Yapısına Göre Cümleler Soruları
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleleran bil-
ğunu
çüde
irmiş
de bir
şey-
i yal-
. Bi-
kışı-
?
elik
ğını
kur-
nda
nin
dili
et-
tır.
ür-
de
nci
irk
de-
Ü-
Türkçe
22. • Televizyonun izleyici üzerinde çok büyük bir etki-
sinin olduğu, bu yönüyle de özellikle çocukları et-
kileme ve değiştirme gücüne ulaştığı herkesçe pay-
laşılan bir gerçektir. Ailelerin çocukların televizyon
izlemelerini planlama bilgisinden ve olanağından
yoksun oluşu, bazı çocukların zamanlarının büyük
bir bölümünü, televizyonun karşısında geçirmele-
rine yol açmaktadır. Bu ise böylesi durumdaki ço-
cukların derslerini ihmal etmesine neden olup ba-
şarısızlığı beraberinde getirmektedir.
• Televizyon; çocukları, onların sosyal ve psikolojik
gelişimleri bakımından çok büyük önem taşıyan
oyun ve arkadaş ortamlarından uzak tutmaktadır.
Bu ortamların sağladığı sosyal etkileşimden uzak
kalış, çocuğun ileriki yaşamında toplumsal ilişkiler
kurmadaki başarısını olumsuz yönde etkilemekte-
dir. Bazen bu olumsuzluklar, çocuğun bütün yetiş-
kinlik yaşamı boyunca etkisini sürdürecek kalıcı iz-
ler bırakabilmektedir.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
si söylenebilir?
A) Párklı görüşler arasındaki benzerlikleri ortaya koy-
maktadırlar.
B) iki farklı konuya ilişkin ortak bir çözüm olduğunu
belirtmektedirler.
C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele al-
maktadırlar.
D) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnek-
ler sunmaktadırlar.
E Aynı konuyu farklı dil ve anlatım yöntemlerinden
yararlanarak açıklamaktadırlar.
23. Likya kentlerinin el değmemiş ve görkemlilerinden bi-
Likna dilinde, "yuvarlak" anlamına ge-
Lise Türkçe
Yapısına Göre CümlelerDize,
rem
met-
atır
an-
arı
ndi
mi
Soru 58
Ben Cevahir, hikâye anlatıcısı. Bitip tükenmek bilmeyen hikâyelerin
latmamak elde değil, böyle emredildi. Şah Mehmene Banu'nun
yalancısı. Anlattığım ve anlatacağım, hikâyelerin en acıklısı. An-
ülkesinde ben zavallı bir hikâye anlatıcısı neye itiraz edebilir, ne
yapabilirdim ki anlatmaktan başka? Gözlerim gördü aşkı, dizlerim
titredi, terden sırılsıklam oldu elimdeki ipekli mendil de kimsenin
gözünün yaşını silemedi. Olacaklardan korkuyordum, gördükle-
rimden korkuyordum. Aşkı gördüm ki onlar da gördüler: Ferhat ile
Şirin.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? um
A) Pekiştirmeye başvurma
B Devrik cümleye yer verme
Benzetmeden yararlanma
D Yinelemelere yer verme
E) Konuşma havası içinde yazılma
Isloned
v Toy Bymid
14 (8
nunuveed sven
atgimlinellux hehut elmbo Chet (2
(
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler3. Ünlü bir yazar "Roman puan toplayarak öykü ise nakavtla
kazanmak zorundadır." diyor.
Bu cümledeki karşılaştırmadan aşağıdakilerin hangisi
çıkarılabilir?
A) Romanın öyküye göre daha çarpıcı bir anlatımının olduğu
B) Öykü yazmanın daha kolay olduğu
C) Öykünün daha yoğun ve çarpıcı bir anlatımının olduğu
D) Roman yazmanın zannedildiğinden daha çok zaman aldığı
E) Öykünün romana göre farklı konuları işlediği
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler9. (1) Biz bu çınarla omuz omuza verdik, beni yağmurdan
koruyor. (II) Ne şapka kullanıyorum ne şemsiye. (III) Kar da
yağsa yağmur da yağsa onun altındayım. (IV) Bu çınarda
ben ruh ve duygu buluyorum. (V) Postane yetkilileri ağaca
posta kodu verdiler, mektup ve telgraflarım bile buraya gelir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda
söylenenlerden hangisi doğrudur?
A) I. cümle öznesi ortak sıralı cümledir.
B) II. cümle biçimce olumlu anlamca olumsuzdur.
C) III. cümle, yapıca bağlı cümle özelliği taşımaktadır.
D) IV. cümle yapıca girişik bileşiktir. X
E) V. cümle bağımlı sıralı cümledir.
Lise Türkçe
Yapısına Göre CümlelerA) I.
Bu kitak
1.
APOIEMI
1.
Bu testte 40 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe testi için ayrılan kısmına işa
Bu parçadaki altı çizili ve numaralı bölümlerden han-
gisi, ayraç içerisinde verilen ifade ile anlamca örtüş-
memektedir?
Yorum, ele alınan (hakkında yazı yazılan, düşünce ileri
sürülen) konuyu fikri arayışlarla irdeleyip (en ince de-
#
V
taylanına varıncaya dek araştırıp) belirgin kilmayı (somut
duruma getirmeyi) gerektirir. Bilgi, yorumun besleyici
III
(zenginleştirici) ögesidir. Sağlam (doğru ve güvenilir
olan) bilgiyi, ancak o alanın uzmanları verebilir. Bu yüz
den bilginin bağlayıcılığı (uyulma, itaat etme zorunlulu-
V
ğu) vardır ama yorumun yoktur.
B) II.
C) III.
D) IV.
TÜRKÇE TE
EYV.
3.
-
1
B
-n
lic
AJ
B)
E)
C)
Lise Türkçe
Yapısına Göre CümlelerAPOLEMI
1. Bu testte 40 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe testi için ayrılan kısmına
Yorum, ele alınan (hakkında yazı yazılan, düşünce ileri sü-
1
rülen) konuyu fikrî arayışlarla irdeleyip (en ince detaylarına
||
varıncaya dek araştırıp) belirgin kılmayı (somut duruma ge-
III
tirmeyi) gerektirir. Bilgi, yorumun besleyici (zenginleştirici)
IV
ögesidir. Sağlam, doğru ve güvenilir olan bilgiyi, ancak o
TÜRKÇE
alanın uzmanları verebilir. Bu yüzden bilginin bağlayıcılığı
V
(uyulma, itaat etme zorunluluğu) vardır ama yorumun yok-
tur.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı,
parantez içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır?
A) I
B) II
C) I
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler= ki
mıyla
rdüğü
an
a aynı
ezden
or
ama
ir. Bu
rim:
an
n.
erine
3D yayınları
ortaya
klı
Bu parça
seçmesindeki gerekçe aşağı
A) Bu türlere karşı ilgi duyma
B)-En iyi türler olma
C) Bu türlerde ustalık gösterme
D) Okuru en çok etkileyen türler olma
E) Kısa bir zaman aralığında yazılabilme
SO
11. Yazacağım konuları, temaları, duyguları not alırım.
Zihnimde uzun süre gezdiririm. Bir gün ortaya
çıkacaklarını bilirim. Aylarca zihnimde gezdirdiklerim
olur. Hiç beklemediğim bir anda yazmam için ortam
oluşur ve kendini dayatır. Aylarca üzerinde çalıştığım
ama yine istediğim gibi olmayan öykülerim vardır; yarım,
eksik, tamamlanmamış. Benim de "Acaba bunu ben mi
yazdım?" dediğim anlar olur. Keşke hep böyle olsa. Jean-
Paul Sartre, Edebiyat Nedir? kitabında bunun büyük bir
aşama olduğunu şöyle örnekler: "Yeni yetişen bir ressam,
ustasına sorar: 'Resmime ne zaman bitmiş gözüyle
bakmalıyım.' Ustanın karşılığı şöyledir: Karşısına geçip de
afallayarak: 'Ben mi yaptım bunu!' dediğin zaman."
Bu parçada usta bir yazar olmanın süreçlerine ilişkin;
I. Hayranlık uyandırma
II. Şaşkınlık uyandırma
III. Takdir edilme
ayrıntılarından hangisine yer verilmemiştir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I, II ve III
ÖSYM TİPİ SORULAR
13
Lise Türkçe
Yapısına Göre CümlelerYorum, ele alınan (hakkında yazı yazılan, düşünce ileri sü-
I
rülen) konuyu fikrî arayışlarla irdeleyip (en ince detaylarına
||
varıncaya dek araştırıp) belirgin kılmayı (somut duruma ge-
tirmeyi) gerektirir. Bilgi, yorumun besleyici (zenginleştirici)
IV
ögesidir. Sağlam, doğru ve güvenilir olan bilgiyi, ancak o
alanın uzmanları verebilir. Bu yüzden bilginin bağlayıcılığı
V
(uyulma, itaat etme zorunluluğu) vardır ama yorumun yok-
tur.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı,
parantez içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleleratışmayı,
ok sayılan
findan,
mıştır?
şlerdir.
ine
mde
bir
ledir.
i
ilişkiler kurmuştur.
E) Türkçede Arap alfabesini ilk kullananlar, X. yüzyılda İslamiyet'i kabul
eden Karahanlılardır.
7. Tam bir yargı bildirmeyen temel cümlenin ögesi olarak görev yapan
söz ya da söz öbeklerine yan cümle denir. Yan cümle temel cümledeki
yargıyı güçlendiren, açıklayan, bütünleyen ve türlü yollarla temel cümleye
bağlanan cümledir.
Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili söz öbeği yan cümledir?
A) Bir-milletin-sanatı, yansıttığı toplumun yaşam biçimine uygun
olmalıdır.
B) Çoğumuz Malkoçoğlu filmlerini küçüklüğümüzde izlemiş, Malkoçoğlu
gibi-elmaya özenmişizdir.
C) Bir yere zulmün-eli uzandığında oralarda dudakların gülüp açıldığını
göremezsiniz.
D) Anadolu, pek-peli-medeniyete ev sahipliği yapmış en eski
medeniyetlerden biridir.
E) Insanın, bilimsel araştırmaları ene-dilinde daha rahat yapacağına
inanıyorum.
8. Reşat Nuri Güntekin'in bir başka tutkusunun tiyatro olduğunu pek
çokları bilir zira romanlarının bazılarını önce tiyatro için yazmıştır.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinin örneği yoktur?
A) Fiil cümlesi B) Bağlı cümle C) Devrik cümle D) Birleşik
cümle E) Olumlu cümle
9. Bizim geleneklerimizden, bizim insanımızdan yola çıkıp bütün bunları
öz Türkçemiz, bize özgü bir bakış açısı ve çağdaş tekniklerle aktarmaktan
söz eden Haldun Taner, Keşanlı Ali Destanı'nda bu sözünü yerine getirir.
Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Fiilimsi ile kurulu birleşik bir cümledir.
B) Söz dizimine göre kurallıdır.
C) Birden çok yan cümleciği vardır.
D) Yüklemi isim soylu bir sözcüktür.
E) Anlamına göre olumlu bir cümledir.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin özelliği ayraç içinde yanlış
verilmiştir?
A) Uzaklık değildir uzaklaşmanın ölçüsü. (eksiltili cümle)
B) İnsan olmak, sorumlu olmanın ta kendisidir. (isim cümlesi)
C) Beynimizin kullanmadığımız kısmı bizim sayılır mı? (soru cümlesi)
D) Hayatım, beceriksiz bir yönetmenin çektiği kötü bir film gibi. (kuralli
cümle)
E) Yolda yanımdan türkü söyleyerek geçen bir zengine hiç rastlamadım.
(olumsuz cümle)
11. Aşağıdaki dizelerin hangisi şart ekiyle kurulu bir yan cümleciğin yer
aldığı birleşik cümle durumundadır?
A) Gözlerim yaşarmadan bakamam çocuklara
Ve sanki düşmanıyım bütün oyuncakların.
B) Hayalimden geçiyor terk edilmiş bağımsız,
Beynimde uğultusu upuzun kavakların.
C) Önümden gelip geçen insan değil, makine
Nerede sıcaklığı o bizim sokakların?
D) İçmek ne hoş olurdu hayatı gözlerinden
Böyle bir ilkbaharda, altında leylakların.
E) Muhakkak benimkidir, uykunda zaman zaman
Uzaktan bir hıçkırık duyarsa kulakların.
12.
L. Ben pırıl pırıl bir gemiydim eskiden.
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler2.
3.
D) Tecahülüarif
E) Mecazımürsel
(Ad Aktarması)
Aşağıdaki dizelerin hangisinde diğerlerinden farklı
bir istiare vardır?
Benzeyen, bensetilen
A) Yüce dağ başında siyah tül vardır benzetilen
B) Sabret inci tanem döneceğim mutlaka benzetilen
beyaz
C) Şakaklarıma kar mi yağdı ne var benzetilen
D) Sabahtan uğradım ben bir fidana
E) Kör karanlıkta açardık paslı gözlerimizi
Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mi
murâdım şem'i yanmaz mı
6. Cep d-
Kol d
Yen
Ke
B
YAYINLARI
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler3.
(1) Her fotoğraf bir iletişim aracıdır. (II) Fotoğraf çek-
meden önce izleyiciyle kuracağımız iletişimin nasıl
olacağı düşünülmelidir. (III) Öncelikle izleyiciyle na-
sıl bir iletişim kurmalıyım, çektiğim fotoğrafla ne an-
latmalıyım gibi sorulara cevap aramalıyız. (IV) Kura-
cağımız kompozisyonda her şey birbiriyle bir bütün
içinde olmalıdır. (V) Fotoğrafın hikâyesi, nerede çe-
kildiği, kimlerin çekildiği, ana ögelerinizin ve yardım-
ci öğelerinizin ne olacağına karar vermelisiniz.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili ola-
rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede genelleme yapılmıştır. ✓
B) II. cümlede öncelikli bir durumdan söz edilmiş- ✓
tir.
C. cümlede bir önceki yargı açıklanmıştır.
D) IV. cümlede bir koşul dile getirilmiştir.
E) -V: cümlede öneride bulunulmuştur. ✓
D
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler5.
●
Deney kabına yabancı madde karışması her
bilim insanının korkulu rüyasıdır ne var ki biyolog
Alexander Fleming'i ünlü eden buydu.
Satürn'ü kendine has halkaları olmadan görseniz
muhtemelen tanıyamazdınız ama 300 milyon yıl
geriye giderseniz bu durumla karşılaşabilirsiniz
çünkü Satürn'ün halkalarının uzak gelecekte orta-
dan kalkacağı düşünülüyor.
Bu iki cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi
ortaktır?
A) Öge dizilimi
Yapı özelliği
C) Şart anlamı barındırma
D) Yüklemin türü
Yan cümle sayısı
Lise Türkçe
Yapısına Göre CümlelerAK
Birinci Cihan Harbi'nde fagiliz hükümetinin sömürgelerinden
getirilen bazı gruplar Çanakkale Savaşı'nda Anzaklara
katılmıştı. (1) Özgürlüklerini elde edemedikleri için buralara
kadar gelen bu köleleri Avustralya ve Yeni Zelanda'dan
Osmanlı topraklarına götüren gemiler, Ümit Burnu'nda kömür
ve erzak ihtiyacını gidermekteydi. (II) Gelibolu'da Osmanlı
Devleti'ne karşı savaştıktan sonra geri dönen Anzak
askerlerinin gemileri dönüş yolunda yine Ümit Burnu'nda kömür
tedariki gayesiyle Simon's Town Limanı'nda demirlemişti.
(III) Fakat beklemedikleri bir şeyle karşılaşınca soluğu
gemilerinde alacaklardı. (IV) Zira şehirde, Osmanlı fesiyle
dolaşanlar vardı; tam da Çanakkale'de gördükleri gibi. Ebubekir
Efendi ve çocuklarının Güney Afrika'da Müslüman toplumunda
bir moda hâline getirdiği Osmanlı fesi halk arasında kabul
görmüş ve 1900 yılının başlarından itibaren fes üretimi bir
meslek hâline dahi gelmişti. (V) Avustralyalı bir tarihçinin
notlarında tesadüf ettiğimiz bu hadise, fesli Osmanlı
askerlerinin Gelibolu'daki kahramanlıkları henüz dimağlardan
silinmemişken dünyanın bir ucundaki halkın Osmanlı fesiyle
gezdiğini gören Anzak askerlerinin, Osmanlı Devleti'nin Afrika'yı
baştan sona fethettiğini düşünmesine sebep olmuştu.
onli
23. Dar parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde
yargı, amacıyla birlikte verilmiştir?
AHI B
C) IV
DI
EYIII
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümlelerkonusunda
anlar, çok
udan sor-
tıştırdık-
ağanüs-
erinden
diliyle
rler. O
görüş
vaza-
arını
DENEME-2 HR
31. Ingiliz denizci James Cook, 18. yüzyılda Avustralya kıyısına
adım attığında daha önce hiç görmediği bir hayvanla karşı-
laşır. Yanındaki yerliye hayvanın adını sorunca "Kangroo!"
yanıtını alır. Böylece denizci, arka ayakları üstünde sıçraya-
rak yol alan, yavrularını karnındaki kesesinde taşıyan bu
hayvanın resmini çizer. Ülkesine döndüğünde bu ilginç hay-
vandan bahseder ve resimlerini herkese gösterir. Zamanla
tüm dünya hayvanı tanır. Bu olaydan çok sonra Avustralyalı
yerlilerin dillerini incelemek üzere kıtaya gelen bir dil bilimci,
yerlilerin bu hayvan için başka bir isim kullandıklarını görür.
"Kangroo" yerli dilinde "Seni anlamıyorum." anlamına gel-
mektedir.
Bu parça aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlamak
amacıyla oluşturulmuştur?
D Dil, yaşayan bir varlıktır.
Bİnsan, diliyle düşünen bir varlıktır.
Dil, doğru kullanıldığında bir iletişim aracı olur.
Dili doğru kullanmak herkesin görevidir.
E Dil, kendine özgü yapısı ve kuralları olan bir canlıdır.
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler14) 1.
II.
bilinen etli ekmek, pide ve çeşitlerinden bazıları
gelişen şehirlere taşınarak 3
III. Anadolu'nun birkaç şehrinin adıyla
IV. yöreselliğini devam ettirirken, bazıları da 2
V. yeni ihtiyaçlara cevap vermeye başlamıştır 5
Yukarıdaki sözler kurallı ve anlamlı bir cümle
oluşturacak biçlinde sıralandığında hangisi baştan
üçüncü olur?
A) 1.
BY.
C) III.
D) IV.
E) V.
19) davranış
kültür tor
III. görüşleri
IV. milletten
V. maddi ve
Yukarıdaki
oluşturacal
olur?
A) 1.
201 L duymac
Lise Türkçe
Yapısına Göre Cümleler2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türk Dai ve
Geçtiğimiz yıl Varlık dergisinde yayımlanan bir açık oturum
epeyce yankı yarattı. Burada söylenen bazı sözler geng
şairlerin tepkisini çekti. Biliyoruz ki her dönemde hazır bazı
duyarlılıklara yaslanan şairler çabuk popülerleşirler, Yas
Saider de hep olmuş meyvelers ovnarlar Ne var ki hazır
duyarlılık yok olunca varattığı isimleri de beraberinde götü-
rür. Siz, umut beslediğiniz genç şairlerin umutlarınızı boşa
çıkarmadıklarını söyleyebilir misiniz?
Bu parçadaki altı çizili cümlede aşk şairler ile ligili gla-
rak anlatılmak istenen asağıdakilerden hangisidir?
Şiir alanında yeni yeni boy gösteren şairleri eleştirmek
B) Şiir alanında ekol halini almış şairleri örnek almak
C) Şairlere yol göstenci bir tavır takınmak
D) Belli bir yetkinliğe ulaşmış şairlere yer vermek
E) Şiir dünyasında söz sahibi bir konumda yer almak
tarih
yoğ
tinia
dür
(IV
ed
le