Paragrafta Yapı Soruları

arını işaretleyiniz. ordinat yayınları 4. C 16. Hafta 1885 yılında İngiltere'de hem aşı karşıtı şikâyetlerin araş- tırılması hem de aşı lehine olan kanıtların ortaya konul- ması için kraliyet komisyonu kurulmuştur. Bu komisyon hem aşı karşıtlarının hem de aşı destekçilerinin görüşle- rini dinleyerek faaliyetini sürdürmüştür. Komisyon 1896 tarihli raporunda aşılamanın insanları çiçek hastalığından koruduğuna karar vermiş ve aşı karşıtlarına jest olarak da kümülatif cezaların kaldırılmasını önermiştir. Bunun üzerine 1898 yılında çıkarılan yeni "Aşı Yasası" ile kü- mülatif cezalar kaldırılmış ve aşılamanın etkin ve güvenli olmadığını düşünen ebeveynlerin de bir muafiyet belgesi edinebilmelerine hak tanınmıştır. Bu yasa "vicdani retçi" kavramını ilk kez İngiliz hukuk sistemine sokarak ebe- veynlere vicdan temelli muafiyet hakkı tanımıştır. Yirminci yüzyılın başlarına kadar 200 bine yakın vicdani muafiyet kabul edilmiştir. Bu rakam yıllık olarak o dönemdeki tüm doğumların yaklaşık %25'ini temsil etmektedir. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Kişisel görüşlerden kaçınılmaktadır. B) Bir olgunun ortaya çıkışı ve gelişimi ele alınmaktadır. C) Sayısal verilerden yararlanmaktadır. D) Ele alınan olgunun geleceğiyle ilgili bir öngörüde bu- Junulmaktadır. E) Makale türünün özelliklerini taşımaktadır.

Yazdıklarımı unutmak yolunu seçtim üzerimdeki en- geller azalsın diye. Böyle düşünen bir sanatçının aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklenir? A) Yazın hayatımda sıkıntı yaşamamak için önceki yazdıklarıma donup bakmam. B Tema olarak geçmişe bağlanıp bugününü göre- meyen sanatçı özgün sayılmaz. C) Yazdıklarını unutup her defasında yeni bir dil oluşturmak bir yazarlık engelidir. DY Önceden yazılan yazılar sanatçının sanatı için olumlu bir kaynak sayılmaz. E) Yazdıklarını unutan sanatçı hem kendisi hem de toplumu için bir engeldir.

makales işlerini o en hang Mülahe hidrojen sonuc Och 2. (1) Çocuğun henüz daha okuma ve yazmayı öğrenmeden önce karşılaştığı ilk edebî tür masaldır. (II) Masalın ço- cuğun ruhsal, dil, kültür ve kişilik gelişimindeki yeri hiç kuşkusuz ki çok büyüktür. (III) Masal dinlemeden ya da okumadan büyüyen çocuğun yaşamında, mutlaka büyük boşluklar olacaktır. (IV) Bir kere hayal gücü, düş dünyası renksiz ve kısıtlı olacaktır. (V) Çocuk edebiyatının ve okul öncesi eğitimin hatta ilköğretimin ilk üç yılının vazgeçil- mez ögelerinden biri olan masal konusunda değişik bilim dalları -etnoloji, edebiyat, psikoloji, dil bilim, biçim bilim vb.- bazen ayrı ayrı, bazen de birlikte çalışarak ortak bir yöntem ve sonuç arama çabası içindedir. (VI) Masa- lın temel yapısını ortaya çıkarmaya yönelik en kapsamlı araştırma, Rus biçim bilimci Vladimir Propp'un "Masalın Biçim Bilimi" adlı çalışmasıdır. ordinat yayınları Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) 11 C) IV D) V E) VI B) III C

TYT / Türkçe 10 Evlenen bir insanın sahip olduğu haklar yarıya inerken sorumlulukları iki katına çıkarmış. Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) Yüklem geçişli bir fiildir. B) "Evlenen bir insanın sahip olduğu" sözü, sıfat görevli bir sifat-fiil grubudur. C) Yönelme durum eki almış adlar kullanılmıştır. D) "Evlenen" sözcüğü, sadece yapım ekleri almış, çekim eki almamıştır. E) Belgisiz sifat, sayı sıfatı ve bağ-fiil yer almıştır. 20-len lenn Dupunki

(1) Ananaslar günlük ihtiyacınızı karşılayacak kadar C vita- mini içerir; C vitamini suda çözünebilen, hasarlı hücrelerle savaşan bir antioksidandır (1) Güçlü kemiklere sahip ol- mak için en iyi besinlerden birisi ananastır çünkü meyve günlük önerilen manganez değerinin %75'ini içeriyor, bu da güçlü kemiklere sahip olmamızı sağlıyor. (III) Diğer pek çok sebzede olduğu gibi ananasın içeriğinde sindirime yardım- ci olan lifler vardır ancak diğer meyve sebzelerin aksine ananasta önemli miktarda bromelain bulunuyor. (IV) Bro- melain; proteini parçalayan, sindirime yardımcı olup bağır- sakları rahatlatan bir enzimdir. (V) Az ve öz tüketildiğinde ananas harika bir yiyecektir ancak çok fazla tüketildiğinde sizi rahatsız edebilir, belki de ananasa alerjiniz vardır ve hiç yememeniz gerekir. (VI) Eğer ananas yedikten sonra dudaklarda döküntü veya solunum zorluğu çekiyorsanız muhtemelen bu meyveye karşı alerjiniz vardır ve bu tip du- rumlarda hemen tibbi destek almanız gerekmektedir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci parag- raf hangi cümleyle başlar? AT B) III GULV D) V E) VI

1. Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: İlerle! OF TÜRKÇE Bir yaz günü geçtik Tuna'dan kafilelerle. Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sıfatla belirtilmiş isim tamlaması zarf tümleci görevinde kullanılmıştır. B) Edat (ilgeç) vardır. C) Kurallı birleşik sıfat vardır. B Birleşik yapılı isim kullanılmıştır. E Belirtme durum eki almış sözcüğe yer verilmiştir.

4. Her şeyi söylemiş, konuşacak hiçbir şeyi kalmamış olanların suskunludune kadar acı ve korkunçtur. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle nemer? A Olumsuz isim cümlesidir. B) Öznesi bir söz öbeğinden oluşmuştur. C) Belgisiz sıfatlara yer verliştir. D) Tamlayanı adlaşmış sifat olan bir isim tamlaması kulla- nılmıştır. E) Bir sözcükte birden fazla ses olayı vardır.

. m 8 a uz 1 m 2 Türkiye Geneli Tatbikat Sınavı 22. Yüzü bir karış asık, bir elinde üniversite sınav sonuç belgesi öbür elinde mühendislik bölümlerinin geçen yıl öğrenci kabul ettiği en düşük puanları gösteren cetveller... Büyük bir coşkuyla hayatının planlarını yapması gereken genç kıza şu anda neden mutsuz olduğunu soruyorum. Babası mutlaka bir mühendislik okumasını istiyormuş. "Sen ne okumak isterdin?" diyorum. "Sahne sanatları." diyor. Zaten mühendislik yapmayacakmış. Diplomasını babasına verip dört yıl gecikmeyle hayalinin peşinden koşacakmış. Babayla kızı arasına girilmeyeceği için susuyorum. O öğrenci belki şimdi hayranlıkla izlediğimiz filmlerin senaryolarını yazıyor ve başrollerinde oynuyordur. Sonunu bildiğim en tatlı isyan ise müzisyen bir arkadaşıma ait. Üniversiteden mezun olur olmaz babasına mühendislik diplomasını verip derhâl konservatuvara yazılmış. Şimdi uluslararası tanınmışlığı olan saygın bir sanatçı. Üniversitelerin sanat ağırlıklı bölümlerinin aileler tarafından onaylanmıyor oluşu, gençleri büyük bir mutsuzluğun içine ve maceraya iteklemektedir. Oysa ----- Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) gençlerin tercihlerine saygı duymalı, onlara özgürce yaşamlarını şekillendirme fırsatı vermeliyiz B) ailelerin niyeti kötü değil, bunun anlayışla karşılanması gerekir C) öğrenci, öğrenmek istediği alanı kendi belirlerse şüphesiz ki daha başarılı olacaktır D) örneklerden de anlaşıldığı üzere, istediği alanda eğitim gören gençler daha başarılı olabilmektedir. E) öğrenciler kendi ilgileri doğrultusunda bir okula gitseler zaman da kaybetmemiş olacaklar

5. Mağaranın dibindeki yumuşak kuma, boylu bo- (1) "0, Sıfır Hata yunca uzanırdım. Mavi deniz, yanaşırken ber- (III) (II) rak zümrüt olur, sonra en saf göğün en beyaz (IV) bulutu gibi bembeyaz köpürürdü. (M) Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden han- gisi, bir varlığın neye ait olduğunu bildiren ek almıştır? (Á) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

16. Her şeyden bihaber olan bir adamım ben. Şapkamın altında yaşarım. Kimsenin etlisine ve sütlüsüne karışmayan, yapayalnız biriyim. Bunu başkaları söylemiyor, ben kendim dile getiriyorum. İnanabilirsiniz siz de. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Bir adı niteleme görevinde kullanılan ad takımı bulunmaktadır. B) Özneyi pekiştirme görevinde kullanılan dönüşlülük zamiri vardır. C) Tamlayanı belgisiz adil olan ad takımına yer verilm D) Türkçenin sondan eklemeli dil olma özelliğine ayk sözcük kullanılmıştır. E) Kurallı birleşik eylem bulunmaktadır.

Deneme 14 14. Osmanlı saray geleneklerinin vazgeçilmez bir unsu- ru olarak görülen ve Osmanlı hükümdarlarının salta- nat makamına oturmaları nedeniyle düzenlenen kılıç kuşanma merasimleri, resmî belgelerde "taklid-i seyf, takallüd-i şemşir" olarak tabir edilmektedir. Bu mera- simlerde kılıç şeklinde yazılmış padişah fermanlarının yanı sıra, kılıcı kuşananın muzaffer olması dileğini simgeleyen kılıç üzerine ayet yazılması geleneği ve merasimler esnasında edilen dualar ile de kılıcın kutsal- lığına vurgu yapılmıştır. Bu merasimler, ayrıca Osmanlı padişahlarının din savaşçısı özelliklerini vurgulayan en önemli temsil araçlarından birini teşkil etmektedir. İki aşamadan oluşan ritüelin birincisi, törenin yapıldığı alana kadar gidişi ihtiva eden kılıç alayı; diğeri de kutsal kabul edilen kılıçlardan en az birinin kuşanılmasından oluşan kılıç kuşanma (tören) aşamasıdır. Selçuklularda da uygulanan bu merasim, Osmanlılara intikal ederek tarihsel süreçte kendine özgü bir nitelik kazanmıştır. Osmanlı Devleti'nde bu geleneği başlatarak kılıç kuşa- nan ilk padişah Yıldırım Bayezid kabul edilirken kılıç kuşanmanın gelenek hâline gelmesi ise II. Murad'ın saltanatı ile birliktedir. Bu parçada kılıç kuşanma merasimi ile ilgili aşağı- dakilerden hangisine değinilmemiştir? Ak olarak hangi Türk devletinde görüldüğüne B) Padişahların savaşçı özelliğini simgelediğine Uygulama safhalarının neler olduğuna Zaman içerisinde özgünlük kazandığına Devlet kayıtlarında farklı adlarla anıldığına 15

11 Biz eleştirinin ne demek olduğunu bile daha anlayamıyorduk, Bu cümledeki çekimli eylemle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Birleşik çekimlidir. B) I. çoğul kişi ile çekimlenmiştir C) Kip kayması yoktur. D) Haber kipiyle çekimlenmiştir Basit yapılıdır. çocuk olacak cekte a tembel daha s Bu par lardan A) I m çe C) III D) IV E) V

7. Yeşil alanlardan uzakta olmak, stresli bir yaşamı beraberin- de getiriyor. Çünkü doğayı yok eden karmaşık düzendeki yapılar, algılarımızı etkiliyor ve zihinsel yorgunluğu yoğun şekilde hissetmemize neden oluyor. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisinin ör neği yoktur? A) Ünlü düşmesi Ünsüz yumuşaması Ünsüz benzeşmesi Ünlü daralması EXÜnsüz türemesi

A TYT/TURKCE 39 ve 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. İngiliz polisiye yazarı Lindsay Ashford, İngiliz edebiyatının ünlü ismi Jane Austen'in aile içinde zehirlenmiş olabilece- ğini iddia etti. 17. yüzyılın sonunda romantik edebiyatın önemli yapıtlarına imza atan yazarın son mektuplarını te- mel alan iddia, Austen'in aile içinde bir cinayete kurban gitmiş olabileceğini öne sürüyor. 1817 yılında 41 yaşın- dayken gizemli bir şekilde son nefesini veren İngiliz ya- zar, ölümünden kısa bir süre önce kaleme aldığı bir mek- tupta "Şimdi birkaç gün önceye göre kendimi çok daha iyi hissediyorum. Yüzümdeki sarımsı soluk renk gitgide kayboluyor." diye yazıyor. Ashford, yüzdeki renk değişi- minin pigmentlere bağlı olduğunu öne sürerek arseniğe bağlı ölümlerin yavaş yavaş gerçekleştiğine vurgu yapı- yor. Geçtiğimiz yüzyılın ortasında Jane Austen'den alınan bir saç örneğine uygulanan analizde zehirli bir maddeye ait izlere rastlanmış, ardından da yazarın bazı edebiyat tarihçilerinin iddia ettiği gibi verem, kanser vs. hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirdiği iddiaları ortadan kalkmıştı. Ashford, Jane Austen'in zehirli maddeyi o dönemde ro- matizma tedavisinde önerilen bir madde aracılığıyla almış olabileceğini öne sürüyor. Polisiye romanların yazarı Ash- ford, Austen'in aile içindeki geçimsizlik nedeniyle kendisi- ne düşman olan kişi ya da kişilerce zehirlenmiş olabile- ceği iddiasından vazgeçmese de Austen araştırmacıları Ashford'un iddiasını inandırıcı bulmuyor. kesin A TYT-ÖZEL-5 HR 40. Aşağıdakilerden hangisinin Ashford'un düşünceleri- ni desteklendiği söylenemez? A) Austen'e romatizma ilacı bahanesiyle verilen arseni- ğin geçtiğimiz yüzyılda yapılan saç teli incelemesiyle ortaya çıkması B) Ashford'un yüzdeki sarımsı renk pigmentleriyle Austen'in arsenikle yavaş yavaş öldürülmesi arasın- da bağ kurması C) Austen'in mektuplarında şüphe verici ayrıntılara odaklanması D) Aile içi geçimsizliklerden ötürü Austen'in aile içi düş- manlarından şüphe duyması E) Ashford'un arsenikle ilgili ölümler hakkındaki bilgisi- nin yaşanan olayla örtüşmesi A 1. Bu testte sırasıyla, Tarih (1-5). Coğrafya (6-10), Felsefe (11-15), Din K Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini yasal olarak almak zorunda olmayan (21-25) alanlarına ait toplam 25 adet soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Sosyal Bilimler Testi için ayrılan kısm 1. Bazı araştırmacılar Moğollarla ilgili olarak aşağıdaki ifa- deleri kaleme almıştır: "Isinin sıfırın altında 251 bulması olağan bir hâdisedir. Bora eser, firtina çıkar, üstelik sık sık da deprem olur. Etrafta çok yüksek, sivri kayaları bulutlara değen dağlar vardır. Yerde ağaçlar bitmez, biten şey yalnız yabani otlardır. Burada ekin yetişmez. Sütle beslenirler. Deriden dikilmiş elbise giyerler, keçe çadırlarda yaşarlar, bununla beraber şen ve neşelidirler." Bu bilgiler doğrultusunda Moğollar ile ilgili aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? 3. A) Coğrafi şartlar yaşamı zorlaştırmıştır. B) Göçebe bir hayat tarzı söz konusudur. C) Tarımsal üretim için gerekli şartlar mevcut değildir. D) Ticari faaliyetlerden önemli gelir elde etmişlerdir. E) Dağlık ve engebeli bir bölgede yaşamışlardır. 2. Sultan Kilicarslan, yaşlılık çağında ülkeyi on bir sında paylaştırdı. Kılıçarslan, Anadolu Selçuklu Konya'da otururken melikler bulundukla

e-başarıyı hirin dışına ar yüklemesi, çin yeterli rindan lar onun iç büyük ması ve bu karılması biz muştur. ngisi E) Il ve IV azarların da onlar bilmez. arın dan da B PALME YAYINEVİ 35. T B TYT/PLM/003/23 Seyahatnamelerin öznellik unsuru içerdiği gerekçesiyle tarih yazımında ve araştırmalarında kaynak değeri taşıyıp taşımadığına dair uzun süredir birtakım tartışmalar yapılmaktadır. • Türkiye'de gerek yerli gerekse yabancı seyahatnamelere dayalı olarak yapılan çalışmaların hem sayı bakımından azlığı dikkat çekmekte hem de bu tür çalışmaların geçmişi çok geriye gitmemektedir. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Bazı seyahatnameler yazarının kişisel görüşünü içerdiği için dünya ve Türk edebiyat tarihçileri tarafından çok güvenilir kaynaklar olarak görülmemiş, seyyahların yazdığı eserlere hep üvey evlat muamalesi gösterilmiştir. BY Türk edebiyatında seyahatnameler üzerine yeterli araştırma yapılmamış, bu alanda verilen eserlerden çokça yararlanılmamıştır çünkü edebiyat tarihçilerimiz bu eserleri edebî bakımdan yetersiz görmüştür. C) Türk edebiyatında seyahatnameler üzerine yapılan çalışmaların azlığı ve bu çalışmalara geç tarihte başlanmasının nedeni olarak bu eserlerin öznellik taşıması ve eserlere edebiyat tarihçileri tarafından şüpheyle yaklaşılması gösterilebilir. D) Seyyahların anlatımına duygularını katmaları, bu eserlerin edebiyat tarihi için kaynaklık oluşturamayacağı düşüncesi yüzyıllarca tartışılmış, edebiyatçılar bu konuda ortak bir karara varamamıştır. E) Türkiye'de seyyahların anlattıklarının edebiyat tarihçileri tarafından değer görmemesinin farklı nedenleri vardır ancak bu yazarların anlatımda abartmalara yer vermesi ve öznel davranması bu nedenlerin en önemlileridir.

1 28. Özellikle yazarlar açısından günlükler sadece yaşanılan günlerin kaydı değil, edebî serüvenlerinin de kaydıdır. Ya- zarlar günlüklerinde, yaptıklarını, insanlar, hayat, edebiyat hakkındaki düşüncelerini kaydetmekle kalmaz; yazmak- ta oldukları ve yazacakları kitaplarını tartışır, âdeta kendi kendileriyle söyleşirler. Kitaplarının yazılma serüvenlerini, ilerleyişlerini, problemlerini kaydederler. Böylece --- Vünlükler günlüklerden yazarın hedeflerini ve vardığı yerleri gör- mek mümkün olabilir II. günlüklerin edebî eleştiriye ve biyografik çalışmalara katkısım büyük olduğu görülür III. günlüklerin muhatabının, yazarın bizzat kendisinin ol- duğu görülür Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarı- dakilerden hangileri getirilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) ve E) vel C) Yalnız III ritmik