Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

Asya'da maymun yakalamak için kullanılan bir çeşit tuzak vardır. Bir Hindistan cevizi oyulur ve iple bir ağaca veya yerdeki bir kazığa bağlanır. Hindistan ce- vizinin altına ince bir yarık açılır ve oradan içine tatlı bir yiyecek konur. Bu yarık sadece maymunun elini açıkken sokacağı büyüklüktedir. Yumruk yaptığında elini dışarı çıkaramaz. Maymun tatlının kokusunu alır, yiyeceği yakalamak için elini içeri sokar ama yi- yecek elindeyken elini dışarı çıkarması olanaksızdır. Sıkıca yumruk yapılmış el, bu yarıktan dışarı çık- maz. Avcılar geldiğinde maymun çılgına döner ama kaçamaz. Aslında bu maymunu tutsak eden hiçbir şey yoktur. Yapması gereken tek şey, elini açıp yi- yeceği bırakmaktır. Onu sadece kendi bağımlılığının gücü tutsak etmiştir. İnsan da aslında aynen böyle- dir, sonu gelmeyen isteklerine yenilir. 37. 1. Renk, boyut ve düzen algısı olmadığı hâlde iç mi- marlık sınavını zorlayan bir öğrenci V C II. Diyabet hastası olduğu hâlde baklava yemeye devam eden huysuz bir ihtiyar III. Ses renginin şarkı söylemeye uygun olmadığını bilip müzik aleti çalmaya yönelen bir kursiyer Bu parçada sözü edilen anlayışa yukarıdakiler- den hangileri örnek gösterilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve Ill

38. Ben bir romanın mühendislik çalışmasıyla yani her met- ninin büyük bir titizlikle ve hesapla yazılmasına karşı değilim. Ama Dostoyevski'nin tutulduğu sara krizlerinden sonra kendini bilmeden kaleme aldığı onlarca sayfanın özgünlüğü ve coşkusunu hiçbir hesap kitap romanına değişmem. Bu sözleri söyleyen kişinin sözü edilen romanda be ğendiği yön aşağıdakilerden hangisidir? A) On çalışma yapmadan doğaçlama gelişen bölümler B Anakronik bir anlatım Lirik bir yaklaşımla oluşturulmuş karakterler D) Gerçekçi bir tavırla yazılmış diyaloglar E Sıradan ve küçük insanların anlatımı 2 2 O BKR-212212072. Sınıf Deneme Sınavı

18. Katkısız sosyal güvenliğin ücretli olmayan nüfusu kapsaya- cak şekilde genişletilmesi fikri hem aşırı derecede pahalı hem de "yoksulluk kültürünü" pekiştirici görülüyordu. Bd uygula- ri götürülmüştür, Dünya Bankası, işçilere yönelik sosyal ko- ma, 1980'lerin ekonomik liberalleşmesi sırasında daha da ile- ruma programlarını ekonomik olarak zararlı ve sosyal olarak adaletsiz olduğu gerekçesiyle reddetmiştir. Yalnızca sosyal açıdan savunmasız nüfusların en yoksulları için ayrılmış gü- venlik ağları kabul edilebilir olarak görülmüştür. 1. Herhangi bir geliri olmayan ve yaşlandığı için iş göremez durumda olanlar II. Asgari ücretle çalıştığı için çocuklarının yeme içme, giyin- me ihtiyaçlarını karşılamakta zorlananlar III. Doğal afetler nedeniyle işini kaybettiği için ailesini geçin- dirmekte zorlananlar Yukarıdaki metne göre Dünya Bankası numaralanmış grup- lardan hangilerinin sosyal koruma programlarına alınma- sını reddetmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

9 25. Kral Lear, sadece bir kralın başına gelen benzersiz olaylardan ibaret değil. Oyun, sonuçları itibarıyla bütün insanlığı ilgilendiren bir anlatı. Lear ve kızlarının hikâye- si, Gloucester ve oğullarının hikâyesiyle iç içe geçmiştir. Kral Lear'ı okuma deneyimimizi zenginleştiren bir unsur bu. Aptallar bilge adamlarla karşılaştırılır, akıl doğaya zıt olarak belirir; aile, toplumla paralel olarak değerlendirilir. Ebeveyn çocuk ilişkileri ideal olmayan şekilleriyle mer- cek altına yatırılır. Goneril ve Regan bir anlamda kötülü- ğün kişileştirilmesidir. Vicdanları yoktur, sadece açgöz- lü hırsları vardır. İktidar arzuları tatmin olur ancak ikisi de sonunda birbirlerini yok ederler. Cordelia'nın temel özellikleri ise bağlılık, nezaket, güzellik ve dürüstlüktür. Cordelia'nın Lear ile yeniden bir araya gelişi, krallıktaki düzenin görünürde kurulmasına, sevginin ve affetme- nin, nefret ve kin karşısında zaferine işaret eder. Bu kı- sacık mutluluk anı, Kral Lear'ın yıkıcı sonunu çok daha acımasız hâle getirir. William Shakespeare, körlüğü pek çok yazar gibi bir metafor olarak birey ve toplum hakkın- da yargılarda bulunmak amacıyla kullanır. Dalkavukluk- la kandırılabilecek, kolayca manipüle edilebilecek kişileri oyunda sahneye çıkarır. Bu parçada Kral Lear adlı oyunla ilgili; 1. evrensel niteliğinin bulunması, I mukayeseler üzerine kurulması, III. kişilerinin karakterleri özelliklerinden hangileri üzerinde durulmuştur? A) Yalnız I B) I ve C) I ve III D) Il ve ill E), Ive III

O 000 (8) (8) (8 8 9999) (9) KİTAPÇIK TÜRÜ TYT Deneme Sınavı -7 A O GRUP KODU 24. Özgür kişi, köle olmayan kişidir; kimsenin kölesi, kimsenin nın, çıkarının da kölesi, tutsağı değildir. "Böyle işime gel. M tutsağı değildir. Kendi kendisinin, duygularının, tutkulan. diğinden böyle düşünüyorum, böyle söylüyorum." diyen k şiyi gerçekten özgür sayabilir miyiz? Özgür kişinin düşün. celeri, duyguları, tutkuları, çıkarı arasında illa bir çarpışma bir karşıtlık olması gerekir demiyorum. Uzlaştıkları, zorla değil, kendi kendilerine uzlaştıkları da olur. Ancak özgür kişi, kendi düşüncelerinin; duyguları, tutkuları, çıkarı ile uz laşamayınca da duygularından, tutkularından, çıkarından geçip yalnız düşüncelerine uymayı göze alan kişidir. O P Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağı- you dakilerden hangisidir?nou lebiger 9 9 (9 fillidsio altanel A) Özgürlük kavramının ulaşılması zor gibi gözüken bir ol gu olmasının tek sebebi insanların gereksiz hırslarıdır. karakter boşluk bırakınız) B) İnsanoğlu; duyguları, tutkuları, çıkarları doğrultusunda yaşayan âdeta bunların esareti altında olan bir canlıdır. C) Hep bir ikilem içerisinde olan insanın hayatında tutar- sızlıkların olması kaçınılmaz bir durumdur. D) İnsan, özgürlüğe ulaşmak istiyorsa kendisinin hiçbir yabancı düşüncenin tesiri altında kalmaması gerek- mektedir. lesm E) Hislerinin, ihtiraslarının zincirlerinden kurtulup fikirleri- ni öncü edinen kişinin ilk ve en önemli kazancıdır hür- riyet. 1.OTURUM CEVAP ALANI 2.0TURUN B CEVAP ALAM

17. Yazmak bana göre bir direnme biçimi. İnsanlığın başlangıcından beri de böyle. Mağara duvarlarına çizilen resimler, o ağır taş tabletlere yazılanlar, hepsi ölüme, adsız kayıtsız yok olmaya direnmenin bir biçimi. Insan, bu dünyadan geçip gittiğine dair bir iz bırakmak istemiş tarih boyunca. Yazı, bunun en gelişkin ifade araçlarından biri olmuş. Bu parçanın bütününde aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir? A) insanların yazmaya niçin gereksinim duyduğundan B) Yazmanın her kişi için vazgeçilmez bir uğraşı olduğundan C) Her toplumun kendine özgü bir edebiyat biçimi olduğundan D) İnsanların bilgi ve deneyimlerini sadece yazı yoluyla sonraki dönemlere aktardıklarından E) "Yazı yazma" tarihinin sanılandan çok eskilere dayandığından

gad mellgay 2. Hataları örtmede gece gibi ol, demiş Mevlanâ. Ne güzel söylemiş, ne anlamlı bir söz. Gece, karanlık; hiçbir şeyin görünmediği, her şeyin saklandığı, gözlerimizin görme işle- vini yerine getiremediği bir süreç. Bir de örtmek ifadesi var ki anlatımın doruk noktaya çıktığını görüyoruz. Hepimizin kolay kolay yapmaya yanaşmadığı ya da yanaşamadığı bir erdemdir, hataları örtmek. Daha çok insanların hatalarını açığa vurmak, diğer insanları eleştirmek gibi bir yönelişe gidildiği çağımızda keşke birçok Mevlanâ olsa... İnsanlığa erdem aşılayan, insanlığı karşılıksız seven... Bu parçanın anlatımında aşağıdaki düşünceyi geliştir- me yollarından hangisinden yararlanılmıştır? A) Tanık gösterme am amBY Tanımlama (0 C) Kişileştirme D) Örnekleme E) Karşılaştırma 330

15. İlk defa "Çalıkuşu" romanıdır ki ne tuvaletini Paris terzihanelerinde yaptırdı ne yerli malı diye basma A entari giyip ellerine kına yakındı. Ne nabzı fazla atan bir hasta ne aynaya başka şekilde akseden A bir gölgedir. İçle dışı birbirini yok etmeyen, hayat- ta yaşayan normal insanlar gibi bir insandır onun anlattıkları. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi "Ça- lıkuşu" romanının özelliklerinden değildir? A) Dengeli olma B) Gerçekçi olma C) Uslupçu olma D) Doğal olma E) Aşırıya kaçmama

SIR / Paragraf Çizgi film müziklerinin artık bir endüstri hâlini alması, ko- nunun ekonomik yönü ile de son derece önemli olduğu- nu ortaya koymaktadır. Özellikle çocuklara yönelik satış planlamalarında çizgi film kahramanlarına büyük yer ve- rilmektedir. Çizgi film müzikleri, bu sebeple ticari bir unsur olma durumundadır. Reklam başta olmak üzere birçok ti- cari sektör çizgi film müziklerini bir pazarlama aracı ola- rak kullanmaktadır. Bu durum, müziğin bireysel ve kitlesel etkileme gücünden kaynaklanmaktadır. Bireysel ve kitle- sel etkileme gücü, müziği her toplumda vazgeçilmez bir sanat dalı konumuna getirmiştir. Toplumsal yaşamın her yönünden etkilenerek âdeta kültürün işitilebilen bir boyuta dönüşmesine imkân tanıyan müzik sanatı, çizgi film mü- ziklerinde de kendini göstererek sosyo-kültürel işlevlerini sürdürmektedir. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle, 1. Müziğin insanlar üzerindeki olumlu etkisine, II. Çizgi film müziklerinin ticari bir unsur olarak kullanılma- sina III. Çeşitli sektörler tarafından çizgi film müziklerinin pa- zarlama aracı olarak kullanılmasına durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır? Y A A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III R G D) I ve II E) II ve III 11. Edebiyatın yeg edebiyat, dile ve cümlelerde tuval; müzisye malzemelerde kelini yapıyor eserini kalen Elbette ki ha sanata dönü olmaktan çı yaratıcı yete dönüştürüle Bu parçac aşağıdakil A) Sanato cükler B) Anlatı kendi C) Sana cusu D) Şair dele E) Sar ma A Y

AYT/Edebiyat - Sosyal-1 Kimi var dünde yaşar, dünü bugüne getirmek ister. Kimi var yarındadır tüm umudu, özlemi... Yarınların düşüyle yaşamını ezer bitirir. Victor Hugo der ki "Bugü- ne ne ölçüde yarın katacağınızı bilmek, işte yaşamın bütün sırrı buradadır. Her yaptığınız işe her zaman yarın katın; ama ne kadar katacağınızı iyi bilin; çünkü aslolan her zaman bugündür." Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağı- dakilerden hangisidir? A) Bugünden umudunu kesmiş olanların tek sığınağı geçmiştir. Yarına dair güçlü umutları olmayanlar yaşadığı gü- nün tadına varamaz. Gelecek hayalleri ve planları, hiçbir zaman yaşa- nan anın önüne geçmemelidir. b) insanların gelecek kaygısı yaşaması son derece doğaldır. Güzel yarınlara sahip olabilmek için parlak geç- mişlere sahip olmak gerekir. c

5. Sultan Murat (kendi kendine): Göklerde sonsuz büyüyen yumruk... Ne tuhaf! Halktan biri de "Demir yumruklu biri gerek bize." diyordu. Nef'î: Üslup meselesi, padişahım! Her ulus kendine göre kahraman ister. Kanuni'den sonraki padişahlar çağında kınında paslandı Osmanlı kılıcı,ona yeniden su vermek gerek. 1410 Sultan Murat: Kanımdaki kıpırdanmalara yön verirsin şair! Nef'î (mağrur): Sözdür eylemin yolunu açan, hünkârım! Meyve tam olgunlaştı mı, çürümeye başlar hemen. Sultan Murat: Bu millet hızını aldı, gücü azaldı. Yorgun bir küheylana bindim ben, gerçek. Nef'î: O Küheylan'ın eskisi gibi koşabilmesi için Kühey- lan'dan daha çok yorulması gerek binicinin. Sultan Murat: Bir şeyler yapabileceğimi seziyorumhat- ta biliyorum ama nerden başlayacağımı kestiremiyorum şair! QUIC Nef'î: Doruğu fazia seyreden tırmanamaz dağa.Uzun boylu beklemeyin hünkârım. Bir ucundan tutuverin işin! Bu parçanın teması aşağıdakilerden hangisidir? A) Güçlü liderlik B) Vatan sevgisi C) Ölüm korkusu D) Yanlış Batılılaşma E) Kuşaklararası çatışma

AYT 16. 1950'lerde gelişen bu şiir anlayışı, şiirin önceki dönemde basite indirgenmesine tepki olarak doğdu. Söz sanatları, imge ve dağrışımlar nazımda hak ettiği itibarı yeniden kazanmaya başladı. Birinci ve İkinci Dünya Savaşı'nın getirdiği toplumsal yıkım ve bunalan aydının kendini ifade ediş tarzına uygun eserler verdiler Şiirde anlam deri plana atılarak, gelenek tümüyle dışlanarak içsel bireyci bir siir anlave geliştirdiler. Bu, anlamdan uzaklaşma, anlamsız. uyulmadık"cehennet, aparthan, üvercinka" vb. sözcüklerin yazın dünyasına sevkini sağlamıştır. Onlara göre "Şiir için sanat için şiir" anlayışı öyküleyici anlatımı tümden ARTIM sanat, reddetmek olmuştur. Bu parçada anlatılanlardan hareketle aşağıdakilerden hangisi soylenemez? Ikinci Yeni şiir anlayışının ortaya çıkma serüveninden bahsedilmektedir. T 17. Joyse Okuy onu Ister eleş ruhu kar ger bu git B as A redo 18. ⓇE B 1950'lerin şiirinin tekrar klasik şiir anlayışından esinlendiği dile getirilmiştir. Tamame gelerek Anlayışı benimseyen sanatçıların savaşların da etkisiyle sürrealizm akımından etkilendikleri belirtilmiştir. D Verilen örneklerde Cemal Süreya'nın bir şiirine atıfta bulunulmuştur. Sve chra E) 1950 şiirinin hikâye edici düzyazıyı andıran şiirin karşısında olduğu ileri sürülmüştür. MAPPINGRIDIANT

X TÜRKÇE TEST 22. Besin neofobisi -yeni besinleri denemeye karşı duyulan isteksizlik ve korku- hakkında yapılan bir araştırmada yaşları 4 ila 7 arasında değişen ikiz- lerin %72'sinin yeni besinleri denemekle ilgili istek- sizliğinin genlerinden kaynaklandığı tespit edildi. Bu konuda yapılan önceki çalışmalarda da çocukların %78'inin, yetişkinlerin ise %69'unun genlerinin et- kisiyle yeni besin denemekten kaçındığı görüldü. Araştırmaya katılan çocukların çevresel etkenler bağlamında yeni besinlere duydukları korkuyu azal- tabilecekleri belirlendi. Bu konuda yetişkinlerin ço- cuklara örnek olması gerektiğini belirten uzmanlar; ebeveynlere evde yeni besinler denemeyi ve çocuk- lara farklı besin seçenekleri sunmayı öneriyor. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir? Ebeveynlerinin yeterli besin çeşitliliği sağladığı ve örnek olduğu çocuklar, yeni besinleri deneme eğilimindedir. Yeni besinleri denemeyi reddeden çocukların tutumunu uygun çevresel koşulları sağlayarak değiştirmek mümkündür. C) Çocukluk çağında başlayan yeni besinleri dene- meyi reddetme, hayat kalitesini düşüren bir dav- ranış bozukluğudur. D) Yeni besinleri denemeyi reddetmeye yönelik ça- lışmalar, genetiğin etkisinin yaş ilerledikçe azal- diğini göstermektedir. E) Yeni besin denemeye yönelik ilgiyi artırmak iste- yen ebeveynin çocuğun kişilik özelliklerini dik- kate alması gerekir. thyer

292 9. ni, taraftar bulmasını sağlar. 8 Mayıs, 2008 Deniz kenarında bir kafede oturmuşum. Önümde bilgisa- yar, zihnimde anlatılmayı bekleyen bir hikaye, içimde büyüyen bir can var. İstediğim gibi yoğun çalışamıyorum. Çabuk uykum geliyor, bazen oturduğum yerde uyuyakalıyorum. Durmadan li- mon kabuğu kokluyor, buz kemiriyorum. Ne gam! Eskiden olsa hamileliğin-anneliğin getirdiği değişim karşısında panikler, bun- dan sonra yazamamaktan ürkerdim. Halbuki ikinci hamilelik bi- rinciden daha kolay geçiyor. Çünkü daha barışığım kendimle, bedenimle, evrenle, kainatın her bir katresiyle... Çünkü tasavvuf elimden tuttu, kaldırdı beni. Çünkü birinci hamilelikten sonra öyle yoğun bir depresyon yaşadım ki dünyam değişti, kimyam değişti, ben değiştim. Dip denilen yer esnekmiş meğer. Vurunca çıkılıyormuş. Ama vurmadan da anlaşılamıyormuş böyle olduğu. Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bir kimsenin samimi bir üslupla iç dökümünü içermek- tedir. B) Kişisel yaşamı konu olan metin türüne ait özellikler taşı- maktadır. L C) Anlatıcı, kendi yaşamından hareketle topluma ışık tut- muştur. D) Yazar, bebek heyecanını tecrübelerinden yararlanarak anlatmıştır. E) Metin, birinci kişinin anlatımıyla kaleme alınmıştır.

53. Davranış ve gen arasındaki ilişki, kertenkele ge- nomlarının incelenmesiyle ortaya çıkarıldı. 20 yıldır kertenkelelerin kendilerine değil, başkalarına yararlı olmaya çalışmalarını yani özgecil davranışlarını araş- tıran bilim insanları, farklı boğaz derisi rengine sahip kertenkelenin farklı davranışlar sergilediğini belirledi. Mavi boğazlı kertenkele iş birlikçi, turuncu boğazlı sal- dırgan, sarı boğazlı ise sinsi. Örneğin mavi boğazlı er- kek kertenkele, bölgesine saldıran turuncu boğazlıyla kavga ederken, korumasız bölgeye sinsice sızan sarı boğazlı dişilerle ise kolayca çiftleşiyor. İş birlikçi mavi boğazlı kertenkele kendini tehlikeye atarak diğer mavi boğazlıların üremesini sağlıyor. Kendi üreme şansını kaybetse bile kendi türünün genleri gelecek kuşaklara aktarılmış oluyor. Bu parçaya göre, mavi boğazlı kertenkelelerin öz- gecil davranışlarının temelinde aşağıdakilerden hangisi vardır? A) Yaşam alanlarına saldıran türleri yok etmek B) Diğer türlerin üremelerine engel olmak C) Kısıtlı besin maddelerini öteki canlılarla paylaş- mak D) Üstünlüğünü ortaya koymak E) Türlerinin devamını sağlamak

17. Bilim Teknik Dergisinden Öğretmenlere! Dergimiz, evde ve okulda eğitimi destekleyici önemli bir kaynaktır. Yer verdiğimiz pek çok konu ya da etkinlik, eğitim sistemine uygun, farklı, ilginç ve öğretimi kolaylaştıracak malzemeler oluşturuyor. Bilim alanında yaratıcılığı geliştirmeyi hedefleyerek hazırladığımız yazılardan ve köşelerden öğretmenlerimiz yararlanabilir. Dergimizin her sayısıyla birlikte verdiğimiz Bilim Çocuk Kartları birer eğitim malzemesi olarak kullanılabilir. Canlılarla ilgili kartlardan besin zincirleri oluşturulabilir. Bulut, ağaç, takımyıldız kartlarıyla açık havada gözlem yapılabilir. Buluş, genetik, bilgisayar kartlarından teknoloji konulu etkinlikler hazırlanabilir. Bu parçadan Bilim Teknik dergisi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Öğrenciler için bilimsel nitelikli, okul ve evde kullanabilecekleri faydalı materyaller hazırladıkları B) Derginin her sayısında verdikleri besin zinciri kartlarıyla öğrencilere canlıları öğretmeyi hedefledikleri C) Bilimsel yaratıcılığı geliştirmeyi hedefleyen yazılar ve köşelerden öğretmenlerin faydalanmasının amaçlandığı Pek çok farklı konuda hazırladıkları kartlar ile öğrencilerin farklı etkinlikler yapabilmelerine olanak sağladıkları OEğitim sistemine uygun ve eğitimi destekleyici bir dergi olma amaçlarından öğretmenleri haberdar etmek istedikleri Palme Yayınevi