Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

7. Bütün dikkatini iyi bir yazının odağında toplayamayan bir yazar veya şair, ilhamların akın ettiği zaman dilimine misafir olamaz. Yukarıdaki cümlede geçen "ilhamların akın ettiği zaman di- limine misafir olmak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıda- nho kilerden hangisidir? A) Duyguların yoğunlaştığı anları değerlendirebilmek B) Ne zaman geleceği belli olmayan duygulara karşı hazır- lıklı olmak Comun C) Akla gelen her duyguya gerektiği gibi yön verebilmek DBeklenmedik esintileri yakalayarak kalıcılığa ulaşmak E) Duygusal konulara ilgi gösterip yetkinliği yakalayabilmek

Yusuf'tan öğrenmek istediği bir şeyi büyük bir merakla sorar. Bir adam, Abbasi Halifesi Harun Reşit'in başkadısı Imam Ebu öyleyse ne diye devletin hazinesinden boşuna aylik alıyorsun? diye çıkışır. Bunun üzerine Ebu Yusuf şu cevabı verir: "Ben Kadı da: "Bilmiyorum." der. Adam: "Mademki bilmiyorsun, bildiklerim için para alıyorum. Bilmediklerim için alsaydim hazinede para kalmazdı." 35. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisidir? A) Cahillerle iletişim kurmanın zorluğu B) Insanların düşüncesizliği Mevki sahibi olmanın yükümlülükleri olduğu D) Bilgiye ulaşmanın kolay olmadığı E Bilginin sınırsızlığı 36. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, bu parçayla aynı düşünceyi vurgulamaktadır? A) Her bildiğini söyleme fakat her söyle ğini bil. B) Gerçek bilgi; yaparak, denenerek öğrenilen bilgidir. C) Emek ver, kulak ver, bilgi ver ama sakın boş verme! D) Bilgi cesaret verir, cehalet ise küstahlık. Bilmediklerimi ayaklarımın altına alsaydım başım göğ ererdi.

8. Bir yazarın görevi "yazmaktır". Yazar, canının istediğini kaleme alır; "keyfi" davranabilir. Ama okurun "keyfilik" veya "ilkesizlik" gibi bir lüksü yoktur. Okur; sövmek, övmek, "gagalamak" peşinde olamaz ve okurun amacı esere değer katacak tutumu sergilemek olmalıdır. Bu parçaya göre aşağıdakilerden han- gisi okurdan beklenen bir tutumdur? Eseri değerli kılmak adına fikrini saklı tutması B) Eseri okuyup düşünüp, değerlendir- mesi C) Eserdeki hataları kendince değerlen- dirmesi D) Her yanlişi tartmadan ortaya koyması E) Yazardan öğrendiklerini doğrudan benimsemesi 18160

SEVİYE-11 Sch 7. Herakleitos; insanları bilgiyle ilişkileri bakımından "anlamayı bilen- ler" ve "anlamayı bilmeyenler" şeklinde ikiye ayırır. Anlamayı bilen- ler, her zaman araştıran kişilerdir; bilmeyenler ise sağırlar gibidir. Herakleitos'a göre insanların çoğu, evrendeki yasayı görememek- tedir. Bunun nedeni, bedensel hazları fazlaca önemsemeleridir. Ona göre insanın bilgi edinmesindeki iki önemli kaynak, gelenekler ve duyulardır fakat her ikisi de gözden geçirilmelidir. Ayrıca bilgiyi bi- riktirmek, çok şey bilmek anlamına gelmemektedir. İnsan, gelenek ve duyulardan gelen bilgileri aynen kabul ediyorsa yanılabilir. Bu nedenle insan, her iki bilgi kaynağını aktif biçimde sorgulayıp an- lamlandırarak bilgeliğe ulaşabilir. Bilgeliğin temel amacı, evrende hüküm süren yasayı anlamak ve ona göre yaşamaktır. 6. Bu parçaya göre Herakleitos ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A Bilgiyle bağlantısı yönüyle bireyleri sınıflandırdığı B Bilgeliğin esas hedefinin ne olduğunu açıkladığı C Bilginin doğruluğunun araştırılması gerektiğine inandığı Bedensel hazlar üzerine bir düşüncesinin olduğu E) Bütün yapıtlarında evrensel konulara yer verdiği 1. L Bir ressamın yapacağı tabloda geleneksel yöntemleri göz ar- di etmesi II. Bir internet sitesinden alınan bilginin yazılı kaynaklardan da d doğruluğunun araştırılması III. Bilim insanının yeni bir buluş için laboratuvarda deneysel gözlem yapması Bu parçaya göre yukarıda sıralanan durumlardan hangileri "bil- gi edinmedeki kaynak" için örnek olabilir? A) Yalnız DLL ve mil B) Yalnız II EXII ve III 1 I ve II 1 1 1 1 1 1 ( A 1 1 1 (1) Bugü ve bu sa bilen bi fer, bir lu dijit ücrets duğu: arka F te; vic leyeb (V)TE ta yo men (VII) resi kut 9. Br

7. Hiç insan yavrusu kadar çaresiz bir yaratık gördünüz mü? İnsan yavruları, kendilerine bakma konusunda hayvanla- rinkine göre çok daha yetersizdir. Hayatının ilk yıllarında anne baba ile bebek arasında derin bir bağ oluşur. Anne ve babalar, bebeklerini beslemez ya da onlara gereken bakımı ve ilgiyi göstermezlerse bebeklerinin hayatta kala- mayacağını bilirler. Ebeveynlerin harcadığı tüm bu zaman ve enerji; çocuğun kendisini yeryüzünde güvende hisset- mesini sağlayan, kalıcı bir bağa dönüşür. Ancak anne ve babalar bir zaman sonra her an çocuklarının yanında olamazlar. Koruma görevinin en nihayetinde çocuklara geçmesi, ömürleri boyunca birileri tarafından korunmaya- cakları bilincinin oluşması gerekmektedir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Ebeveynlerin harcadığı enerji çocuğun kendisini yer- yüzünde güvende hissetmesini sağlayan kalıcı bir bağ oluşturur. B) Ebeveynlerin çocuklarına olan bağlılığı seneler sonra bile devam etmekte ve çocuklardan kopamamaya ka- dar varmaktadır. C) İnsan, tüm canlılar içerisinde en aciz varlık olduğu için her zaman bakıma ve korunmaya ihtiyacı vardır. D) Yaşamın ilk yılları bir bebek için oldukça tehlikeli oldu- ğu için anne ve babalar her zaman tetikte olmalıdır. E) Çocuklarımıza ihtiyaçları olduğunda ilgi gösterip onları korumalı ama zamanı geldiğinde de onları kendi ken- dilerine bırakmalıyız.

6. Oldukça iyi bir eğitim aldığı belli olan bu sanatçının renk- lerin, çizgilerin ana kurallarını belirlediği ortada. Resim sanatının tabiatı bire bir kopyalama olmadığını da anladı- ğından fırçasına, zoraki de olsa, bir serbestlik kazandır- mış. Ancak yaptığı resimlere bakacak olursak uçmayı bilip konmayı bilmeyen kuşlara benziyor. Bu parçadaki altı çizili sözle aşağıdakilerden hangisi anlatılmak istenmiştir? Titiz bir tavır sergilediği Düzenli davrandığı ve başarılı olduğu Canlılık ve uyum yakalamada başarılı olamadığı Tabiata gerçekçi yaklaşmadığı Alışılmışın dışında bir üslubunun bulunduğu

D) Atalarımızın yaptıklarını değiştiremeyiz ancak torun- larımız için bir şeyler yapabiliriz. 6. Yüzde ısrar etme, doksan da olur İnsan dediğinde noksan da olur Sakın büyüklenme, elde neler var Bir ben varım deme yoksan da olur Hatasız dost arayan dosttan da olur atimizin E) Geçmişe geri dönebilseydik geçmişin sadece uzak- tan bakıldığında tatlı olduğunu anlardık. Yukarıdaki dizelerde anlatılmak istenen aşağıdaki- lerden hangisidir? mazırlık A) Dostunu kusurlarıyla kabullenmeyenler yalnızlığa mahkûmdur. B) Her işin en güzelini ben yaparım diyenler, her za- man başarısızlıkla tanışır. C) Mükemmeli arayan, işinin en iyisi olduğunu savu- nan önünde sonunda elindekileri de kaybeder. D) Insan, mükemmel bir varlıktır fakat birçok eksiği de mevcuttur. E) Insanın en büyük kazancı, eksiklerle donatıldığının farkında olmasıdır. 37

24. Bu formatı ben çok severim. 100-120 sayfa, maksimum 180 sayfaya kadar olan kitaplar. Mesela benim çocukluğu- mun en sevdiğim hikayelerinden birisi olan İhtiyar Balıkçı, Hemingway yahut Kafka'nın Değişimi gibi... Novella böyle bir şey. Kısa roman ya da uzun hikaye gibi. Bunu gev- şek yazsan çok daha uzatmak mümkündü fakat o zaman yoğunluğu gidiyor bu işin. Bu kitapta ilginç bir teknik kul- landım. Değişik kişilerin açılarından yansıtılıyor hikaye... Bir tek, her şeyi bilen bir anlatıcı anlatmıyor, olayın tanık- larından sorarak öğreniliyor. Ve gerçek öyle parça parça birleştirilerek bütünleştiriliyor. Bunun için de kronoloji bo- zuluyor. Marquez'in, Virgina Woolf'un çok yaptığı bir şey bu. Dolayısıyla, bu tekniği çok sevdiğim için bu sefer böyle bir teknikle yazdım. Aşağıdakilerden hangisi yazarın parçada sözünü etti- ği kitaba ait bir özellik olabilir? A) Metin hem kısa hem derinliklidir. B) Okuyucu tarafından zor takip edilen bir kitaptır. C) Şiirsel metinler içermektedir. D) Konusunu yakın geçmişten almaktadır. E) Bir tür Marquez taklididir. TASARI EG TASARI EĞİTİM YAYINLARI

n B B TYT-3 HR 28. Edebiyat Öğretmeni: Geçen yılki sınavda sorulan Türk- çe sorularını incelediniz mi sevgili gençler, sorular nasıl- dı? Öğrenci: Soruların büyük bir çoğunluğunu paragraf oluş- turuyor. Edebiyat Öğretmeni: Bu sizin için bir avantaj değil mi? Size sadece okuyup cevabı işaretlemek kalır. Öğrenci: Çok karmaşık geldi bana. Özneyi, yüklemi tam olarak bilemeyince cümleyi toparlayamıyorum zihnimde. Edebiyat Öğretmeni: Bak doğru bir konuya değindin. Dil yapısını bilmeden metinsel bütünlüğü yakalamak müm- kün olmayabilir. Aşağıdaki önerilerden hangisi bu diyalogdaki soru- nun çözümü olabilir? A) Paragraf sorularının sayısını azaltmak B) Paragraf soruları ile dilbilgisi sorularını eşitlemek C) Uzun paragrafları kısaltarak sormak D) Öğrencilere dilin yapısal özelliklerini ve kurallarını iyi kavratmak E) Yalın cümlelerle uzun paragraflar sormak

- I. Thomas Edison, 1891'de başarılı bir film oynatıcısı yaptı. II. Edison'un "kinetoskop" adını verdiği bu oynatıcıda 15 saniyelik bir film izlemek için insanlar merak içinde gün sayıyordu. III. Ama Edison nedense, filmleri karşıya yansıtarak büyük ve geniş bir perdede oynatma fikrine sıcak bakmadı. IV. 1895 yılında da Paris'te Lumiere kardeşler, bir film makinesi yaptı ve çektikleri filmleri beyaz perdeye yansıttılar; dünyanın her yanından, sinemayı görmek için binlerce kişi Paris'e akın etti. V. Filmi, büyük ve geniş bir perdede oynatırsa kimsenin film seyretmeye gelmeyeceğini düşünmüştü. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bü- tün oluşturabilmesi için hangileri yer değiştirmelidir? A) I ve III C) II ve III B) I ve V D) III ve IV E) IV ve V

endini oyuna fındık fıstık belli Herkesin paradan er an bu lumun sorunlarını yazdığı bir ülkede ya- lere şıyoruz. Bu ülkede bir adam, "Onlar onu yazsın, ben aşktan söz edeceğim." diye- ili miyor. Insanların, kadınlarla erkeklere dair bir şeyler okumayı, borsaya dair bir şeyler okumaktan daha ilgi çekici bulacakları ko- nusunda kuşkular taşıyor. Hâl böyle olunca o adamdan da yaşadığı toplumdan da kuş- ku duymak gerekmez mi? Bir ülkenin moda deyimiyle "medyasında" paradan ve iktidar- dan söz eden her on kişiye hatta her yüz kişiye karşılık bir kişi aşktan söz etmiyorsa o toplumun duygusal ihtiyaçlarının biraz sığ ve kısır kaldığını düşünmez misiniz? Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşa- ec ğıdakilerden hangisidir? ar da karşımıza. Ses, lomonize tkiler bizi. Bunu söz ettiği, herkesin top- ou şiir a bir şir N hiç laml kuya Jisi ir? han atm ekm ma ar A) Sanatçıların aşk konusuna ilgisiz oluşu B) Maddiyatın yaşam için önemli oluşu C) Toplumsal sorunların gereğinden fazla işlenişi D) Toplumun duygusal yanının ekonomik çıkarlardan dolayı eksik kalışı E) Basının üzerine düşenleri yerine getir- meyişi ruvu vanis

TÜRKÇE 19. Balıkçılın hikâyesini bilirsiniz. Uzun bacakları üzerinde su kenarında dolaşırken bir sazan balığı görür Kendi kendine "Bir sazan balığıyla mı doyacağım." diye söylenir ve onu yemez. Çünkü daha lezzet balıkları hak ettiğini düşünür. O sırada sazan kaybolur. Bu kez de balıkçılın gözü, kaya balığına çarpar Balığa bakar ama "Ben bununla doymam ki!" diyerek yine burun kıvırır. Balıkçıl böyle düşünürken kaya balığı da kaybolur suda. Bu sırada balıkçılın karnı iyice acıkmıştır ama suda tek bir balık bile kalmamış tır. Bir böcek bulmuş ve onunla karnını doyurmak zorunda kalmıştır. Bu metnin ana fikr aşağıdakilerden hangisidir? Au2 AY Önümüze çıkan fırsatları değerlendirmezsek elimizdekileri de kaybederiz. B) Açgözlü olmak insanı büyük felaketlerin eşiğine sürükler. CYBaliklar doğada birbiriyle uyum içinde yaşar. D) Hayvanlar karınlarını doyurmanın yolunu mutlaka bulur.

25. Ölümsüzlük, kuşkusuz insanların tarihin başlangıcından beri peşinde oldukları bir olgudur. Kimi zaman simyacılar, kimi zaman da maceracıların dâhil olduğu bu sonsuz yaşam arayışına krallar da ilgisiz kalmamıştır. Ölümsüzlüğe ulaşmak uğruna büyük gayretler gösteren bu kralların belki de en ünlüsü Uruk Kralı Gılgamış'tır. Gılgamış'ın ölümden kaçarken çıktığı yolculuğun Sümerler tarafından anlatıldığı Gılgamış Destani, türünün en önemli örnekleri arasında yerini korur. Edebiyat tarihinde onu bu kadar ünlü yapan şey ilk yazılı destan olması değil, aktardığı mesajın evrenselliği ve aktarış biçiminin ilgi çekiciliğidir. Aslında özünde bir kahramanın yolculuğudur ama kendisinden sonra gelecek eserlerin kurgusunda büyük etkileri olmuş, arayış temasının güzelliğini gözler önüne sermiştir. Bu parçadan "Gılgamış Destanı"na ilişkin aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir? A) Toplumun farklı kesimlerinden gelen kişilerin sonsuz yaşama ulaşma çabasını anlatmaktadır. B) Sümerlerin gündelik hayatı hakkında bilgiler taşıyan tarihsel bir yapıt olarak ele alınmaktadır. C) Ölümsüzlük arayışını, birincil kişilerin kaleminden anlatan bir yol hikâyesi olarak bilinmektedir. D) Edebiyat alanında oldukça önemli bir eser olarak kabul edilmesinin sebebi Sümer kültürüne duyulan ilgidir. E) İnsanlığı ilgilendiren bir düşünceyi İşleme biçimiyle sonraki yapıtlar için bir örnek oluşturmaktadır.

eniz'e J an ştiği nda ak 9. Şairin yeni şiiriyle, şiir daha yayımlanmadan karşılaşmıştım: "Kan Burcunda Sevdamıza Güzlekledi Bu Şiir". Şiir daha ismiyle dikkatimizi çekmeye yetmişti. "Güzlekledi" kelimesi ile bu şiire kadar karşılaşmamıştım. Ancak şiirin yıllar sonra yapılan yeni basımında şiirin başlığı değişmiş: "Kan Burcunda Sevdamıza Çiçeklendi Bu Şiir" olmuş. Yani "güzlekledi" kelimesi "çiçeklendi" ye dönüşmüş. Niye aslını bozarlar ki şiirin? Bu parçada sözü edilen şiir, şiir anlayışını aşağıdaki gibi ifade eden şairlerden hangisine ait olabilir? A) Şimdi eski şiirlerimi beğenmiyorum. Şekil bakımından zayıf buluyorum. Şiirin bir de ustalık istediğini o zamanlar bilmiyormuşum demek ki. G Sana bir sırrımı vereyim, ben aradığım kelimeyi bulamazsam kendim bir kelime uydurur yerine koyarım. O kelimeyi ben yaratırım. Şiirin sınırlarını biraz daha genişletmek istedim. İlk işim bilinen sanatları bırakıp o sanatlar dışında şiiri şiir yapan şeyleri aramak oldu. D) Ben, hiçbir şey şiirin dışında kalmasın diye uğraşırken kimileri alalade şeyleri şiirin konusu yaptığım şeklinde yorumladı bu durumu. E) Genç şairler kolay okunan mısranın kolay yazılır bir şey olmadığını bilmiyor. Oysa kolay okunan bir misra yazmak ustalık ister. Va

STANKY 70. Her düşünce sistemi, birtakım imkânları dışlamak zo- rundadır ve bu yüzden ister istemez eksik ve yetersiz- dir. Yazar genellikle bu boşluğa parmak basar. Belli bir dönemde egemen olan dünya görüşünü kopya ede- rek sunmaz; onun eksik bıraktığı, görmezden geldiği, . inkâr ettiği yönleri su yüzüne çıkarır. Bu parçaya göre, yazarın bir düşünce sistemiyle Ilgill tutumu aşağıdakilerden hangisiyle adlandırı- Jabilir? A) Gerçekçi D) Kuralci B) Yansıtmaci C) Eleştirel E) Yenilikçi

15. Doğan Cüceloğlu'nun Savaşçı kitabı şu farksız yapmaya bütün gücüyle gece sözle başlamaktadır: "Seni diğerlerinden gündüz çalışan bir dünyada, kendin ola- rak kalabilmek, dünyanın en zor savaşını vermek demektir. Bu savaş bir başladı mi artık hiç bitmez!" Bu cümleye göre, dünyanın en zor savaşını veren birey; 1. iç dünyasındaki uyumu yakalamış, II. yaşamı daha anlamlı hâle getirmek için çabalayan, III. çevresiyle uyumlu şekilde hareket eden, BENİM HOCAM BENİM BAŞARIM BENİM HOCAM BENİM BAŞARIM BENIM HOCAM BENIM IV. biz duygusuna, dayanışma bilincine sahip, 181 V. canlıları seven, onları korumak için çalışan niteliklerinden hangisine A) I B) II sahiptir? C) III D) IV E) V dogal yaş diği söyle ortamınd ğu bir m kendi g kendisi için tas verilm Bu p şına geti A) 271 B