Romanın Yapı Unsurları Soruları

8. Tanzimat dönemi tiyatrosuyla ilgili aşağıdaki yargılar- dan hangisi yanlıştır A) Birinci dönemde, halkı eğitme araçlarından biri sayıl- mıştır. B) Komedilerde klasisizmin, dramlarda romantizmin etki- si görülür. smagi C) İkinci dönemde, okunmak için yazılmaya başlanmıştır. D) İkinci dönemde, yabancı tiyatro topluluklarının gösteri- leriyle canlılık kazanmıştır. Mikr E) Geleneksel Türk tiyatrosunun birikiminden de yararla- nılmıştır. ✔FEN BİLİMLERİ YAYINLARI

AYT DENEME SINAVI 9. B B Yazar, "On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi" adlı eserinde hikâye bağlamında okuru aydınlatmaya "Eski Hikâyeden Yenisine" başlığı ile başlar ve Ahmet Mithat Efendi tarafından kaleme alınan ve ilk yerli hikâyelerin yer aldığı iki eserden söz eder. Ahmet Mithat Efendi'nin bu iki eserinde anlatılanların dost toplantılarından bir seçki olduğunu belirtir. Yazar Emin Nihat Bey'in ese- rini de Ahmet Mithat Efendi'ninkiler gibi bir başlangıç saymaktadır ve ilk hikâyecilerimizin eski meddah tarzını sürdürdüklerini, halkın zevkine uygun tarzda hikâyeler kaleme aldıklarını vurgular. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Ahmet Hamdi Tanpınar'ın edebiyat tarihi türündeki eserinde yer alan değerlendirmelerden söz edil- miştir. B) Tanzimat Dönemi'nde yazılan "Letaif-i Rivayat" adlı esere gönderme yapılmıştır. C) Edebiyatımızdaki ilk hikâye örneklerinin geleneksel Türk anlatılarının üslubunu taşıdığı belirtilmiştir. D) Emin Nihat Bey'in "Müsameretname" adlı eserine gönderme yapılmıştır. E) Ahmet Mithat Efendi'nin "Felatun Bey ile Rakım Efendi" adlı eserine gönderme yapılmıştır. 11. KAVI PISE büy KA Pis KA S

HN Ahmet Vefik Paşa Abdülhak Hamit Tarhan V. Direktör Ali Bey W. yazarlarından hangileri getirilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) III - V ----, E) IV-V - III Batak Ese isimli bir mahalle bekçisi, Atak Köse isimli bir çöpçü ve birtakım mahalleli, eserin halkı temsil eden kahramanlarıdır. Bu kahramanların temsil ettikleri tiplere özgü bir dil kullanılmıştır. Eserde ayrıca geleneksel halk tiyatrosundan alınmış tekerlemeler, Arapça ve Farsça sözcükleri halkın yanlış anlamasıyla oluşan gülünç durumlar vardır. Bunlar eserdeki gele- neksel Türk tiyatrosu (Karagöz ve orta oyunu) tesir- leridir. Eserin yazarı --, geleneksel halk tiyatrosunun özelliklerini, sevdiği ve etkilendiği Moliere komedisiyle birleştirmeye çalışmış, bunda da başarılı olmuştur. ==== Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) Zavallı Çocuk'ta - Namık Kemal BY Duhter-i Hindu'da - Abdülhak Hamit Tarhan C) Eyvah'ta - Ahmet Mithat Efendi D) Afife Anjelik'te - Recaizade Mahmut Ekrem EX Şair Evlenmesi'nde - Şinasi YAYIN DENİZİ 3. Tanzimat'tan önce Türk edebiyatında geleneksel halk tiyatrosu ürünleri vardı. Karagöz, meddah, orta oyunu ve köy seyirlik oyunlarının oluşturduğu geleneksel tiyatro, doğaçlamaya dayanıyordu ve genel olarak belirli bir sahnesi, dekoru yoktu. Tanzimat'la birlikte, ---- tarafından yazılan ---- adlı eser, Tanzimat Dönemi'nde tiyatrolardan biridir.

Tiyatrolarının bir kısmını mensur, bir kısmını da manzum olarak yazmıştır. İlk piyesleri tiyatro tekniğine uyar ama daha sonra tiyatrolarını okunmak için yazmıştır. Bu cümlelerde sözü edilen tiyatro yazarı aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Abdülhak Hamit Tarhan B) Namık Kemal C) Recaizade Mahmut Ekrem D) Şinasi E) Ahmet Mithat Efendi 5. ÜNİTE • Tiyatro 35

19. Aşağıdaki sanatçı-yapıt-tür eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Salah Birsel - Kendimle Konuşmalar- deneme B) Ahmet Hamdi Tanpınar - Kültür ve Dil - eleştiri C) Yaşar Kemal - Peri Bacaları - röportaj D) Azra Erhat - Mavi Anadolu - gezi E) Halikarnas Balıkçısı - Mavi Sürgün - ani

23. 1. Eserlerde duygu, coşku ve hayale önem verilmiştir. II. Sanatçılar "Sanat, toplum içindir." görüşünü benimsemiştir. III. Bu akımda önemli olan, konunun kendisi değil; işleniş biçimidir. IV. Sanatçılar, yapıtlarıyla okuru baş başa bırakmak için kendini gizlemiştir. V. Konular Hristiyanlıktan, ülkenin kendi tarihinden, gün- belük yaşamdan alınmıştır. Yukarıdaki özelliklerden hangileri romantizm akımıyla ilgili değildir? A) I vell GRADB) ve III D) III ve V E) JV ve V C) II ve IV

e S 7 20. () 17. yy.da Fransa'da ortaya çıkan klasisizmin temelin- de "sanat için sanat" görüşü vardır. (II) Akımda akıl ve sağduyuya, erdemli ve ahlaklı olmaya önem verilmiştir. (III) Sanatçılar, özellikle şiir ve tiyatro alanlarında verdik- leri eserlerle öne çıkmıştır. (IV) Sanatta sıkı kuralların bu- lunması ve bunlara uyulması gerektiğine inanan klasik- ler, "üç birlik" kuralının doğmasını sağlamışlardır. (V) Bu akımın en önemli sanatçıları Honore de Balzac, Charles Dickens olmuştur. wy Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? B) II CHIT DIV D) E) V

15. Aşağıdakilerin hangisinde Abdülhak Hamit Tarhan ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır? A) Divan şiiir geleneğini yıkmış ve Batı etkisindeki Türk şiirinin biçim bakımından da temelini atmıştır. B) Aruz ölçüsünün yanında hece ölçüsünü de kullanmış- tır. C) Siir, tiyatro ve özellikle roman türünde başarılı eserler vermiştir. D), Romantizmin etkisinde kalmıştır. Epilde sadeleşmeyi pek önemsememiş ağır bir dil kul- anmıştır.

da yazan başladı. adıyla evirileri- kilerin asuiri-Efkor iştir. 12. (1) Cezmi adlı romanı, Namık Kemal'in tarihle ilgili tek eseri değildir. (II) Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş ve yükselme dönemlerini anlattığı Takip, yayımlandığı dönemde büyük ilgi görmüştür. (III) Evrak-ı Perişan'da Selahattin Eyyubi, Fatih gibi tarihî kişilikleri anlatmıştır. (IV) Barika-i Zafer'in konusu ise İstanbul'un fethidir. M Ahmed Nafiz takma adıyla yayımladığı Silistre Muha- sarası ve Kanije yine Osmanlı tarihine ilişkin kahra- manlık olaylarını ele alan kitaplardır. Bu parçadaki numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) IN C) III D) IV E)V 3

karekök ● ● Batılılaşma sürecinde ulusal değerlere bağlı kalarak Türkçülük hareketini gündeme taşımıştır. Kutadgu Bilig ve Orhun Kitabeleri'ni Türkiye Türkçe- sine ilk çeviren odur. O Edebiyat, tarih, coğrafya, biyoloji, felsefe gibi alan- larda eser veren çok yönlü bir yazardır. • Doğu-Batı ikilemini yaşayan Tanzimat sanatçıları- nın tipik bir örneğidir; bu nedenle eleştirilmiştir. Verilen açıklamalar arasında, aşağıdakilerin hangi- sine ilişkin bir bilgi yoktur? A) Şemsettin Sami C) Ziya Paşa B) A. Vefik Paşa D) Namık Kemal E) A. Mithat Efendi eim?

gilendirici (Öğretici) Metinleri-l A Tercümân-ı Ahvâl Mukaddimesi ile ilgili aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Türk edebiyatında makale türünün ilk örneğidir. B) "Ön söz" anlamına gelen "Mukaddime", Tercümân-ı Ahvâl gazetesinin ilk sayısında yayımlanmıştır. C) Şinasi tarafından yazılan bu makale Tanzimat Dönemi öğretici metinlerinin özelliklerini taşır. D) Makalede, gazetenin çıkış sebebi ve gerekliliği üzerinde durulurken gazete hakkında bilgiler de veril- miştir. E) 1839 yılında kaleme alınan makaleyle birlikte Tanzimat Dönemi Edebiyatı başlamıştır. Tanzimat'la birlikte edebiyatta büyük bir değişim yaşan- mıştır. Tanzimat öncesinde, İslamiyet'in etkisindeki "divan edebiyatı" egemendi. Tanzimat'tan sonra edebiut " 11. IV V M

6. Hatıra, Tanzimat'la birlikte edebiyatımızda ilk kez görülmeye başlanan öğretici metin türlerinden biri değildir. Bu dönemden önceki zamanlarda da bu türde eserler yazılmıştır. Düzyazı, eski edebiyatımızda geri planda olduğundan hatıra da pek yaygınlaşamamıştır. Tanzimat Dönemi'nden itibaren öne çıkmaya başlamış, sanatçılar anılarını yazma yoluna gitmiştir; 19. yy.dan sonra bu türde yazılmış eserler arasında - sayabiliriz. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilemez? A) Babürnâme C) Ömer'in Çocukluğu (E) Tabsira B) Defter-i Âmâl D) Magosa Hatıraları YAYIN DENIZI

C) Kamüsưl  lâm B) Lehçe-i Osmani D) Kamûs-i Fransevi E) Kamûs-i Arabî Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat Dönemi öğreti- ci metinleri ile ilgili yanlış bir açıklama yapılmıştır? A) Eski-yeni kavgası, eleştiri eserlerinde önemli bir yer tutmuştur. B) Ziya Paşa, Şiir ve İnşa adlı eserinde divan edebiya- tını eleştirmiş ancak daha sonra Harabafta düşün- celerini değiştirmiştir. C) Öğretici metin türlerinin gelişmesinde en önemli rolü gazete üstlenmiştir. D) Öğretici metinlerden deneme, makale, gezi yazısı, hatıra gibi türler de ilk defa Tanzimat Dönemi'nde görülmüştür. ENTanzimat Dönemi'ndeki baslıca hatıra yazarları Namık Kemal, Ziya Paşa ve Muallim Naci'dir. 8. ÜNİTE Bilgilendirici (Öğretici) Metinler 403

www.pelikankitabevi.com.tr 5. Beni şu ifadelerle tanıyabilirsin: Moliere'den çeviri Diyojen Mizah Tiyatro Ben kimim? Direktör Ali Bey C) Samipaşazade Sezai B) Ahmet Vefik Paşa D) Şemsettin Sami E) Muallim Naci

man- aynı rinin labi- mutlu mişe evir- 9. İlk romanını yayımlayan yazar, yemeğe tüm baharatla- ri bir arada eklemeye çalışan meraklı bir çocuk gibiydi; roman sanatının her inceliğini eş zamanlı olarak elinde tutmaya çalışıyor, sonunda ipin ucunu kaçırıyordu. Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede anlatılan yaza- rın başarısızlığının sebebidir? A) Farklı akımlardan aynı anda etkilenmiştir B) Seçici olmayıp her şeyi denemiştir. C) Başkaları tarafından eleştirildiği için paniklemiştir. D) Deneysel bir yöntem kullanmak istemiştir. E) Meraklı oluşu orijinalliğini baltalamıştır. S 1

8 9 7 10 6 C. Aşağıda verilen cümlelerden doğru olanlara (D), yanlış olanlara (Y) yazınız. 3 4 1 2 7. Araba Sevdası g) Türk edebiyatında roman, Tanzimat Dönemi ile başlar. İlk çeviri romanımız Yusuf Kâmil Paşa'nın Fenelon'dan çevirdiği Telemaque'dir. Romanda zaman ve mekân unsurları yüzeysel olarak verilir. İlk Batılı romanlar Millî Edebiyat Dönemi'nde yazılmıştır 5 Tip, evrensel ve geneldir ama karakter, özeldir. İlk tarihî romanımız Servetifünün Dönemi'nde yazılmıştır. Milli Edebiyat Dönemi'nde Türkçülük ön plandadır. Hikâye tek boyutludur, roman ise çok boyutludur. Realizmde yazar kişiliğini gizlemez. M. de La Fayette'nin Princesse de Cleves adlı romanı klasik romanın bir örneğidir. D 77 Y S. ************** türünde re 6. SEMAKIN genel olarak, u günümüz aydınlarının sorunla gibi konulara eğilen roman tü 7. "Aşk-ı Memnu" ve "Mai ve 8. Bir anlatım tarzı olaral 9. Romanlarda karak denir. 10.Romanda kis