Paragrafta Konu-Ana Düşünce Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceN
Mizah dünyayı gülünç olmaktan kurtarır demiş, Lavater. >RN
Yalnızca güldürmeye değil, düşünmeye de zorlar çünkü
mizah. Olayların veya durumların komik ve çelişkili yon-
NLA
lerini yansıtır. Çoğunlukla göz önünde olan bir durumun
görünmeyen yanına vurgu yapar. Gerçekliği başka bir NL
gerçekliğin içinde sunar. Mizahın, olağanı olağanüstü
ORN
göstererek hayranlık uyandıran, bunu yaparken de zihni
harekete geçiren ve zevki gözeten bir yanı vardır. Ayrıca
NL
mizahta doğrudan bir anlatım söz konusu olmadığı için RI
verdiği mesaj örtüktür. Bu durum ona bir tür bulmaca ni-
NE
teliği de kazandırır, zevki de zaten buradadır. İnsan nasıl
konuşarak diğer canlılardan ayrıldıysa gülerek de hem- OR
cinsleri arasında ayrıcalıklı bir yere ulaşır. Mizahın yan- NE
siması olan gülmek böylece varoluşun ağırlığı karşısında
hayatın yaşanmaya değer yanlarına sarılmamızı sağla-
yan bir güç hâline gelir.
Bu parçaya göre mizahın "dünyayı gülünç olmaktan
kurtaran" bir edim olarak görülmesinin nedeni aşağı-
dakilerden hangisidit?
A) Insana özgü durumların alışılmadık yönlerine vurgu
yapması
B) Insani gerçeği, iyi ve kötü halleriyle komik bir şekilde
dile getirmesi
C) Insanları yanılgıları konusunda yönlendiren bir ayna
görevi üstlenmesi
D) Komik durumların fark edilemeyen yönleri üzerine dü-
şünmeyi sağlaması
E) Empati kurulmasını sağlayarak ortak bir düşünce ikli-
mi oluşturmasi
100D
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce9. I. Giyilebilir teknolojiler, eğitimde de yaygın olarak
kullanılacak
II. Özellikle dezavantajlı öğrencilerin eğitim
süreçlerinde duyulara hitap eden, deneyimsel
öğrenmeyi destekleyen artırılmış gerçeklik
teknolojileri tercih edilecek.
III. Tüm bu gelişmeler teknolojinin eğitimde yaygın
bir biçimde kullanılacağını gösteriyor»-
IV. Teknoloji devi Apple'ın da tanıtmaya hazırlandığı
artırılmış gerçeklik gözlüğü “Apple Glass”ın bu
alanda büyük bir devrim yaratması bekleniyor.
V. Benzer şekilde yakın gelecekte kitapların ve okul
çantalarının yerini akıllı gözlükler, defterlerin yerini
giyilebilir klavyeler alabilir.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir
bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi
son cümle olur?
AU
A)
B) II
C) III
D) IV
E) V
IV-111-11-07
ill-
85
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceB
TYT / TURKCE
27.Leyla En hinsel orgog, en tasta, y pre
algildik edetstyal foreninin sinun ortama so
nu doğurmuştur. Genellikle Oyucu ve romansarak
taninsa da Erbil'in yaygın kabul gören bu edebil torre
onlann klasik formlarıyla bir sorun olduğu hemen her
yapıtında fark edilir kabaca "roman", "ok diyetler
de türünü, yaslandığı geleneği ilk anda tan belirleye
mediğimiz, birbirini yinelemeyen, kendine özgo yapitiar
ortaya çıkarmıştır. Yine de belli bir tantsikliktan sonra,
bilmediğimiz bir metni elimize geçse onun Erbil'e ait
olduğunu rahatlıkla anlarız. Tuhaf Bir Kadırlin Oncolen
bir öykü kitabı sanumış olması bu bağlamda ilginçtir.
Yazarın romanını bitirmemesi" de önemlidir. Romanın
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayım-
lanan yeni baskısında yazar, okura, Mustafa Suphi'nin
kaderiyle ilgili yeni kaynaklar ulaştırır. Dikkat edilirse
tanımı gereği bitmiş, yazarından kopmuş, okura firla-
tilip orada kalakalmış bir edebi türde, romanda yapıl-
maktadır bu güncelleme...
Bu parçada Leylâ Erbil için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) T haf Bir Kadın eserinde modern anlatım teknikle-
ninden yararlandığı
B) Farklı metin türlerinin özelliklerini kullandığı
c) Okurlarca tanınan bir yazar olduğu
D) Kendine has bir anlatım benihsediği
E) Roman ve öykü yazarı olajak bilindiği
1
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce15. (1) Hikâye, İlk Çağ uygarlıklarında destanların varlığıyla
temellerini atmıştır. (II) Orta Çağ'da Binbir Gece Masal-
ları, özellikle Hindistan'da sağlam bir hikâye geleneğinin
varlığını bildirmektedir. (III) Bu anlatı geleneği, Arap-
ça'dan yapılan çevirilerle Batı'ya masal, efsane ve riva-
yetler şekliyle yayılmıştır. (IV) Hikâyenin etkisini fark edip
ona bugünkü anlamda edebî kimlik kazandıran ilk yazar,
İtalyan sanatçı Boccaccio'dur. (V) Sanatçı, 16. yy.da yaz-
dığı Decameron adlı eseriyle ilk öykü örneğini vermiştir
.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde ya-
zim yanlışı vardır?
A) I
B) 11
C) III
E V
D) IV
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce33. Uykuya dalamamak, daldıktan bir süre sonra uyanıp yeniden
uyuyamamak, ışığa karşı aşırı duyarlılık göstermek ve uykuda
dinlenememek; bir rahatsızlık olan insomnianın belirtilerin-
den bir kısmi. Insomnia; bellekte sorunlara, iş görmede güç-
lüğe ve sinirliliğe yol açabiliyor. Tansiyon ve stres gibi etkenlerin
yanı sıra birçok fiziksel ve psikolojik rahatsızlık da bu hastalığa
neden olabiliyor. İnsomnia; her yaştan, her cinsiyetten, her irk-
tan insanda görülebildiği gibi ileri yaştakilerde ve kadınlarda gö-
rülme sıklığı daha fazla. Stres ise en büyük nedenlerden biri.
Ayrıca çok ciddi hastalıklar, ameliyatlar ya da yaralanmalar gibi
travmatik olaylar, huzursuz bacak sendromu, periyodik bacak
hareketleri bozukluğu ve jet-lag da insomnianın nedenleri ola-
bilir.
Bu parçadan yola çıkıldığında aşağıdakilerden hangisi in-
somnia ile ilişkilendirilemez?
AGünlük hayatta karşılaşılan sorunların yarattığı büyük ge-
rilim
B) Sokak lambasından rahatsız olunduğu için uyurken göz
bandi takılması
Grīşle ilgili verilen talimatları hatırlamakta zorlanma
D Girilecek büyük bir sınav için çalışırken sürekli uykunun
gelmesi
EXTrafik
EX Trafikte en küçük harekette bile abartılı saldırganlık göster-
me
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce34. Şair: Az önce yanımıza gelen genç şaire niçin şiiri bi-
rakmasını söyledin?
Eleştirmen: Çünkü martı hakkında yazmaya hakkı
yoktu.
Şair: Hiç öyle şey mi olur, kuşların patenti mi var ki biri
yazabiliyor, diğeri yazamıyor?
Bu diyalog aşağıdakilerden hangisiyle tamamla-
nirsa eleştirmen kabul edilebilir bir delil sunmuş
olur?
A) Orhan Veli'den sonra biri kalkıp martılardan bahse-
decekse iki kere düşünmeli.
B) Ne buluyorlar bu çöpten beslenen kuşta anlamıyo-
rum, ötüşü de kulak tırmalıyor bence.
C) Fark etmedin mi, çinarlara konan martılardan bah-
sediyor çocuk. Sen hiç ağaca tüneyen deniz kuşu
gördün mü?
(D) Bazı konular o kadar çok işleniyor ki suyu çıkıyor.
Yeni, özgün şeyler bulmalı.
E) Sırf genizden gelen bir vurguyla devrik cümleler
okumak şiir mi yani, seni de anlamıyorum.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce3
TYT
30 ve 31. soruları aşağıdaki metne göre yanıtlayınız.
32. Nere
Bake
Son
irir, artik
(11) Ama
roman
uhakkak
an, bilgi
< çalış-
hepsini
im be-
gülü
En genel hayatla kendi yaşam bütünlüğümüz arasına çekil-
miş tül perdeyi bakıyorsunuz biraz aralıyor, bakıyorsunuz
Yille
mis
kor
yali bir
sonuna dek açıveriyor bir anda. Yazar bunu yaparken
sürüklenip yuvarlandığımız hayatla ilgili bilgilerimizi,
deneyimlerimizi harmanlayıp havalandırıyor aslinda,
yer
BU
II
ha
riyer
deyim yerindeyse yaşamımızı savuruyor kendi gözleri-
A
IV
mizde. Bizim, hem kendi yaşamımıza hem de akıp giden
o genel hayata karşı durmamızı sağlıyor, bizi kışkırtıyor,
çimdikliyor.
iş-
Eşi
ar,
n
ZAFER YAYINLARI
33
30. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yaza-
rin amacı olamaz?
5
A) Okuru gerçek yaşamla karşılaştırmak
B) Okuru yaşama karşı diri tutmak
C) Yaşamın gerçeklerini okuwa yansıtmak
D) Okura yaşamını sorgulatmak
E) Kendi yaşam anlayışını okura benimsetmek
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünce5. Aşağıdaki cümlelerin hangisi kişisel düşünce içerme-
mektedir?
A) otuz yıllık yazarlık hayatına on iki öykü kitabı, yirmi ye-
di roman yanında senoryalar ve oyunlar sığdıran Orhan
Kemal Türk edebiyatının en başarılı ve en üretken sanat-
çılarından biridir.
B) Orhan Kemal hayatı boyunca boyunca ekmek parası pe-
şinde koşmuş, eserlerinde de bu çabadaki irgatları, me-
murları, işsizleri, hamalları, dilencileri taşımıştır.
cy Orhan Kemal, edebiyattan, sanattan çoktan dışlanmış
yoksul
, kimsesiz insanları gündeme getirerek bu anlamda
Türk öykücülüğünün sokağa açılan penceresi olmuştur.
DI Orhan Kemal döneminin sanatçı arkadaşlarının soyut,
kapalı ve değişik biçimsel yönelimlerinin aksine, hep bil-
dik sadeliği tercih etmiş, içten anlatımıyla bu toprağın bir
yazarı olmayı başarmıştır.
E) Orhan Kemal eserlerinde insanların özünde iyi oldukla-
rini ama toplumsal koşulların, yoksullukların, ekonomik
zorlukların onları yanlışa, kötüye sürüklediğini sürükle-
yici bir anlatımla ortaya koymuştur.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşüncemem
D) Dünya edebiyatırın yazarları hakkında ön yargıl of
E) Kitap seçiminde başkalarının görüşleriyle hareket et
mamiz
bas
memiz
B.
24
21. Henry James'ın otuzdan çok kitabı var. Kendisinden hep
çok şey öğrenilen yazarlardan olmuş o. Roman sanatında
bir yüzyıldan öbürüne geçerken kalın bir çizgi olarak aço-
ği yoldan yürüyenlerce de çok yakından incelenmiş. Ya-
şadığı yılların önemli bir yazarı olmanın yanı sıra edebiyat
dünyası içindeki ilişkileri bakımından da özel bir yazar
Henry James. Borges, arkadaşları arasında Turgenyev,
Flaubert, Goncourt Kardeşler, Wells ve Kipling'in olduğu-
nu anlatıyor. On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında edi-
nilmiş bu büyük dostluk çevresi, Henry James'ın başında
bir haleyle dolaşmasını da sağlamış olmalı.
Bu parçada Henry James ile ilgili olarak aşağıda-ki-
lerden hangisine değinilmemiştir?
A) Üretkenlik gücüne
B) Takipçilerinin ilgisine
C) Edebiyat dünyasındaki yerine
D) Sosyal ilişkilerinin yaşamındaki yerine
E) Yazarlığını besleyen kaynaklara
5
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünceya başlar. X
PIVA YAYINLARI
al
13. Konuştuğumuz gibi yazmak olacak iş midir? Yazıda ha-
ni bizim konuşmamızın ateşi? Sesimizi de kağıt üstün-
de gösterebilir miyiz? Yazı, hiçbir zaman konuşmanın
tipkısı olamaz. Konuşurken karşımızdakine başımızın,
ellerimizin hareketiyle sesimizin türlü yükselmeleri, al-
çalmalarıyla anlatabildiğimiz şeyleri yazı ile anlatama-
yız, duyuramayız.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerin
hangisidir?
31
al
A) Yazma eyleminin yanında konuşmak da bir o kadar
mühimdir.
2
B) Kolay olan yazmaktır; konuşmak ise en etkileyici
olandır.
C) Yazmak her daim konuşmaktan daha zordur.
D) Düşüncelerimizi konuşarak daha canlı ve etkili bir
biçimde anlatırız.
E) Yazarken ya cümleler size esir olur ya da siz cüm-
lelere esir olursunuz.
gi bilgilerin tamamı, tecrübe, eksperyans.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşüncedan
ize
olarak
23. Bazı çocuklar çok hızlı ilerliyor, bazı çocuklar ise çok daha
yavaş ilerliyor. Bunun bir standardı yok. Özel eğitimin en
zor tarafı bu. Bazen öğretmen, iki sene uğraşıyor çocuğun
ağzından bir "anne" kelimesini çıkarttırabilmek için. Bazı
çocuk, geldiği ilk hafta "anne" diyebiliyor. Her çocuk çok
farklı. Bir kere çocuğun içerisinde bulunduğu engel
durumuna göre farklılıklar yaşamaktayız. Kimi çocuklar
daha az etkilenmiş oluyor, kimi çocuklarsa daha çok
etkilenmiş oluyor. Her otizmli veya her engelli birey aynı
derecede değil. Onun dışında ailenin eğitime olan desteği
çok önemli.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık
olarak söylenmiş olabilir?
A) Özel eğitim alan çocukların gelişim aşamaları nasıl
oluyor?
B) Ailelerin özel eğitim alan çocuklara ilgisi istenen seviyeye
ulaşmakta mı?
C) Çocukların özel eğitim sürecinde yaşadıkları problemleri
aileler çözebiliyor mu?
D) Özel eğitim verilen çocukların eğitim sürecine aile
fertlerinin bir katkısı var mı?
E) Eğitimciler, özel eğitim alan çocuklara hangi standardi
uygulamaktadır?
8
Diğer sayfaya geciniz.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceGeleneksel dokuma ürünlerimizden; kadınlanmiz ve
genç kızlanmizin dokuduğu halı, kilim, halı yastığı, çan-
ta, önlük, çorap ve tuzluk gibi dokuma ürünlerinde çok
sayıda geleneksel motif ve desen bulunmaktadır. Bin-
lerce yıldan günümüze kadar uzanan bu desen ve mo-
tiflerin özel anlamlan ve ayn ayrı adlan vardır. Bu de-
senler ve motifler dokuma türünü, dokuyan kadınlan-
mız ve genç kızlanmizin içinde bulunduklan durumu,
duygulannı, toplumsal statülerini, isteklerini ya da bek-
Tentilerini; evinik, bekârlik, boşanma gibi medeni
hållerini; göç, felaket, üzüntü, sevinç, tasa mutluluk ve
özlemlerini ifade eden semboller şeklindedir.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen görüşü aşağı-
dakilerden hangisi örneklendirmez?
Anadolu insanı, yaşadıklarını türkülerine aktarma-
yı bilmiştir.
Cahit Zarifoğlu; çektiği acılan, sıkıntılan şiirlerine
nakşetmiştir.
Yazar, son romaninda hayalini kurduğu uzak iklim-
lerdeki insanların hayatını anlatmıştır.
Hatice gelin, yemenisine askerdeki eşine olan has-
retini işlemiştir.
E) Bedri Rahmi, bu tablosunda gözlemlediği yörük
kadinlannin birbirlerine bağlılığını çizmiştir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana Düşünceolma
olma
8
Fırsatçıların her zaman kullandıkları bir yöntem vardır.
Halkın kullanmadığı dile yerleşmemiş kelimeleri kulla-
narak, gerektiğinde icat ederek halkın gözünde kendi-
sini yüceltmek. Bu, "Halk, anlamadığına inanır." manti-
ğıdır ve çoğu zaman başarılı olur. Kitleler, bilmedikleri
kelimelerin ardından sürüklenirler. Bu arada sanat da
tükenmeye yüz tutar. Bir dilin, sanatın ilginçliği, onun
gösterişinde, süslü sanath kelimelerinde değil; ortaya
koyduğu yeni düşüncede olmalıdır. Güzelliği: bayağı
şiirsellikte, gösterişte, taklitte aramak sanata bir şey
kazandırmaz. Bunlar, birkaç şarlatanın sanat üzerinde
oynadığı bir oyundan başka bir şey değildir.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Halk kullanmadığı, kendisine farklı gelen kelimelere
ilgi gösterir.
B) Süslü, üslubu güzel, sanatlı sözler insanların ilgisini
her zaman çekmiştir.
C) Şiirsel anlatım, halkın ağzında zaman zaman bayağılık
ifadesi olarak algılanmaktadır.
D) Sanatı sanat yapan unsur, daha önce anlatılmamış,
fikirleri ifade etmesinde yatar.
E) Sanat, kimilerine göre kitlelerin gözünü boyamak için
kullanılan bir etkinliktir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceDIF
01
5. I. Milletlerin ilahi hakkı ilan olunacağı güne kadar
kalbimizde heyecanımız kalacak, eksilmeye-
cektir. Yedi yüz senenin en asil ve büyük mirası
olan vakanmizi, adalet ve terbiyemizi unutma-
yacağız. Yemin ediniz! Yedi yüz senenin tari-
hini, ağlayan minareler altında yemin ediniz:
Bayrağımıza, ecdadımızın namusuna hıyanet
etmeyeceğiz. "Binlerce kişinin gök gürlemesi-
ni andıran bir uğultu şeklinde "Vallahil" sesle-
ri Halide Edip'in ayaklarının altındaki kürsüyü
sarsıyordu.
Sultan Ahmet Mitingi'nden
II. Sabahleyin iki arabada, iki al bayrak örtülü ta-
but öteld sehitler arasında köyün küçük me-
zarlığına girdi. Haşmet Bey'in iki taze mezara
toprak atigi Cemal'in ayakta şiş gözlerle alik
alik baktiğini gördüm. Sonra hayatı ve elleri
boşalmış bir adam oldum. Ayşe ile ihsan'ı ben
evlendirmedin mi? Onlan el ele ben vermedim
mi? Şimdi yan yana şu sarı topraklar altında
yatıyorlar.
Ateşten Gömlek'ten
Yukarıda verilen parçalarda Milli Mücadele Döne-
mi anlatılmaktadır. I. parça yazarın İstanbul işgali
sonrasında Sultan Ahmet Meydanı'nda halka hita-
bından, II. parça Ateşten Gömlek adlı romanından
alınmıştır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisine kanit
oluşturur?
A) Sanatçıların içinden çıktıkları topluma duyarsız
kaldığına
X
B) Kurtuluş Savaşı'nın birçok yazarın eserinde yer
bulduğuna
C) Sanatçıların anlayışlarının zamanla değişebile-
ceğine
D) Edebi ürünlerin tarihi belge niteliğinde oldu-
ğuna
X
E) Tarihî olayların hiç değiştirilmeden edebi eser-
lerde anlatıldığına X
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşünceTYT-2
N
24. Bir yıl sonrasıysa düşündüğün, tohum ek.
Ağaç dik, on yıl sonrasıysa tasarladığın.
Ama düşünüyorsan yüz yıl ötesini, halkı eğit o zaman.
Bir kez tohum ekersen bir kez ürün alırsın.
Bir kez ağaç dikersen on kez ürün alırsın.
Yüz kez olur bu ürün, eğitirsen milleti.
Birisine bir balık verirsen doyar bir defalık.
Balık tutmayı öğret, doysun ömrü boyunca...
Bu dizelerden hareketle aşağıdakilerden hangisine
ulasılamaz?
C
A) Kalıcı bir öğretiyi bireye aşılamak için bireye öncelikle
yetenek kazandırmak gereklidir.
B) Halka yatırım yapmak, sağlıklı bir toplumun temellerinin
atılması için oldukça mühimdir.
C) En iyi ürün alma biçimi, eğitilmiş insanlar elde etmektir.
Bireyin düşüncelerinin değişmesi, zamana yayılan bir
durumdur.
E) Kimi yatırımlar kısa vadeli kimiyse uzun vadeli sonuç
verir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu-Ana DüşüncePARAGRAF GENE
1.
3.
ir
s
Kitap okumak için her zaman kendime vakit yaratmışım-
dir. Bir kitabı okurken, ister güzel olsun ister kötü, asla
vaktimi boşa harcadığımı düşünmem. Bütün kitap türleri-
nin okunması gerektiğine inananlardanım. Bu da benim
okuma zevkimi geliştirmiştir. Sonuç olarak da ben değer-
siz, klişeleşmiş bir kitabı ilk cümlesinden anlayabilirim.
Bu nedenle okurun seçici bir okur olması için iyi kitapların
yanında işe yaramaz, sıkıcı kitapları da okuması gerekti-
ğini düşünüyorum. Ancak iyi ve kötüyü bu şekilde ayıra-
bilir okuyucu.
Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) Başarılı kitapları, başarısızından ayırma becerisi her
nitelikteki kitabı okumakla gelişir.
Okuma alışkanlığı olanlar her türde kitabı okurlar.
c) İyi okuyueu kitap okurken zamanın düzgün kuttana-
bilen okuyucudur.
D) İyi bir okuyucu kitap okurken nasıl okuyacağını bilen
kişidir.
E) Kitap okuyan biri için iyi kitap kötü kitap yoktur.