Türk Edebiyatında Romanın Tarihî Gelişimi Soruları

9. 1. Harabat: Ziya Paşa'nın Türk, Arap ve Fars edebiya- tından seçme şiirlerin yer aldığı bir divan şiiri antolo- jisidir. II. Eş'ar-ı Ziya: Ziya Paşa'nın kendi yazdığı şiirlerinin bulunduğu şiir kitabıdır. III. Rüya: Ziya Paşa'nın makale türünde yazdığı edebî eleştiri niteliği taşıyan ünlü eseridir. IV. Zafername: Ziya Paşa'nın Ali Paşa'yı yermek ama- cıyla, Paris'te yazdığı siyasi hiciv türündeki eseridir. V. Şiir ve İnşa: Ziya Paşa'nın Londra'da Ali Paşa'yı yer- mek için kaleme aldığı mülakat tarzı eseridir. Yukarıda verilen bilgilerden hangi ikisinin yeri değiş- tirilirse eserlerle ilgili bilgi yanlışı giderilmiş olur? A) I ve II B) I ve IV C) III ve V D) III ve IV E) IV ve V

C) Karabibik- D) Sergüzeşt E) Zehra B 9. G S R Hemen bütün mirasyedilerin düşündüğü gibi Bihruz Bey de babadan kalma serveti yemekle bitmez tükenmez sanıyor, har vurup harman savuruyordu. Sonunu hiç dü- şünmeksizin giriştiği ölçüsüz harcamaya önce paralardan başlandı. Para suyunu çekince İstanbul tarafındaki en az gelir getiren dükkânlar birer birer defedildi. Daha sonra Beyoğlu'ndaki önemli mağazalara sıra geldi. Bunlar da elden çıkarıldı. Gelir namina Galata'da bir han kalmıştı. Nihayet o da okutuldu. Mülk olarak kala kala Süleyma- niye'deki konakla Küçük Çamlıca'daki köşkten başka bir şey kalmamıştı. Bu malî çöküntüye rağmen Bihruz Bey, daldığı sefahat bataklığında arabasıyla, debdebesiyle ve etrafını saran dalkavuklarıyla yuvarlanıp gitmeye hâlâ devam ediyordu. A M Aşağıdaki yapıtlardan hangisi bu parçanın yazarına ait değildir? A) Talim-i Edebiyat B) Çok Bilen Çok Yanılır C) Takdir-i Elhan DIstilahat-ı Edebiyye E) Pejmürde

4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde Tanzimat Dönemi'ne özgü bir kavram yoktur? hiteindinal A) Bir itiknâmedir insana senin kanûnun od 1 Bildirir haddini Sultan'a senin kanûnun B) Kalb-i millette vücûdun ulu bir mu'cizedir Bunu fehm eylemeyen müdrike-yi âcizedir C) Dinle feryadını kim terceme-i âhındır İnledikçe ne diyor bak vatanın her nefesi D) Göz gördü, gönül sevdi seni ey yüzü mâhım Kurbanın olam var mı benim bunda günâhım E) Ne mümkün zulm ile bidâd ile imhâ-yı hürriyet Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten eron 811

17. Paragraf Bizde roman Batı'da olduğu gibi tarihsel, top- lumsal ve ekonomik koşulların etkisi altında yavaş yavaş gelişen bir anlatı türü olarak çıkmadı ortaya. Batı romanından çeviriler ve taklitlerle başladı, yani Batılılaşmanın bir parçası olarak. Romani ilk deneyen yazar- larımızın edebiyat ve romanla ilgili yazılarında Avrupa edebiyatını ve romanını ileri bir uy- garlığın işareti, kendi edebiyatımızı geriliğin bir işareti saydıklarını görürüz. Batı uygarlığını yalnızca sanayi ve teknikte bir ilerleme olarak görmüyor, eğitim ve edebiyatıyla bir bütün olduğuna inanıyorlardı. Bu parça düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülürse anlamlı bir bütün oluşturur? A) Oysa biz yalnızca edebiyat alanındaki gelişmelere önem veriyorduk. B) Avrupalı yazarları okuduktan sonra Leyla ile Mecnun gibi hikayeler yazamayacak- larını söylerler. splitpep C) Taklitle başlayan roman böylece eğitimle temellendirilmeye çalışılıyordu. DY Bu yüzden öğretici bir edebiyatı tercih etmişlerdir.. OUDE E) Avrupalı yazarların başarısını kabul et- mekle birlikte Aslı ile Kerem gibi milli ürünlerimizi reddedemezler. (Bölüm-3) 19. Me ZAFER EĞİTİM VE ÖĞRETİM LTD.STL

3. Sahipsiz olan memleketin batması haktır; Sen sahip olursan bu vatan batmayacaktır. Mehmet Akif Ersoy'un bu dizesi aşağıdaki Atatürk ilkele- rinden hangisiyle aynı doğrultudadır? A) Ulusal egemenlik B) Devletçilik C) Aktleilik ve bilimsellik D) Çağdaşlaşma ve Batılılaşma E) Millî birlik ve beraberlik 12 ul:

1. Modern anlamda Türk tiyatrosu Tanzimat Dönemi'nde başlamıştır. II. Şinasi'nin Tercüman-t Ahval'de yayımladığı Şair Evlenmesi yazılan ilk tiyatro eseridir. III. Cumhuriyet'in ilk yıllarında daha çok ulusalcılık düşüncesi aşılanmaya çalışılmıştır. IV. II. Abdülhamit Dönemi'nde tiyatro hem nitelik hem de nicelik bakımından önemli gelişmeler gösterir. V. Modern anlamda Türk tiyatrosunun asıl kurucusu ise Muhsin Ertuğrul olur. 12. Türk tiyatrosunun gelişimiyle ilgili yukarıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? AV BIV C)IIDII EI

Tanzimat edebiyatıyla ilgili, aşağıdaki yargılardan ( hangisi yanlıştır? A) Makale, fikra, deneme gibi Batıdan alınmış yazı türleri bu dönemde gazeteler aracılığıyla edebiya- tımıza girmiştir. B) Yeni nazım şekilleriyle birlikte divan edebiyatı na- zım şekilleri de kullanılmıştır. C) Ahmet Mithat, Şemsettin Sami bu dönemin roman- cılarındandır. D) Vatan, millet, adalet, hürriyet gibi kavramlar bu dö- nemde kullanılmaya başlanmıştır. E) Bu dönemde çıkan resmi gazeteler, Tercümân-ı Ah- vâl ve Tasvîr-i Efkâr'dır. (2006-ÖSS) 3

K ar, 41. Ben "edebî" sayılabilecek hiçbir eser yazmadım. Çünkü benim eserlerimin çoğunu yazdığım sıralarda edebiyattan anlamayanlar, toplumumuzun büyük çoğunluğunu teşkil ediyordu. Benim emelim de fazlaca eser vererek çoğunluğa hitap etmek, onları aydınlatıp dertlerine tercüman olmaya çalışmaktı. Zaten edebiyat yapmaya ne vaktim ne de kalemim müsaitti. Bence o dönemde "edebî" eser vermek, karnını doyuramamış bir kimseye meyve ikram etmek kadar garip bir hareketti. Aşağıdakilerden hangisinin edebiyat anlayışı, bu parçadaki yazarla örtüşür? A) Sami Paşazâde Sezai B) Ahmet Mithat Efendi C) Mehmet Rauf D) Halit Ziya Uşaklıgil E) Abdülhak Hamit Tarhan

D) Tevfik Fikret E) Cenap Şahabettin 2. 1. Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir. II. Bî-baht olanın bağına bir katresi düşmez Bârân yerine dûr ü güher yağsa semadan III. Bed-asla necâbet mi verir hiç üniforma NGON Zer-dûz palan vursan eşek yine eşektir. S Yukarıdaki beyitlerin, içerik ve üslup özellik- leri dikkate alındığında, hangi şaire ait olduğu söylenebilir? A) Ziya Paşa B) Namık Kemal C) Mehmet Akif Ersoy D) Muallim Naci E) Abdülhak Hamit Tarhan 113

n 6. 3. Aşağıdaki Tanzimat Dönemi sanatçılarından hangisinin şiir türünde bir eseri yoktur? A) Muallim Naci B) Ahmet Mithat Efendi C) Ziya Paşa D) Şinasi E) Recaizade Mahmut Ekrem Mektepte san'at-ı toplanmış birkaç am Hamdullah Suphi, Er bulunuyorlardı. Birb gali metheder ve ek Bu parçada hazırl luluk aşağıdakiler A) Milli Edebiyat C) Tanzimat edeb E

13. Vücûdun kim hamir-i mâyesi hâk-i vatandandır Ne gâm râh-ı vatanda hak olursa cevr ü mihnetten. B Muini zâlimin dünyada erbâb-ı denaettir Köpektir zevk alan, sayyâd-ı bi-insâfa hizmetten Bu dizelerden yola çıkılarak Tanzimat şiiri hak- kında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? /A) A) Dilde sadeleşme çalışmaları yapılmışsa da ba- şarıya ulaşılamamıştır. Biçim bakımından yenilikler görülmektedir. ✓C) "Vatan, adalet" gibi kavramlara yer verilmiştir. VD) Ölçü ve uyak bulunmaktadır. (E) "Toplum için sanat" anlayışı hâkimdir. YAYIN DENİZİ

SALL VESV Eser Yazarı veya Çevireni I. Don Kişot Cervantes II. Aşk-ı Memnu Halid Ziya Uşaklıgil A III. Telemak Yusuf Kâmil Paşa 4 IV. Karabibik Nâbizâde Nâzım V. İntibah Recaîzâde Mahmud Ekrem 3. Yukarıda numaralanmış yerlerden hangisinde yazar(çeviren)-eser eşleştirmesinde yanlışlık yapılmıştır? AJI B) II C) III D) IV E) V 4. Karakter konalis, komedisi, insan karakterlerinin gülünç ve aksak yönlerini konu alır. Tole... komedisi, mun gülünc ve aksak yönlerini konu alır. V.C 7. M ror A) "İ Ö K b 8

4. "Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat" adlı yapıt için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Toplumun önemli sorunlarından olan görücü usûlü ev- lilik konusu işlenmiştir. B) Romantizm akımının etkisiyle yazılmıştır. C) Türk edebiyatında ilk yerli romandır. D) Sami Paşazâde Sezai'nin roman türünde tek yapıtıdır. E) Roman tekniği açısından başarılı değildir.

8. Dünya edebiyatında roman türünün modern anlamda ilk örneği - Don Kişot adlı eseridir. Türk edebiyatında Ba- - tarafından tılı anlamda yazılmış ilk roman örneği ise 1111 adlı eserdir. 1111 yazılan Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- lerden hangisinde verilenler getirilmelidir? A) Cervantes'in - Namık Kemal - İntibah B) Dante'nin - Şemsettin Sami - Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat C) Boccacio'nun - Recaizâde Mahmut Ekrem - Araba Sevdası D) Cervantes'in - Halit Ziya - Mai ve Siyah E) Boccacio'nun - Nabizâde Nazım - Karabibik 1

} D) Hüseyin Fellah E Esrar-ı Cinayat 2. Türk romanında salgın hastalıklar sıklıkla yer tutmaktadır. Bu salgın hastalıklardan en sık karşılaşılanı veremdir. Ahmet Mithat Efendi'nin ---- romanında, Halit Ziya'nın Nemide'sinde, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın romanında verem; Reşat Nuri'nin -romanında sıtma salgın hastalık olarak karşımıza çıkar. 1100 Bu parçadaki boşluklara aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Felâtun Bey ile Râkım Efendi - Huzur - Eski Hastalık B) Felâtun Bey ile Râkim Efendi Mahur BesteYaprak Dökümü C) Hasan Mellah - Huzur - Eski Hastalık D) Hasan Mellah-Manur Beste Yaprak Dökümü E) Felâtun Bey ile Râkım Efendi - Sahnenin Dışındakiler - Yaprak Dökümü

10. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Tanzimat 1. Dönem sanatçılarının ortak özellikleri arasın- da yer almaz? A) Divan edebiyatını reddedip Batı tarzı bir edebi- yat oluşturmaya çalışmışlardır. B) Şiirde, eski biçimi kullanmaya devam etmişler- dir. C) Eşki değerleri yıkmak ve yeni değerler oluştur- mak için mücadele etmişlerdir. Osmanlıca kullanmayı sürdürmüşler, halkın an- layamayacağı dili savunmuşlardır. Bu dönem sanatçıları Fransız edebiyatını örnek almışlardır. 14