Roman ve Romanın Yapı Unsurları Soruları

14. Arkeolog olmayı çocukluk yıllarimdan beri düşledim In- sanin düşlerini gerçekleştirebilmesi ne güzel şey. Insanlik tarihi ve tarih Öncesi hakkında bilgi toplamak için eski uygarlıklann geride bıraktiči mimari yapi esya kemik vb. kalintuları inceliyorum. Aletler, mağara resimleri, bina kalıntıları... Heosi de bana büyük heyecan veriyor. Uyumlu bir ekiple, aylar hatta bazen yıllar süren kazılarla bunlar gün işığına çıkarmak ne büyük bir mutluluk! Kazılar sonucundaki bulguları, daha önce yapılmış araştırma verileriyle karşılaştırmak IL) insan topluluklarının biyolojik yapısını incelemek III. Geçmiş kültürlerin kökeni ve gelişimi ile ilgili teoriler geliştirmek Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin calisma alanına girer? A) Yvell I ve III C) Il ve in velion D) Yalozi Yata' E) Yalnız!

44. Bazı kökler vardır ki insanlık tarihiyle ilgilidir. Düşünce tarihiyle, ülkelerin kimliğiyle, kültürüyle, insanın var oluşuyla ilgilidir. Has şiirin kökleri de böyledir. Böyle değilse zaten o şiir yaşama veda eder. Şair, insanlığın bütünü içinde yer aldığı hissine sahip değilse, bu duyguyla yazmıyorsa, bana göre boşluktadır; bir yer edinemez edebiyatta. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz? A) İnsanlık durumuyla ilgili olmayan şiirin yaşama şansı yoktur. B) Bir şairin edebiyattaki yeri ve değeri nerede durduğuna bağlıdır. C) Şiirin kökleri, öteki sanatlardan daha eskiye uzanır. D) insanlığın bütününe ait bir duygudan yoksun bir şair kalıcı olamaz. E) Iyi şiir, insanlığın kültürel birikiminden izler taşır.

12 19 14 15 16 17 18 19 20 B A D E B B E E B AYT/ Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 15. Di tur e: V r F 14. Modern ve postmodern romanlar yazan, dünya çapında tanınmış bir yazarımızdır Orhan Pamuk. 2006'da kar roma- nı ile Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır ve bunu başaran ilk ve tek yazarımızıdır. Kişi ve mekânları canlandırma- da, tasvir ve tahlilde usta bir kalemdir. (1) Cevdet Bey ve Oğulları adlı eserinde II. Abdülhamit döneminden başlaya- rak Türkiye'deki modernleşme hareketini, Cevdet Bey'in ve oğullarının üç kuşaklık hikâyesini anlatır. (11) Sessiz Ev adlı eserinde biri devrimci, biri tarihçi biri de zengin olmayı aklına koymuş, üç torunun İstanbul yakınlarında oturan babaanne- lerinin ziyaretlerini ve onun anılarını dinlemelerini konu edinir. (III) Kara Kitap adlı eserinde İstanbul'un sokaklarını, geçmi- şini, kimyasını ve dokusunu, kayip karısını arayan Avukat Galip aracılığıyla anlatır. (IV) "Bir gün bir kitap okudum, hayatım değişti." sözüyle başlayan Benim Adım Kırmızı adlı eseri alegorik bir romandır, üniversite öğrencisi Osman'ın, arkadaşı Canan'dan alıp okuduğu kitap ile çevresine karşı duyarsızlaşmasını anlatır. (V) Masumiyet Müzesi adlı ese- rinde günlük hayat, resim, arkadaşlık, yalnızlık, mutluluk, gazeteler ve televizyon, aile gibi konuları Basmacı ailesinin oğulları Kemal ve yoksul Keskin ailesinin güzel kızı Füsun arasındaki aşk üzerinden anlatır. Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır? A) B) II C) III D) IV E) V

18. İç monolog tekniği, karakterin duygularının ve düşünce- lerinin, belirli bir mantık sırasıyla karakterin ağzından, olduğu gibi anlatılmasıdır. Bu teknikte karakterin kendi kendine konuşmalarına yer verilir. Bunun yanı sıra ka- rakterin duygu ve düşüncelerini akıcı ve sade bir biçimde günlük konuşma diliyle öğreniriz. Bu teknik, karakterin iç dünyasının okuyucu tarafından anlaşılmasında çok önemli bir yer tutar. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi iç mo- nolog tekniğiyle ilgili doğru bir bilgi değildir? A) Karakterin iç dünyasının anlaşılması açısından önem- lidir. B) Günlük konuşma dilinin yansımaları görülmektedir . C) Ortaya çıkmasında karakterin hayal dünyası belirleyi- ci olmuştur. D) Karakter, kendi kendine konuşmakta ve duygularını aktarmaktadır. E) Kişinin ağzından çıkanlar belirli bir mantık sırasında aktarılır.

9. Ağa - köylü çatışması, Cumhuriyet Dönemi romanlarında sıkça işlenen temalardan biridir. Bu eserlerde ağaların köy halkına yaptıkları zulüm, baskı ve ekonomik yaptırım gibi konular üzerinde durulmuş, Anadolu halkının çaresizliği, yoksulluğu, zorlukları gerçekçi bir bakışla dile getirilmiştir. Bu parçada söz edilen durum aşağıdaki roman kişilerinin hangileri arasında yoktun? A) Abdi Ağa - İnce Memed B) Bekir Ağa - Zeliş C) Küçük Ağa - Çolak Salih D) Musdu Ağa - Dürü E) Sorikoğlu Ağa - Cemo

22. Anlatılanların çoğunda gerçekle hayal, geçmişle şimdiki zaman, karakterin kendi iç hesaplaşmaları ve yazarın gerçek hayatındaki diyaloglar iç içedir. Kahramanın iç sesi, bir iç monolog örgüsüyle yazarından izler taşıyarak bir görüntüler bütününün parçalarını bizlere ulaştırır. Karmaşanın bir aracısı yoktur, dilsel bir dökülüştür âdeta aktarımdaki. İşte bu tekniğe bilinç akışı denir ve postmodern romanlar sıklıkla bu teknikten beslenir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki parçalardan hangisi bilinç akışı tekniğine örnek gösterilebilir? A) Sinemanın ağır havası ciğerime su gibi doldu. Sustum. Kalktılar. Işıklı çarşılardan geçtiler. Ben arkalarından mahzun baktım. Yapayalnız kalmış gibi idim. Onunla konuşaraktan bir lokantaya girdim. Lokantanın sahibi bir kadındı, yanağında beni vardı. B) Yüzümü görmek için yavaşladılar. Sanki ben her akşam onunlaymışım gibi bir yalnızlık duyuyorum. O cuma günleri gelirdi. Alçıdan, ağzı pipolu gemici onu beklerdi. Güneş, muşamba perdede tam üçü işaret ederdi. C) Çuvallar İstanbul'a gidiyor, İstanbul'dan çuval geliyordu. Benim ticaretten anladığım bu kadardır, arkadaşın da daha fazla değildi, kasa para doluyordu. Ama genç adam para ile ne yapılabileceğini bile unutmuştu. D) Balıkçı dediğin kendi kendisiyle konuşan adamdır, diyeceğim ama yanlış olur. Doğrusu, balıkçı kısmının geveze olmayışıdır. Balıkçının gevezesine hiç rastlamadım. Sonunda şöyle bir neticeye vardım: İnsan balıkçı ise geveze değildir. Geveze ise balıkçı değildir. E) Her mevsim melankoliktir. Bunları düşünmek istemiyorum. Fakat elden ne gelir? Nasıl olsa düşüneceğim. Yine akşamın melankolisine kapıldım, biraz ilerler misin? Karli kış akşamında hiçbir yere gitmeyeceğim. İsterse gitti desinler, hiç kimse yok nasılsa, hiçlik! LİMİT YAYINLARI 24.

YAYINLARI 5. Birçok kez Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen sanatçının eserleri yüzlerce dile çevrilmiş, sinema ve tiyatroya uyarlanmıştır. Çukurova, Toroslar romanlarındaki mekânlardır. Anadolu, deniz ve şehir de mekân olarak seçilmiştir. Üsluptan ziyade konuya önem vererek halk dilindeki deyim ve atasözlerinden ustaca yararlanmıştır. Kişileri yaşadıkları çevrenin ağzıyla konuşturmuştur. Anadolu destan ve efsanelerini, söylencelerini, masallarını, halk hikâyelerini çağdaş roman anlayışıyla birleştirerek kendine özgü bir üslup oluşturmuştur. Betimlemeleri uzun, etkili ve canlıdır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen sanatçıya ait değildir? tase lcone A) Yer Demir Gök Bakır B) Binboğalar Efsanesi C) Onuncu Köy D) Ölmez Otu retcelson Dirlis kona Ahmet Desta E) Yusufçuk Yusuf Falcon Baylen Vilabin och

2. Yazar; Selim Işık, Turgut Özben ve Süleyman Kargı'nın iç içe giren öyküsünde neyi göstermeye calısmaktadır. Şehirli aydının köksüz ve retorik hayatını m 2 Bütünüyle-modern şehir hayatının isteklerinin, bağımlılıklarının kısaca düşünme ve yaşama biçiminin boşluğunu mu? İdeolojilerin, getirip bıraktığı karanlık eşikleri mi? Ya da bütün bunların içerisinde yaşayan bir aydının eninde sonunda düşeceği bunalım ve kaçışı mı? Galiba bu romanda bunların hepsi gösterilmeye çalışılmıştır. Romani kaplayan kara mizah, bunalımın ağırlığından kaynaklanmaktadır. Bu parçada sözü edilen roman ve yazarı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Boğazkesen - Nedim Gürsel B) Yeni Hayat - Orhan Pamuk C) Fikrimin İnce Gülü - Adalet Ağaoğlu D) Tutunamayanlar - Oğuz Atay E) Troya'da Ölüm Vardı - Bilge Karasu - -

10. Halil Ağa, elindeki tesbihi şakırdatarak kahvenin sundur- ması üzerinden oğluna seslendi. "Murat, şu hayvana bi su içir sevabına. Susuz gurban idersez ruzumahşerde davacı olu bizden." dedi. Oğlu, kahvecinin kirli fincanları içinde yıkadığı kovayı aldı, telve kokan suyu kahvenin önündeki tozlu yola serpti, tozla karışık bir su buğusu yükseldi sicak topraktan. Gitti, çeşmenin yalağından acele doldurdu kovayı, ağacın gölgesinde yatan Sarı Öküz'ün önüne koydu. Sarı Öküz, üzerine konan sinekle- ri kuyruğuyla, tembel tembel yelpazeliyordu. Yarı uykulu gözlerinde sıcaktan, sineklerden bezgin bir hâl vardı. Su- ya bakmadı bile. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Öğreticilik kaygısı ağır basmaktadır. DX Anlatmaya dayalı bir edebî türden alınmıştır. C) Anlatımda üçüncü tekil kişiden yararlanılmıştır. Ağız özelliklerinden yararlanılmıştır. *) Betimleyici ögelere yer verilmiştir.

9. Öykülemenin "görülen yaşantı" şeklindeki temelini oluşturan ve ileriye dönük "zaman atlaması" ile "olay genellemesi” tek- niklerini kapsayan yöntemdir. 12 Bu cümlede tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisi- dir? B) Özetleme A) Betimleme D) Kurgu C) Montaj E) Sahneleme

20. Yedi yıl oluyor, Bey, köyü köylüsüne sattı, parayı cebine katti, gitti. Karataş Köyü dört yüz bin lire borç ödedi. Ödedi emme nasıl ödedi? Orasını gel Karataş'a sor. Öküz, inek, dana... Un, bulgur, tarhana... Pazarda para eden ne varsa sattı. Daha da satıyor. Borç bitmedi daha. Ödedi dediğime bakma. Bey parasını pangadan aldı. Hökümetin panga- sindan. Panga da bizden alıyor. Bir dünya fayızıynan... Bu parça, içeriği ve üslubu dikkate alındığında, aşa- ğıdaki yazarların hangisi tarafından yazıldığı söylene- bilir? A) Abdülhak Şinasi Hisar B) Peyami Safa C) Talip Apaydın D) Haldun Taner E) Ahmet Hamdi Tanpınar

22. Ömer Seyfettin ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Toplum için sanat anlayışıyla milli değerlere yö- nelmenin önderliğini yapmıştır. B) Anadolu insanının yaşamını, acılarını anlatan ya- zar aynı zamanda Türk sosyolojisinin de kurucu- su olarak geçer. C) Hikayeciliği meslek olarak gören ilk sanatçı olup realizmden etkilenmiştir. D) Öykülerinde anlatımı etkili kılmak için efsaneler- den, atasözlerinden, deyimlerden ve halk hikaye- Jerinden sık sık faydalanır. Hikayeleri teknik açıdan zayıftır; tasvirlere, psiko- lojik tahlillere önem vermez.

o BRANS o SORU KİTAPÇIK NUMARASI O O 0 0 O SIRA NO MARASI DENEME-10 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bile yapılmiştir? ruzan, büyük kentler bas! leri mücas DENEME-10 sled ve en mas werden segir Sever Ruhi 22. Ekort Aç gözünü de düşlerden uyan. Simurg'u premesen de barli küçük bir serçeyi gör. Kat Dagina varamasan bile hiç olmazsa evinden çıkıp kinara açıl; bocekleri, kuşları, çiçekleri ve tepeleri seyret. Birak dünyanın haritasını yapmayıl Daha hayattayken bir taşı bir taşın üstüne koy. Gülleri ve bülbülleri göremeyip gün boyu evinde oturan adam dunyanin kendisini hiç görebilir mi? Uyanıklar âlemindeki dayısı ona bunları söylerken uyku hâlindeki Uzun İhsan Efendi ise düşünde muhteşem bir korsanı görüyordu. Düş, yatağan- lar, kılınç şakırtıları, Rum ateşi ve naralarla dolup taştı. Yatağını dişlerinin arasında olduğu halde bu korsan, bir gemiye rampa ediyor, topları ateşliyor, firtinalarda dümene asılıyor ve durup dinlenmeden yıldızları sayıyordu. Bu muhteşem korsan, dayısı Arap ihsan'di. Sen Ihsan Oktay Anar'ın "Puslu Kıtalar Atlası" adlı romanından alınan bu metinle ilgili olarak Eski metinlere gönderme yapılarak metinler Eski arasılıktan yararlanılmıştır . + Montitet Toyr I. Düşle gerçek iç içe verilerek eserin kurmaca olduğu hissettirilmiştir. #. Anlatma tekniğinden ve hâkim anlatıcıdan yararlanılmıştır. IV. Okuyucuyla úst kurmaca bağlamında doğru- dan iletişim kurulmuştu. hangileri söylenemez? Var B) Yalnız 11 xvott E) Yalnız IV

Fenerin ışığı, yolun üstüne bir daha düştü. Suat uzak- laşmış bile tek balığını sallıyor elinde. İstasyona yedi da- kikada, evine on dakikada varır. Döndüm. Denize inen yolun başında işığın sandalı aydınlatmasını bekliyorum. Sandal çırpıntılı ışığın içindeyken atiyorum balığı. Küf, kof, katılmış katığının sesi geliyor. Eve gitmek uzun sü- rer. En azından on beş dakika, üşeniyorum. Usanç geldi bu yoldan. Babam kızmış, kapının sürgüsünü gene sür- dürmüştür anneme. Otele gitsem. Ömrümde giremedim; gicirtılı, esnedi esneyecek gibi duran kapısından içeri. Yilla da geçerim önünden. Ne zaman gelecektim sanki. Yatağımı evimi severdim şimdiye kadar, oda de- meli, oda demek daha doğru olur. Odamı, yalnız odamı severdim. Ondan da soğuttular sanki beni. Garip olacak, kılığım da pek uygunsuz, aldırma. Kapı sürgülü olsa bile bodrum penceresinden girerdim. O da olurdu. Otel, oteli denemeli. Yeni bir oda görürüm sırası gelmişken... Pa- ram var. 21. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Olaylar kahraman bakış açısıyla anlatılmıştır. + B) Betimlemelere yer verilmiştir. + C) Günlük hayatın içindeki bireyi ele almıştır. + D) Sade ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır. t E) Toplumcu gerçekçi bir anlayışla yazılmıştır. 22. Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangi- sine yer verilmiştir? A) Diyalog B) Bilinç akışı D) ç çözümleme E) Ceriye dönüş C) Özetleme

20 18. 1. - bir kasabanın toplumsal yapısının aşk öyküsüy- le süslenerek verildiği bir romandır. II ..., alışılmış eşkiya tipinin değiştirildiği, Çukurova köylüsünün gerçeğinin yansıtıldığı toplumcu gerçek- çi anlayışı yansıtan bir eserdir. III. ---, Mütareke Dönemi Osmanlı aydınının ve İstan- bul'unun mücadelesini ele alan bir romandır. Baş. kahraman Kamil Bey'in şahsında, aydın bir Türk'e düşen görevler dile getirilir. IV. ---- romanında, bir Anadolu kasabası olan Akse- hir'den yola çıkılarak Milli Mücadele'ye ve Kuvayı Milliye hareketine odaklanılmıştır. Numaralanmış açıklamalarda boş bırakılan yerlerden birine aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Kuyucakli Yusuf B) Bereketli Topraklar Üzerinde C) Ince Memed D) Esir Şehrin insanları E) Küçük Ağa eis 19.. Öyküleriyle Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunan yazarlardandır. Çözülme, Çok Sesli Bir Ölüm ve Çarpılmışlar, bir ara- Imün kitantir Merkezinde bire-

Hikâyenin serim bölümünde hikâye kişisi hikâyeciye, "Hem yarım kalmış bir hikâyenin kahramanı durumunda hissediyorum kendimi hem de kanlı canlı herkes gibi bir insan. Fakat ne birincisi ne ikincisiyim. Hikâyem yazılıp tamamlanmadı benim." diyerek düşüncelerini aktarır. Hikâyeci, "Kendi iradeni kullanıp bir yola çıktın, kendi hikâyeni yazdın ya! Hatta bir dergide de yayımladık onu, artık tamamlanmış bir hikâye kişisisin.” şeklinde cevap verdiğini hikâye anlatımına dahil eder. Bu parça hikâyecinin hangi anlatım tekniğini kullandi- ğını göstermektedir? A) Üst kurmaca B) Bilinç akışı C) Geriye dönüş D) İç çözümleme E) Tasvir