Romanın Yapı Unsurları Soruları

2020-AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 22. Beyazıt Havuzu'nun kenarındaki kanepelerden birine oturmuş, sizi bekliyorum. Yaşını almış bir adamın yirmi yaşındaki çocuk kederlerini, sevinçlerini yaşaması ne demektir, diye düşünüyorum: Belki bir geç olma hadisesi... Belki de bir çeşit hazları, kederleri, çocuklukları uzatma temayülü... Ama bu uzayan yaz, kışın gelmeyeceğine alamet değil. Kış müthiş olacak, kar yolları kapayacak, bembeyaz ovada ölülük uzayıp gidecek... Sizi bekliyorum. Sizi göreceğim, içimde bir şey koşacak. Siz görmeden geçeceksiniz. Ben kederle sevinci duyup dalacağım istediğim âleme. Dünyayı yeniden kederlerle kuracağım. Sonra çarşılardan çarşılara, insan sesleri arasında, her şeyi sizinle kurulmuş bir şehirde dolaşacağım. Herkes geçti, siz geçmediniz. Yüzünüzü göremedim. Bayramım, çocukluk bayramım salıncaksız geçmiş gibi gözüme yaş doldu. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Öykü kişisinin hayal kırıklığından bahsedildiğ B) Anlatımda yer yer betimlemelere başvurulduğu C) Düşüncelerin, bilinç akışı tekniğiyle aktarıldığı D) Gerçekle hayalin iç içe geçtiği bir anlatıma sahip olduğu E) Durum hikâyesine özgü nitelikler taşıdığı C ttir.

13. Bu dönem yazar ve şairleri edebiyatı, siyasi ve sosyal düşünceleri yaymak ve halkı eğitmek için bir araç olarak görmüşlerdir. Bu sebeple edebi sanat yapmayı değil; topluma faydalı olmayı amaçlamışlardır. Yine bu dönemde edebiyatımıza Batı edebiyatından gelme roman, tiyatro, edebi eleştiri gibi yeni türler girmiştir. Yukarıda kısaca tanıtılan edebi dönem aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Tanzimat Dönemi B) Servet-i Fünûn (Edebiyat-ı Cedîde) C) Fecr-i Âti D) Milli Edebiyat E) Cumhuriyet Dönemi

ki V 260 6. Tanzimat romanlarında işlenen başlıca konular: aile, evlilik, eğitim, esaret, yanlış Batılılaşmadır. Bu konular işlenirken ya- zarların kullandığı başlıca yöntem, pozitif ve negatif örnekleri bir arada gösterip kötüyü yererken iyi örneğin üstünlüklerini göz önüne sermektir. Bu sebeple ideal özelliklere sahip birçok tip oluşturan dönem yazarları, "yeni aydın tipi" adı verilen Do- ğulu ve Batılı özellikleri bir arada ve şahsında toplayan insan tipini sık sık romanlarında işlerler. Buna göre, 1. Araba Sevdası - Bihruz Bey II. Turfanda mi Yoksa Turfa mi - Mansur Bey III. Felâtun Bey ile Râkım Efendi - Râkim Efendi IV. Jön Türk - Nurullah Bey V. İntibah - Ali Bey in tiplerinden hangileri "yeni aydın tipi"ne örnek gösterile- mez? A) I ve V B) I ve IV C) II ve V D) III ve V D) IV ve V A) öğreti örne timiz ise gös olar nite Bu ha

31. Yaşadığı coğrafya ile bir toplumun oluşumu, ayırıcı vasıfları, tarihi ve kaderi arasında çok sıkı bir bağ olduğu, eski çağlar- dan beri iddia edilir. Bu tez, peygamberlerden, Hititli, Mısırlı, C Yunanlı filozoflara kadar pek çok kez dile getirilmiştir. Hatta bunu bütünüyle dışlayan bir toplum bilimi tezi yok gibidir. Buna rağmen bunun bir sosyolojik sistem olarak ele alınışı 19 - 20. yüzyılı bulmuştur. Bizde de Yahya Kemal'in tarihimizi Anado- lu'ya göçle başlatmamız gerektiği teziyle gündeme gelmiş ve Anadolucular tarafından daha etraflica ele alınmıştır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Bir toplumun oluşumu, vasıfları, kaderi eski çağlardan beri yaşadığı coğrafya ile alakalı olduğu iddiasına B) Toplum-coğrafya ilişkisinin ele alınışının son yüzyıllarda arttığına 31 C) Peygamberlerden, Hitit, Mısır, Yunan filozoflarına kadar coğrafya toplum ilişkisinin dile getirildiğine D) Bizde tarihimizi Anadolu'dan başlatmamız gerektiğini sa- vunan görüşlerin bulunduğuna E) Türklerin Anadolu'yu fethinin edebiyat anlayışları üzerinde etkili olduğuna

4. Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Turan Oflazoğlu- IV. Murat B) Orhan Asena- Tohum ve Toprak C) Ahmet Kutsi Tecer-Köşebaşı D) Haldun Taner-Sarı Naciye E) Muhsin Ertuğrul- Yasin Efendi

TÜRK DİLİ VE EDEBİYE T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Batı Etkisinde Gelişen Türk Edet 1. 4. Aynı s tinleri Cumhuriyet Dönemi şairlerindendir. İlk şiirlerini Varlık, Aile, Yaprak ve Yeditepe dergilerinde yayımladı. Orhan Veli ve Melih Cevdet'le çıkardıkları Garip kitabı ile yeni şiirin kurucu- larından oldu. Yaşayıp Ölmek, Aşk ve Avarelik Üstüne Şiirler, Aşağı Yukari, Karga ile Tilki adlı şiir kitaplarında Garip şiir anlayışına uygun biçim ve içeriğe sahip şiirlerini toplamıştır. mek ait ö. 1. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? = = = A) Oktay Rifat Horozcu B) İlhan Berk C) Turgut Uyar D) Sezai karakoç E) Cahit Zarifoğlu E

S.7 Geleneksel olanı günün anlayışına uydurma, geleneksel yapıyı ve anlatımı reddederek yeniyi ortaya çıkarma anlayışı vardır. Bu özelliklere uygun anlayışta roman ve hikâyeler yazan bir sanatçı aşağıdaki anlayışlardan hangisine uygun olabilir? A) Modernizmi esas alan anlayış B) Bireyin iç dünyasını esas alan anlayış C) Toplumcu gerçekçi anlayış D) Milli edebiyat anlayışı E) Öz şiir anlayışı

3. ill Tanrı yetenek vermediğinden parlak su- nuş sözleri bulamam bir türlü ( ) bulduk. larım da yapay ve soğuk görünür. Bir de şu soruyu kendime sormadan edemem () Doğru mu bu yaptığım Bu parçada ayraçlarla ( ) gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir? A) () (:) (?) e) () (-) (?) 01 ?) B) (:) (:) (!) D) (:) (,) (...) ) E) 07 0) (?)

ZİYA PAS Tanz A) Öykülerinde kıssadan hisse bulunduğu B) Sanatlı bir üslup kullandığı Sy Okuyucularla diyalog kurduğu D) Meddah öykülerinin anlatım tekniğinden yararlandığı EY Halkı bilgilendirmek ve bilinçlendirmek istediği rinda düş van kop yaş ele 1 Bir 5. öld şi o g V Çok sayıda öykü ve roman yazmış olmasına rağmen tekrara düştüğü pek görülmeyen ---- eserlerinin sonunda iyileri ödüllendirirken kötüleri cezalandırması, toplumcu (sosyal) edebiyat anlayışına bağlanmasıyla açıklanabilir. Batı romanları arasında çok beğendiği romanlar oldu- ğunda hemen onlara karşı bir benzerini yazma yoluna giden sanatçı, kendisinden sonra gelen Hüseyin Rahmi Gürpinar gibi popülist bazı sanatçılar üzerinde de etkili olmuştur. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilebilir? y A) Ahmet Mithat Efendi'nin BY Şemsettin Sami'nin C) Namık Kemal'in DY Recaizade Mahmut Ekrem'in E) Ahmet Vefik Paşa'nın Sanatçı, Letâif-i Rivâyât serisinde, Batı öyküsünden ge- len bazı anlatım teknikleri, izlek ve konuları, geleneksel anlatı formuna bilinçli şekilde aşılamak ister. Ayrıca halk öykücülüğünün iki önemli kolu olan âşık tarzına

8. . Postmodern romanda çeşitli metin türlerinin biçim ve anlatım özelliklerinin taklit edilmesidir. Postmodern romanda daha önce yazılmış bir metnin içerik olarak örnek alınmasıdır. Kişilerin iç dünyalarının, iç yaşantılarının hâkim anlatıcı ve bakış açısıyla anlatıldığı psikolojik tahlil tekniğidir. . Eserde kronolojik akışın kırılarak geçmişe dönülmesi, geçmişe ait yaşantıların anlatılması tekniğidir. Bu cümlelerde aşağıdaki anlatım tekniklerinden han- gisinin tanımı yoktur? A) Geriye dönüş B) Pastiş D) İç çözümleme E) Parodi C) Ironi

4 (1) Tanzimat Dönemi'nde divan şiirinin mazmun esaslarına bağlı kalınarak edebî sanatlar sıkça kullanılmıştır. (II) Dilde sadeleşme fikri benimsenmekle beraber istenilen sadeliğe ulaşılamamıştır. (III) Batılı düşüncelerin etkisiyle geliştirilen sosyal ve bireysel temalarla şiire yeni bir soluk getirilmiştir. (IV) Şiirin yapısal boyutunda keskin ve hızlı bir değişime gidilmeyerek kaside, terkibibent gibi eski nazım şekilleri kullanılmaya devam etmiştir. (V) Adalet, hak, hukuk, vatan gibi temalara yer verilmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde Tanzimat Dönemi şiiriyle ilgili yanlış bilgi verilmiştir? EV D) IN B! C) IV A) III

DENEME - 2 5. Tanzimat Dönemi şairleri, şiirde ele aldıkları konular, yap- tıkları yenilikler veya savundukları şiir anlayışından dolayı kimi adlarla anılır: Birine "vatan şairi”, birine "tezatlar şairi”, birine "eski taraftarı", birine “hikemî şiirin son ustası" yakış- tırması yapılır. 3 Aşağıdaki sanatçılardan hangisi bu parçada sözü edi- len şairlerden değildir? A) İbrahim Şinasi B) Namık Kemal C) Ziya Paşa D) Muallim Naci E) Abdülhak Hamit Tarhan

A 23. Turgut, önündeki direksiyona belli etmek istemediği bir çekingenlikle bakıyordu. Kimse sezmeden, korkusunu fark etmeden bu inatçı ve onu tanımayan sertlikle nasıl uyuşabilecekt? Öğrendikten sonra, bütün zorluklar geride kaldıktan sonra vücudun her parçasında, başlangıçta bu makine kadar kör ve inatçı olan direnmenin yumuşadığını, mümkün olduğunu gördüğü zaman, yazık ki geçiş süresini unutuverir insan. Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinin hangisinden yararlanılmıştır? A) Dış monolog tekniği e iç çözümleme tekniği C) Pastiş tekniği D) Gösterme tekniği E) Bilinç akışı tekniği U

7. Aşağıdakilerden hangisi makale ile fikra arasındaki te- mel farklardan biri değildir? 10 A) Makalede ispatlama esasken fikrada bu amaç yoktur. B) Makalede ciddi bir üslup varken fikranın üslubu ser- best ve mizahidir. Makalede güncel konular fikrada ise her türlü konu iş- lenir. D) Makale edebiyatımıza Tanzimat'la girerken fikra Tanzimat'tan sonra girmiştir. E) Fıkrada öznel bir anlatım söz konusuyken makalede nesnellik ön plandadır.

37. Tanzimat Dönemi'nde aşağıdaki sanatçılardan hangisinin, divan edebiyatına karşı eleştirel bir tavır aldığı söylenemez? A) Şinasi B Recaizade Mahmut Ekrem Ziya Paşa O Namık Kemal Đ E) Muallim Naci E

Dolmam Ol kişiler ki senin gözüne abher didiler 2) Ahmedî sûzını görüp sözin işidenler Hoş - nefes böyle neden ola da micmer didiler SINASI 11. Görücü usulü evlenme konu edilmiştir. Olay basit, yapıtın kurgusu da sağlamdır. Olayda değişik halk tabakalarından yerli karakterlerin bulunması, orta oyununa ait özellikleri içerirken belli bir edebî metin hâlinde olması, olayın gelişme tarzı bakımından Batılı tarzda bir eserdir. 1860 yılında Tercüman-i Ahval'de yayımlanmış ve kitap olarak basılmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada bazı özellikleri verilen eserin sanatçısının bir özelliği değildir? Atasözlerini derlemek By Gazetecilikle uğraşmak ci Oyun ve şiir türlerinde eser yazmak D) Makale türünde de uğraş vermek F) Roman ve hikâye türünde eserler vermek