Romanın Yapı Unsurları Soruları

Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 14. B • Türk edebiyatının ilk özel gazetesini 1860'ta çıkar- mış, Batı'dan ilk çeviri şiirleri yayımlamıştır. • Tanzimat Dönemi'nde yazdığı altı tiyatro ve iki ro- manla Türk edebiyatına önemli katkılar sağlamış- tır. • Konusu köyde geçen uzun bir hikâye yazarak, ilk eh psikojik roman denemesini kaleme alarak Tanzi- mat Dönemi'nin önemli isimleri arasında yer almıştır. • Türk edebiyatının ilk roman çevirisini yaparak yer- li roman yazılmasının önünü açmıştır. pustl Aşağıdaki yazarların hangisi verilen bilgilerden her- 958 ungo hangi biriyle ilişkilendirilemez? A) Nabizâde Nazımd C) Namık Kemal -nupurch B₁ B B) Ahmet Mithat Efendi nebe D) İbrahim Şinasi E) Yusuf Kâmil Paşa allisbioces neist einsb Sillidsnetyöe glig upbolux (A um-vid (0 Aive EH Toredat A

(1) Teğmen Lare, daha harekâtın başlangıcında, Prus- yalılardan iki top almıştı. (II) Generali ona teşekkür et- miş ve bir madalya vermişti. (III) Cesur, zeki ve fikri icat sahibi olduğu kadar ihtiyatlı da olan bu delikanlıya yüz kişilik bir kuvvet teslim edilmiş. (IV) O da bu kuvvetle, çekilme hareketi yaparken birçok defa orduyu kurtar- mış bir keşif kolu teşkil etmişti. (V) Fakat düşman kuv- vetleri; kabarmış bir deniz gibi, hududun hemen he- men her tarafından memleket içine hücum ediyordu. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı- dakilerden hangisi yanlıştır? A) 1. cümlenin öznesi, sifat tamlamasıdır. B) II. cümle, öznesi ortak bağlı cümledir. C) III. cümlenin öznesi, eylemi gerçekleştiren gerçek öznedir. D) IV. cümlenin yüklemi, birleşik fiildir. E) V. cümlenin öznesi, İsim tamlamasıdır.

7. 1. Yalan olmaz o şûhun görmedik mey içtiğin ammâ Bir iki kerrecikem-bezm-i mestân olduğun gördük II. Hakir olduysa millet şanına noksan gelir sanma Yere düşmekle cevher sakit olmaz kadr ü kıymetten Bu beyitlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? <ruf? A) Ilk beyitte divan şiirine, ikincisinde Servetifünun şiirine özgü nitelikler vardır. B) İlk beyit lirik, ikincisi didaktik nitelikler göstermekte- dir. C) İlk beyitte sanatsal anlatım ikinciye göre daha ağır basmaktadır. D) İlk beytin şairi üslubu, ikinci beytin şairi içeriği daha fazla önemsemektedir. E) Ilk beyitte mazmunlardan, ikincisinde irsalimesel- den yararlanılmıştır. Bu ha 200 A) C) \10. A n E

6.) (1) Klasik edebiyatın geleneklerini bir yana bırakarak Ba- ti kültürüne yönelmek ve Batı düşüncesini ve yazınsal türlerini benimsemek amaçlanmıştır. (II) Halkı yapılacak siyasal ve toplumsal düzenlemelere hazırlama, ona çağ- daş uygarlık değerlerini öğretme başlıca kaygılarından biri olduğu için edebiyata gazetecilik yolundan girmişlerdir. (III) Halkın anlayabileceği sade bir dille yazma Tanzimat- çıların ana yönelimlerinden biridir. Bu yönelimin kökeninde geniş yığınlarla iletişim kurma amacı yatar ancak dilde sadeleşmeyi başardıkları söylenemez. (IV) Tanzimat'ın getirdiği yeni kavram ve değerler doğrultusunda edebi- yatta büyük bir değişme olmuştur. Eski edebiyatın düşler ve masallar dünyasından insanların gerçek dünyasına geçilmiştir. (V) Günlük yaşamla ilgili her türlü olay, duygu, düşünce şiire konu olarak seçilirken düzyazıda söz hüneri gösterme amacı güdülmüştür. Bu amaçla da seciler kulla- nılmaya devam edilmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerde Tanzimat ede- biyatı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştı? A) I B) II C) III D) IVE) V 13

ba gös- raman- tçının, ? an ealist her- inin X Sent an- V 11. 1. Büyük ve yaşlı bir profesör vazıyla "Osmanlılık" in ne o duğunu anlatıyor; Türkleri, Türklük cemaat ve mefk resinden ayırarak ve milliyetperverlerin mesaisini akim bırakarak insaniyet fikrine çalışmaktaki asaleti izah edi. yordu. Bu medeni ve Garbi hareketli bütün samimi dost larımız Avrupalılar takdir edeceklerdi. Her ikisinin dan mazdan evvel yazdıkları hakkında İngiliz ve Amerikan dostlarından aldığı bin kadar mektubu gösterdi. Bun lar adeta bir yığın teşkil ediyordu. Ve bu bin mektubun sahipleri olan bin tane İngiliz ve Amerikan dostlarına bu akşam barıştıklarını telgrafla bildireceğini söylüyordu, II. Ayağa kalktı, geldiği yoldan yürümeye başladı. Galiba verdiği karar-ı kat'iden nükül etmişti. Çam ağaçlarının aralarından peyda ve nihan olarak evine doğru süratle avdet ediyordu. Mütefekkir bir çehre, müteessir bir hal ile evine giderek refikasına hiçbir şey söylemeden doğ- ru odasına çıktı. Minderin üzerine çıkıp da hıçkıra hıç- kıra ağlamaya başlayınca, haremi kemal-i itina ve ne- zaketle oda kapısını açarak "O kadar haykırarak ağla- ma. Kedilerimi mi korkutacaksın!" dedi. III. Ah ey kari, hayalen değil hakikaten dahi imkân-ı muta- savver olabilseydi de sizi şu yazıhanenin karşısındaki yaldızlı nazik iskemlenin üzerine oturtsaydım. Sâniha Hanımın yazı yazışını oradan temaşa etseydiniz kalem gibi parmakların... Kalem gibi mi? Adam sen de. Böy- le eski tabirler eski teşbihlerle o yeni eller yeni parmak- lar nasıl tarif olunabilirler? Haydi bakalım. Numaralandırılmış bu parçalarda kullanılan üslup ve içerik özellikleri dikkate alındığında ait olduğu yazar- lar, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru olarak ve- rilmiştir? 1 A) Ömer Seyfettin B) Ahmet Mithat Efendi C) Sami Paşazâde Sezai D) Ömer Seyfettin E) Ahmet Mithat Efendi || Ahmet Mithat Efendi Ömer Seyfettin Ahmet Mithat Efendi Sami Paşazâde Sezai Ömer Seyfettin Sami Paşazâde Sezai Sami Paşazâde Sezai Ömer Seyfettin Ahmet Mithat Efendi Sami Paşazâde Sezai 1 2

9. Tiyatro ve edebivatla ilgili olarak aşağıdaki yargılar- dan hangisi yanlıstır? Tiyatro ritmik, edebiyat ise fonetik sanatlara girer. B) Edebî türlerin pek çoğu tiyatrodan doğarak yaygın- laşmıştır. C) Tiyatro metninin oluşum ve incelenme süreci, ede- biyatın konusuna girer. Tiyatronun ve edebiyatın ortak malzemesi dildir. E) Edebiyat ve tiyatro birbiriyle yakından ilgili olan sanat dallarıdır.

si n i 4. I. Ser-haddimize kal'e bizim hâk-i bedendir Osmanlılarız ziynetimiz kanlı kefendir Gavgada şehadetle bütün kâm alırız biz Osmanlılarız can veririz nâm alırız biz II. Âyînesi iştir kişinin lâfa bakılmaz Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde Ben her ne kadar gördüm ise ba`zi mazarrat Sâbit-kademim yine bu re`yin üzerinde III. Sensin ol fahr-i cihan-ı medeniyet ki hemân Ahdini Vakd-i Saadet bilir ebnâ-yi zeman Şem'idir kalbimizin cân ile mâl u namus Hıfz için bad-ı sitemden olur adlin fânus Tanzimat I. Dönem'e ait yukarıdaki şiirlerden hareketle aşağıdaki temaların hangisine bu dönemde daha az yer verildiği söylenebilir? A) Hak D) Tabiat B) Vatan C) Cehalet E) Adalet

B 16. Bir aralık Muzaffer'i hiç görmeden çıkıp gitmeyi de düşündü. Yapılacak şeylerin en temizi muhakkak ki buydu. Fakat bu fikir üzerinde fazla durmadı. Viran olan hanede evladüiyal vardı. Sonra müdürün bu meseleyi namuslu bir adama yakışacak tarzda halledeceğinden şüphe edemiyordu. Aksi gibi o gün, şirketin en gaileli bir günü idi. Müdürün odası arı kovanı gibi işliyordu. Ali Rıza Bey, sıcağı sıcağına Muzaffer'le görüşemezse cesaretini kaybetmekten korkuyordu. Sonra, tereddüt içinde geçecek gecenin dehşetini gözü önüne getirdi ve icap ederse karanlığa kadar beklemeye karar verdi. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır? A) Geriye dönüş B) Bilinç akışı C) Özetleme D) İç monolog iç çözümleme

16. Bir romandan alınan aşağıdaki parçaların hangisinde “iç çö- zümleme" tekniğinden yararlanılmıştır? AT Hastalığımı doğrudan doğruya o andan itibaren düşün- meye başlamıştım. Onu teselli için söylediğim söz beni de aldatacak bir cazibe aldı ve bir ümit kapısı açtı. Başka dok- torları, bilhassa benim doktoru görmek arzusunu duyu- yordum. Gıcırtılı sesler çıkaran kağnının üstünde gene gidiyorlar. Kara Bayram bir ineğe, bir öküze dürtüyor övendereyi. Anası Irazca, iki küçük torunuyla evde kaldı. Evin de ona göre işleri var. Neriman ertesi gün geç uyandı ve yatağın içinde saatlerce kaldı. Evin her günkü hayatına başlamak cesaretini ken- dinde bulamıyordu. Geceye ait hatıralar da onu serbest bırakmıyor, yatağın içinde saatler geçtiğini hissettirmeden onu oyalıyor, yaşanırken ehemmiyet verilmeyen birçok ha- tıranın küçük teferruatı üstünde onu düşündürüyordu. D Şevket, Ali Rıza Bey'in büyük oğlu idi. Yirmi yaşını iki ay ev- vel bitirmişti. Tahsili oldukça düzgündü. Bilhassa iyi lisan bilirdi. Fakat bunu bütün gezginci memur çocukları gibi iki, üç seneden fazla devam edemediği mekteplerden ziyade, babasının gayretine borçlu idi. Yarım saatlik yemek molası bitince irgatbaşı keskin düdü- ğünü yeniden öttürdü. Çırçır ustası mermer levhada şal- teri itti. Bütün makineler döşeme tahtalarını, duvarları sar- sarak çalışmaya başladı. Her şeyde koşan, tozlu bir sarsıntı vardı.

zi m 7 A Bu yazımda neyi anlatmaya çalışacağım? Sait Fa- Öyle ya, ik'i mi? Buna pek lüzum yok sanıyorum. adı sanı duyulmadık bir yazar değil ki. Onu Yaprak dergisi okuyucularının hepsi tanır. Bu yazım, olsa verme- olsa onun yeni çıkmış bir kitabından haber ne kitabın adını ver, yeter!" diyeceksiniz. Haksız da ye yarayacak. "İşte söyledin söyleyeceğini; bir de sayılmazsınız. Bu kitaptaki hikâyelerinin özellikleri de eski hikâyelerindekinden pek farklı değil. Ama yapalım ki âdet olmuş, yeni bir kitap çıkınca birkaç söz söylemek gerek. Yalnız bu, Sait Faik söz ko- nusuysa tehlikeli bir iş olabilir. Güçtür çünkü onun hakkında konuşmak. Hoşlanmayabilir. Kendisi de bir hikâyesinde yazmıştı: "Hikâyelerimi beğenmez- ler üzülürüm; beğenirler kızarım." diye. 35. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İkileme kullanılmıştır. Karşılaştırma yapılmıştır. Sohbet havasındadır. Açıklamaya yer verilmiştir. Benzetmeye başvurulmuştur. 36. Bu parçada Sait Faik'le ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A Hikâyelerinin benzer yönler taşıdığına B Tanınmış bir yazar olduğuna Eleştiriye karşı takındığı tutuma Yeni kitabının özelliklerine Yaprak dergisiyle üne kavuştuğuna

larda ya- sonunda anın akışı erilir. eyken II. örülür. değil. nmak- akım'ı Adam emi- hop- ydık rece mi kin lir. zun yıllar benzer konular üzerinde piyesinde yaptığını, ilk romancımız Şemseddin Sami, --- rdır. Söz gelişi Şinasi'nin Şair Evlenmesi meleri konu alan bu roman görücülük geleneği üzerinde romana uygular. Romantik aşkları ve görmeden evien- herhangi bir eleştiri getirmeden mevcut olanı vermekle Vetinir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? AVTaassuk-i Talat ve Fitparla BFethitun Beyle Rakım Efendi de CP Sergüzeşfte D) Karabibikte Araba Sevdasında 4. I. Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi gibi 1. dönem sanatçıları "toplum için sanat" anlayışıy- la eser vermişlerdir. Sensettin Soni II. "Sanat için sanat" görüşünü benimseyen Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Sami Paşa- zade Sezai II. dönem sanatçılarıdır. III. Özellikle ilk dönemde yetişen sanatçılar Fransız dev- rimci yazarların (Voltaire, Rousseou...) etkisi altında kalıp eserlerinde zulüm, haksızlık, yolsuzluk ve ceha- lete karşı mücadeleye girmişlerdir. IV. Tanzimat Fermanı'nın ilanından sonra 1860 yılında yayımlanan ve ilk özel gazetemiz sayılan Tercüman-ı Ahval ile dönem başlar. V. Batılı ilk örneklerin verildiği Tanzimat II. dönemde ro- manda Batlılı tekniklere ulaşılmıştır. F A) Yalnız III Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? D) II ve IV B) Yalnız V 219 C) I ve II E) III ve IV AYT Türk Dili ve Edebiyatı CAP 9 10 10 8 10 11 B E 9 10 DE 10 E 9 9 9 B 10 E 11 10 11 D 10 11 BA 10 D 9 B 11 C 10 A 9 B 9 E

TEST ● 05 Tanzimat Romani - Il 1. Aşağıdakilerden hangisinde Tanzimat romanıyla ilgili yanlış bir bilgidir? A) Batı etkisinde gelişen bir edebiyatta romanın ilk örnek- leri verilir. B Doğu-Batı karşılaştırmasının yapıldığı romanlarda ya- zarlar genellikle Batı tarafında yer alırlar. C) Tipler ya hep iyi ya da hep kötüdür. Eserin sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler ise cezalandırılır. D) Öğreticilik yönleri ağır basar, bu yönüyle romanın akışı sık sık kesilerek okura gerekli gereksiz bilgiler verilir. E) İlk dönem romancıları romantizmin etkisindeyken II. dönem romanlarında realizmin etkisi açıkça görülür. 3. Tanzimat sanatc oyalanmışlardın piyesinde yapt romana uygul meleri konu a herhangi bir yetinir. 2. "Burada amacımız Felatun Beyi eleştirmek değil. onun bütün hallerini okuyucuya olduğu gibi sunmak- tir." (s.11) Siz bu iki fikrin hangisini onaylarsınız? Biz Rakım'ı Bu parçad si getirilm A Taaşs B Fetat C Serg D) Kan E Ara 4.

11. Tanzimat Dönemi sanatçıları değişik konulardaki eleş- tirilerini makale, ön söz (mukaddime), takdim, mektup gibi kısa yazılarla ve kitap olarak ortaya koymuşlardır. Ziya Paşa'nın ---- makalesi ve adlı şiir antolojisinin ön sözü, Namık Kemal'in -- ve- Tanzimat Dönemi'nin önemli eleştirilerindendir. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? LAY Şiir ve inşa B) Harabat C) Takip D) Celal Mukaddimesi E) Takdir-i Elhan

GÖYMEN KOLEJI- 10. 9.SINIF TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI CUMA SINAVI (I) İnsan yaşamından gerçeğe uygun kesitleri yer ve zamana bağlayarak ayrıntılı bir şekilde anlatan yazı türüdür roman. (II) Romanlar konularına göre sınıflandırılır. (III) Örneğin gelenek ve görenekleri anlatan romanlara töre romanı denir. (IV) Roman türü edebiyatımızda ilk defa Cumhuriyet Dönemi'nde denenmiştir. (V) Romanda mekân ve zaman, hikâyeye göre daha geniş kapsamlıdır. Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde romanla ilgili bir bilgi yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. IV. E) V. Di. Goh Ah 11 Bi içe der Ah Far OK üçe A G bitir D bitir Fa arkas ilk üç Yuka aşağı yanlış A) Car

✔FEN BİLİMLERİ YAYINLARI 11. Aşağıdakilerden hangisi, Şinasi ile Namık Kemal'in or- tak özellikleri arasında yer almaz? A Halkı eğitmeyi amaçlama B) Fransız edebiyatından etkilenme C) Romantizmin etkilerini yansıtma DY Tiyatro türünde eser verme E) Gazetecilik alanında çalışma Tasviri ethe

23. (1) "Cezmi" adlı romanda mümkün olduğu kadar tarihi ger- çeklere bağlı kalmaya çalışmıştır yazar. (II) Eserin konuy- la ilgisiz betimleme bölümlerinde yer yer sanatlı bir üslup kullanılmıştır. (III) Yazarın, romanı vermek istediği mesaj doğrultusunda yürütmesinden doğan bir hikâyecilik zaafi vardır. (IV) Romanda Perihan gibi güzel kadınların ve ger- çekten kahraman olan erkeklerin betimlemesi, diğerlerin- den daha güçlüdür; ama kahramanların ruhsal özellikleri- ne değinilmemiştir. (V) Roman, kahramanların ölümüyle, mutsuz bir sonla noktalanır. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangileri, ro- man yazarının, romanında teknik kusurlar işlemesinin kanıtı değildir? A) I. ile II. D) III. ile IV. B) I. ile V. C) II. ile III. E) IV. ile V.