Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

15. Locke'a göre bilginin malzemesi olan idelerin do- Pğuştan olduğunu kabul etmek, bilginin kaynağının deney olduğunu reddetmektir. Bilginin kaynağının deney olduğu kabul edilmediği zaman insan, anla- ma yetisinin kapsamını aşarak bilmeye çalışır. Bu bilme şekli de insanın her şeyi bileceği sanısına kapılmasına neden olur. Oysa insan her şeyi bile- mez. İnsan bilgisi deney yapabildiği kadardır. Bilgi- nin kaynağı deney olmadığı zaman insan bilgisinin sınırı aşılır. Bu parçada eleştirilen düşünce aşağıdakiler- den hangisidir? A) Bilginin tek kaynağı akıldır. B) Bilgi sezgiye dayanır. insan bir şeyi deneyimlediği oranda bilebilir. D) Duyu ve akıl birlikteliği bilginin kaynağıdır. E) Bilgi kişilere göre değişir.

33. Gazeteci: Eleştirilerinizde nesnellikten ödün verdiğiniz doğru mu? Eleştirmen: Doğrudur, nesnel sanat olmadığı gibi nesnel eleştiri de yoktur. Gazeteci: O hâlde eleştirmen hakkında neler söylemek is- tersiniz? Eleştirmen: Şaheserler arasında kendi ruhunun serüvenlerini anlatır. Kendi duygu ve düşünce dünyasının eserde nasıl yer verildiğine bakar. Değerlendirmelerinde hep kendi tecrübeleri ön plandadır. Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki eleştir- menin eleştiri anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? A) Eserin yarına katırlığı, eserde anlatılan konuların, eleş- tirmenin hoşuna gidip gitmemesiyle yakından ilgilidir B) Eserlerin değerlendirilmesinde önemli ölçütlerden biri de eleştirmenin hayat karşısında aldığı tutumdur. C Başarılı eleştirmenlerin eserlerde aradığı özelliklerin ba- şında, eserin eleştirmenin duygu dünyasına kattıklarıdır. D) Eleştirici kendisi hakkında bir şeyler söylediğine göre yazı- sının değeri, eser hakkındaki görüşlerinin doğruluğundan gelmez, kendi sanat değerinden gelir. E) Eleştirmenin eleştirilerinde tarafsız olmasını beklemek okuyucuların en temel hakkıdır.

C ab B 7. Sınıf TÜRKÇE Y 1. (1) Bir iş yaparken önemli olanı gözden kaçırmamak, o işi kısa sürede bitirmekten daha iyidir. (II) Kimileri, kısa sürede iş bitirmeye ya da bitirmeden bitirmiş görünmeye, böylece çok becerikli bir insan izlenimi uyan- dırmaya çalışırlar. (III) Bunu yapanların gözden kaçırdığı en önemli husus şudur: (IV) Kısa sürede bitirilen ama yarım yamalak yapılan bir işle kimseyi memnun etmek mümkün değildir. (V) Bir işi iyi yapabilmek ancak o işi başarmayı istemek ve işin püf noktalarını öğrenmekle mümkündür. Bu metindeki cümlelerle ilgili, I. I ve III. cümlede karşılaştırmadan yararlanılmıştır. II. II. cümlede bir varlık ayırt edici yönleriyle anlatılmıştır. III. IV. cümlede her ikisi de anlamlı bir ikileme kullanılmıştır ve cümlede imkansızlık anlamı vardır. IV. V. cümlede yargının gerçekleşmesi bir koşula bağlanmıştır. numaralanmış yargılardan hangileri söylenebilir? A) I ve IV. B) II ve IV. C) I ve III. D) III ve IV. Kip ekleri haber ve dilek kipleri olmak üzere ikiye ayrılır. Aşağıda birinci cümlede haber kipi, ikinci cümled dilek kipini örnekleyen bir kullanıma yer verilecektir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? A) I. Sanatta eleştirel düşünce yapısına sahip olmak sanatçıları da nitelikli olmaya sevk ediyor. II. Dünyanın pek çok yerinde repinde d düzenlenen sanatsal etkinliklere vakti ve imkanı olan herkes mutlaka katılmal B). Büyük bir şair olan Ahmet Haşim, şiirlerini anlamak için değil hissetmek için yazdığını edebiyat dünyası yine yazıyla belirtmiş. 11. Eserlerini oluştururken sadece kendi iç dünyana odaklanıp toplumu görmezden gelemezsin. CI. Yazarın bu romanı bireyin iç dünyasındaki çatışmaları ele aldığı için psikolojik bir roman olar değerlendirilebilir. +ll

40. Gezgin: 1 Gezi Rehberi. Dunya var olduğundan beri milyar larda insan gelip geçmişte zaman kervanıyla Yok culuklardan yolculudara uzanmıştır. Bir gün içinde belli olacatyni zannediyorum hatta ra kısa bir zaman diliminden sonra gön Gezgin: Bazen olur da can sıkıc olabilirim. Gonul ister ki her anımız anlayış çizgisi içinde cereyan etse ancak olmuyor işte. No ederseniz edin, olmu- yor işte! Nasıl bir karakteriniz var? Gezi Rehberi: Kendini öven ahmaklardan oldum olası uzak kalmayı yeğlemişimdir. Profesyonel olmak benim için önemli. Ondan öte şu var ki canlı olan ve hele de bu konuşan bir varlık olan insan ise kendimi şanslı addederim. Konuşabilmek ve konuşabilecek birileriyle beraber olmak... İnsan daha ne ister ki? Gezgin: II. Gezi Rehberi: Beklentiler genellikle yanlış mecra- larda seyreder. Beklentili olmak çok güzel bir şey. dir aslında. Büyümeyi beklersiniz, okulu bitirmeyi beklersiniz, evlenmeyi beklersiniz, çocuğunuzun olmasını beklersiniz... Daha neler neler... Hayatım- da şunu gördüm ki beklentiden daha çok ne kadar beklentili olmam konusunda isabetli olduğum kanı- sında, huzur bulduğumu anladım. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaki- lerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) I. Bana en iddialı bir gezi olacağından mı bah- sediyorsunuz? II, Desenize sizinle sürpriz ama güzel bir gezi mi -placak? BYI. Dünyadaki yolculukların serüveninden bahse- der misiniz? II. Beklentilere cevap vermekten hoşlanır mısı- niz? C) I. Can sıkıcı insanlara karşı genelde nasıl bir ruh yapısına bürünürsünüz? II. Kendini öven bir tip olduğunuzu size söyle- yen oldu mu? D) 1. İnsanlar neden yolculuk yapmayı bu kadar se- viyor sizce? II. Yaşamınızda en çok neyin peşinde koştunuz cancağızım? El Deneyimli olsanız da bu geziye çıkmadan once plan yaptınız mı? 4. Konuşmayı seviyorsunuz evet, bunu neye borçlusunuz?

34. Kuresolemne anlama za od: (* birçok anlama gelmekted: Kuccio me gone." lo birbirine toplom. Siyaset ve eğitim yonuyle cho nomik olarak bagiaan ve kurcler sadece ulusal kimi koriatecii de degl dunyanin bir parcasi butun olarak gören kierte ga kunterstoder Kuresolesme, bir tartama konusu olsa da bunu yakın bir zamanda sonlandırmak cok muhtemel gozukmuyor Kurecellesmoren özellikle ekonomi ya da inleme gibi yaygın bir araç vasıtasıyla tüm milletlerin insanların bir araya getirdiği söylenmek- tedir. Dunyada bir kişinin bir gunluk seyahatlo ula- şamayacağı çok az yer ve bir kişinin telefon ya da internetle ulaşamayacağı çok az insan vardır. Se. yahat ve iletişimin modern şekillerinden dolayı, bir ulusun vatandaşlan dünya ile ilgili tarnamıyla daha bilinçiler ve diger kulturlerden çeşith yokaria etki- lenebriirler Zeman ve mekan sorunu daha azdır ve hatta dil engelerinin üstesinden gelinmektedir çünkü tüm dünyadaki insanlar ticaret, sosyal inter- net forumları, çeşitli medya araçları ve çeşitli diğer yöntemlerle iletişim kurmaktadır. Yaşanan sıkıntı- lardan dolayı bazı insanlar dış kaynak kullanım gibi belli eğilimlerin, ulusu nasıl etkileyebildiği ko- nusunda endişelenmektedir. Dış kaynak kullanımı iş alan bir ulustan faydalanırken bu iş, dış kaynak kullanan ülke ya da şirket tarafından alındığında kaygı ortaya çıkar. Bu parçadan hareketie "küreseilesme" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulasılamaz? A) Dünyanın ekonomisi her ne kadar daha küre- selleşmiş olsa da ulusun kendi ekonomisi sıkıntı çeker. B) Küreselleşme, tüm ülkelerin dünyadaki küre- selleşme eğilimlerini tersine çevirmek için güçlü yalnızcilik politikalanna sahip olmanın yanı sıra modern iletişim ve seyahat metotlarının kitlesel imhasına da sahip olacaktır. C) Bazı ülkelerin ya da insanların küreselleşme olarak takip ettikleri şeye direnç göstermeye- cekleri anlamı çıkmaz ancak bu eğilimi hızlı bir trenle karşılaştırabilirsiniz. D) Gelinen noktada, internet gibi araçlar vasıtasıy- la tüm dünyadaki zihinlerin iletişimini sonlandır- mak için yapılacak cok az şey vardır. E) Küreselleşmenin dünyamızı bircok açıdan et- kilemeye devam edecegi muhtemeldir ancak kisa sürede azalan bir ogulim izloramini goz ard! etme yanlışlıgına düşmekten kaçınılmalıdır

E) 12. Çoktandır sanatçının topluma karşı olan ödevinden söz ediliyor. Evet, doğrudur; şairin, romancinin, ressamin, müzikçinin topluma karşı görevleri vardır. Sanatçı da herkes gibi yurttaştır. O da toplumun ağırlığını çekmeli, kendini sudan işlere vermemeli, özel durumlar aramamalı, vergilerini ödeyip çoğunluğun iyiliği için yapılmış yasalara uymalıdır. Bu bir kanıttır, usa da uygundur. Fakat ---. I. toplum, sanatçının gizli yeteneklerini de araştırmak için çaba göstermelidir 14 II. sadece toplumun sanatçıya değil, sanatçının topluma karşı sorumluluk duyması gerekir da III. toplumun da sanatçılarına karşı yüklemesi gereken birtakım ödevler vardır Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarıdakilerden hangileri getirilebilir? A) Yalnız! B) Yalnız 11 S) Yalnız III D) I ve III E) Il ve Il

3. Emin değilim. Ben bir hikâye yazarı olarak görüyorum kendi- mi. Çizmeyi aşmak istemem. Yine de bir yayınevi talip olursa hayır der miyim, bilmiyorum. En azından belli tarihe kadar olanlar olabilir. Olabilir demem düşündüğüm anlamına gelmi- yor. Kısmet... Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söy- lenmiş olabilir? A) Şiirlerinizi toplu hâlde yayımlamayı düşünüyor musunuz? B Bir hikâye yazarının şiir yazması sizce doğru değil mi? C) Hikâye yazmak şiir yazmaya göre daha mı kolay? D) Farklı türler üzerine yoğunlaşmayı düşünüyor musunuz? E) Şiirlerinizi eleştirmenlerle paylaşmayı istiyor musunuz? 45

DRO STAR OS 2 ve atik, Cabir upa'da tur. 31. 1990 yılının beşinci ayında Max-Planck Enstitüsü, mis genini kırmızı bir bitkiye aşılayarak çalışmaya başladı. Bu mısır geninin özelliği, yerini devamlı değiştirmesiydi. Oysa normalde bir gen daima yerinde kalır. Bu mısır geni, yerini sürekli değiştirerek icabında fonksiyonu olmayan genlere dönüşebiliyordu. Bu araştırmayla zıplayan genin renk veren yeni bitkinin genlerine ne kadar dönüşebileceği belirlenmeye çalışıldı. Zıplayan genler, kırmızı bitkinin genlerine dönüşünce o geni kilitleyerek renk değişimine izin verildi. Böylelikle kırmızı bitkinin bütün genleri beyazlaştı. mu B asi vefat Aşağıdakilerden hangisi bu bilgiler doğrultusunda yapılacak bir araştırma sürecinde sorulacak sorulardan biri olamaz? A) Misir geninin biyolojik yapısı nasıldır? kitap B) Genlerin hareketliliğini sağlayan temel faktör nedir? tik Genlerde renk değişimi nasıl meydana gelmektedir? sinin D) Misirin genlerinde kırmızılığı sağlayan temel unsur nedir? niz III E) Zıplayan genler ne zaman ve nasıl tespit edilmiştir? nlar nu tlerin limci leme erle

4. 2. Fransa'da XVI. Louis mutlakiyetin kendisine tanıdığı ge- niş yetkilerle, nüfusun çoğunluğunu oluşturan burjuva ve köylü sınıfına karşı bir sorumluluk hissetmiyor, ülkeyi sa- yıca az olan soylular ve ruhban sınıfına dayanarak yöne- tiyordu. Buna göre Fransız İhtilali'nin çıkmasında; I. ülkenin koyu bir mutlakiyetle yönetilmesi, II. halkın haklar bakımından eşit olmaması, III. nüfusun çoğunluğunun burjuvalardan oluşması durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) Il ve III 13

özünle, sezgilerinle ulaşırsın. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? C) III DIY E) V A) 1 B) 11 Paraf Yayınları 2. Serdar Akar'ın ikinci uzun metrajlı filmi Dar Alanda Kısa Paslaşmalar; Gemide filminden sonra artan beklentileri karşılıyor hatta çıtayı biraz daha yukarı taşıyor. Bir futbol teması altından filizlenen, hayatın tam merkezinde yer alan duygular, izleyenleri hikâyeye bağlayan yegâne faktör. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım, aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Sevgi, samimiyetimizin her köşesinde heybetli çinarlar gibi dal budak salmıştı. B) Yüreğinde onmaz bir karıncalanma vardı; onmaz bir kipirti dal sürüyordu, durmadan büyüyüp gelişiyordu. C) Bu; çok zorlu bir eser, tercüme ilerledikçe anlamı bozmadan aktarma sıkıntısı insanı rahatsız ediyor. D) Teleskopların kuvveti arttıkça bilinen gök cisimlerinin sayısı ve kâinatın hacmi de geniştemiştir. E) Kisa bir süre sonra harp patlıyor ve askerlere edebiyatçılık, edebiyatçılara da askerlik yapmak düşüyor.

? TEST 5 Kesin Yargı Çıkarma 1. (1) Bir müzik dinletisi daha düzenleyeceğiz. (II) Çalacak sanatçılar kadar çalınacak eser- lerin de özenle seçilmesi gerektiğini düşünü- yorum. (III) Repertuvarı daha önce olduğu gibi sanatçılarla seçtik. (IV) Herkesin sevdiği şar- kıları çalacağız. (V) Böyle bir organizasyonda görev almaktan dolayı gururluyum. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin han- gisinde yargının en az iki kez gerçekleştiği kesindir? A) B) || C) III D) IV EV

34. Bir toplumun rakip medeniyetler karşısında güçsüz duru- ma düşmesi, kültürel bir kriz yaşaması; değişimi kaçınıl- maz kılar. Bu kültür krizini aşmak için yenilik hareketleri- ne başvurulur ancak o kadar kolay olmaz 0. Çünkü yenilikçi tavır, karşısında her zaman eski yanlılarını bulur. Bu açıdan bakıldığında özellikle "Yenileşme Döne- mi” olarak adlandırabileceğimiz 19. asırdaki o çalkantılı edebî dönemin, kültür tarihimizin en maceralı çekişmele- rinden nasibini aldığını söyleyebiliriz. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Her medeniyet farklı bir kültür zenginliğine sahiptir. B) Kültür her dönemde kendine has özellikleriyle var ol- muştur. C) Medeniyetlerin birbirlerine egemenlik kurması çok zor değildir. D) Siyasi ve sosyal gelişmeler kültürel yapının oluşma- sinda etkilidir. E Eski-yeni çatışmaları medeniyetlerin değişim sanci- ları yaşadığı dönemlerde ortaya çıkmaktadır.

31. Edebiyat bir sanat dalıdır. Ve sanat, benim de paylaştığım düşünceye göre koşulsuz bir özgürlüğün ürünüdür. Onun, yalnızca kendi dışında bir amacın, ideolojinin güdümünde var olduğunu düşünmek, içinde toplumsal ileti barındırmayan yapıtları bir tek bu nedenden ötürü yerden yere vurmak, yaratıcılığı boyunduruk altına almak demektir. Aşağıdakilerden hangisi bunları söyleyen yazarın düşüncesini yansıtan bir cümle değildir? ITIM A) Sanatın değerli olması için kendisi olması yeterlidir. B) Sanatsal değerlendirmelerimizi estetik ölçütler çerçevesinde yapmalıyız. C) Sanatsal görüşlerimiz ile toplumsal görüşlerimizi birbirine karıştırmamalıyız. D) Sanat alanındaki kalıpları kırmamız için basmakalip fikirlerden kurtulmamız gerekir. E) Sanatın topluma karşı sorumlu olduğu bilinciyle hareket etmeliyiz. SPAUD PAINVILLE

goo LUK VE DİYALOG TAMAMLAMA 30. (1) Ercan Uğur'un ilk romanı Kıskanmak Öldürmenin Yarısıdır, adı ve bir cinayet etrafında dönen hikâyesiyle görünürde popüler bir roman vaadinde bulunuyor. (11) Buna, yukarıdan aşağı doğru akan kanlarla kaplı kitabın kapağı da dâhil oluyor. (III ) Ancak yaprak yaprak açılan hikâyesinin sonuna geldiğinizde, yalnız bir çocuğun iç dünyasına etkileyici bir yolculuk yapan bir romanla karşı karşıya olduğunuzu anlıyorsunuz. (IV) Bir cinayet sahnesiyle açılıyor roman. (M) Bir otel odasında bir kadınla bir adam kanlar içinde bulunmuştur. (VI) Ama ortada bir ölü daha vardır. (VII) Oda görevlisi "Ben katil değilim." diyerek pencereden atlamıştır. (VIII) Nihayetinde, olaya cevval bir cinayet masası şefi el koyar. Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? DVI EVIL B) IV C) V A) III

Türkçe 29 28.1. 1800'lerle birlikte beyin araştırmaları bir atılım gerçekleştirse de bilim insanlarının hipokam- püs üzerine yeniden eğilmesi, 1953 yılında, biraz da tesadüfle olacaktır. Akut epilepsiden muzdarip bir Amerikalı olan Henry Molaison, bu yıl beyninin her iki tarafından hipokampüsü- nün alındığı bir ameliyat geçirir. Bu, o dönem- ler epilepsinin tedavisinde deneysel bir yöntem olarak kullanılmasına rağmen ilk kez bir hasta- nin beyninden bu kadar büyük bir parça çıkar- tilmiştir. II. Sonucu merakla bekleyen doktorlar, Molai- son'un epilepsisinin kontrol altına alındığını görüp sevinseler de çok geçmeden hastaları- nin hafızasının önemli bir bölümünü kaybetti- ğini fark ederler. Molaison'ın kısa süreli hafızası çalışsa da anılarının hemen hemen hepsini kaybetmiştir ve bu ameliyattan sonraki 55 yıl- lik ömründe açık anılar oluşturamadan sadece bağlamlı ve kısa süreli olayları hatırlayarak yaşayacaktır. Doktorlar, kaş yapayım derken göz çıkartsalar da hipokampüsün işlevine dair büyük bir buluşa imza atmışlardır. Yukarıda verilen Il numaralı parçayla ilgili ola- rak seçeneklerden hangisi söylenebilir? A) 1. parçada ifade edilen durumun sebep olduğu bir olumsuzluktan ve bu olumsuzluğun olumlu tarafından bahsedilmektedir. B) I. parçada ifade edilen konuyla çelişen farklı bir araştırmadan söz edilmektedir. C) 1. parçadaki açıklamanın nedeni verilmiştir. D) 1. parçayı örneklerle zenginleştirmektedir. E) 1. parçadaki yargıyı bilimsel kanıtlarla destekle- mektedir.

anlaşım zemeden hazi i bir hangisi plakaların Özellikle Ur kazılarında ele gece eserlerde altin ve gümüşün yada yo yuvalanna oturtulduğu görülmektedit (VI) süslenmiş tuvalet kutusu, oyun tahtas, çalgılarla çeşitli dekoratif eşya bugun me plinoer EV saheserleri sayılmaktadır. Bu parça iki paragrafa ayrilmak istensen paragraf hangi cümleyle başlar? Son yıl Doyok bir A) II B) III C) IV DV oranla bunlara LÍMIT 8. (1) Venüs'ün bir cehennem olduğu konusunda şüphen kurşunu eritecek kadar sıcak bir yüzey yatar. (I) Bu yer yok. (11) Aşılmaz sülfürik asit bulutlarının altında yüzeye ulaşmayı başaran tüm uzay sondalan, Dünya'nınkinden 100 kat daha kalın Venüs atmosferinin inanılmaz ağırlığı altında ya da kısa bir süre içerisinde birer sinek gibi ezilmiştir. (IV) Yine de çelişkili bir biçimde, Venüs ikizimizdir. (M) Bu çarpici benzerlik, bilim kurgu yazarlarının Venüs'ü nemli, yağmur ormanlarıyla dolu bir dünya olarak hayal etmelerine neden olmuştur. 11. g Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra, “Bileşimi gezegenimize benzer ve kütlesi sadece biraz daha azdır." cümlesi getirilebilir A) B) II C) III D) IV E)