Halk Hikâyeleri Soruları

6. I. 12. yüzyılda Kaşgarlı Mahmut tarafından ya- zılmıştır. t II. Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin Arapça kadar zengin bir dil olduğunu kanıtla- mak amacıyla yazılmıştır. III. İçinde koşma, ağıt, ninni ve semai örnekleri vardır. IV. 7.500 sözcük Arapça karşılıklarıyla birlikte ve- rilmiştir. V. Eserin sonunda, devrinin Türk haritasını gös- teren bir harita yer almıştır. Numaralanmış bilgilerden hangisi Divanü Lügati't Türk için söylenemez? AN ve Il D) III ve BI ve Ill C) III ve IV E) IV ve V Hocaların 66 8.

Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili aşağıdaki yargı- lardan hangisi yanlıştır? A) Islamiyet öncesi sözlü edebiyat ürünleri olan koşuk ve sagu örneklerini içerir. B) Destan geleneğinden halk hikayeciliğine geçişin izlerini taşır. C) Olağanüstü olaylarla gerçek olaylar iç içedir. D) Müslüman Oğuzların birbirleriyle ve komşularıyla mücadeleleri anlatılır. E) Nazım - nesir karışımı on iki hikâyeden oluşur.

f.Semai, koşma, varsağı, destan ..... edebiyatı nazım şekilleridir. g. 16.yüzyılın başlarında ortaya çıkan ve âşık adı verilen halk sanatçılarının ürünlerinden oluşan edebiyata ........ denir. ğ. Divan edebiyatındaki gazelin konu bakımından Halk edebiyatındaki benzeri ... ....dir.

15. I. II. Olağanüstü olaylara ve kişilere yer verilirse de des- tandan ve masaldan daha az olağanüstülük vardır. Anlatı ve dinleyicileri halktan olmasına rağmen dil son derece ağır ve sanatlıdır III. Temel konuları aşk ve yiğitlik olmasına rağmen dinî halk hikâyeleri de bulunmaktadır IV. Nazım ve nesir başlarda iç içeyken zamanla nazım kısmı ön plana çıkmıştır V. Söyleyeni genellikle belli olmamakla birlikte halk hikâyelerinde halkın ortak duyguları yer almaktadır. Numaralanmış ifadelerin hangisinde halk hikâyeleri ile ilgili bilgi yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

D) Beyit sayıları 5-15 arasındadır. E) Olay çevresinde gelişen metinlerdendir. 8. (1) Halk hikâyelerinde en önemli özellik dinî-tasavvufi bil- gilerin yer almamasıdır. (II) Hikâyelerde az da olsa masal ve destan unsurları görülür. (III) Çok temiz, güzel ve zen- gin bir dil kullanılmıştır, anlatım açık, yalın ve durudur. (IV) At, ağaç, su, yeşillik kısaca tabiat çok sevilir; kahraman- ların en büyük yardımcısı atlardır. (V) Misafirperverlik ve cömertlik insanların ortak özelliğidir. Halk hikâyeleriyle ilgili yukarıdaki cümlelerin hangi- sinde yanlışlık yapılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 11. YAYIN DENİZİ 9. Aşağıdaki "halk hikâyesi-konu" eşleştirmelerinin han- alıclık yanılmıştır?

2. Edebiyatımızda tercüme eserlerle birlikte telif eserle- rin de yoğun bir biçimde kaleme alındığı dönemidir. Bu yüzyılda özellikle; tıp üzerine yapılan çalışmalar, ayet ve hadis tercümeleri, evliya menkibelerinin sıklıkla yazıldığı dönemdir. Hz. Hamza'nın kahramanlıklarının anlatıldığı Hamzanâmeler, Seyyid Battal Gazi'nin kahramanlıkları- nın anlatıldığı Battalnâmeler, Danişmend Ahmed Gazi'nin kahramanlıklarının anlatıldığı Danişmendnameler ve Ho- rasanlı Ebu Müslim'in kahramanlıklarının anlatıldığı Ebu Müslimnâme de denen Ebu Müslim Kitabı da bu yüzyılın mensur eserleri arasında sayılabilir. Yukarıdaki parçada Türk edebiyatının hangi yüzyılın- dan söz edilmektedir? A) VII. yy. D) XVI. yy. B) XI. yy A E) XIX. yy. XIV. yy.

ou ra r; m u, r. e -i, Z. er r- B S R M DENEME- -4 11. Akça Kale Sürmeli'ye gelip Kazan kırk otağ diktirdi. Yedi gün yedi gece yeme içme oldu. Kırk evli kul ile kırk cariye- yi oğlunun başına çevirdi, azat eyledi. Kahraman yiğitlere kale ülke verdi, cübbe çuha verdi. Dedem Korkut gelerek neşeli havalar çaldı, bu Oğuznâme'yi düzdü, böyle dedi: Şimdi hani dediğim bey erenler Dünya benim diyenler Ecel aldı yer gizledi Fani dünya kime kaldı Gelimli gidimli dünya Ahir son ucu ölümlü dünya Dua edeyim hanım: Yerli kara dağın yıkılmasın. Gölgeli kaba ağacın kesilmesin. Taşkın akan güzel suyun kuru- masın. Kanatlarının ucu kırılmasın. Kadir seni nâmerde muhtaç etmesin. Koşarken ak boz atın sendelemesin. Vuruşunca kara çelik öz kılıcın çentilmesin. Allah'ın verdiği ümidin kesilmesin. Âhir sonu arı imandan ayırmasın. Ak alnında beş kelime dua kıldık, kabul olsun. Derlesin topla- sın, günahınızı adı güzel Muhammed'e bağışlasın hanım hey!.. Bu parçadan hareketle Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Manzum ve mensur kısımlardan oluşmaktadır. BOlağanüstü olaylara sık yer verilmektedir. Dönemin sosyal yaşantısına ait ipuçları barındırmakta- dır. DY Dede Korkut Islamiyet öncesindeki şaman geleneğini yansıtmaktadır. E) Savaş ve gaza konuları önemli bir yer tutmaktadır. AYT 12. 13.

p endemik 10. (1) Halk hikâyelerinde "yüce ve saygın değerler adına orta- ya konan maceraya dayalı sürükleyici olay" unsuru birinci derecede öneme sahiptir. (II) Kişilerin iç dünyaları, ruhsal durumları, düşünce, duygu derinlikleri ve iç çatışmaları gibi durumlar ayrıntılı olarak tahlil edilmez (III) Toplumun sosyal ve ekonomik açıdan üst tabakasından seçilmiş olan hikâye kişisinin çocukluğundan ölümüne kadar başından geçenler aktarılır. (N) Kahramanın çocukluk dönemi kisa tutulur, ağırlıklı olarak aşk ve kahramanlık maceralarına yer verilir (V)Hikâyelerde olayın anlatımını hızlandırmak için şiire başvurulurken duyguları daha etkili yansıtmak için ağır bir düzyazı dili kullanılır. Numaralanmış cümlelerden hangisi halk hikâyesiyle ilgili doğru bir yargı değildir? AH B CHHHH D

12. Pişekâr: (Arabacıyı çağırır gibi yaparak) Arabacı, arabacı... Bizi Şehzadebaşı'na kaça götürürsün? (Sesini değiştirerek) On beş kuruşa. (Tabii sesiyle) On kuruş idare etmez mi? Kavuklu: (Bu esnada Pişekâr'a bakmaktadır.) Çıldırdın mı yahu, kiminle konuşuyorsun ? Pişekâr: Görmüyor musun arabacıyı? Kavuklu: Alimallah seni bağlar, tımarhaneye yollarım. Araba nerede? Pişekâr: Önünde duruyor. Çok söylenme. Bak ben bini- yorum. (Arabaya biner gibi yapar. Kavuklu da onu taklit eder.) Şöyle öne geç bakayım. Kavuklu: Bunun önü arkası nerede? Pişekâr: Ömründe araba görmemiş gibi yapıyorsun. (Pastavi Kavuklu'nun kafasına vurarak "Deh! Deh!" diye arabayı sürer ve meydanı iki defa devreder.) Eh geldik. Kavuklu: Ne insafsız arabacı bu! Durmadan hayvanı kam- çıladı. Sanki bana vuruyormuş gibi de acısı yüreğime çöktü. Şekil ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu parça, orta oyununun hangi bölümünden alınmış olabilir? B) Giriş A) Muhavere Con D) Bitiş C) Fasil E) Tekerleme

10. Gerçek ya da gerçeğe yakın olayların anlatıldığı içerisinde ger çek ve hayal unsurlarının iç içe girdiği bir anlatıcısı buluna nazım-nesir karışık uzun soluklu yazılara halk hikâyesi denir Aşağıdakilerden hangisi halk hikâyesi değildir? A) Dede Korkut Hikayeleri B) Tahir ile Zühre C) Leyla ile Mecnun D) Kerem ile Aslı E) Ferhat ile Şirin

14. Geleneksel Türk tiyatrosu içinde en tanınmış olanıdır. Oyunun ana kahramanlan Karagöz ve Hacivat'tır. Karşılıklı konuşma- nın yapıldığı bölümdür. Kalıplaşmış sözlerle - Vay Karagöz'üm benim iki gözüm merhaba! atışmalar yapılır, seyirci oyuna ha- zırlanır. Yukarıdaki parçada sözü edilen bölüm aşağıdakilerden hangisidir? A) Mukaddime C) Bitiş E) Zenne B) Fasil D) Muhavere

Çekmecemi açtı ve bir süre karıştırıp durdu. Karış- tırdıkça düzgün bir şey bulmakta daha da zorlanıyordu. Bütün pantolonlarım ya delik ve yırtıktı ya da yamalı. "Anlatmaya bile gerek yok. Ne kadar yaramaz bir çocuk olduğunu anlamak için şu çekmeceye bakmak ye- terli. Al bunu giy, içlerinde en düzgünü bu." Sonra evden ayrıldık ve "mucizevi" keşfimi gerçekleş- tirmek üzere yola koyulduk. Okula yaklaştığımızda çocuklarının elinden tutmuş kayıt yaptırmaya giden insanlar görmeye başladık. "Sakın ha rezalet çıkarma, söylediklerimi unutma, Zezé." Bir salonda oturup beklemeye koyulduk, içerisi ço- cuk doluydu, hepsi birbirini gözlüyordu. Derken sıra bize gelince müdire hanımın odasına girdik. "Kardeşiniz mi?" diye sordu kadın, ablama. "Evet, efendim. Annem şehirde çalıştığı için gele- medi." Kadın beni tepeden tırnağa süzdü, kalın camlı gözlü- ğünün ardında gözleri koskoca ve kapkara görünüyordu. En matrağı da, erkek gibi bıyıklı olmasıydı. Herhalde bu sayede müdire olmuştu. "Çok küçücük değil mi?" "Yaşına göre boyu ufak. Ama şimdiden okumayı söktü." "Kaç yaşındasın bakayım, çocuğum?" "Yirmi altı Şubat'ta altı yaşıma girdim, efendim," di- ye yalan söyledim. leri." "Pekâlâ. Kaydını açalım. Öncelikle ebeveynlerin isim- Glória babamın ismini söyledi. Sıra annemin ismine gelince sadece Estefania de Vasconcelos dedi. Kendimi tutamayıp düzelttim: "Estefania Pinagé de Vasconcelos." 69

18. 1. Oğuzların yaşayışları ile ilgili ayrıntılar içerir. II. Türklerin Orta Asya'daki mücadelesini anlatır. III. 12 hikâyeden oluşur. V. Hanlar hanı olan Dede Korkut ağzından aktarılır. Numaralanmış cümlelerden hangisi "Dede Korkut Hikâyeleri" ile ilgili doğru bilgi vermektedir? A) I ve II B) I ve III D) Il ve tv E) Il ve IV t e €) ve tit ta ka-

18. 1. Oğuzların yaşayışları ile ilgili ayrıntılar içerir. II. Türklerin Orta Asya'daki mücadelesini anlatır. III. 12 hikâyeden oluşur. V. Hanlar hanı olan Dede Korkut ağzından aktarılır. Numaralanmış cümlelerden hangisi "Dede Korkut Hikâyeleri" ile ilgili doğru bilgi vermektedir? A) I ve II B) I ve III D) II ve IV l f E) HH ve TV C) II ve t kildi. Geçmesi için ka- riv-

TEST 02 Masallarda kalıp sözler kullanılır. Bu sözler masa- lın başında, ortasında veya sonunda kullanılır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi masalın başında veya sonunda kullanılabilecek kalıp sözlerden değildir? A) Bir varmış, bir yokmuş... ✓ B) Evvel zaman içinde kalbur saman içinde... C) Cümle âlem ermiş muradına, biz çıkalım kere- vetine... D) Az gitmişler, uz gitmişler, dere tepe düz gitmiş- ler... E) Gökten üç elma düştü, biri bu masalı dizip ko- şana, biri okuyup dinleyene... 10. Aşağıdakilerden hangisi Türk masallarında iyi- liği temsil eden kahramanlardan biri değildir? TES Fabl

11. "Meğer Hanım, Oğuz'da Duha Kocaoğlu Deli Dumrul derlerdi bir er var idi. Bir kuru çayın üzerine bir köprü yaptırmıştı. Geçenden otuz üç akçe alırdı, geçmeyenden döve döve kırk akçe alırdı. Bunu niçin böyle ederdi? Onun için ki benden deli, benden güçlü er var mıdır ki çıksın benimle savaşsın der idi. Benim erliğim, bahadırlığım, kahramanlığım, yiğitliğim Rum'a, Şam'a gitsin, ün salsın der idi." Aşağıdakilerden hangisi bu metnin ait olduğu eserin özelliklerinden biri değildir? A) Oğuzların iç ve dış mücadeleleri anlatılmaktadır. B) Bir ön söz ve on iki hikâyeden oluşmuştur. C) Dede Korkut tarafından yazıya geçirilen bu eser, 15. yüzyılda kaleme alınmıştır. D) Eserin iki nüshası mevcuttur. E) Destandan halk hikâyesine geçişin ilk basam oluşturur. ni