden aşağıdakilerin hangisine kesin olarak ulaşılabilir? A) Deniz savaşı haritası çizmek için batırılan ge- miler ve denizaltılarda bilimsel araştırmalara başlanmıştır. B) Deniz savaşları ile ilgili ilk haritamız Çanakkale Savaşı'nda batan gemi ve denizaltıların araştı- rılması ile oluşturulacak. C) Bilimsel çalışmalarla oluşturulan deniz savaşı haritasında sadece Çanakkale'de batırılan ge- milerden faydalanılmıştır. D) Su altında yapılan araştırmalar sayesinde Ça- nakkale Savaşı'nı anlatan bir deniz savaşı ha- ritası oluşturulmuştur. E) Çanakkale'de batırılan gemiler ve denizaltılar bilimsel araştırmalar sayesinde deniz savaşı haritası oluşturmak üzere kullanılmaktadır. dizgikitap.com 1

10. (1) Bilinçaltı, insanın derin ve örtülü gerçekliğinin nedensellik kaynağıdır. (II) Bilinç akışı ise bilinçaltı labirentlerinin simgesel uyaranlarla dolu yollarında kişisel ve toplumsal varlığın bağlantılarını hikâyeleştirme tekniği olarak yaşamaya devam etmektedir. (III) Başka bir deyişle romanımız hâlâ önemli ölçüde bilinçle ve bilinçaltıyla ampirik dünyaya bir şekilde bağlıdır. (IV) Ama aynı zamanda yirminci asrın daha ilk yarısından itibaren akılcı ve aydınlatmacı felsefelerin beslemesiyle büyüyen gerçeklikten şüphe duyulmaya başlanır. (V) Deneysel ve olgusal gerçeklik, bütünlüğü ve kesinliği olan bir gerçekliği izah edememiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, soyut bir kavramla ilgili açıklama yapılmıştır. B) II. cümlede, bilinç akışının bir teknik olduğu belirtilmiştir. C) III. cümlede, romanımızın neye bağlı olduğu verilmiştir. D) IV. cümlede, gerçeklikten niçin şüphe duyulmaya başlandığı açıklanmıştır. E) V. cümlede, deneysel ve olgusal gerçekliğin açıklayamadığı bir husus üzerinde durulmuştur.

304 KPSS 10) PARAGRAF Sevgiyi mutlak bir iyilikle, yücelikle birlikte düşünmek gibi evrensel bir hatamız var. Oysa bencil bencilce sever, zalim zalimce. Toni Morrison'ın da dediği gibi sevgi asla sevenlerden daha iyi değildir. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A)) Sevginin değişmez yüceliğine inananlar, sevgi karşısında kendini küçülür. B) Sevgi, sevme biçimleri birbirine benzeyen iki insan arasında ortaya çıkar. C) Seven kişinin sevgisini göstermesi için kendini her yönüyle tanı- ması gerekir. D) Sevenin kimliği ve kişilik özellikleri, kişinin sevgi deneyimini şekillen- dirir. E) Kişi, kendi sevgisinin karşısındakinden daha güçlü olduğu inancında- dır. /benimhocam

19. Antropolog Gordillo, modern toplumlarda geçmişin çeşitli usullerle yabancı bir ülke" gibi şu an ve burada olandan ayrıldığını söyler. Gordillo; tarih dersleri, milli anlatılar ve müzelerin yani hafıza endüstrisinin-geçmişi hatırlatmanın haricinde onu bugünden koparmaya, şimdiki zamanla arasına bir sınır çekmeye yaradığını Bu parçada ası anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Tarih yazımının temel soruğlarından bir geçmişle bugun arasındaki sürekliliği görmezden gelinmeside B) Geçmişi anlayabilmek doğru yanlış hesaplarının dışında güncel ve tarafsız bir bakışla mümkündür C) Takple bağ kurmaya çalışan her girişim geçmişi bugünden ayıran bir yaklaşıma dayanmaktadır. D) erlerneci ve modern bir toplum, ayrıştırıcı bir tarihe CVM'S yavaşlatan yükünü omuzlarından atmalıdır. E) Geemişi anlamak için resmi tarihe değil. belleye ve sözlü tarihe güvenmek gerekiakları OSYM' r kişi, kurum

Gustave Flaubert, "Ben Don Kişot'u okumadan önce, ezbere biliyordum." demişti. Bu büyük söze, Flau- bert'i belki de en iyi anlamış olan Thibaudet'in bile gereken önemi vermemesine şaşılır. İnsanın aklına ilk gelen, Flaubert'in, Don Kişot'u çocukluğunda din- lemiş olduğudur. Öyleyse, büyük romancı Cervantes herkesin söyleyebileceği bir şeyi söylemiş oluyordu. Bütün ünlü kitapların ortak kaderi "okunmadan bilin- mek" değil midir? Kaç aydın İlyada'yı, İncil'i, Kur'an'ı, İlahi Komedya'yı ya da Leyla ile Mecnun'u okumuş- tur? Bununla birlikte bu kitapları "aşağı yukarı" bildiği- ni sanır herkes. Yukarıdaki parçanın yazarının Don Kişot'tan yola çıkarak okuyucuya ulaştırmak istediği mesaj aşağıdakilerden hangisidir? A) Büyük yapıtlar insanlığın ortak duygu ve düşüncelerini seslendirir. X 2. B) Büyük yapıtlarda herkesin anlayabileceği konu- lara yer verilir. C) Büyük yapıtları okumasak bile ne anlatıldığını hissedebiliriz. que D) Büyük yapıtlar okunmamış olsa bile ne anlat- tıkları konusunda çevremizden bilgi edinebiliriz. E) Büyük yapıtlar ne yazık ki en az okunan yapıt- lardır.

Sahip olduğu hareketli yapısını her zaman yeniliklere açık olmasına borçludur. D) Geçmişe dönük konularla pek fazla ilgilenmek derdinde değildir. E Değişime elverişli, hareketli bir yapıya sahiptir. Kültürün dayanağı olan ahlak ülküleri, dünyanın her yanında yersiz yurtsuz, yoksul dolanıp durmaktaydı. Onu yerine oturtacak bir toplu dünya görüşü henüz ortaya konmamıştı. Genelde sağlam bir toplu dünya görüşü de yoktu. Felsefedeki dogmatizm çağı kesin olarak kapanmış ve yalnızca hakikat olarak gerçekliği betimleyen bilimin geçerliği kalmıştı. Ortaya çıkan kimi toplu ve havalı dünya görüşleri de belirli ve kalıcı bir güneş gibi değil, yalnızca varsayımlara dayanan bir kuyruklu yıldız bulutu gibiydi. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada geçen "Varsayımlara dayanan bir kuyruklu yıldız bulutu gibiydi sözüne anlamca en yakındır? A) Doğrulanamayan, albenisine karşın suya yazılmış bir yazıyı andırmaktan öteye gidemiyordu. B) Zamana karşı direnebilmeyi görenleri etkileme özelliği ile sağlıyordu. Arada bir kaybolsa da sık sık meydana çıkarak kendini fark ettiriyordu. D) Fantastik yaklaşımlar, büyük şeylerin başanılması için yeterli olmaz. E) Olmayan şeyleri varmış gibi kabul ederek hedeflerine yürüyenler, kalıcılığı olduklarına kendilerini inandinr. 49 Günde TYT Türkçe

TYT / Türkçe 24. Yalan söyleme davranışı iki türlüdür: Ya normaldir ya da pa- tolojiktir. Normal yalan söyleme davranışı, stres altındaki herkeste zaman zaman görülen bir davranıştır. Kimi zaman bulunduğu durumdan kurtulmak için, kimi zaman değer kay- betmemek ya da karşısındakini kırmamak için insanlar yalan söyler. Bir diğer yalan söyleme ise patolojik yalancılıktır. Pa- tolojik yalancılık, genellikle psikotik bozuklukları olan kişilerde görülür. Patolojik yalancılıkta kişi, kendini övücü nitelikte yahut büyük iddialar taşıyan fantastik şeyler anlatır. Bu parçadan yalan söylemekle ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisine ulaşılabilir? A) Her zaman tehlikeli sonuçlar doğurur. B) Kişi, kendi değerini göstermek adına ara ara söyleyebilir. C) İnsanın her durumda yalan söylemesi ciddi bir rahatsız- lıktır. D) Birey, stres altındayken yalan söylemekten kaçınmalıdır. E Bazı yalanlar, kişinin hayal gücünü gösteren izler taşıya- bilir.

Herhangi bir konuda fikir sahibi olmaya cesaret edememek, görüşlerini kesin ve somut bilgilerle ya da güvendikleri başka kalemlerin sözleriyle desteklemeden rahata erememek; gençlerden ziyade deneyimli yazarların problemidir. Yıllar içinde inşa ettikleri üne leke sürmemek için bu yazarlar yargılarını tırnak içine almadan ifade etmekten kaçınırlar. Bu parçada altı çizili sözle deneyimli yazarlar hakkında anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Fikir ayrılığı yaşadıklarında kendi düşüncelerini savunmaktan çekinmeleri B) Düşüncelerini kendilerine özgü bir şekilde belirtmekten uzak durmaları C) Belli görüşlerin doğruluğunu kanıtlama konusunda isteksiz davranmaları D) Başkalarının düşüncelerini eleştirmede kendilerini yetersiz hissetmeleri E) Benimsedikleri görüşlere dayanak bulma konusunda gönülsüz davranmaları

1. algı Sanatın ne olduğunu anlamak için sanatçıya hangi gözle bakıl- dığının da akılda tutulması gerekir. Sanat kendi başına ortaya çıkmaz. Özgür ve yaratıcı özneden değil, kurumsal projelerden üretilen sanat, uzun ömürlü olamaz. Büyük sanat, kavramsal ve pratik iktidarın uzağında, sanatçının kanatları altında ama yük- sek düşünceyle yeşerir. Ki bir sinemacıya bakarak şairin kim ol- duğunu, bir heykeli izleyerek düşünürün nasıl davranması ge- rektiğini daha kolay kavrayabiliriz. Bu parçadan sanatla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ula- şılabilir? A) Sinema ve şiirle kendini gösterdiğine B Kurumsal projeler sayesinde üretildiğine Özgür ve yaratıcı düşünceleri dile getirdiğine D) Düşünürlerin teorik saplantılarını yansıttığına E) Sanatçıdan bağımsız olarak ortaya çıkmadığına

222 Soru No: 4 (1) Minyatür terimi, genel anlamıyla çok ince işlenmiş küçük boyutlu resimler ve bu tarz resimlerin üretildiği sanat dalı için kullanılır. (II) Minyatür kelimesinin Latince "kırmızı ile boyamak anlamına gelen "miniare" kelimesinden türemiş olduğu ve daha sonra Fransızcaya "miniature" biçiminde geçtiği düşünülmektedir. (III) Osmanlı kaynaklarında ise bu sözcüğün yerine "tasvir" veya "nakış" sözejerinin tercih edildiği görülür. (IV) Farklı adlarla anılan minyatür sanatının en önemli özelliklerinden biri, anlatılmak istenen konunun eksiksiz bir şekilde aktarılmasıdır. (V) Minyatür sanatında uzaklık, boy gibi perspektifle ilgili özelliklerin kullanılmaması da bundandır. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I cümlede minyatür kavramının kapsamına değinilmektedir. B) II. cümlede minyatür sözcüğünün kökenine dair açıklamalarda bulunulmaktadır. c) II. cumlede minyatüre karşılık gelen farklı sözcüklerden bahsedilmektedir. D) IV. cümlede minyatür sanatının işlediği konular hakkında bilgi verilmektedir. V. cümlede görselliğe dair bazı özelliklerin minyatürlerde yansıtılmadığından söz edilmektedir. Cevap Anahtarı:

1. Hayatın oyunları karşısında hiç kimsenin tam anla- mıyla suçlu sayılamayacağının farkındayız Nuri Bilge Ceylan'ın filmlerini izlerken. Filmlerinin teknik anlam- da kusurlu ve devamlılık hatalarıyla dolu olduğu eleş- tirisine en güzel yanıt yine kendisinden geliyor ben- ce: "Muhteva sıkıntısı olunca şekil ön plana çıkıyor." Ceylan bence kusursuz olmaya çalışmak yerine iyi bir hikâye anlatmayı, içeriğin doyuruculuğunu, meyvenin şekilsizliğine rağmen tadına doyulmaz oluşunu ön planda tutuyor filmlerinde. Tam da usta bir yönetmenin yapması gerektiği gibi. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yerleşik olanın dışına çıkmak B) Yalın bir anlatımı tercih etmek C) İçeriği biçimden daha üstün tutmak D) Dış görünüşün önemine inanmak E) Sürekli yenilik arayışında olmak

TEST 2 Sayısız sözcük gelip geçer bir şairin dilinden fakat onun inci taneleri olanlar vardır. Asıl dü- şüncesini, duyarlıklarını, estetik dünyasını bu sözcüklere yüklemiştir o. En çok bu sözcükler- le bilinmeyi istemiştir. Adının hemen ardından söyleniverecek sözcükleri vardır her şairin. Kimi sözcükler de şairinin adını aşar. Şair artık onlar- la, belki de bir şiirine, bir kitabina ad olmuş söz- cüklerle anılır. Bizim; Haşim denince "akşam"ı, "melal"i; Yahya Kemal anilinca "ufuk, canan, hülya, visal..." sözcüklerini; Tanpınar ile "rüya"yı, "zaman"ı, "imkân"ı; Hilmi Yavuz adıyla "hüzün"ü, "erguvan"ı, "zaman"ı düşünmemiz, bu sözcük- lerden onların şiirlerine ve duyarlık, evrenlerine girmemiz boşuna değildir. 5. Yukarıdaki parçada şairlerle ilgili olarak; J. Bazı sözcüklerin şairlerin isimlerinin önüne geçtiğine Sairlerin şiirlerinde kullandıkları sözcük seçi- minde istemsiz tekrara düştüklerine III. Bazı sözcüklerin şairlerle bütünleşmiş olduklarına yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız+ B) Yalnız H D) Lvett E) I ve III Yalnız III 6. Masallarımızın ünlü kahramanı Keloğlan, çoğu kez kimsesiz, dul bir kadının oğlu olarak çıkar karşımıza. Üstü başı perişandır. Çevresince alaya alınır, küçümsenir. Ne var ki o; bunlara al- dırmaz, ses çıkarmaz; ancak, ezilmek istendiği zaman kötülerle, güçlülerle savarml maz. Coli RTY ROTA YAYINCILIK ÖN

bel- çe- na, mi VI- u 2. 1. ÖNCÜLLÜ SORU İslam tarih ve medeniyetinde önemli bir hayır müessesesi olarak kabul edilen vakıf; bütün is- lam ülkelerinin sosyal, ekonomik ve kültürel ha- yatında son derece etkili olmuştur. Vakfın teme- lini insanlığa karşı şahsi ve vicdani sorumluluk hissi, iyilik, şefkat, yardımlaşma ve dayanışma duygusu gibi değerler oluşturmuştur. Yukarıdaki parçaya göre, Osmanlı toplumun- da yaygın olarak görülen Vakıf Sistemi ile il- gili olarak, Köy ve şehirlerin imar edilmesi, H. Dini hizmetlerin sürdürülmesi, HH. Sosyo-ekonomik hayatın canlanması yararlarından hangilerini sağladığı söylene- bilir? A) Yalnız I B Yalnız III eft ve ll E) I, II ve III D) II ve III 3. Kedilerle ilgili yapılan araştırmalarla ilgili ilginç bir bulgu şudur: 4. kat ve daha aşağısından sert zemin üzerine düşen kedilerde (yaklaşık 15 metre) yaralanma oranları oldukça yüksekken, 7. kattan daha yükseklerden. (yaklaşık 22 metre. i) düşen kedilerde ise yaralanma oran-

GÜN Anlam - 4 ÖSYM SORAR 3. Daha ilk kitaplarında İlhan Berk'i asıl ilgilendiren şey "ne söylediği" olmaktan çok "nasıl söylediği"dir. Bu nedenle dilin yakasını bir türlü bırakmaz. Dur durak bilmeyen bir arayış içindedir. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Yeni anlatım olanakları arayışında ısrarcı olmak B) Dil alanında özenli araştırmalara imza atmak Kendine özgü bir sözcük evreni oluşturmak D Eserde içerikten çok biçimi önemsemek E Içeriğe uygun bir üslup geliştirmek