Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

TYT/Türkçe 38-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Bana daha çok dönüşüm gibi geliyor. Çünkü ırmak aynı ırmak. Koptuğu yer, geçtiği yollar, meseleler, acılar, şikâ- yetler aynı. En önemlisi çareler, teklifler aynı: insaniyet. Ama evet irmak durulmuş gibi görünüyor ve bu, en çok da dilde gösteriyor kendisini doğal olarak. Ben de yaş- landım, olgunlaştım, sadeleştim. Çok çetrefilli zannetti- ğim meseleleri daha duru bir bakışla kavrayabiliyorum. Görece sükûnet içinde bir ruha, soğukkanlı bir dil yaraşır kanımca. Nasıl söylediğinden ziyade, ne söylediğinin öne çıkması da diyebiliriz. Tabii bu da bendeki her şey gibi kendiliğinden oluştu. Şikâyetim yok. Irmak durul- sun, kabulümdür. Yeter ki sığlaşmasın, suyu azalmasın. Derin aksın yeter, dibindeki çakıl taşlarını gösterecek ka- dar berrak olsun. Yeter ki kurumasın. 38. Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söy- lenmiş olabilir? A) Kahramanlarınızı bugünden tarihe, masallaştırmaya doğru uzaklaştırıyorsunuz; bugünden kaçıp geçmişe sığınan onlar mı, siz misiniz? BSiz büyük bir medeniyete işaret edip geleneği bu- güne taşıma meselesini entelektüel bağlamda dert edinmiş birkaç isimden biriydiniz, bundan neden vaz- geçtiniz? Gelenekle modernliğin buluşması, geleneğin ihyası, gelenekten yararlanma, geleneği dönüştürme... Ge- lenek kapısını kapadınız mı? Son eserinizde öncekilerden oldukça farklı bir dille karşılaşıyoruz, bunu radikal bir kopuş olarak değer- lendirebilir miyiz? E) Her yer tarihsel nitelikli eserlerinizin kötü kopyalanı ile dolu, sizin geçmişten uzaklaşmanızda bunun bir et- kisi var mı?

3. 1. - 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- landırınız. Aklı başında herkes sanatla uğraşabilir. Bu alanda bir varlık gösterebilir. Bunlardan kimi güzeli bulur, kimi de yayar. Güzeli yaymak da bulmak kadar önemlidir. Seve seve uğraşmak şartıyla hepimiz sanat adamı olabiliriz. Ama istediğimiz kadar uğraşalım, çok bü- yük sanat adamı olabilir miyiz? Hani şu adına dâhi denen sanat adamları var ya, onların ulaştıkları tepe- lere ulaşmak elimizde midir? Daha çocuk denecek yaşta birisi çıkar: "Ben ressam olacağım." diye tut- turur, olur. "Ben mühendis olacağım." der, olur. Ama bir çocuk çıkar da: "Ben ille de dâhi olacağım." diye tutturursa işler o yaşta sarpa sarmış demektir. 1. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Bir sanat dalında “dâhi" olabilmenin okulu yok- tur, dâhilik kişinin doğuştan getirdiği yeteneklere bağlıdır. B) Sanat adamı olmak, sanatı yaymak başka, bir sa- nat dalında uzmanlaşmak başkadır. CDC Yayinevi Eve de zılr ürü yır ya öy gi da şe S b k

29. Bilim insanları, laboratuvar ortam ölçekli doku örneklerinden yola üretmenin yollarını arıyorlar faka mal biyomühendislik pa damar 28. A 26. Bir kız çocuğunun, sevdiği kitap kahramanlarıyla kurdu- ğu dünyaya girmekle yetinmeyip bir dönemin kültür ve yaşam pratiğine de değinen bu eser, okuyucusuna çok şey söylüyor. Yazarıyla aynı adı ve aileyi paylaşan kah- ramanımız günün birinde, sahip olduğu bir defteri ken- di özel defteri yapmaya karar verir ve onun bir roman olmasını ister. Romanına bir ön söz ve bir de son söz yazar. Ön sözde niyetini; son sözde de çocukluğu, ço- cuk kalamayan yetişkinleri anlatır. Bu iki bölüm arasında kalan uzunca metin boyunca da ailesiyle ilişkilerini, İs- tanbul'un gündelik yaşam ritmini, mahalle çocuklarıyla muhallebi çocuklarını, hanım kız olmanın yükünü, ma- cera tutkusuyla hiç örtüşmeyen bünyesini anlatır. Bu parçada sözü edilen kitapla ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? A) Okurda oluşturduğu etkiye BY Üslup özelliklerine C CYNelerden bahsettiğine D) Yazın dünyasındaki yerine Verdiği mesajlara 27. Tiyatro eleştirmenleri her piyesi değerlendirir. Oysa tap eleştirmenleri daha bahtiyardır. Zira onların, çık her kitaptan bahsetme mecburiyetleri yoktur. Onlar dece beğendiklerinden bahsederler. Beğenilmeyen Cenel Müdürlüğü HURIYET

9:20 | 2,7KB/s S B 2020-TYT/Türkçe 4. Gerçek eleştirinin amacı; bir sanat görüşünü örneklendirmek, bir sanat yapıtının sanat değerini belirlemek, bir örnekten kalkarak çözümlemeler ve incelemeler yapmak ve bir görüşü temellendirmek olmalıdır. Böyle bir eleştiri anlayışıyla kaleme alınmış yazıların amacı; falancayı yüceltmek, onurlandırmak veya filancayı ezmek, yerin dibine batırmak olamaz. Edebiyat çevrelerindeki güncel kıpırdanışlara değil, felsefi bir temelden hareketle edebiyat olaylarına eğilir bu tür eleştiriler. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçıların bir sanat görüşüne ağırlık vermesi Sanatçılar arasında rekabet ortamının oluşması C) Sanat dünyasındaki kısa süreli yönelimler D) Eleştiri yazılarının artış göstermesi ve sevilmesi E) Eleştirmen yorumlarının tartışmaya açıklığı th 71 6. (1) Bu H gelmiş benzes merak! (III) He beyin IV) Bi yöneli yorgu Bu pa anlam A) I 7. (1) "C tanın sınır gerç yüks sının dola değ deri t

34. Soytarılar, palyaçolar ve komedyenler, hayatın trajik yüzü... Abartılmış makyajı içerisinde ille de gülümse- mek zorunda olan palyaçolardır. Onlar; bütün duy- gularını kendilerine ait her şeyi gizlemek zorundadır. Makyajllarının ardında gizlenenler aslında kendi varlık- larıdır. Bir palyaço ağlayamaz. En fazla sahte gözyaşla- rının ardına sığınır. Bir soytarı efendisini güldürmelidir. Bir komedyen en büyük acıları yaşıyor olsa da izleyici- nin karşısındayken komiklik yapmalıdır. Hayatın komik olanla ya da trajik olanın hayatla alegorisidir belki de soytarının, palyaçonun, komedyenin varlık bilinci. Bu parça için en uygun başlık aşağıdakilerden han- gisi olabilir? A) Soytarının GünlüğüX B) Makyajın Kalitesi X C) Sanat ve GetirileriX D)) Komiklik Sanatı V E) Varlığın Gizlenmesi

A 5. (1) Cocukluğumdan bu yana daraltılmış bir yaşamım var benim. (II) Aşırı korumacı ebeveyn tavrından kaynaklı neredeyse yaşanmamış bir çocukluk ve benzeri bir gençlik dönemi... () Bu da ister istemez sizi hayal kurmaya, kendi içinizde bitip tükenmek bilmeyen yolculuklara çıkmaya sevk ediyor. (IV) Daha sonraları, kendi hayatıma sahip olduğumda bu kez ben yaşam tarzımın dağılmasından çok korktum. (V) Söz gelimi İstanbul'da yaşama imkânına kavuştuğum yıllarda bunu yapmak gelmedi artık içimden. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A cümlede yazar, kısıtlanmış bir yaşam biçiminin olduğunu ifade etmiştir. cümlede öz eleştiri yapılmıştır. All. cümlede, kişinin iradesi dışmda gerçekleşen bir durumdan söz edilmiştir. IV. cümlede, "yaşamıma kendim yön verme yetkinliğine ulaştığımda" anlamında bir söz kullanılmıştır. E) cümlede, IV. cümlede anlatılanı örnekleme söz konusudur. 7.

gibi okyanustan da oluşabilmektedir. Kendi fiziksel ve Ekosistem küçük bir su birikintisinden oluşabileceği kimyasal özelliklerine göre ekosistemde uyum sağlayan canlılar, ekosistemin dengesinin sürmesine hizmet etmektedir. Bir düzeni ifade eden ekosistem, bu düzen çerçevesinde bazı olguların oluşmasını sağlamaktadır. Ekosistemin bozulmasına sadece insanlar sebep olmamakta, zaman zaman bitkiler ve hayvanlar da ekosistemin bozulmasına neden olmaktadır. Her ne kadar bitkilerin ve hayvanların ekosistem dengesini bozması mümkünse de insanın olmadığı bir doğal ortamda, genellikle ekosistem dengesinde bozulma yaşanmamaktadır. Ekosistemin sınırları belirgin olup geniş bölgeleri kapsamaktadır. Ekosistemin bozulması, çevrenin yapı ve işleyişini olumsuz olarak etkilemektedir we (3 71 Neb nonell 5. Bu parçadan ekosistemle ilgili, abita nnsingev I. Bozulmasına sadece insanlar sebep olmaktadır. omsmet II. Belirgin olmayan sınırlara sahiptir. III. Bozulması çevreyi olumsuz etkilemektedir. yargılarından hangileri çıkarılamaz? snie

6. İskandinav Mitolojisi, Neil Richard Gaiman'ın kaleminden çıkan bir eser. Amerika'da yaşayan bir İngiliz'in, İskandi- navyalıların mitolojisini anlatması ayrı bir konu. Asgard ve tanrılarını, İskandinav mitolojisi kahramanlarının yaşadığı sorunları, yaptıklarını öykülemiş. İskandinav halklarının mit hâline gelmiş masallarını içeren kitapta, o bölgede yaşadı- ğına inanılan dağ trolleri de sıkça karşımızda. Bu parçaya göre "İskandinav Mitolojisi" adlı eser, aşağı- dakilerden hangisiyle nitelendirilebilir? A) Zengin bir medeniyet birikimini yansıtan B) Yaratıcısının hayal gücünü gösteren çerikte anonim yönü çok baskın olan D) Ulusal doğup evrensele uzanan E) Günümüz insanına çok hitap etmeyen www.krakademi.com

Soru No: 19 Don Kişot'un deli olduğunu düşünen adam, Don Kişot onu övmeye, ne kadar yetenekli biri olduğunu söylemeye başladığında o kadar gururlanır ki ilk düşüncesini unutup Don Kişot'un zekâsını övmeye başlar. Şimdi kim daha delidir, akıllıyı öven deli mi yoksa delinin övgüsüne inanan akıllı mı? Burada çok incelikli bir mizahın alanına gireriz.. Bu parçada mizah hakkında asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Anlamı bulanıklaştırarak birden çok gerçeklik algısı yaratır. B) Karakterlerin bilinmeyen yönlerini sorgulamalarla ortaya koyar. 6) Farklı açılardan bakarak tutarsızlıkları ön plana çıkarır. D) Insanların algısına göre düşünceleri yönlendirmeye çalışır. E) Kibir ve erdem arasında bocalayan gerçekliği görünür kılar. Cevap Anahtarı: C

18. Edebî olanı yaşamın gerçeklerinden ayırmak; daha da önemlisi onun yazınsal bir gerçeklik olduğunu ileri sürmek, ülkemizde yadırganan bir tutumdur. Bunun temelinde edebiyat dünyamızda egemen olan yansımacılık anlayışı var. Bu anlayışa göre gerçeklik dediğimiz şey, yaşamın yapıta aynen yansımasıdır. Hâlbuki, sanat, yaşamı olduğu gibi yansıtmak olsaydı bunu herkes yapardı. Oysa usta sanatçı, Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Ayazınsal birikimi sonuna kadar kullanarak her türlü sanatsal tecrübeden yararlanmasını bilir B) nesnel bir bakış açısıyla hayatın gerçeklerini yorumsuz olarak aktarmakla mükelleftir C) gözlemlerinden yararlanarak oluşturduğu eserinde toplumun her kesiminden insanlara yer verir D) okurun gerçeklik algısını değiştirerek okurda davranış değişikliği oluşturmalıdır E) gerçek üzerinde eklemeler çıkarmalar yaparak o gerçeği kendi bakış açısa vermeyi amaçlar 20.

gisi Seyhi Divan edebiyatının önemli hiciv şairlerinden olan sanatçı, asıl mesleği hekimlik olduğundan Çelebi Sultan Mehmet'i bir rahatsızlığından dolayı başarıyla tedavi etmiştir. Kendisine bu hizmetinden dolayı tımar olarak bir köy verilmiştir. Şair bu köye giderken eski timar sahipleri tarafından soyulmuş ve bunun üzerine padişaha durumu arz etmek üzere Türk hiciv ve mizah edebiyatının en güzel örneklerinden olan bu ünlü eserini yazmıştır. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Garibname B) Gencine-i Raz Harname D) Şah u Geda Bu fer bir elasti Segiter 5 E) Heft-cam Diğer sayfaya geçiniz.

masının etkileri yazılarında açıkça görülür. Konularını lukla Toros köylüleri Çukurova'nın toprakla uğraşanları, eski eşkiyalarla ağalar, yoksul köylülerle irgatlar, uzun yıllar acı yaşamlarını birlikte yaşadığı insanlar arasından alır. Bu parçada yazarla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir? A) Yapıtlarında Anadolu'yu ve Anadolu insanını yansıttığından B) Kişiliği olan bir sanat anlayışını savunduğundan e) Okuma ve yazmayı sonradan öğrendiğinden D) Birden fazla işte çalıştığından Yapıtlarının konularını ve kahramanlarını değişik çevreler- den seçtiğinden 34. Büyük Selçukluların son büyük hükümdarı Sultan Sencer'in hüzünlü sonunun ardından gömüldüğü yer, bugünkü Türkme- nistan'ın en güneyinde bulunan Merv şehridir. SSCB parçalan- dıktan sonra oraya gittiğim zaman, türbe yerinde bir harabeyle karşılaştım. Horasan-Maveraünnehir doğasının ortasında bir harap türbe duruyor, etraftan ziyaretler yapılıyordu. Süleyman Demirel orayı ziyaret ettikten sonra türbenin restorasyonunu Türkiye üstlendi, türbe en güzel biçimde yapıldı. Türkmenis- tan, tıpkı Anıtkabir'deki gibi türbenin etrafında muhafız bekle- tiliyor. Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylen- miş olabilir? A) Sultan Sencer'in mezarı Türkmenistan'daydı, değil mi? BY Türkmenistan'a ne zaman gittiniz? C) Harabeye dönmüş Sultan Sencer'in türbesini ziyaret eden- ler var mıydı? Türkiye Sultan Sencer'in türbesinin restorasyonunu niçin üstlendi? E) Türkmenistan Sultan Sencer'in türbesini koruyor mu? MOYA Bir ağlay Bu dizel gisi işler A) Ölüm C) Ayrılık 12

1. Cimri kişi bir paylaşımda bulunacağı zaman kendisin- den sanki bir parça kopuyormuşçasına rahatsız olur ve bir kayıp yaşayacağını düşünür. Toplumumuzda cimrilik ekonomik olarak algılansa da cimriliğin farklı boyutları da vardır. Duygusal cimrilik, sosyal cimrilik ve psikopatik cimrilik gibi. Psikopatik cimrilik en tehlikeli olandır. Çünkü burada cimri kişilik yapısının yanı sıra zalimlik de vardır. Ekonomik güç edinmek için psikolojik baskılar ve şid- det uygulanabilir. Örneğin psikopatik cimrilik özelliklerine sahip bir iş adamı, çalışanlarının hakkını vermez, onları sömürebildiği kadar kullanır. Vergi gibi devlete ait öde- melerini yapmaktan kaçınır, vergi kaçırmak için her usule başvurur. Eline fırsat geçtiğinde yolsuzluk yapmaktan kaçınmaz. Bu nedenle psikopatik ve sosyopatik cimriler, olağanüstü ekonomik kazançlar elde edebilirler. Köleliğin temelinde de sosyopatik cimrilik vardır. Bu parçadacimrilik" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? Cimrilik, en çok ekonomik anlamda baş gösterir. BY Cimri insanlar sadece kendilerine değil çoğu zaman çevrelerindeki insanlara da zarar verirler. Sosyopatik cimriler her zaman çok yüksek gelirler elde ederler. Cimrilik tibbin incelemesi gereken ciddi bir rahatsızlıktır. E) Sosyopatik cimrilik en tehlikeli cimrilik çeşididir.

4. Kızdığı veya yanlışını gördüğü herhangi birisi için onu ifa- de edecek bir yol bulur, Sözgelimi; "Ne kadar yerin üstün- deyse o kadar da yerin altında." derdi. Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Onun bu kadar çok maniyi nereden ve nasıl öğrendiği akilalmaz bir sırdı. B) Bu hareketiyle büyümüş de küçülmüş dedirten bir çokbilmişlik, bir sevimlilik kılıfı giyinirdi. C) Belki de her durum için dağarcığında sakladığı yan anlam yönüyle zengin sözcükler vardı. D) Kurnaz görünme çabasındaydı ancak birçok kötülüğü içinde sakladığı anlaşılıyordu. E) Hem bazı davranışını onaylamadığını hem de aslının iyi olduğunu anlayabiliyordu.

30. Paslaşmak beraberce yapmayı ima ediyor. Üzülerek söylüyoruz ki daha ziyade pas atıyoruz. Pas veren, az çıkıyor. Genç bir blog olarak yeni yeni düşünmeye başladığımız meselelerden biri de bu tür kültür yazı- larını Türkçe okumak isteyecek, kendi okuduklarını da gönderecek okura ulaşmak. Yardıma açığız. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşı- lık söylenmiş olabilir? r A) Tüm dünyadan kaynak takip etmeyi önemsiyor, okurla paslaşmak istiyorsunuz; bu istek karşılık bulabiliyor mu? Yazarların içinde bulunduğu toplumsal koşulları kurgusal bir bütün hâline getirip okurla paslaş- ması gerekmekte midir? C), Son dönemde blog yazılarının popüler olma- sında okurla yazarın paslaşması mı etkili oldu yoksa okurun edilgen bir konumda olması blog- ların takip edilebilirliğini azalttı mı? D) Kültür yazılarını blog içerisinde Türkçe okumak isteyen bir okuyucunun, ilkin yapması gereken şey nedir? Blog yazılarının tanınması için yardıma açık ol- duğunuzu söylüyorsunuz, okur bunu kültür yazı- larından hareketle mi desteklemelidir?

12 34. Gerçek ve kalıcı dostluğun ne olduğunu bildiğim için dostumu kendime bağlamaktansa kendimi ona vermeyi yeğlerim. Onun bana edeceği iyilikleri düşünmeksizin ona iyilik etmeyi seçerim. Benden uzakta olması onun hoşuna gidiyorsa ya da işine geliyorsa, yanımda olma- sından daha fazla zevk verir bana. Kaldı ki bir biçimde onunla iletişim kurabilirim de. Yaşamımızı başka seçe- neklerle, olanaklarla genişletebiliyorsak yine birbirimiz için çabalıyoruz demektir. İşte dostluk böyle zenginleşti- rir insanı, eğitir, erdemli kılar. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Insanlar birbirlerinden uzakta olsa da dostlukları devam eder. B) Kalıcı dostluklar kurmak için karşılıklı fedakârlık yapmak gerekir. C) Dostluk insanı geliştiren ve değiştiren bir kavramdır. D) Insanın kendini geliştirmesi dostuna da fayda sağlar. E) Dostluk karşılık beklemeden yapılan iyilikler sonucu pekişir. Olçme, Değerler MEB 2021 - 2022 5