Yapısına Göre Cümleler Soruları
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler10. Rafine zevk sahibi olmak diye bir söz vardır; rafine,
yani elenmiş, damıtılmış, ince bir zevk sahibi olmak,
Gurmeleri düşünün örneğin. Yemek yerken lokma-
ları bütün bütün yutmazlar da dakikalarca çiğneye-
rek tüm tadı almaya, yemeğin içindeki bütün malze-
meleri ve birbirleri ile olan uyumunu tatmaya çalışır-
Müzik dinlerken önüne her çıkanı dinlemeyen,
lar. Bu, hazırlanan yemeğin hakkını vermektir.
seçen, dinlediği müziği sadece "kulağına hoş geldi-
tek tek fark ederek dinleyen insanlar vardır. Buna
ği" için değil tekniğini, hikayesini, hissettirdiklerini
baktığımızda şunu anlıyoruz: İnsani zevk sadece
bedenle alınan değil akıl, kalp, ruh, vicdan gibi has-
sasların hepsiyle alınan bir duygu oluyor. Tattığımız
lezzetin öyküsü, kimin elinden çıktığı bizim için ne
ifade ettiğini aldığımız lezzeti etkiliyor.
Bu parçadan rafine zevk sahibi insanların,
X. Lezzetlere bütüncül yaklaştıkları
II. Gelişmiş bir damak tadına sahip oldukları
W. Beden ve ruh duyumsamasını önemsedikleri
IV. Lezzetlere karşı seçici oldukları
özelliklerinden hangisine değinilmemiştir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) Il ve IV.
AGRAF SORU BANKASI
ÇÖZ KA
C) I. ve II.
E) Ill. ve IV.
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler8.
Q
Kendi vicdanında kendi durumunu düzeltmek, geçmişin
lekesini yıkamak istiyordu.
Altı çizili sözcüğün bu cümledeki kullanımıyla ilgili ola-
rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
N
A) Kullanılması toplum ahlakına aykırı görülen başka bir
sözün yerine kullanılmıştır.
B) Bir ilgi, benzetme sonucu gerçek anlamından uzak-
laşıp yeni bir anlam kazanmıştır.
3
Somut anlamlı bir sözcükken anlam genişlemesi yo-
anlam
luyla soyut anlam kazanmıştır.\\
Asıl, temel anlamının dışında başka bir anlama gele-
cek şekilde kullanılmıştır.
E) "Yüz kızartacak durum" anlamında kullanılmıştır.
B-E ->ikisi de doğru
feis
Yayınları
11.-
Lise Türkçe
Yapısına Göre CümlelerCÜMLE YORUMU
I. Yarattığım kişilerin her biri, çevremdeki insanların tutkuların-
dan, saplantılarından, kaygılarından izler taşır.
II. Her yapıtım, kendi serüveni doğrultusunda kendi yazgıları-
ni belirleyen karakterlerden oluşur.
III. Oluşturduğum kurguda, kahramanlarımdan herhangi biri-
nin, beni bütün yönlerimle temsil etmesine izin vermem.
IV. Benim kurgu dünyamın ürünü olan insanlar, gerçek hayat-
ta kolayca rastlanabilecek kişilerdir aslında.
V. Dünya görüşümün ve kişiliğimin yansıması olarak görülebi-
lecek kişiler, yapıtlarımda sıklıkla yer bulur.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca
birbiriyle çelişir?
A) I ve III
D) III ve V
B) II ve IV
E) IV ve V
C) III ve IV
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler22. 1917 senesinde
Topraklarında doğmuşum
Anamdan emdiğim süt
Çeşmenden tarlandan gelmiş
Emmilerim hudutlarında
Senin için döğüşürken ölmüşler
Kalelerin burcunda
Uçurtma uçurmuşum
Çimmişim derelerinde
Bir andız fidanı gibi büyümüşüm
Topraklarının üstünde
Aşağıdakilerden hangisi içerdiği duygu bakımından bu dizele-
re anlamca en uzaktır?
A) Tabiatla haşır neşir
Kırlarda geçen ikindi vakti
B) Vatanımdan başka şey yok gözümde
Yâr yatağın düşman almaz, giderim
C) Ey bütün cihana bedel Türkeli
Açtığın cenklerin yoktur evveli
D) Vatan ettim sizi ey topraklar
Akıtıp damgaladığım kanımla
E) Bu vatan toprağın kara bağrında
Sıradağlar gibi duranlarındır
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler8. (I) Bu zamanda mega star olmak zor. (II) Yalnızca
şarkı söyleyerek işi götüremezsiniz. (III) 1970'lerin
dünyasında yaşamıyoruz çünkü. (IV) Kadınsanız
Quia erkekler, erkekseniz kadınlar üzerinde etkiler bıra-
kan özellikleriniz olacak. (V) Kabul edilebilir düzey-
de şarkı söyleyecek, beyaz perdede rol yapabile-
cek ve dikkate değer bir zekâya sahip olacaksınız
ki hiçbir şeyi beğenmeyen günümüz gençliği sizi
ciddiye alsın.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han-
gileri yer değiştirirse parçanın anlam bütünlüğü
sağlanmış olur?
A) I. ve V.
B) II. ve III.
-D) II. ve V.
C) III. ve IV.
E) IV. ve V.
Lise Türkçe
Yapısına Göre CümlelerDY Benzer duyguları işleme
E) Karamsarlığı yeğleme
2011 YGS
Kim bilir kaç kere karar verip de başlayamadığım bir işi bu yıl da
ertelemek zorunda kaldım. Türkçe Sözlük'ü alıp baştan sona
okuma düşüncem yine hayal oldu. Oysa sözcüklerin kuytulara
yatmış, öteki yüzleriyle karşılaşmak tadına doyulmaz bir
eğlence olacaktı benim için.
Bu parçadaki altı çizili sözle, sözcüklere yönelik olarak
anlatflmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
Ailk anda akla gelmeyen anlamlarını öğrenmek
B) Yapısal özelliklerini tanımak
C) Yenilerini eskilerinden ayırabilmek
D) Gündelik dilde kullanılanları araştırmak
E) Yeni bir sözlük oluşturmak
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümlelerrklı
Ş
ıyor
hin
bu
in
de
19. (1) Strasbourg'un en görkemli eserlerinden biri Notre
Dame Katedrali. (II) İkinci Dünya Savaşı'nda önemli
ölçüde hasar gören bu muhteşem yapı, sonraki yıllarda
yeniden restore edilmiş. (III) Kırmızı kum taşından
yapılmış olan ve çeşitli mimari üslupları barındıran
katedralin 139 metre yüksekliğindeki kulesi restore
edilmek üzere koruma altına alınmış. (IV) Eski
Strasbourg'daki bir başka önemli yapı ise Fransız mimar
Robert de Cotte'nin bir eseri. (V) 18. yüzyılda saray
olarak kullanılan bu olağanüstü yapının içinde, zengin
koleksiyonlara sahip üç müze bulunuyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
öznellik içermemektedir?
AY!.
BY !!.
C) III. D) IV.
EXV.
Lise Türkçe
Yapısına Göre CümlelerAşağıdaki cümlelerin hangisinde "dolanmak"
sözcüğünün anlamıyla kullanımı birbirine uy-
mamaktadır?
KULLANIM
A) Yayılmak, elden ele Herkesin ağzında dolanır
ağızdan ağza gezmek, senin ismin.
anlatılmak.
ANLAM
B) Karışmak, güç çözülür
hâle gelmek.
C)
D)
Gezinmek, orada bura-
da gezip durmak.
Bir şeyin çevresine sa-
rılmak, etrafını kuşatıp
sarmak.
Kutuya koyduğum yün
çileler birbirine dolanmış.
Mecnun gibi dolanıyo-
rum çöllerde.
Zaman dediğin nedir ki
ay dolanır, yıllar geçer.
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler25. İnsanoğlu, büyük şehirler inşa edip koca binalarda ya-
şamaya başladığından beri gözünün gördüğü ve kendi
eliyle kotarıp geçmişten günümüze ulaştırdıkları üzerine
kafa yordu. Her ne kadar çağımızın yapıları gözümüzün
içine sokulsa ve onlar içinde yaşayıp gitsek de zihnimi-
zi dinlendirmek adına eski yapılar ve tarihî binalardan
hiç vazgeçemedik. "Kuş kafesi" veya "katlı tavuk küme-
si" benzetmeleriyle anılan bugünün binaları, dünün ya-
pılarının çok gerisinde. Kimilerine göre belki de bu bir
yanılgı, nostaljiye meraklı eski kafaların bir kuruntusu.
Gelgelelim, bina denilince aklımıza ilkin bu "geride kal-
mış"lar geliyor.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Eski binaların yenilere göre daha dayanıklı olduğu-
na
O
B) Yeni binaların birçok açıdan eski binalardan esinle-
nerek yapıldığına
C) insanların geçmişe duydukları özlemi eski binalarla
giderdiklerine
Dy Yeni yapılan binaların estetik açıdan eski örneklerin
gerisinde olduğuna
E) Eski binaların kültürel miras olarak yaşatılıp korun-
ması gerektiğine
Lise Türkçe
Yapısına Göre CümlelerİYATIN GÜZEL SANATLARLA İLİŞKİSİ
10. Bazı sanatçılara göre edebiyat, dünyaya tutulmuş
bir aynadır: toplumu olduğu gibi yansıtır. Dolayı
sıyla da insanı, yaşamı açıklar. Yine bu şekilde-du-
şünen sanatçılara göre edeblyat yapıtı topluma.
ayna olmakla yetinmemeli, toplumsal ya da siya.
sal açıdan insanları bilinçlendirmelidir.
ya
alan
stir
*SUPARA
Bu parçada sözü edilen edebiyat anlayışına
göre edebiyapıtlarda bulunması gereken özel-
likler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
A) Kalıcılık - etkileyicilik
B) Evrensellik - özgünlük
C) Gerçekçilik - öğreticilik
D) Özgünlük-gerçekçilik
E) Öğreticilik - kalıcılık
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler4. TEST
rler. "Kahrol" ni-
!" demekle yeti-
acımasız bence
me inşa ettiği dü-
smesi demektir;
i tuhaf zaman-
ma
ememe
4.
"Keskin zekâsıyla baktığı her yerde farklı bir şey görüyor
cümlesindeki "keskin" sözcüğüyle yapılan anlam akta
ması aşağıdakilerin hangisinde vardır?
S
7.
A Onu gördüğümüzde kaçacak delik arardık.
SO
(B) Her gün aynı yerde buluşur, işe hep birlikte giderdik.
Havaların iyice ısınmasıyla doğa canlanmaya başladı.
DY Yemeğin peşinden tatlılara geçtiler, onlardan tabak ta
bak yediler.
Bir ressam olarak tablolarında yumuşak renklerin dan
sını sergiler hep.
İnsan, günlüğünü
çıkmış düşüncel
uğraş ister. Şiir
perende attirac
yüreğini oynat
C
Bu parçada
ğıdakilerden
A) Sözcükle
mak
B) Geçerlili
Yeni sö
D) Canlı ve
E) Sanatl
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler14. Aşağıdaki metinlerden hangisi sosyal bir gerçekliği yansıtmaktadır?
Ya
bir if
min
ede
A) Bu kentin insanları, yağmura tutulma korkusu nedir bilmez, havanın açmasını beklemezlerdi ya içlerinden 16. Solu
Qız bir tanesi onlara benzemezdi. Bu adam, pencereden gökyüzüne bakan bu adam... Bu adamın kimi kimse
yoktu. Kentin iç kesimindeki koca koca yapılardan birindeydi iş yeri; oraya gider gelir, evine kimseyi çağırmaz
Gelmeyeceklerini bilirdi çünkü. Kendi de eşinin dostunun evine pek gitmezdi, üst üste çağrılmadıkça.
B) Karne zamanı birkaç gün gelmedi. Meraklanmıştım. Sınavlar sırasında olduğu için belki de sınava hazırlanıy
demiştim. İyi düşünmüşüm. Geldi pırıl pırıl sesiyle, öksürüyordu: "Kusura bakmayın ağabeyciğim. Dersleri haz
yordum. Gece yarılarına kadar çalışıp sabahleyin de erkenden uyanmak fena yordu. İki gün aksattım. Dilber Han
insa
Bas
kas
öksürük için bir ilaç yazdırdı ama nerde?"
Sabahın dördünde yazı makinemin başına geçtiğim için bu ses, bu kara, yağmura, ayaza kafa tutan bu canlı,
puril pırıl ses beni yazı makinemin başında bulurdu. Gazete paralarını akşamdan masamın kıyısına koyduğum i
bekletmez, koşardım sokak kapısına. Gazetelerimi önceden hazırlamış olurdu. Uzatır, paraları alır, saymaya fil
lüzum görmeden cebine atar, donmuş burnu buhar kazanı gibi tüterek uzaklaşırken canlı, yaşam dolu sesiyle s
kağı gene neşelendirirdi.
D) Haseki taraflarında bir çıkmaz sokağın içinde yalnız duran üç odalı bu ev, bir mezar gibi ebedî sessizlikle kuşatılm
ti. Bir hâl-i nisyan ve metrukiyette bulunuyordu. Çatısından kopan bir tahta, damdan uçan bir kiremit, duvarlarınd
yuvarlanan bir taş, senelerce düştüğü yerde kalır. Ara sıra çirkin, ihtiyar bir kadın, cadılara mahsus dehşet ve sük
netle dışarı çıkarak malzeme-i beytiyesini iştira ve tedarikle alelacele eve girip kaybolurdu.
Bu
A
B
C
C
17.
EAğabey, biz, dedi, Tophane'deki sabahçı kahvelerinde yatarız. Hepimiz hamal, uşak gibi insanlarız. Ama namus
muzla yaşıyoruz. Ne yapalım? Beş on para kazanırız. Geceleri de kahveciye beş kuruş verir, bir köşede uyuruz.
yapalım? Otellere para mi dayanır? En aşağısı otuz kuruş. Otuz kuruşla iki gün geçimimiz var.
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümlelerİskender Pala, Cezmi Ersöz ve Hilmi Yavuz'un katıldığı
"İncir Çekirdeği" televizyon programını seyrediyordum.
Tarih 18 Ekim 2011 Salı akşamı. Konu "Şiir ölüyor mu? Üç
edebiyatçı bir araya gelince nükteler ardın sıra geliyor ta-
bii. Bir ara Cezmi Ersöz, "Geçenlerde çok şiir yazan bir
şair arkadaşımızın evine hırsız girmiş ve bilgisayarını çal-
mış." dedi. İskender Pala da, "Bir süre önce benim de bir
şair arkadaşımın evine hırsız girmiş ve bilgisayarını alıp
gitmiş." diye ekledi. Sıra Hilmi Yavuz'a gelince, yine mu-
zipliği tuttu ve şunu söyledi:
"Geçenlerde bir hırsız bir şairin evine girmiş, bilgisayarı-
na bakmış ama çalacak şiir bulamamış."
Bu parçadaki altı çizili sözlerle aşağıdakilerden han-
gisi vurgulanmak istenmiştir?
A) Toplumun etik değerlerden iyice uzaklaştığı
B Bencilliğin insanı yalnızlaştırdığı
C) Değer yargılarının iyice alay konusu olduğu
DSözü edilen şairin niteliksiz ürünler kaleme aldığı
Sanatçıların birbirlerini daima olumsuz yönlerle değer-
lendirdiği
6.
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümlelerr hayli başar
bir eseri, olduğu
selere, sarglars
ini kestiremed
ilara sarmak v
angisidir?
ak
sel bir aç ya
çekmek
a-
J₁
Çözüm
Örnek - 10
Dün akşam Karaca'nın tiyatrosundaydım. Cibali Karakolu'nu sey-
retmeye gelmiş kalabalık karşısında bir an içimin burkulduğunu
söylemek isterim. Seyircilerin göz kaydırmaları, ayılıp bayılmala-
n piyesten hoşlandıklarını hem de çokça hoşlandıklarını ortaya
koyacak cinstendi. Aktörlerin her hareketi kahkahalarla karşıla-
niyor, alkış da hiç eksik olmuyordu. Anladım ki Cibali Karako-
lu heybesini doldurmuş ellerin üzerinde bilinmeyene yol alıyor.
Bu parçadaki altı çizili sözle yazarın Cibali Karakolu ile ilgi-
li olarak vurgulamak istediği düşünce aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Yaratıcısının yetkinliğini yansıttığı
B) Her dönemde ilgiyle karşılandığı
C) Özgün bir kurguya ihtiyaç duyduğu
D) Yetkin sanatçılar elinde geleceğe taşındığı
E) Üslubuyla çağdaşlarından ayrıldığı
Çözüm
Si
ca
iyi
B
ha
A
B
C
C
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler"Dalgalan sen de şafaklar gibi, ey şanlı hilâl!" dizesinde
"hilâl" sözcüğü, benzetme ilgisi kurulmadan "bayrak"
yerine kullanılarak mecaz anlam kazanmıştır.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde buna benzer bir
kullanım vardır?
A Sen bizim köyleri görmedin ki hiç
Yollar toz, çamur; evleri kerpiç
B) Çırpınıyor bir garip kuş
Yuvasını bulamıyor
Tohum gene susuz, toprak gene sert
İlaç gerek ilaç, öldürür bu dert
D Sen ne dersen de havada kalır
Arsız yüzü utanmıyor azardan
E) Nasıl ki dalından düşer bir yaprak
Senin de son göçün böyle olacak
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümlelerekte-
z?
Örnek: 10
(1) Birikim, herhangi bir konuda okuduklarımızdan edindiğimiz bilgi-
lerin toplamıdır. (II) Bu birikimin elde edilebilmesi için de ilgi duyulan
alanda, herkesçe değeri bilinen, kendini topluma ve insanlığa kabul
ettirmiş kaliteli eserler seçilmeli; iyi ve seçkin kitaplar okunmalıdır.
(III) Okunan eser, muhakkak anlaşılmalıdır; anlaşılmamış bir eserin,
okuyucuya kazandıracağı hiçbir şey yoktur. (IV) Okuyucuyu okuduğu
eserle kendi görüşleri arasında ilişki kurmalı, yazarın düşüncesindeki
doğruluk derecesini araştırmalı, yerine göre bunları eleştirebilmelidir.
(V) En önemlisi de okunanların, belleğe kaydedilmesidir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yargı gerek-
çesiyle verilmiştir?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
3