Manzume ve Şiir Ayrımı Soruları
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir AyrımıTEST
1. Chuck Yeager Güney Kaliforniya semalarında ilke
imza atarken (yapılmayanı gerçekleştirirken) sivil
1
uçak üreticileri, savaşın doğurduğu ortaya çıkardı-
11
ğı) yeni teknolojileri araştırmaya başlıyordu. Uçak
endüstrisinin, savaşın sürükleyici (ilgi çekici) etki-
|||
sinden yoksun sivil kolu, üniformalı kolunun geri-
sinde kalmıştı. Ancak ekonomiler düzelmeye baş-
ladıkça uçak üreticileri de ileride büyümesi (geliş-
IV
mesi) öngörülen uluslararası hava yolu taşımacılı-
ğı pazarına önem verdi (yoğunlaştı).
V
eliyev obr
Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangi-
siyle ayraç içinde verilen anlam uyuşmamakta-
dır?
A) I.
B) II.
GNIII. D) IV.
E) V.
2. Soluduğumuz havanın kalitesi hakkındaki endişeler
8
3. Kemal
yazmı
AYDIN YAYINLARI
lemel
durm
ların
ilişki
yec
öze
Ro
ok
da
E
4.
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir Ayrımı3. Cumhuriyet Dönemi'nde bir grup şair, Türk tarihi ve Türk
se geleneklerini yeniden canlandırmakla ulusal şiire ulaş-
instmaya çalışırken bir grup şair de çökmekte olan Osmanlı
imi İmparatorluğu'nun parlak dönemlerinden şiir için bir ge-
anlecek umar. Bir başka grup ise halk şiirine eğilir. 1917'de
es bütün bu küçük kümeleri bir araya toplayabilmek için
Şairler Derneği kurulur. Bütün bu çalışmalar sonucu, dilde
embelirgin ölçüde bir ulusallaşma görülür. Beş Hececiler bu
dönemde yetişir fakat artık hece ölçüsünü kullanan şairler
bu sayının çok üstündedir. Şiirin konusu ulusallaşır, şairler
Anadolu'ya yönelir.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisi üzerinde durulmak
tadır?
A) Cumhuriyet Dönemi'nde şiirde görülen gelişmeler
B) Beş Hececilerin Türk şiirine getirdiği yenilikler
C) Ulusal şiir anlayışını benimseyen şairler
D) Cumhuriyet rejiminin edebî türler üzerindeki etkileri
E) Şairler Derneğinin kuruluşunda yer alan sanatçılar
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir Ayrımı3. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisin-
de birden fazla ses olayı vardır?
A) Birdenbire karşılarına sakallı adamlar çıkıveriyor gece-
nin bir yarısında.
B) Anlatı bilimine göre söylem, bir öykü veya öykünün
öneminin açıklandığı bir araçtır.
C) Çocuğun, annesine acı çektirmek için böyle bir yola
başvurabileceği sonucu çıkarılabilir.
D) Dış öyküsel metinler, herhangi bir olayın dışarıdan bir
anlatıcı tarafından aktarılıyormuşcasına anlatılmasıdır.
E Senin anlattığından çok daha fazlasını bildiğini kabul
0.
etmek gerekir.
Kannaste
tavan
Ensit
degisimil
ya da
Usrasinund
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir AyrımıSoru No: 19
Dostoyevski'nin yarattığı Raskolnikov karakterinden,
Joyce'un Mr. Bloom'una hatta Wilde'in Dorian Gray'ine
kadar birçok karaktere ilham veren Prens Hamlet'e
bakınca çağdaş edebiyatı Hamlet'e düşülmüş dipnotlar
olarak görüyorum.
Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A)) Çağdaş edebiyatorların, Hamlet gibi başarılı
karakterler ortaya koyamadığı
B) Hamlet'i temel kaynak alan modern edebiyat
ürünlerinin, onun gölgesinde kaldığı
BY
Modern edebiyatçıların Hamleti taklit etmesi nedeniyle
529 Unlijk X
özgünlüğü yakalayamadığı
Hamlet'in, çağdaş edebiyattaki birbirinden farklı birçok
karaktere örnek oluşturduğu
E) Modern edebiyat eserlerinin Hamletin.kolay
anlaşılmasına katkı sağladığı
ainda
uş, ardında bir
birden evreninde b
r'in devam filmini ç
Idir. Kuşkusuz yöne
için gelen birçok d
miştir. Devam filmin
izdiği yolda yürüye
nda yeşerten özgü
iştir.
pada geçen "sözü
ir çiçek" sözüyle
akilerden hangisi
i ve anlatım açısından
nsel ve bilimsel yönü
nsız ve yepyeni bir ta
kuşaklarda da heyec
11 ortaya koyarken ön
ahtarı:
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir Ayrımı9.
blaim
I.
Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan...
II. Ağaca dayanma kurur adama dayanma ölür.
III. Rüzgarlı havanın kuytusu, yağmurlu havanın uykusu...
IV. El elin eşeğini türkü çağırarak arar.
V. Baş başa vermeyince taş yerinden kalkmaz.
Yukarıdaki atasözlerinden hangileri anlam olarak birbi-
rine en yakındır?
A) I ve III
D) Il ve IV
B) I ve IV
C) II ve III
E) IV ve V
Gift
A)
B
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir AyrımıⓇ
1. Ünlü iş adamı, dünyaya gözlerini yumdu.
II. Kalemimin ürkekliği bilgisizliğimden değil.
III. Uçağımız, bundan iki saat önce İzmir'e indi.
IV. Tahta at içerisinde yolculuğu sona erer insanın.
V. Cem, büyüdükçe babasının kopyası oldu âdeta.
Numaralanmış cümlelerde aşağıdakilerden hangisinin
örneği yoktur?
A Dolaylama
8.
B) Benzetme
Dy Kiş
DY Kişileştirme
Ad akformes)
C) Kinaye
E) Ad aktarması
Benzetm
MIRAY YAYINLAR
11
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir AyrımıA
AYT / Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1
20.
Ben böyle bir deniz görmedim ne kadar seni düşündüm
Gittim ne kadar bilmezsiniz ne türlü karanlık
Baktım ki biri yok o kentlerin, hiç olmamışlar gördüm
S bir kadın balkonunda baksam ne zaman olurdu
E sesinde yüzlerce trenler yürüdü Galile'de
Sizi bilmem ben galiba olmadım o dünyalarda
Salt bir it karalik akşamüstü denizlere doğru
İkinci Yeni şiiri dikkate alındığında bu dizeler
aşağıdakilerden hangisiyle örtüşmemektedir?
A) Söz diziminde sapmalar
B) Serbest ölçüyü benimseme
C) Kapalı bir anlatıma başvurma
D) Şairanelikten uzak bir söyleyiş
E) Sözcüklerin çağrışımından yararlanma
A
[
2
alme Yayınevi
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir AyrımıA
Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1
a
13. Gülşende olan âb u hevâ 'aşk iledür
Hep gerdiş iden sayf ü şità 'aşk iledür €
Efsürde idüp åbi ider bezmi müzâb
El-kissa fenâyile bekâ 'aşk iledür
&
Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu
şiirin nazım şeklinin aşağıdakilerin hangisi olduğu
söylenebilir?
A) Rubai
B) Terkibibent
C) Mistezat
DY Kit'a
Şarkı
bolted
1
XQ
14. Anadolu'da 12. yüzyılda Türk dilinin Farsça ve Arapçanın
etkisinde kaldığı bir dönemde Türkçenin de sanat ve
edebiyat dili olduğunu bilinçli olarak dile getirmiş,
Türkçe için yeni fikirler getirmiştir. Bir devlet için dilin
önemini belirtmiştir. Devrinde en büyük mesnevi
yazarıdır. Halkı aydınlatmada bir hayli gayret sarf etmiş
okle
L
xq
6.
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir Ayrımı9
33. "Bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, mecliste
ve seyranda Türk dilinden başka dil kullanmaya."
Karamanoğlu Mehmet Bey'in 13 Mayıs 1277'de
söylediği bu sözleri Karamanlılar, o gün bugündür bir
emir gibi hatta vasiyet gibi algıladılar. Türkçe sevgisi,
dil sevdası bir meşale gibi elden ele, dilden dile,
gönülden gönüle aktı durdu asırlar boyu. Karamanlılar
723 yıldan beri her mayıs ayında bayram ediyor. Yunus
Emre'yi Anma Törenleri ile birleştirilen bu gün, tam bir
şölen havasında geçiyor.
Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türkçenin tarih boyunca önemini koruduğu
B) Karaman ilinin Türk diline kazandırdıkları
C) Aynı dili konuşmanın toplum açısından önemi
D) Karaman'da Dil Bayramı'nın nasıl ortaya çıktığı
E Karamanoğlu Mehmet Bey'in Türkçe sevdası
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir Ayrımı10. Aşağıdaki yapıtlardan hangisi Millî Edebiyat zevk ve anlayışı-
nı benimseyen şairlerden birine ait değildir?
Kavel
B) Sarıkız Mermerleri
ANK
C) Kardelenler
D) Burada Bir Kalp Çarpıyor
E) Satılık Ev
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir Ayrımı4
11.
Sakın dağlar gibi yüceyim deme
Zamanı gelir etrafın kar olur
Kış gelir yaz gelmez diye gam yeme
Her kışın sonunda bir bahar olur
Dağ odur ki üzerinde kar ola
Bülbül odur ki ötüşü zar ola
Dost odur ki dar gününde yâr ola
Geniş günde düşman bile yâr olur
Bu dizeler halk şiirinin aşağıdaki genel özelliklerin-
den hangisine örnek gösterilemez?
A) Genellikle hecenin 7'li, 8'li, ve 11'li kalıpları kullanılır.
B) Şiirlerde az da olsa söz sanatlarına yer verilir.
Şairler, şiirlerin son dörtlüğünde mahlaslarını tapşırır.
D) Koşma, çok kullanılan nazım şekillerinden biridir.
E) Şairler doğayla iç içe olduğundan doğaya ait unsur-
lardan yararlanılır.
Diğer sayfaya gecini-
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir Ayrımıişlediği doğa ---- biraz farklıdır. O, manzaranın
tasvirini yapmaktan daha çok, onunla ilgili izlenimlerini,
duygularını sunmak ister. Divan şiirinde olduğu gibi ger-
çek tabiattan soyutlanmış; mecazlarla, hayallerle, imge-
lerle, şairaneliklerle süslenmiş, mehtapla aydınlatılmış,
renklerle döşenmiş manzaralar çizer. Onun şiirlerinde
doğadaki her şeyin bir ruhu vardır. Toprak, hayal görür;
ağaçlar, düşlere dalar; karlar ilkbaharı arayan kuşlar gi-
bidir, semanın eli ise yere konfetiler saçar; karla toprağa
beyaz bir elbise giydirir. Yakazat-ı Leyliye ve Élhan-ı Şita
şiirleri ise bu düşünceleri somutlaştıran iki ünlü şiirdir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki
isimlerden hangileri getirilmelidir?
A) Cenap Şahabettin'in - Tevfik Fikret'inkinden
B) Tevfik Fikret'in - Cenap Şahabettin'inkinden
C) Halit Ziya'nın - Mehmet Rauf'unkinden
D) Hüseyin Cahit Yalçın'ın - Ahmet Hikmet'inkinden
E Cenap Şahabettin'in - Ahmet Haşim'inkinden
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir Ayrımı11. Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir kasidenin "methiye"
bölümünden alınmış olamaz?
A) Ne geldi âleme anun gibi şeh-i zi-şan
Ne hod veziri gibi safder-i zafer-yab
B) Felekde kaldı mı namin yazılmadık bir tak
Zeminde kaldı mı medhin okunmadık bir yer
C) Bu sidk-ı niyyet ü ihlas sende kim vardır
Olur inayet-i tevfik-i Hak sana 'asker
D) Dilimle uğradığım kayda ben bu âlemde
Ne bülbül uğradı ne tûti-i şeker-güftâr
E) Sadr-ı millette vücûdun ulu bir mu'cizedir
Bunu fehm eylemeyen müdrike-i âcizedir
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir Ayrımı9. Nerde kaldı o çağlar ki
Analar kurt doğururdu,
Hilkat insan çamurunu
Destanlarla yoğururdu.
Bu dörtlüğün ahenk özellikleri ile ilgili aşağıdakiler-
den hangisi soylenemez?
A) Kafiye örgüsü "abcb" şeklindedir
B) 8'li hece ölçüsü ile söylenmiştir
C) Ulama örneği vardır.
D) Redif yoktur. L
E) Kafiye kullanılmıştır.
5
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir Ayrımıem
tün
evi-
ce
eti
e
TI
i
8.
Akıl ermez kulak duymaz göz görmez
Şükret kula Hak'tan ihsan var iken
dizeleriyle;
1.
sanma öz görmez
II. sen küfre yâr olma
III. göz görmüş olduğun
IV. iman var iken
sözleri kullanılarak "çapraz uyak" düzeninde bir
dörtlük oluşturulmak istenirse doğru sıralama
aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
A) III - II
B) III-I
C) IV-II
|||- |
IV-I
D) I-II
III-IV
II-IV
E) II - IV
Lise Türkçe
Manzume ve Şiir AyrımıA
33. Sezai Karakoç, şiirin dirilişini gelenekte arıyordu. Fa-
kat eski şiirin ruhunun dirilişiydi aradığı, biçimlerin ve
ler doğurmalıydı güne hitap eden. Şiir aruzla yazılmak
manzumların aynen algılanışı değil. Eski şiir yeni şekil-
zorunda değildi mesela. Aruzun ruhuna, yankısına talip
da yenilenmeliydi saki de. Destanlar günümüz insanının
olunmalıydı belki. Bülbül de yenilenmeliydi gül de, şarap
okuyabileceği tarzda yeniden yazılmalıydı. Sezai Kara-
koç için önemli olan özdü.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunulan dü-
şünceyi destekleyen bir yargıdır?
A) Bizim kuşakla şair, eski geleneğinden bütün bütüne
sıyrılmakla kalmamış, aynı zamanda dil devriminin gir-
diği hızlı evre içinde yerleşik dil değerlerini de yitirmiş
ya da onlardan vazgeçmek zorunluluğunu duymuştur.
B) Şiiri oluşturan esas unsur mana değildir. O olsa olsa
bütünleyici bir parçadır diyebiliriz. Bana göre gerçek
şiir dış yapı ile bağlantılıdır. Eğer dış yapı unsurları,
mesela sağlam bir ölçü varsa şiirde anlama pek bakıl-
maz.
C) Pek çok şairi eleştiriyorum. Onları soyut ve kapalı dil-
leri, azınlığa seslenmeleri, bireysel temleri işleyişleri
gibi divan şiirine benzeyen bazı özellikleri nedeniyle
geleneği yeniden canlandırmakla suçluyorum.
D) Kişilik bugün şiirde bunca önemli bir yer tutuyor. Folk-
lordaysa daha çok anonim kalıplar var. Bu kalıplar
kişilik kazanmaya hiç uygun değil. Karacaoğlan'a,
Emrah'a şuna buna büyük şair diyenlerin kulakları
çinlasın, kişiliksiz de büyük şair olunacağına iman ge-
tirmişler demek.
E) Şair, gereğinde terleyecek üstadların önünde. Eğer
kendine güveniyorsa onları terletecektir de. Gelenek
dünyası çok boyutlu ve cepheli bir dünya olarak şairin
okuludur. Bu okuldan geçmek zorundadır şair.
4. Sanatçı Hanaco Hanasakura'nın yaratıcı dün
atmak, sonsuz bir bahara adım