Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları

e 11 - n ki TÜRKÇE 36. Güreşin "yağlı" dedikleri türü esasen Misir kaynakli- dir. Yağı bol bulan Misirlilar üstlerine başlarına sürüp sürüştürdükten sonra bir de üstüne güreş tutarlarmış. Ondan sonra da yağlı güreş çıkmış ortaya. Sonrala- ri deniz ticaretiyle Avrupa'ya, Balkanlara da sıçradi- ği söylenir. Özellikle düğünlere, güreşçilerin büyük toprak sahipleri tarafından davet edilmeleri epeyce yaygın bir spor ve eğlence biçimi haline getirir güreşi. Öyle de devam eder. 1. İlk kez Misir'da ortaya çıksa da Türkler ara- sinda daha çok yaygindi, II. Çeşitli bölgelere yayılıp gelişmesinde ticaret etkili olmuştur. III. Güreşlerdeki ağalık sistemi eskiden gelen bir geleneğin devamıdır. Bu parçadan yağlı güreş ile ilgili olarak yukarıdaki- lerden hangileri çıkarılamaz? Valnız Biz C) Yalnız III D) I ve III ve de r. azi rid mi- z iş dő- pen lan- ygu- mler CAP san- sama lerini

39-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. tarafından lere kadar dur. Takas ekleştirmek to paralar, aka kartları ahiptir. Bu tarafından emi vardır. için birçok iCash gibi rik, finan- beplerden para olan umoto kod geliştirildi. lenmesine kişi/kişiler paylaşıldı. ye değiş- rsiz ya da etine açık a kullanı- Robotlaşma, insan psikolojisini etkiler. Günümüz tekno- lojisi ve bu teknolojiye bağlı olarak değişen yaşam biçimi, insan psikolojisinin de değişmesine yol açar. Gündelik yaşamında robota benzer bir hayat yaşayan insanoğlu, bir şekilde bu yaşam biçiminin yansımalarını psikolojisinde hisseder. Robotlaşma ile birlikte insan, insani özelliklerini de belirli bir dereceye kadar kaybeder. Robotlaşan insan, âdeta kullandığı makinenin bir dişlisi veya düğmesi hâlini alır. Tekdüze ve hızlı yaşam, bireyin ruhsal hatta bedensel yapısını ve dengesini bozmakla kalmayıp bireyi kendine ve içinde yaşadığı topluma yabancılaştırır. İşte sanat etkinlikleri, insanı bu tekdüzelik ve sıkıntıdan kurtarır; onun yaşamını zenginleştirir, bunun sonucunda onu mutlu eder. Sanatın kimi çevreler tarafından realiteden kaçış yani bir denge kurma olarak tanımlanması bu nedenledir. Çünkü sanat ile zihnini meşgul eden birey, yalnızlaşan ve robot- laşmaya başlayan yaşam biçiminden farkında olmadan uzaklaşır. 39. Bu parçadan robotlaşma ile ilgili Bireyi kullandığı makinenin parçası hâline getirdi- ğine II. İnsan ve toplum arasındaki kaynaşmayı sağladığı- na gu niteliği değildir. kim ya da bilinme- 1 L G III Insana sakin ve huzurlu bir yaşam biçimi sunduğu- na alik açık- edenlerle -S A R M ifadelerden hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız! B) Yalnız II e) Yalnız III D) Well E) Il ve III z III ile ilgili eme bili- 40. Robotlaşmanın insan üzerine etkilerinin anlatıldığı bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? A) İnsanın sosyal bir varlık olarak tanımlanmasında robot- laşmanın etkili olduğuna B) Robotlaşmaya başlayan insanın toplum tarafından dışlandığına C) İnsanın modern birey olarak var olmasının ön koşulu- nun robotlaşma olduğuna D) Robotlas mlaştırıl- -alindi- liai

ÇAP / TYT 31. Car ma lara bu He 29. Bu toprakların insanlarını çok seviyorum. Her birimiz çok farklı görünsek de bizde ortak çok şey vardır. Bu ortak şeyleri en çok şarkılarımızda, türkülerimizde, şiirlerimizde; onları söyleyenlerde, dinleyenlerde gö- rüyorum. Bizim en neşeli şarkılarımızda bile bizlere has ince bir hüzün vardır. Bizler başı dumanlı, göğsü çimenli dağlardan sevgilimizi isteriz. Kimse anlami- yorsa hâlimizden hiç olmazsa gökteki yıldızlar, batan güneş anlasın isteriz. Vuslattan çok hasreti severiz. Bizim sevincimizde bile ince bir hüzün vardır. ve ya tir tir a la H ü Bu parçadan hareketle "bu toprağın insanları" ile ilgili, V. Ortak duygu ve düşüncelerini şiirlerle, şarkı- larla, türkülerle dile getirir. II. Doğayı günlük yaşamlarının vazgeçilmez bir parçası olarak görür. III. Ayrılığı ve acıyı, sevinç ve mutluluktan daha yoğun olarak hisseder. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalniz III D) I ve III E) I ve III Evvel CAP 30. Söze ve yazıya gerçeklik yüklemek, kalemi bunlara zorlamak anlamı yorar. Öyle ki düşünceleri, duyguları bir amaç veya ideoloji uğruna feda etmeden, bağır- madan da anlatmak mümkün. Bu anlatım şekli sözü basitleştirmez. Bu bakımdan şiir belirsizlik değildir. Şiir gerçek dışı değildir. Şiir tanımların reddidir. Türler öte- si bir tür olarak hiçbir zamana sığmamistir

Ben onu perişan gönüllü şairin: "O gül-endâm bir al sale burunsun yürüsün / Ucu gönlüm gibi ardinca sürünsün yürüsün" beytinde olduğu gibi, bir al sala sarınıp yürüdü- ğünü görerek de sevdim. Halit Ziya Uşaklıgil'in Türkçeye olan büyük sevgisini dile getirdiği bu parçada Türkçenin hangi kullanımı yok- tur? A) Yaşayan Türkçe B) Edebî söylemli Türkçe C) Farklı zamanlarda kullanılan Türkçe D) Bilim dili olan Türkçe E) Halk söyleyişlerindeki Türkçe vid be be Sen 7. "Sanat modern olarak doğdu. Başka türlüsü de olamazdı. Eski sanat yoktur, kötü sanat vardır." diyen Melih Cevdet b Anday, Abidin Dino ile Paris'te aralarında geçen bir konuş- mayı verirken sanattaki zamansızlığa da dikkat çeker: "Ge- çenlerde Abidin Dino ile Paris'in en eski sokaklarında do- laşırken karşımıza birden çok eski bir kilise çıktı, bir gotik on kilise. Bakakaldık. Çabuk söyle, dedim Abidin'e, "Bu eski yapıyı niçin sevdik bunca?" Abidin Dino, hiç duraklamadan yanıtladı beni, "Eski değil de ondan." dedi. Kimi şiirlerimde - ve yazılarımda zamanı yadsıyışım, biraz da bu anlamdadır benim. Konuyu dağıtmayayım, zamanın geçmediğini sanat denli anlatan hiçbir şey yoktur." LỤC Bu parçada gerçek bir sanat eseriyle ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi anlatılmak istenmiştir? bilov A) Bütün zamanların ötesinde olduğu B) Estetik zevk verdiği om ole Moon C) Amaca gerçek anlamda hizmet ettiği D) Etkileme gücünün fazla olduğu E) Yazıldığı döneme ayna tuttuğu ÖSYM SORU TİPLERİYLE 8

Türkçe 37 - 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Sanatsal etkinliği gerçekleştirmek için esin, içe doğuş, yete- nek ve adını koyamayacağımız birçok özellik kuşkusuz pay sahibidir. Ancak en az bunlar kadar önemli olan o sanat dalında kullanılan tekniklerdir. Teknikler öğretilebilir. Eğitimi veren kişinin izlediği programa göre yazma teknikleri konu- sunda deneyim kazandırılabilir. Ancak işin yaratıcılık kısmı biraz daha farklı bir yerde duruyor. Kişinin kişilik mekaniz- maları söz konusu olduğu için bu alanda ancak bir farkında- lik yaratılabilir, katılımcıların içgörü kazanmalarına yardımcı olunabilir. Yaratıcılık, ayrıcalıklı bir insan gurubunun teke- MUBA YAYINLARL linde değildir. 37 Bu parçada asi, anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? At Herkes yazmayı öğrenebilir. By Herkes yaratıcı olamaz. Yazma öğretilebilir ama yaratıcılık herkeste bulunmaz. D) Yazmak ve yaratmak farklı olgulardır. Yazmak için birçok koşulun bir araya gelmesi gereklidir.

Deneme 19. (1) Mimarlık veya mimari binaları ve diğer fiziki yapıları ta- sarlama, kurma sanatı ve bilimidir. (11) İnsanların yaşamın! kolaylaştırmak ve barınma, dinlenme, çalışma, eğlenme gibi eylemlerini sürdürebilmelerini sağlamak üzere gerekli mekânları işlevsel gereksinmeleri. ekonomik ve teknik olanaklarla bağdaştırarak estetik yaratıcılıkla inşa etme sanatı; başka bir tanımlamayla yapıları ve fiziksel çevreyi uyqun ölçülerde tasarlama ve inşa etme sanatı ve bilimidir. (III) Mimarlık evrensel bir meslek olup insanlık tarihinin her döneminde önemli olmustur. (IV) İnsan barınmak, yaşamak ve doğa şartlarından korunmak için bir mekân ihtiyacı duyar ve bu mekânı kendine özgü kültürel, fonksiyonel, teknik ve farklı zevklerde yaratır. (V) Dinî yapıların tanrıya ulaşma arzusundan, iktidarı simgeleyen saraylara ya da bir kentin dokusunu oluşturan basit konut tiplemelerine kadar her türlü açık ve kapalı mekânı tasarlar. (VI) Tasarlanan şeye yahut mekâna göre günümüzde birçok mimarlık dalı ortaya çıkmış- tır: İç mimarlık, peyzaj mimarlığı, restorasyon mimarlığı... Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar A) II B) III CIV D) V E) VI C

Davranışlar, mekanik reflekslerden karmaşık ki- şilik özelliklerimize uzanan çok geniş bir yelpaze- de oluşuyor. Duyguların ortaya çıkması ile birlikte davranışlar da daha fazla anlam ve işlev kazani- yor. Duygular bir "paket" olarak toplu halde ortaya çıkmıyor. Tedrici, parçalı ve düzensiz şekilde ve farklı dinamiklerin sonucu olarak belirginleşiyor. Bu noktada duygu deneyimleri, davranışların doğ- rudan tetikleyicisi değil. Ancak adaptasyon meka- niğinin parçası olarak davranışla aynı anda üreti- liyor ve organizmanın davranışına amaçlılık etki- si katarak iradi bir eylem olarak algılanmasına ne- den oluyor. 29. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinil- memiştir? A) Duygular ile davranışların eş zamanlı olarak ortaya çıktığına B) Davranışların daha çok anlam kazanmasında duyguların rol üstlendiğine C) Davranışların kişiye has niteliklerden de etkile- nerek oluştuğuna D) Reflekslerin davranışa bir anlam yüklenmesini engellediğine E) Duyguların açıklığa kavuşması sürecinin kar- maşık olduğuna

27. İnsanoğlu bir gün virgülü kaybetti ve dile getirdiği şeyler birbirleriyle karışmaya başladı. Sonrasında nokta orta- dan kayboldu, düşünceler uzadı ve bir araya gelemedi. Ünlem işareti gitti sonra onunla birlikte insanoğlunun sevinci, öfkesi, heyecanı kayboldu. Bir diğer gün soru işaretini kaybetti ve soru sormayı, sorgulamayı unuttu. Derken iki noktayı kaybetti, açıklama yapamaz oldu insanoğlu. Ta ki yaşamın sonuna geldiğinde elinde sadece tırnak işareti kaldi, o tirnak işaretinin içinde de başkalarının düşünceleri... Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisine deği- nilmiştir? A) Dil bilgisi kurallarına uyarak doğru bir anlatım elde edilir. B Noktalama işaretlerinin eksikliği, iletişimi zor bir hâle getirir. by Kendimizi ifade etmede noktalama, büyük rol oyna- maz. D Noktalama eksikliği, anlatım bozukluğuna yol açar. E) Doğru düşünmede noktalamanın payı azdır.

D) Bir şeyin ozu Ey Görüntünün her zaman özü yansıttığı 8. Bilge, üç bakımdan diğer insanlardan ayrılır: Uzak- tan görüldüğünde ciddi ve ağırbaşlı, yanına yakla- şıldığında nazik ve cana yakın, konuştuğunda ise görüşlerinde kararlıdır. Bu cümleye göre, aşağıdakilerden hangisi bir bilgede olması gereken özelliklerden biridir? A) Kaba davranışlardan ve kırıcı sözlerden kaçın- mak B) Her zaman kendi doğrularıyla karşısındakini baskı altına alan C) Düşüncelerini zamanla değiştirmek D) Her seviyeden insana aynı seviyede davran- mak /yediiklimyayıncılık E) Her yerde rastlanabilecek bir insan tipi olmak 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, "değerlendir- me" söz konusudur? A) Kimi sanatçılar duygularını dile noti

Çoğu zaman, edebiyat yapıtlarındaki bireyselliğin yazardan kaynaklanan, yazarın bireyselliğinden yansıyan bir nitelik olduğunu öne sürenlere rastlarız. Öylesine köklü bir inanıştır ki bu, kesin doğruymuş gibi benimsenir. Derler ki edebiyat yapıtı, bir birey olan yazarın damgasını taşıdığı için bireyseldir; yazar biricik olduğu için yapıtı da biriciktir. İlk anda doğruymuş gibi görünen bu yargının, kesin olmak şöyle dursun, birçok edebiyat yapıtı için düpedüz yanlış olduğunu söyleyeceğim. Edebiyatta yapıtın bireyselliği ve biricikliği, yazarın bireyselliğine geri götürülebilen bir özellik değildir. Tersini savunmak, anonim halk edebiyatı ürünlerinin, ortaklaşa hazırlanmış yapıtların biricik olmadığı gülünçlüğüne düşmektir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunulanları destekler niteliktedir? A) Unutulmaması gereken bir şey var ki bireysellik, özerklikle bağlantılı olmasının yanında göreli bir kavramdır. B) Sanatçının kendi yaratıcılığıyla şekillendirdiği sözcüklerden oluşmuş bir yapıt, topluma mal edilemez. C) Tarihsel, toplumsal ve diisel açıklamalar edebî bir yapıt ortaya koyan kişinin biricikliğini zedelemez. D) Ister kimliği belli bir kişi isterse pek çok kişi tarafından üretilmiş olsun, biriciklik ancak yapıtın kendisindedir. EY E) Biricikliğin ne anlama geldiğini öğrenmek için bireysel yapıtlarla anonim yapıtları karşılaştırmak gerekir.

TYT / Türkçe 23. 21. Şanlıurfa oldum olası musikinin beşiği olarak nitelenen bir kent. Müziğin hiçbir kentte yaşamın bu kadar içine girmediğine, kentin müzik kültürünün tarihin devirlerinden geldiğine ilişkin bilgilere çeşitli kaynaklarda ulaşmak mümkündür. Kentin Eyyübiye Mahallesi'nde yapılan kazı sırasında bulunan bir mozaikte, bir müzik aleti çalan insan figürü ve onu dinleyen kuşlar, aslanlar, geyikler ve meleklerin varlığı dikkat çekmiştir. Bu mozaikte res- medilenlerle günümüz müzikli toplantıları arasındaki benzerlik dikkatli gözlerden kaçmamaktadır. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? $anlıurfa sınırları içerisindeki Göbeklitepe'de tarihin en eski dini mabedi bulundu. By Şehirde "sıra geceleri" adı verilen müzikli toplantılar hâlen devam etmektedir. ar Ünü Türkiye dışına taşmış pek çok sanatçı bu şehirde ye- tişmiştir. D) Türk müziğinde önemli bir ekol olan Elâzığ, Halep hattının ortasındadır. E) Şanlıurfa'ya bağlı Sultantepe köyünde yapılan kazılarda Gilgamış Destani'na ait parçalar bulundu.

5. (I) Bu anda hayatın küçük bir dilimine bakıp tamamı hak- kinda karar vermekten kaçının. (II) Çünkü gelişme hâlinde olmak tehlikelidir ve insanı huzursuz yapar. (III) Karar ver- diniz mi akıl düşünmeyi, dolayısıyla gelişmeyi durdurur. (IV) Netice itibariyle akıl, insanı daima karara zorlar. (V) Karar; aklın durması hâlidir. Bu parçanın anlam bütünlüğünü sağlamak için numaralanmış cümlelerden hangilerinin yeri değiştiril- melidir? A) I-V B) III - IV C) I-11 D) II-V E) III - V

1. Soğuk kış günlerinde buzlanan yollar, araçların yola tutunmasını zorlaştırıyor ve kaza riskini artı- nyor. Böyle zamanlarda insanların güvenli bir bi çimde seyahat etmesini sağlamak için başvurulan yöntemlerin başında yolların tuzlanması geliyor. Bu yöntem, özellikle trafiğin yoğun olduğu yollar- da ve kış dönemi sıcaklıklarının saf suyun donma sicaklığı (0°C) civarında seyrettiği ülkelerde çok başarılı oluyor. Il. Yollar tuzlamanın yararlarının yanı sıra zararla- n da var. Örneğin kullanılan tuzlar etraftaki bitki örtüsüne zarar veriyor, tatlısu kaynaklarının kir- lenmesine sebep oluyor ve metalleri aşındırıyor. Dolayısıyla insanların sağlığını korumak amacıyla yolları tuzlarken bilinçli davranmak, aşırı miktarda tuz kullanmamak gerekiyor. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Aynı konuya ilişkin benzer bir görüş olduğunu vurgu- lamaktadırlar. B) Farklı olguların ortak bir nedeninin olduğunu ele al- maktadırlar. C) Aynı olguyu ortak yönleriyle değerlendirip anlatmak- tadırlar. D) Farklı örneklerle aynı düşüncenin geçerliliğini ortaya- koymaktadırlar. E) Farklı olguların aynı sonuçlarının olduğuna değin- mektedirler.

Yaprak Görsel Okuma ve Yorumlama - 2 26 TÜRKÇE 9mif : Okulların açılacağı için ailesiyle alışverişe giden bir çocuğun sevinci : Çarşı ve pazar meydanı Olay Yer Zaman : Eylül ayı, sabah saatleri : Ayşegül, Mehmet Bey ve Nazli Hanim Kişiler Anlatıcı: III, kişi Yukarıda verilen hikaye unsurlarıyla kurgulanmış olan metin hangi seçenekte verilmiştir? A) Okulların açılmasına az bir zaman kalmıştı. Ayşegül her yıl olduğu gibi bu yıl da okul alışverişi için çok heyecanlıydu . Babası Mehmet Bey, onun bu heyecanını mutlu bir şekilde seyrediyordu bir kez daha. Nazlı Hanım ise kızının sevinciyle mutlu oluyordu. B) Ayşegül bu yıl 4. sınıfa geçmişti. Yine bir eylül ayı gelmişti ve bu Ayşegül için yeni bir alışveriş zamanı demekti. Sabah saatlerinde iş yerinden gelen Mehmet Bey, eşi Nazlı Hanım ve kızını alarak çarşıya doğru gitmeye başladı. c) Mehmet Bey ve Nazlı Hanım kızları Ayşegülün okul alışverişini yapmak için sabahtan çargiya gitmişlerdi. Daha alışverişe başlamadan Ayşegül'ün heyecanı ve sevinci gözlerinden okunu- yordu. Babası arada bir ona bakıp gülüyordu. D) Eylül ayı gelmişti ve okullar yakın bir zamanda açılacaktı. Ayşegül, o sabah annesi Nazlı Ha- nim ve babası Mehmet Bey ile birlikte okul alışverişini yapmak için ilk olarak çarşıya, sonra- sında da pazara gitmişti. Ayşegül alışveriş yapılırken sanki ilk alışverişiymiş gibi çok heyecanlı ve sevinçliydi. Onun bu durumunu anne ve babası mutlu bir şekilde izliyorlardı.

D) III ve Tv E) N ve V 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? 6 A) Akşam saatlerinde başlayan yangin tüm ilçe halkını korkuttu. B) Yoğun duman ve rüzgâr, yangın söndürme çalış- malarını uzun süre aksattı. C) Yangından dolayı 40 hektar ormanlık alanın telef olduğu bildirildi. D) Akşam saatlerinde başlayan yangin, sabaha doğru ancak söndürülebildi. E) Aynı anda birkaç yerde yangın çıkması sabotaj ihtimalini güçlendiriyor 4

20. Saf bir adamın tavuğu her gün bir altın yumurtlarmış, Adam, bir gün bu görülmemiş ve duyulmamış talihini az bulmuş. Tavuğunun karnında bir hazine olduğu bir anda bütün hazineye sahip olmak istemiş. O hırsla aldanışına kapılmış ve her gün bir altın beklemektense ve sabırsızlıkla tavuğunu boğazlamış fakat bu tilsımlı tavuğun karnında, her tavuğun kursağında bulunabilecek nesnelerden başka bir şey bulamamış. Hem her gün bir altından hem de tavuğundan olmuş. Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada anlatılmak istenenle aynı doğrultudadır? A) Arzu öyle bir şeydir ki hiç doymak bilmez; birçok insanın hayatı, arzularını doyurmanın yollarını aramakla geçer. B) Açgözlülük ve hırs, insanları daha büyük kazanımlardan mahrum bırakabilir. C) Bu dünya herkesin gereksinimini karşılayabilir ama hiç kimsenin açgözlülüğünü gideremez. D) Öyle bir kimseyle arkadaş olun ki onda dünya mali hirsi bulunmasın. E) Oburluk, duygusal bir kaçıştır ve içimizi kemiren bir şeylerin olduğunun belirtisidir. 6 Diğer sayfaya geciniz.