Türk Edebiyatında Romanın Tarihî Gelişimi Soruları

Türk edebiyat tarihi ile ilgili önemli araştırmalarda bu- lunan sanatçı, Türk edebiyatı tarihini bir metot dá- hilinde tanıtır. Türk edebiyatını bilimsel yöntemlerle inceleyen ilk bilim insanıdır. Edebiyatı, "tarih-eser-şa- his” üçgeninde modern ve bilimsel yöntemlerle işle- miştir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen sanatçının eserlerinden biridir? A) 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi B) Türkleşmek islamlaşmak Muasırlaşmak C) Türk Töresi B) Türk Edebiyatında ilk Mutasavvıflar E) Edebiyat Üzerine Makaleler

V. 8. Aşağıdaki eser-tür eşleştirmelerinden hangisi yanlış- Nu liş tur? LimiYayinla A A) Macera-yi Aşk - şiir B) Finten - tiyatro C) Heves Ettim - şiir D) Haspa - hikâye E) Heder - tiyatro Abdelhok Homit Tarhan Nabizade Nazim Nabirade Nazim Muallim Nach 12. 9. be Alafranga züppelik; Felatun Bey ile Rakım Efendi roma- nindan başlayarak Paris'te Bir Türk romanının kahramanı Bihruz Bey'e oradan Halit Ziya'nın Şöhret Bey'ine ve nihayet Ömer Seyfettin'in Efruz Bey'ine uzanan bir çizgide edebiyatımızı hayli meşgul etmiş bir temadır. Bu cümledeki bilgi yanlışlığının giderilmesi için altı çizili yerlerden kaç tanesinin değiştirilmesi gerekir? C) 3 B) 2 D) 4 E) 5 A) 1 5€

(liyatic 11. Namık Kemal'in tiyatro eserleri ve tiyatroculuğu ile aşa- ğıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Altı tiyatro eseri yazmıştır, bu oyunların hepsi dramdır. B) Vatan Yahut Silistre adlı tiyatrosunda İslam Bey ve Ze- kiye önemli kahramanlar arasındadır. C) En başarılı tiyatro eseri Kara Bela'dır. D) Zavallı Çocuk adlı piyesinin asıl konusu “ana-babanın çocuklarını kendi çıkarlarını düşünerek istemedikleri kişilerle evlendirmelerinin yol açtığı acılar”dir. E Ona göre tiyatro faydalı bir eğlencedir. Edebiyat Soru Bankası 364

04 Deneme SIZ 19. Tanzimat Dönemi'nde ilk telif hikâyeler Ahmet Mithat iyü im ay -n- Efendi tarafından kaleme alınmıştır. Yazarın Kıssadan II Hisse adlı kitapta topladığı bir kısmi Aisopos ve Fenelon'dan alınmışfıkralardan oluşan ilk çalışmasından sonra birçok hikâyeden oluşan Küçük Şeyler serisinin III ilk cildini 1870'te kitap hâlinde yayımlar. 1872'de Emin 8e20 Nihat Bey'in yedi uzun hikâyeden oluşan Müsameret- IV V Suomiposoeode nâme'si cüz cüz yayımlanmaya başlar. Bu parçada altı çizili bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? D) IV C) III E) V Alt B) II C

16. Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir Tekdirle uslanmayanın hakkı kötektir Bibaht olanın bağına bir katresi düşmez Baran yerine dür- u güher yağsa semadan Bu beyitler edebî ve içerik özellikleri dikkate alındığın- da aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olabilir? A) Ziya Paşa B) Namık Kemal C) Şinasi D) Recaizade Mahmut Ekrem E) Abdülhak Hamit Tarhan

11. MÜŞTAK BEY - Efendim, kerem ediniz. Bendeniz de bildiğim kadar hakikati size anlatayım. EBULLAKLAKA - Sen sus sefih! Kadın ninen gibi çaresiz hatun yalan mı söyleyecek? ZİBA DUDU - Efendim, bu kızı mutlaka almalıdır. EBULLAKLAKA - Almalı ya, almazsa irzina leke sürmüş demek olur. (Mahalleliye) Öyle değil mi komşular? MAHALLELİ - Hay haay! MÜŞTAK BEY - Alamam efendim. Bunda bir yan- lışlık var, zira bana nikâh ettikleri kız bu değildir; bunun küçüğüdür. Ben onu isterim. - Bu metnin alındığı eserle ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? AY Görücü usulü ile evlilik eleştirel bir yaklaşımla ele alınmıştır. B) Tanzimat yazarlarından Şinasi tarafından kale- me alınmıştır. C) Batılı tarzda yazılan ilk yerli tiyatro eseri kabul edilir. D) Trajedi türünde yazılmış önemli tiyatrolardan- dir. Ey Anlatıcı yoktur, dramatik örgü diyaloglarla veril- miştir.

15. Namık Kemal'in Vatan Yahut Silistre adlı ese- riyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy. dine şa- ile- FISI D lenemez? nun iş- a- A) Namık Kemal'in Vatan Yahut Silistre isimli oyu- nu Türk Edebiyat tarihinde "romantik tiyatro" ilk tipik örneklerindendir. B) Edebiyata sosyal fayda açısından bakan Namik Kemal düşüncelerini halka aktarma ve toplumu yönlendirme çabasından doğmuştur. C) Dört perdelik bu oyunun konusu Kırım Savaşı sırasında geçer. İlk perdede mekân Manastır, di- ğer perdelerde ise Silistre'dir. Silistre Kalesi'nin kurtarılması için askerin gösterdiği fedakârlık ve kahramanlık anlatılır. D) Hürriyet Kasidesi' nde dile getirilen bazı düşün- celerin Sancak Beyi olan Kaplan Paşa'nın tipin- de somutlaştığı görülür. Namık Kemal, eserde dili Divan edebiyatçıla- rinin yaptığı gibi maharet göstermek amacıyla değil ustası Şinasi gibi bir düşünceyi ifade ede- bilmek için kullanır. Ancak kullandığı dil Şinasi ölçüsünde sade değildir. Nam nenes Grade

4. Adalet Ağaoğlu'nun Rabia'nın Dönüşü hikâyesi, Is- tanbul'un mahalle kültürünün hâlâ egemen olduğu yılları anlatıyor. Dillere destan aşkların mahalleli için bir roman tadinda kavrandığı zamandan bahsediyor. Emine, bakkalın oyuncu yeğenine tutulmuştu. Tevfik de onu köşe başlarında bekler dururdu. Üç gün son- ra aklı fikri oyunculukta havai bir koca ile ev bark ku- rulamayacağını anlayıp babası Hacı İlhami'nin ko- nağına dönen Emine, Rabia'ya hamiledir. Hiçbir Ey- lül, böyle yangın görmemiştir. Arka dekorda yanıp yi- kılan bir "eski İstanbul'dan bahsediliyor. Necip ile Su- ad aşklarına rağmen Tevfik ve Emine kadar cesur davranamamışlardır. Suad, Süreyya ile evlenirse de bir özgürlük rüyasıyla Necip'le mevsimlik aşkı yaşar. Oyalılar şimdi yoktur. Çünkü anlatıcıya göre yalı sa- hipleri, yalıların işlenen günahtan ötürü yandığına inanmaktadır. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargıların han- gisine ulaşılamaz? A) Rabia'nın Dönüşü, Cumhuriyet sonrası ortaya konmuş bir yapıttır. B) Adalet Ağaoğlu, Halide Edip Adıvar'ın romanına bir nazire yapmış gibidir . C) Sinekli Bakkal ile Eylül arasında yasak aşk yö- nüyle bir ilişki kurulmuştur. D) Mehmet Rauf ile Halide Edip'in yasak aşka yak- laşımları farklı olmuştur. E) Adalet Ağaoğlu, Halit Ziya Uşaklıgil'in yasak aş- ki ele aldığı romanından esinlenmiştir.

17. I. 1860 yılında Agah Efendi ve İbrahim Şinasi'nin birlikte çıkardıkları ilk özel gazetemiz Tercü- man-i Ahvâl ile başlar. II. Sanatçıların amacı halka bilgi vermek olduğu için sanatçılar "sanat sanat için" anlayışına bağlı eserler vermişlerdir. III. Birinci dönem sanatçıları politikayla da ilgilen- miş ve önemli mevkilerde görev almış devlet adamlarıdır. ÇÖZ KAZAN IV. Divan edebiyatındaki parça güzelliği yerine bü- tün güzelliğine önem verilmiştir. V. Roman, tiyatro ve hikayede önemli gelişmeler yaşanmış, başarılı örnekler yazılmıştır. Yukarıdakilerden hangisi Tanzimat I. Dönem edebiyatı için söylenemez? Al. B) / C) III. D) IV. EV. 56

IVICONA Bin Kalaani Rasmi vadamin made a data were yet mayla xxxlar oral hayati yerine alman Rasim yerine een anden szaradigi kert kapunk Rail bexi yorur ve onun sangat olmadiciho baba ka ba date saldi oldugunu dus on tetigim kurmaya calon altres De Kahramanmatatap masa zamanla ona ismayada bagian atalardak arkanasta gurden naar Darvab geçtikus on i tanimaya baytar onun the pain okuduju huyen con sattuesit bir sonumuz eder etten a sorun ne oldugu Vrenerrez. Bu rahatszhanan Rafterine birakiraan tanir ve Onun Usenne kunki bakiyi da su kahramanız iş yerine Rallbeyin gerinstalleren onde aklına ait beyw legity Bakla diği bertenti okie gewr. Diere de yuridini cok girmek ve yen begint hikayesi yazar balasan e yun dina en Hartby sabun abikarinda picalismaya testar norir hayal durur bli gun bir mim seglinde çi Kurkitu kadin sine gozh a ve talkwa tayan art söreki resmi görmek için a sergiye guler bu oradakilerin cixatini de viker ve bir gün bir mecanda resta gorur ve onun talanuzmakan masasina glave ka uuede lanisirlar ve konusmaya hantar gurbes getitten aşık olarlar. Babasını hastalandigini grenen alt bey site en coner ve buradaki işlet de dizereye bare arada savai kadin olan Manalle mektuplaşmaya devam ederler ve yönter geçtikçe Wana dan mecup geenset Raif be, ne olduğunu anlam için yurt dışına gittiğinde Mara' nin (longuNU ENtymer. Okeane se voet sex seme Kürk Mantolu Madonna Karşılaşma: çatışma: Anlatici Bakış açısı : : 867

Adl ü ihsânını ölçüp biçemez Newtonlar Akli irfânını derk edemez Eflâtunlar Ettin âzâd bizi olmuş iken zulme esir Cehlimiz sanki idi kendimize bir zencir Günümüz Türkçesiyle Senin adaletinin yüksekliğini ve cömertliğini Newtonlar bile ölçemez. Akil ve irfanının derecesine Eflatunlar bile çıkamaz. eski ZI Zulme esir olmuşken sen bizi hürriyete kavuşturdun. Cehaletimiz ayağımıza vurulmuş bir zincirdi. Tanzimat şiirinden alınan bu dizelerde kendisinden övgüyle söz edilen devlet adamı aşağıdakilerin hangisidiic2 A) Mahmut Şevket Paşa B) Mustafa Reşit Paşa C) Köprülü Fazıl Ahmet Paşa D) Bayram Paşa E) Âli Paşa

9. I. Grup II. Grup Sahra . Köy konulu ilk şiir • Köylü kızların Şarkısı Uyaksız-ilk şiik, . Pejmürde İlk şiir antolojisi • Validem. ilk pastoral şiir • Harabat ul I. gruptaki eserlerle II. gruptaki açıklamalar eşleştirilirse hangi eser dışarıda kalır? 4) Sahra B) Köylü Kizlari Şarkist C) Pejmürde D) Validem E) Harabat

Servetifünun Tanzimat I. Dönem Realizm ve naturalizm ak 1 Romantizm akımı Olay akışını kesme şimi Olay akişinin disina çıkmama Sanatçının kişisel yakla- Sanatçının nesnel yak- laşımı Neden - sonuç ilgisine da- Rastlantılara çok yer verme Seçkinlerin yaşamını konu alma IV. yanma Toplumsal konulara yönelme V. Tanzimat I. Dönem roman ve hikâyesiyle Servetitunun roman ve hikâyesinin karşılaştırılmasına ilişkin numa- ralanmış belirlemelerden hangisi yanlıştır? A) I B) II C) II D) IV E) V

AYT 14. Recaizade Mahmut Ekrem ile Muallim Naci arasında geçen "abes - muktebes" kafiye tartışması, zamanla "eski edebiyat - yeni edebiyat" tartışmasına dönüşür. Recaizade Mahmut Ekrem'in yol göstermesiyle bir yayın organı etrafında toplanan gençler tarafından edebî bir hareket oluşur. Bu hareket 1896 yılında başlar. Aşağıdakilerden hangisi yukarıda sözü edilen edebî dönemin sanat anlayışını eleştirmiş bir sanatçıdır? A) Halit Ziya Uşaklıgil B) Hüseyin Suat Yalçın C) Cenap Şahabettin Ahmet Mithat Efendi E) Hüseyin Siret Özsever 15. Seyircilerle çevrilmiş bir alanda herhangi bir metne dovolilor

17. Yuzyi 13. • Renan Müdaafanamesi Bahar-1 Danis Mukaddimesi Takip Celaleddin Harzemşah Mukaddimesi Mehmet Öğretmen Türk dili ve edebiyatı dersinde Na- mik Kemal'e ait yukarıdaki eserleri türünün ilk ve özgün örnekleri olarak sıralamış ve öğrencilerine türün bazı özelliklerini sözlü olarak vermiştir. Buna göre öğretmenin sözünü ettiği tür aşağıdaki- lerden hangisidir? C) Roman A) Mektup B) Tiyatro D) Eleştiri E) Deneme

er 7, divana 10. Tanzimat edebiyatı sanatçılarından olan biyatını bitiren isim olmuştur. Kurallarla pek ilgisi olmayan getirmiştir. Kullandığı biçimler arasında hem Doğu'ya hern şair, Batı şiirinde görüp beğendiği unsurları Türk şiirine Fransız şiirine ait olanlar olduğu gibi hiçbir kurala bağlı ol. mayanlar da vardır. Onun belirli bir dil anlayışı yoktur. Ba- zı şiirlerinde yalın bir Türkçe kullanmış; bazılarında ise Arapça, Farsça sözcükleri yoğun biçimde kullanmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- 2. LIMIT YAYINLARI si getirilmelidir? A) Abdülhak Hâmit Tarhan B) Recaizâde Mahmut Ekrem C) Namık Kemal D) Ziya Paşa E) İbrahim Şinasi 11. Hakir olduysa millet sanina noksan gelir sanm