Halk Hikâyeleri Soruları

TES 7. Orta oyununda Kavuklu ile Pişekâr'ın seyircilere ken- dilerini takdim etmeleri anlamına gelen kısma ne ad ve- rilir? A) Tekerleme 10 D) Fasil B) Giriş E) Muhavere C) Arzbâr 10. (1) Ort. metne dur. (I raks, ve Pis haver Toplu güldü Bu na

14. Gelin Rafta hedik kaynana Dişleri gedik kaynana Oğlun çerez getirdi Sensiz yedik kaynana Kaynana Horozun saçı ibik Gelinin saçı dikik Konuş el kızı konuş Benim oğlum kılıbık Bu dizeler aşağıdaki anonim halk ede- biyatı ürünlerinden olan mâninin han- gi çeşididir? A) Yedekli B) Düz C) Karşılıklı E) Cinasli D) Kesik 16 1

altı çizili sözün lebide a ilgili her hangi manız gerekiyor- nuovo eği kabul etmi- SIA 16 donanmıştı. işmişti. us to debsyid bl nomen e meir 16.1. Sadece nesir şeklindedir. II. Aşk, sevgi ve kahramanlık gibi konular işlenir. III. Olaylar halkın anlayacağı, sade bir dille anlatılır. 90 IV. Kişiler ve olaylar gerçeğe yakındır; olağanüstülük- ler oldukça sınırlıdır. nay telld nolnev V. Sözlü gelenek ürünleridir yani anonimdir. Numaralanmış cümlelerin hangisinde halk hikâye- leri ile ilgili yanlış bir yargı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V A A 2 1.4 3 01 A a6 SO EZ O 00 3 303 3 170 X

Olağanüstü olaylara ve kişilere yer verilirse de des- tandan ve masaldan daha az olağanüstülük vardır. Anlatı ve dinleyicileri halktan olmasına rağmen dil son derece ağır ve sanatlıdır. Temel konuları aşk ve yiğitlik olmasına rağmen dinî halk hikâyeleri de bulunmaktadır. IV. Nazım ve nesir başlarda iç içeyken zamanla nazım kısmı ön plana çıkmıştır. 15. 1. 11. III. Söyleyeni genellikle belli olmamakla birlikte halk hikâyelerinde halkın ortak duyguları yer almaktadır. Numaralanmış ifadelerin hangisinde halk hikâyeleri ile ilgili bilgi yanlışı yapılmıştır? did the 2018 B) II C) III V. A) I D) IV E) V

EDEBİYAT 71 AYT 2018 INGILIZ ADF 03 Zühre'nin annesi sihirbazı çağırıp durumu anlattı: "Padişah, Züh- re'yi Tahir'e verecek, ben buna razı değilim. Tahir, vezir oğlu; be- nim kızım padişahlara layıktır. Bir ilaç ile padişahı Tahir'den so- ğut..." dedi. Padişah, sihirbazın hazırladığı şerbeti içince Tahir'den soğudu ve onu saraydan kovdu. Tahir ile Zühre birbirinden ay- rilinca gece gündüz ağlaştılar. Zühre'nin aşkından deliye dönen Tahir, eline sazını alıp bağlara ve bahçelere gidip türküler söyle- meye başladı: "Yârden ayrılmaklığım figândır Didelerim pürnem, kaddim kemândır Tan etmeyin dostlar âh u zârima Dostu görmeyeli hayli zamandır" diyerek gönlünü avutmaya çalışıyordu. Bazen de aklına gelen türküleri yazıyor ve geçtiği yerlerde bırakıp gidiyordu. Bu şiirler başkalarının eline geçince aşkları bütün şehre yayıldı. Yaşlı ka- dinlar bu şiirlerden bazılarını Zühre'ye de götürüyorlardı. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Bir halk hikâyesinden alınmıştır. Adi B) Mensur ve manzum parçalar içerir. C) Ait olduğu dönemin dil özelliklerini yansıtır. Nesil çatışması üzerine kurulmuştur. ET Olağanüstü ögeye yer verilmiştir.

CAP 9. (1) Dede Korkut Hikâyeleri'nin Oğuz Türklerinin 12- 14. yüzyıllarda Anadolu'nun doğusundaki geleneksel yaşam tarzını, dilini, dinini, mücadelelerini anlattığı ve kesin olarak bilinmemekle birlikte 15. yüzyılın ortala- rından itibaren yazıya geçirildiği tahmin edilmektedir. (II) Hikâyelerde Müslüman Oğuzların komşuları olan devlet veya beyliklerle yaptıkları savaşlar, bazılarında kendi iç mücadeleleri, bazılarında da tabiatüstü var- lıklara (Azrail, Tepegöz) karşı giriştikleri mücadeleler anlatılmıştır. (III) Oğuzlar Müslüman'dır fakat Dede Korkut Hikâyeleri'nde din çok kuvvetli bir unsur ola- rak görülmez çünkü Oğuz Türklerinin İslamiyet'i kabul etmelerine rağmen henüz tam anlamıyla İslam dinine uygun bir yaşamları yoktur. (IV) Nazım ve nesir karışık id yazılmaları bakımlarından halk hikâyesi karakteri taşı- yan bu eser, destan döneminden halk hikâyeciliği dö- munemine geçişin ilk örneği kabul edilir. (V) Her hikâyede adı geçen, hana dua eden Dede Korkut; hikâyenin - yazarı olduğu gibi manzum destani hikâyeler anlatan, edo ozanları simgeleyen bilge bir kişidir. Dedi: Sen âşıksın artık akşama Çünkü ben gönlüne keder getirdim (istifham) D) Kerem'den, Mecnun dan, Kamber'den beri Sevda çeken bilir, gönüllü yâri (telmih) part E) Zengin ise ya bey derler ya paşa Fukara işe ya abdal derler ya cingan haşa (tezat) Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? inu A) I B) II C) III MaisMi D) IV E) V Diğer sayfaya geçiniz.

10. "Halk hikâyesiyle ilgili aşağıdakilerin hangi sinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Türklerin Orta Asya'dan beri yaşadığı olayla n, kahramanlıkları destanlarla birlikte anlata bir edebi türdür. B) Masallarda olduğu gibi kalıplaşmış ifadeler vardır. C) Genellikle aşk ve kahramanlık konularında söylenirken şiir ve düzyazıya ait ögeleri bir likte barındırır. DY Genellikle sade ve anlaşılır bir dil kullanılır, anlatıcıları okur-yazar, az çok kültürlü kişiler dir. E Olaylar gerçek veya gerçeğe yakındır, olağa- nüstülükler sınırlıdır.

6. Bağdat Hanım, şöyle bir baktı ki ne baksın? Ocağın batmasın yiğit! Başını yastığa koymuş, derin bir düşünce içerisinde Derviş: 1 ekrar Yavrum, o yiğide derler Hafız. Seni ona âşık ettik, şimdi gidiyoruz, onu da sana âşık edeceğiz. Bundan sonrası- ni biz biliriz, sen bilemezsin. Hele yukarı bak, ne görü- yorsun? Bağdat Hanım, başını yukarı kaldırdı. Aşağıya eğdiği za- man baktı ki ne dervişler var ne de hiçbir şey. İçerisindeki aşk eşinden başka hiçbir şey yok. Hemen yanında yatan sırdaşı Telli'yi uyandırdı. Telli! Hele al kalem eline bakalım. Dilime üç beş hane söz geldi. Ben diyeyim, sen yaz. Allir allir, bakalım burada ne diyecektir Bağdat Hanım? Vekâleten ben söyleyeyim: +A)1 Rüyayı âlemde yattığım yerde Beni dertten derde saldı birisi Sevdası başımı düşürdü derde Aklımı başımdan aldı birisi Bu parçayla ilgili olarak 1. Bir halk hikâyesinden alınmıştır. II. Nazım bölümünde duygu dile getirilmiştir. III. Aşk teması etrafında şekillenmiştir. IV. Anlatımda diyaloglardan yararlanılmıştır. V. Kalıplaşmış ifadelere yer verilmiştir. yargılarından hangisi yanlıştır? Leni y! LOV E) V YOYINLARI

A Basat der: Beyler kardeş uğruna Tepegöz ile vuruşacağım, ne buyurursunuz? Kazan Bey burada söylemiş, görelim Han'ım nasıl söylemiş: Kara ejderha oldu Tepegöz 8. Gökyüzünde çevirdim, yenemedim Basat Kara kaplan oldu Tepegöz Kara kara dağlarda çevirdim, yenemedim Basat Er olsan, bey olsan da bre Ben Kazan gibi olmayasın Basat der: Elbette varırım. Kazan der: Sen bilirsin. Babası ağladı, der: ÖZDEBİR YAYINLARI Ak sakallı babanı ağlatma Ak pürçekli ananı sızlatma Basat der: Yok, ak sakallı aziz babam varırım. Babasının, ana- sının elini öptü; hoşça kalın, dedi. A) Şiir ve düzyazının birlikte bulunduğu BP islam inancının izlerini taşıdığı C) Anlaşılır, yalın bir dil kullanıldığı D) Benzetmelere yer verildiği E) Söyleşmeye dayalı anlatımla oluşturulduğu 10. Bug Bu parçadan hareketle Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili aşa- ğıdakilerden hangisine ulaşılamaz? Amc olan rikt UC bu A ic 1

5. Halk Hikâyesi A) Aslı ile Kerem B) Leyla ile Mecnun C) Ferhat ile Şirin D) Azra ile Vamık E) Tahir ile Zühre Aşk Teması Yukarıdaki diyagramda boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilemez? Cevap B

10. SINIF Türk Dili ve Edebiyatı 7. Etkinlik: Cümlelerdeki noktalı yerlere uygun ifadeleri yazınız. 1. Gerçek veya hayali şahıs, olay ve yer hakkında gerçek olduğuna inanılarak anlatlar hikaye lere... denir. 2. Efsaneler dilden dile anlatılagelmiş çok eski anlatılar olup ridir. Destan / Efsane Efsanenin Özellikleri ******** meyen 7. Efsanelerde "gerçeklik" unsurunun yanında ".. laka bulunur. vardır. 11. Destanlarda bir 3. Efsanelerin konuları bir 4. Efsanelerde anlatılanların bir ölçüde de olsa 5. Efsaneler genel olarak bir veya birkaç motif içeren..... 6. Efsanelerde tablatüstü aşkın, güç veya güçlerin ortaya çıktığı, sirlanna hiçbir zaman 10. Destanlar bir ye farklı toplumlarda rastlanılabilir 8. Efsanelerde halkın hayal gücüyle oluşturduğu 9. Benzer türler olmamalarına rağmen, zamanla bazı zum kısımlar unutularak mensur şekilde anlable olmuştur. ...vasif taşrken efsaneler bolgeys Mye 12. Efsaneler genel olarak 13. Efsaneler genel olarak bell be 14. Efsaneler. 15. Efsane topluma yarars mesafer ver veya bir için zengin bir kaynak oku 17. Heik edebiyat aratmetisi arat rek yaptı çalmaya Metunet BAGMANC Türk DIS ve Edeboyes Cgremmes halk erfebiyats Grüne özelliği vardır. 93 dayandinie unsurler ağır basarken efsanelerde durum böyle ne tik içinde değ bir anlatım türüdür 16. Baş insan, gövdesi yan birinde olduğuna daha efsanesin Token and efsanelemis bir nitelly

ok- bir 5 Ankara Yayıncılık miştir. Manzum ve mensur bölümleri vardır. DAşk ve inanç konuları işlenmektedir. Seci, redif ve kafiyeye yer verilmiştir. 12. Ney ü santur u rubâb ü def ü tanbur ile çeng Nağme-i bülbül ü kumrîye olup hem-âheng Pür eder âlemi şevk u tarab u rengâ-reng Müjdeler gülşene kim vakt-i çırâğan geldi Can fezâ turre-i hûban gibi zülf-i sümbül Dil-güşâ nazm-ı Nedîmâ gibi ruhsâre- i gül Dün gülistanda işittim ki der idi bülbül Müjdeler gülşene kim vakt-i çırâğan geldi Bu dörtlüklerden yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır. B) Türklerin divan edebiyatına kazandırdığı nazım şekillerindendir. C) Bu nazım şeklinin ilk örneklerini Nedim vermiştir. 2 D) Dörtlüklerin son dizeleri nakarattır. E) Bestelenmeye uygun nazım şekillerindendir. Diğer sayfaya geçini

tekke hiden e var- e saz plan- ---- ciy- der er- YAYINLARI A A AYT Deneme Sınavı - 2 17. 10. sınıf Türk dili ve edebiyatı dersi sınavının 5. sorusunda takılan Ayşe İnci, karşısına gelen koşmanın özellikleriyle il- gili soruya o anda aklına gelenleri yazmıştır. Sınavdan son- ra öğretmeni, o soruda yazdığı dört maddenin doğru, bir maddenin ise yanlış olduğunu söylemiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Ayşe İnci'nin koş- ma ile ilgili yanlış cevapladığı madde olabilir? A) Halk şiirinin en çok kullanan nazım biçimidir. B) Hecenin 11'li kalıbıyla söylenir. Koşmalarda ilk iki dize doldurma dizelerdir. D) İlk dörtlük xbyb şeklinde de kafiyelenebilir. E) İşlediği konuya göre "koçaklama, taşlama, güzelleme, ağıt" gibi türleri vardır.

3. Tek başına anlam taşımayan ünlemler "asıl ünlem"dik. Tek başına anlam taşıyorsa 'ünlem olmadığı hâlde ünlem görevli sözcüktü Buna göre aşağıdaki altı çizili ünlemlerden hangisi asıl ünlem görevinde kullanılmamıştır? A) "Bacılar" demiş. Niye oraya çıkmışsınız. İnin şu geniş yerde oturun. En önce odaya giren fakir köylü kızı: "Yaa! Demiş. İnelim de bizi yiyesin. İnmeyeceğiz, Padişah kızı: "Bacılar demiş, hiç insan insanı yer mi?" B) Kadın ona "Selam asker. Zengin olmak ister miydin?" diye sordu. Asker "Elbette!" diye haykırdı. Kadın bu kez "Öyleyse şu çakmağı al" dedi ve uzaklaşıp gitti. C) En sonunda yaşlı bir kadına rastlamış. "Hey ihtiyar! Çok insan yedim. Seni de yiyeyim mi?" demiş. D) Bu çöpler çok kötü kokuyordu. Maviş burnunu tıkadı ve "Öff! Çabuk buradan gidelim İbiş" dedi. E) Parmak Çocuk bu kez yola ekmek kırıntısı atmış. Ne yazık! Kuşlar kırıntıları yemiş.

luluğunu malıdır. Öz kar- çırağını, kendini 7. lum di- binson, den ya- sal akıl en çir- se sa- amak endini khe- killer, bilim- mini lıdır. lidir. unu yle- ek-. MILLI FOLKLOR Üç Aylık Türk Dünyası Folklor Dergisi Cilt: 3 Yıl: 6 Sayı : 23 Güz 1994 İÇİNDEKİLER Halk Anlatılannin Epik Kurallan. Azel OLRIK Anadolu'da Türk Bakırcılık Sanatının Gelişimi. Prof. Dr. Tuncer GÜLENSOY Bize Gelen Kitaplar Milli Folklor Kazak Halk Akınlarında (Şairlerinde) Rüya Motifi Dr. Metin ERGUN Bize Gelen Dergiler. Milli Folklor Çingili Eskişehir'de Kullanılan Bir Nazarlık Yrd. Doç. Dr. Ali ÇELİK Sediğini Yenerek Alan Genç Kız Motifi ve Türk Halk Hikayeleri. Yrd. Doç. Dr. Nerin KOSE Erzurum'da Aşık Kahvesi Geleneği Dr. Dilaver DÜZGÜN Orta Toroslar ve Makedonya Yörükleri Halk Inapętan Karşılaştırması-1 pr. Yaşar Kaya KALAFAT Yakutistan'da Folklor Faaliyetleri Doç. Dr. Yuriy VASILYEV/Ali Abbas ÇINAR Aşık Efkari'de Övgü ve Yergi. Yrd. Dr. Maarife HACIYEVA/Şahin KÖKTÜRK Özbek Detan Terennüm Düzeni Muhammadcan RECEPOV Propp Metodunun Türk Halk Müziği Araştırmalarında Uygulanması Üzerine-Bir Deneme Cem GÜRDAL Grup Çalışmasının Ortaya Çıkardığı Bir Güzel Kitap: "Risaletü'n-Nushiyye".. Yrd. Doç. Dr. M. ?? OĞUZ Hayat. "Türk Halk Şiiri Aşık Ali Rahmani Zekeriya KARADAVUT Yozgat Manileri. Vasfi ADIKTI Cigbörek.. Sevengül KARASUBAŞI 53 64 31 34 42 56 24 37 50 58 59 59 63 8 14 7 15 6 E) Dergide Trabzon ve Yozgat yöresine ait ağıtlara yer veril- miştir. 297 Verilen görsele göre Milli Folklor dergisi ile ilgili aşağıdaki- lerden hangisi çıkarılamaz? A) Dergide akademik unvana sahip kişilere ait yazılar yer al- maktadır. B) Türk Halk müziği araştırmalarına ait bir deneme yer almak- Tadır. C) Dergide Halk edebiyatı âşıklarının hayatlarına yer verilmiş- D) Türkiye içi ve dışı Yörüklerine ait inanışların karşılaştırması- na yer verilmiştir.

İSTANBUL AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 10. Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili aşağıda verilen bilgiler- den hangisi yanlıştır? A) Türklerin yaşamı; tarihsel, kültürel ve toplumsal açıdan anlatılmıştır. B) Göktürklerin komşularıyla, kendi aralarında ve olağa- nüstü güçlerle yaptıkları savaşlar ele alınır. C) Hikâyeler, IX. ve XI. yüzyıllarda oluşmuş, XV. yüzyılın sonunda yazıya geçirilmiştir. D) Nazım - nesir karışık olarak yazılan eserin nazım bö- lümlerinde hece ölçüsü kullanılmıştır. EY Destandan halk hikâyeciliğine geçişin ilk ürünüdür. 12