Türk Edebiyatında Romanın Tarihî Gelişimi Soruları

36. Aşağıda verilen eserlerin ait olduğu edebî türlerin hangisinde, Tanzimat'tan önceki dönemde eser verilmemiştir? A) Hürriyet Kasidesi - Namık Kemal B) Yurttan Yazılar L Ismail Habib Jel=k C) Terkibibent Nomik kemol D) Vatan Şarkısı - E) Kırık Hayatlar Halit By ziye 37. Tanzimat Dönemi'nde aşağıdaki sanatçılardan ore elestirel bir

5. "Dar Çağ" ve "Yaz Dönemi" ile ---- Türk şiirinde özgün bir damar açan Necatigil, o dönemde yay- gınlaşan İkinci Yeni'nin etki alanına girmeyen ender isimlerdendir. Bu cümlede boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) iyiden iyiye B) enikonu C) adamakıllı D) uzun uzadıya E) iyice

C) Aşk-ı Memnu-Halit Ziya Uşaklıgil D) Kiralık Konak-Yakup Kadri Karaosmanoğlu E) Dudaktan Kalbe-Reşat Nuri Güntekin "Romanın yapısına ilişkin teknik kurgu öğelerinden biri de, kompozisyondur kompozisyon, romanda geliştirilen durum ve eylemlerin düzenlenmesi, aralarında sağlıklı bir dengenin kurulması anlamına geliyor." 27. Bu açıklamaya göre, aşağıdaki romancılarımızdan hangisi ötekilerden daha başarılı örnekler vermiştir? 7

11. Nabizâde Nazım'ın "Zehra" adlı romanı ile ilgili aşağı- daki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Romantizm akımının etkisiyle yazılmıştır. ī B) "Kıskançlık" teması üzerine kurulmuştur. C) Türk edebiyatında ilk psikolojik roman denemesi ka- bul edilir. D) Tanzimat sonrası bir aile ele alınmıştır. E) "Halk için roman" çığırının ilk örneklerinden biridir. Edebiyat Soru Bankası 33

Türk edebiyatına Tanzimat Dönemi'nde giren edebiyat türleri aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir? ? A) Fıkra -gezi yazısı - makale - roman B) Eleştiri - fikra - şiir - tiyatro Masal-roman - tiyatro - hikâye DY Roman - şiir - hikâye - deneme E) Makale - roman - hikâye - fikra ?

B) Batı edebiya C) Romanlarında realizme bağlıdırlar. D) Sanatın amacının güzellik ve estetik olduğu görü- şünü savunurlar. Tiyatro ve şiir türünde eserler kaleme almışlardır. mold orig 6. --------, divan şiirinin terk edilmesine razı değildir. Yeni bir çaba ile bu şiirin canlanmasını ister, döneminin Tanzimat şairleri ile özellikle de R. Mahmut Ekrem'le Text çatışmasının temel sebebi de budur. Ancak divan şiirine bu bağlılığı sürerken sade bir dille yazar, duru sayılabilecek bir Türkçe kullanır. Kendisinin "külfetsiz makaleler" olarak nitelendirdiği deneme tarzı yazıları da canlılık, akıcılık, okuru konuya çekebilmedeki başarılarıyla dikkat çeker. Bir anı kitabı olan özellikteki eserlerindendir. bu ======== Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir? A) Ziya Paşa - Defter-i Âmal B) A. Mithat Efendi - Avrupa'da Bir Cevelan CA. Hamit Tarhan - Divaneliklerim yahut Belde D) S. Paşazade Sezai - Rumuzu'l Edep E) Muallim Naci - Ömer'in Çocukluğu bl karekök

erildiği ilhey LIMIT YAYINLARI Tanzimat İkinci Tanzimat Birinci Dönem Dönem Dilde sadeleşme Dilde sadeleşme hareketi önemsen- düşüncesi savunul- memiştir. muştur. Şiirlerin çoğu, biçim Şiirler hem içerik eski; bakımından hem de biçim bakı- mından yenidir. içerik bakımından yenidir. Öğretici metinlere III. Öğretici metinlerin ilk örnekleri verilmiştir. fazla ilgi duyulma- mıştır. Romanda, roman- Realizm akımı özelliklerini taşıyan tizm akımının etkisi vardır. roman ve öyküler ya- zılmıştır. Divan nazım şekilleri Divan edebiyatı na- zım biçimleri kullanıl- mıştır. terk edilip sone, ter- zarima gibi nazım şekilleri kulla- nılmıştır. Yukarıdaki karşılaştırmalardan hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 23. V. 1. DENEME 08 11. Soru 1

18. Kaplan Paşa, Rumeli'de bir sancak beyidir ve çok zalimdir. Halka zulmettiği için kimse onu sevmemektedir. Amcasının Thay oğlu Muhtar Bey ise halkın çok sevdiği iyi ve cesur bir gençtir. Muhtar Bey'in sevdiği İsmet adlı akraba kızını Kaplan Paşa da Corn sevmektedir. Kaplan, Muhtar'ın saraya gelip İsmet'le görüş- 30 mesini bahane ederek onu zindana attırır. Dadısı sırf Muhtar'ı who kurtarmak için İsmet'i Kaplan'la nişanlanmaya razı eder. Fakat alle Muhtar, İsmet'in onunla gerçekten evleneceğini sanarak üzülür er 2 ve zindandan çıkmak istemez. Bu sefer de dadı, tüfekçibaşı Zülfikar Ağa'ya kendisiyle evleneceğini vadederek Muhtar'ı ha- Heto pisten kurtarır çünkü Zülfikar, zaten kardeşini öldürmüş olan Kaplan Paşa'ya düşmandır. Muhtar, Sofya valisine gidip Kap- lan'ın çılgınca zulümlerini anlatır. Validen Kaplan'ın idam em- rini alıp gelir, yerine de kendi geçecektir. Muhtar, adamlarıyla sarayı bastığı sırada Kaplan Paşa, dadıyı ve İsmet'i sıkıştıra- rak nikâhlarının kıyılmasını ister. İkisi de buna razı olmayınca Kaplan, dadıyı hançerler. Bunu gören Zülfikar Ağa, Kaplan'ı öldürür. Muhtar, adaletli bir sancak beyi olur ve kendisine bağlı olduğuna inandığı İsmet'le evlenir. Bu parçada tanıtılan Namık Kemal'e ait tiyatro eseri, aşağı- dakilerden hangisidir? A) Gülnihal ? B) Akif Bey C) Zavallı Çocuk D) Celâleddin Harzemşah E) Vatan Yahut Silistre

7. Hurdacı ne şehre ne de köye kendini ait hisseder () Sahi, ben kimdim, nereye aitim? şeklinde kimlik sorgusu yapar() Bu cümlede parantezle gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) 63 A) (;) (¹) (") (.) ✓ B) () () () () () 200000 ((---) C) (;) (,) (") (") (.) DY EX) () () () (...)

48. I. Sergüzeşt II. Araba Sevdası Lun. II. Felâtun Beyle Râkım Efendi LIV Maî ve Siyah V. Mürebbiye Yukarıdaki yapıtlardan hangilerinde Batılılaşma- nın yanlış anlaşılmasının yarattığı sonuçlar işlen- miştir? A) I. ye l B) I. ye IV. C) II ve III. D) III. ve V. E) X ve V. V 51. As A

11. Ziya Paşa, önce Şiir ve İnşa adlı makalesinde divan şiiri- ni Türk şiiri kabul etmez; halk şiirini asıl Türk şiiri olarak kabul eder. 1874'te yayımladığı Harabat antolojisinin ön sözünde ise divan şiirini savunur; halk şairlerinin şiirlerini eleştirir, onları aşağılar. Bu parçadan hareketle Ziya Paşa ile ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenebilir? (A) Geleneksel şiire tarafsız bir şekilde bakmaktadır. B Şiirde ölçü ve uyağın gerekli olduğunu savunmuştur. Şiirde yeniliklerin öncüsü olmuştur. D) Geleneksel Türk şiiriyle ilgili düşüncelerinde tutarsızlık- lar vardır. E) Türk şiirindeki değişimleri yansıtmaya çalışmıştır.

11 (1) Medyanın işlevini yerine getirmesi, gazetecilerin kendilerini topluma karşı sorumlu hissetmeleri çok önemlidir. (II) Gazetecilerin kişisel çıkarlarını bir tarafa bırakarak toplumsal sorunlara işaret eden ve çözüm odaklı bir habercilik yapması gerekir. (III) Haberciliğin temel işlevi, toplumun sorunlarını görünür kılmaktır. (IV) Köşe yazılarında yorum yapılabilir ama haberde yoruma yer verilmemeli, gerçekler olduğu gibi anlatılmalıdır. (V) Gazeteler, yaşananların değil de gösterilmek istenenin yer aldığı mecralara dönüşmemelidir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I cümlede, belirtme durumu eki almış bir adıl vardır. B) II. cümlede, farklı türlerde fiilimsiler bulunmaktadır. C) II. cümlede, birden fazla isim tamlaması vardır. DV. cümlede, sifat tamlaması kullanılmıştır. E) V. cümlede, adlaşmış sifat-fiillere yer verilmiştir. YAYINLARI 13. 53

ZİBA DUDU: Haydi oğlum gelin hanımın duvağını aç da yüzünü gör. Biraz gönlün açılır. MÜŞTAK BEY: Şeytan görsün yüzünü! ZİBA DUDU: Aç evladım, aç! Sevgilin olup olmadığına şüphen kalmasın. (Habbe ile beraber Müştak'ı gelinin duvağını açması için zorlarlar. ) MÜŞTAK BEY: İstemem! (Elini çekerken Sakine hanımın duvağı ile iğreti saçı eline ilişir, elinde kalır. Sakine'nin yüzü ve ak saçları açılır.) Bu ne? ZİBA DUDU: Vaaay! Zavallı kızcağızın sırma gibi nazik saçlarını yolup çıkardı. MÜŞTAK BEY: Haklısın, beyaz saçları sırma gibi. Baksana, nasıl parlıyor 13. Bu metin aşağıdaki tiyatro türlerinden hangisinin özelliklerini taşımaktadır? A) Komedi B) Dram C) Trajedi D) Orta oyunu E) Feeri

Teravet, Zehra Hanım diğer kişilerdir. evher Ağa eserin kahramanlarıdır. 3. Asaf Paşa, ona aşık olan Tanzimat sonrası İstanbul'unun giderek genişleyen bir sosyal sınıfı vardır: Alafrangalık özentisi içinde olanlar. Bunlar bir Fransız gibi giyinince, gösterişli yerlerde su gibi para harcayınca, çat pat Fransızca konuşup çapkınlık ya- pinca "asri" olunacağını düşünen kişilerdir. Üretmeden tü- keten ve hep gülünç durumlara düşürülen bu insanlardan biri de Mustafa Meraki'nin oğlu Felatun Bey'dir. Yazar, onun karşısına Rakım Efendi'yi çıkarır. Felatun Bey'in tam zıttı olan bu kişi, küçük yaşta anasız babasız kalmış yoksul bir kişidir ama çamaşırcılık yaparak onu yetişti- ren dadısının yardımıyla hayata tutunur. Ona karşı hep minnet duygusu besler ve ona layık olmaya çalışır. Kendi çabalarıyla Fransızca öğrenir, iyi bir iş bulur, yabancılara Türkçe dersi verir. Evine cariye olarak aldığı Canan'ı ye- tiştirir, onunla evlenir ve mutlu olur Rakim Efendi, biraz da yazarının kişilik özelliklerini yansıtı? Karşılaştırılan bu iki arkadaştan birincisi varlıktan yokluga yuvarlanır, ikin- cisi ise yokluktan ve mutsuzluktan varlığa ve mutluluğa ulaşır daha doğrusu yazar tarafından ulaştırılır. Yukarıda kişileri hakkında bilgi verilen romanla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Romanda otobiyografik ögeler bulunmaktadır. B) Kahramanlar "karakter" değil "tip" olarak çizilmiştir. C) Mekân tasvirleri kahramanların kişiliğini daha iyi anla- maya yardımcı olacak niteliktedir. D) Romantizm akımında özgü bir iyi - kötü çatışması bu- lunmaktadır. E) Yazıldığı zamanın zihniyet unsurlarını yansıtan sosyal bir roman olan bu eser Ahmet Mithat'a aittir.

31)(1) Türk edebiyatına roman Tanzimat'la girmiştir. (II) Türün ilk örnekleri çeviri eserlerdir. (III) İlk çeviri roman, Yusuf Kâmil Paşa'nın Fransız yazar Fenelon'dan 1859 yılında çevirdiği "Telemak"tır. (IV) ilk yerli roman ise Samipaşazade Sezai'nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı eseridir. (V) Halit Ziya Uşaklıgil, roman türünün Batılı anlamdaki ilk örneklerini vermiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? D) IV. E) V. 1. B)II. C)III.

X 8. Namık Kemal edebiyat düşüncelerini Tasvir-i Efkâr'da || yayımladığı "Lisan-ı Osmani'nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazatı Şamildir" adlı makalesinde açıklamıştır. Sanatçı burada edebiyat, toplum ve siyaset arasındaki ilişkiye değinmiştir. Ancak onunla uzun yıllar aynı ortamda yer alan Ziya Paşa, düşüncelerinde onun kadar tutarlı değildir. O, IV Hürriyet'te yayımladığı Harabat makalesinde modern VI edebiyat savunusu yaparken Şiir ve İnşa adlı eserinin ön VII sözünde öncekinin tersi fikirleri savunmuştur. Bu parçadaki bilgi yanlışının giderilebilmesi için numaralanmış bölümlerin hangileri yer değiştirmelidir? A) I ve IV B) II ve V C) III ve VI Dil ve VII E) VI ve VII